Giáo án môn Hóa học 11 - Tiết 2 đến tiết 5

nol khoõng beàn baống phaỷn ửựng giửừa axit cacboxylic vaứ ancol tửụng ửựng.
v HS tỡm hieồu SGK ủeồ bieỏt moọt soỏ ửựng duùng cuỷa este.
v GV ?: Nhửừng ửựng duùng cuỷa este ủửụùc dửùa treõn nhửừng tớnh chaỏt naứo cuỷa este ?
V. ệÙNG DUẽNG
- Duứng laứm dung moõi ủeồ taựch, chieỏt chaỏt hửừu cụ (etyl axetat), pha sụn (butyl axetat),...
- Moọt soỏ polime cuỷa este ủửụùc duứng ủeồ saỷn xuaỏt chaỏt deỷo nhử poli(vinyl axetat), poli (metyl metacrylat),.. hoaởc duứng laứm keo daựn.
- Moọt soỏ este coự muứi thụm, khoõng ủoọc, ủửụùc duứng laứm chaỏt taùo hửụng trong coõng nghieọp thửùc phaồm (benzyl fomat, etyl fomat,..), mú phaồm (linalyl axetat, geranyl axetat,),
4. Cuỷng coỏ- daởn doứ:
Baứi taọp 1 vaứ 6 trang 7 (SGK)
HS: veà nhaứ laứm baứi taọp coứn laùi
5. Ruựt kinh nghieọm tieỏt daùy:
LIPIT
Tieỏt 3	Tuaàn 2
Ngaứy soaùn:19/8/2010 	Ngaứy daùy:
A-Muùc tieõu daùy hoùc
Kiến thức 
Biết được :
- Khái niệm và phân loại lipit.
- Khái niệm chất béo, tính chất vật lí, tính chất hoá học (tính chất chung của este và phản ứng hiđro hoá chất béo lỏng), ứng dụng của chất béo.
- Cách chuyển hoá chất béo lỏng thành chất béo rắn, phản ứng oxi hoá chất béo bởi oxi không khí.
Kĩ năng 
- Viết được các phương trình hoá học minh hoạ tính chất hoá học của chất béo.
- Phân biệt được dầu ăn và mỡ bôi trơn về thành phần hoá học.
- Biết cách sử dụng, bảo quản được một số chất béo an toàn, hiệu quả.
- Tính khối lượng chất béo trong phản ứng.
B-Phửụng tieọn daùy hoùc
1. Giaựo vieõn: 
SGK, giaựo aựn
2. Hoùc sinh: 
Chuaồn bũ tử lieọu veà ửựng duùng cuỷa chaỏt beựo.
C-Hoaùt ủoọng daùy hoùc
1- oồn ủũnh lụựp
2- kieồm tra baứi cuừ 
3- baứi mụựi
Hoaùt ủoọng cuỷa thaày vaứ troứ
Noọi dung baứi daùy
Boồ sung
Hoaùt ủoọng 1
v HS nghieõn cửựu SGK ủeồ naộm khaựi nieọm cuỷa lipit.
v GV giụựi thieọu thaứnh phaàn cuỷa chaỏt beựo.
v GV ủaởt vaỏn ủeà: Lipit laứ caực este phửực taùp. Sau ủaõy chuựng ta chổ xeựt veà chaỏt beựo.
I – KHAÙI NIEÄM 
Lipit laứ nhửừng hụùp chaỏt hửừu cụ coự trong teỏ baứo soỏng, khoõng hoaứ tan trong nửụực nhửng tan nhieàu trong caực dung moõi hửừu cụ khoõng cửùc.
 Caỏu taùo: Phaàn lụựn lipit laứ caực este phửực taùp, bao goàm chaỏt beựo (triglixerit), saựp, steroit vaứ photpholipit,
v HS nghieõn cửựu SGK ủeồ naộm khaựi nieọm cuỷa chaỏt beựo.
v GV giụựi thieọu ủaởc ủieồm caỏu taùo cuỷa caực axit beựo hay gaởp, nhaọn xeựt nhửừng ủieồm gioỏng nhau veà maởt caỏu taùo cuỷa caực axit beựo.
v GV giụựi thieọu CTCT chung cuỷa axit beựo, giaỷi thớch caực kớ hieọu trong coõng thửực.
v HS laỏy moọt soỏ thớ duù veà CTCT cuỷa caực trieste cuỷa glixerol vaứ moọt soỏ axit beựo maứ GV ủaừ gụựi thieọu. 
II – CHAÁT BEÙO
1. Khaựi nieọm
Chaỏt beựo laứ trieste cuỷa glixerol vụựi axit beựo, goùi chung laứ triglixerit hay laứ triaxylglixerol.
 Caực axit beựo hay gaởp:
C17H35COOH hay CH3[CH2]16COOH: axit stearic
C17H33COOH hay cis-CH3[CH2]7CH=CH[CH2]7COOH: axit oleic
C15H31COOH hay CH3[CH2]14COOH: axit panmitic 
ấ Axit beựo laứ nhửừng axit ủụn chửực coự maùch cacbon daứi, khoõng phaõn nhaựnh, coự theồ no hoaởc khoõng no.
 CTCT chung cuỷa chaỏt beựo:
R1, R2, R3 laứ goỏc hiủrocacbon cuỷa axit beựo, coự theồ gioỏng hoaởc khaực nhau.
Thớ duù:
(C17H35COO)3C3H5: tristearoylglixerol (tristearin)
(C17H33COO)3C3H5: trioleoylglixerol (triolein)
(C15H31COO)3C3H5: tripanmitoylglixerol (tripanmitin)
Hoaùt ủoọng 2
v GV ?: Lieõn heọ thửùc teỏ, em haừy cho bieỏt trong ủieàu kieọn thửụứng daàu, mụừ ủoọng thửùc vaọt coự theồ toàn taùi ụỷ traùng thaựi naứo ?
v GV lớ giaỷi cho HS bieỏt khi naứo thỡ chaỏt beựo toàn taùi ụỷ traùng thaựi loỷng, khi naứo thỡ chaỏt beựo toàn taùi ụỷ traùng thaựi raộn.
v GV ? Em haừy cho bieỏt daàu mụừ ủoọng thửùc vaọt coự tan trong nửụực hay khoõng ? Naởng hay nheù hụn nửụực ? ẹeồ taồy veỏt daàu mụừ ủoọng thửùc vaọt baựm leõn aựo quaàn, ngoaứi xaứ phoứng thỡ ta coự theồ sửỷ duùng chaỏt naứo ủeồ giaởt rửỷa ?
2. Tớnh chaỏt vaọt lớ 
 ễÛ ủieàu kieọn thửụứng: Laứ chaỏt loỷng hoaởc chaỏt raộn.
 - R1, R2, R3: Chuỷ yeỏu laứ goỏc hiủrocacbon no thỡ chaỏt beựo laứ chaỏt raộn.
- R1, R2, R3: Chuỷ yeỏu laứ goỏc hiủrocacbon khoõng no thỡ chaỏt beựo laứ chaỏt loỷng.
 Khoõng tan trong nửụực nhửng tan nhieàu trong caực dung moõi hửừu cụ khoõng cửùc: benzen, clorofom,
 Nheù hụn nửụực, khoõng tan trong nửụực.
Hoaùt ủoọng 3
v GV ?: Treõn sụỷ sụỷ ủaởc ủieồm caỏu taùo cuỷa este, em haừy cho bieỏt este coự theồ tham gia ủửụùc nhửừng phaỷn ửựng hoaự hoùc naứo ?
v HS vieỏt PTHH thuyỷ phaõn este trong moõi trửụứng axit vaứ phaỷn ửựng xaứ phoứng hoaự.
v GV bieồu dieón thớ nghieọm veà phaỷn ửựng thuyỷ phaõn vaứ phaỷn ửựng xaứ phoứng hoaự. HS quan saựt hieọn tửụùng.
v GV ?: ẹoỏi vụựi chaỏt beựo loỷng coứn tham gia ủửụùc phaỷn ửựng coọng H2, vỡ sao ?
. Tớnh chaỏt hoaự hoùc 
a. Phaỷn ửựng thuyỷ phaõn
b. Phaỷn ửựng xaứ phoứng hoaự
c. Phaỷn ửựng coọng hiủro cuỷa chaỏt beựo loỷng
Hoaùt ủoọng 4
v GV lieõn heọ ủeỏn vieọc sửỷ duùng chaỏt beựo trong naỏu aờn, sửỷ duùng ủeồ naỏu xaứ phoứng. Tửứ ủoự HS ruựt ra nhửừng ửựng duùng cuỷa chaỏt beựo.
4. ệÙng duùng
- Thửực aờn cho ngửụứi, laứ nguoàn dinh dửụừng quan troùng vaứ cung caỏp phaàn lụựn naờng lửụùng cho cụ theồ hoaùt ủoọng.
- Laứ nguyeõn lieọu ủeồ toồng hụùp moọt soỏ chaỏt khaực caàn thieỏt cho cụ theồ. Baỷo ủaỷm sửù vaọn chuyeồn vaứ haỏp thuù ủửụùc caực chaỏt hoaứ tan ủửụùc trong chaỏt beựo.
- Trong coõng nghieọp, moọt lửụùng lụựn chaỏt beựo duứng ủeồ saỷn xuaỏt xaứ phoứng vaứ glixerol. Saỷn xuaỏt moọt soỏ thửùc phaồm khaực nhử mỡ sụùi, ủoà hoọp,
4. Cuỷng coỏ- daởn doứ:
 1. Chaỏt beựo laứ gỡ ? Daàu aờn vaứ mụừ ủoọng vaọt coự ủieồm gỡ khaực nhau veà caỏu taùo vaứ tớnh chaỏt vaọt lớ ? Cho thớ duù minh hoaù.
 2. Phaựt bieồu naứo sau ủaõy khoõng ủuựng ?
 	A. Chaỏt beựo khoõng tan trong nửụực.
B. Chaỏt beựo khoõng tan trong nửụực, nheù hụn nửụực nhửng tan nhieàu trong dung moõi hửừu cụ.
C. Daàu aờn vaứ mụừ boõi trụn coự cuứng thaứnh phaàn nguyeõn toỏ. P
 	D. Chaỏt beựo laứ este cuỷa glixerol vaứ caực axit cacboxylic maùch daứi, khoõng phaõn nhaựnh.
 3. Trong thaứnh phaàn cuỷa moọt loaùi sụn coự trieste cuỷa glixerol vụựi axit linoleic C17H31COOH vaứ axit linolenic C17H29COOH. Vieỏt CTCT thu goùn cuỷa caực trieste coự theồ cuỷa hai axit treõn vụựi glixerol.
* Baứi taọp veà nhaứ: 1 → 5 trang 11-12 (SGK).
* Xem trửụực baứi KHAÙI NIEÄM VEÀ XAỉ PHOỉNG VAỉ CHAÁT GIAậT RệÛA TOÅNG HễẽP
5. Ruựt kinh nghieọm tieỏt daùy:
KHAÙI NIEÄM VEÀ XAỉ PHOỉNG VAỉ CHAÁT GIAậT RệÛA TOÅNG HễẽP
Tieỏt 4	Tuaàn 2
Ngaứy soaùn:19/8/2010 	Ngaứy daùy:
A-Muùc tieõu daùy hoùc
Kiến thức 
Biết được :
- Khái niệm, thành phần chính của xà phòng và của chất giặt rửa tổng hợp. 
- Phương pháp sản xuất xà phòng ; Phương pháp chủ yếu sản xuất chất giặt rửa tổng hợp.
- Nguyên nhân tạo nên đặc tính giặt rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
Kĩ năng 
- Sử dụng hợp lí, an toàn xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp trong đời sống. 
- Tính khối lượng xà phòng sản xuất được theo hiệu suất phản ứng.
B-Phửụng tieọn daùy hoùc
1. Giaựo vieõn: 
SGK, giaựo aựn
2. Hoùc sinh: 
SGK
C-Hoaùt ủoọng daùy hoùc
1- oồn ủũnh lụựp
2- kieồm tra baứi cuừ 
3- baứi mụựi
Hoaùt ủoọng cuỷa thaày vaứ troứ
Noọi dung baứi daùy
Boồ sung
Hoaùt ủoọng 1
v HS nghieõn cửựu SGK ủeồ ruựt ra khaựi nieọm veà xaứ phoứng.
v GV ?: Treõn cụ sụỷ khaựi nieọm veà xaứ phoứng, em haừy cho bieỏt thaứnh phaàn chớnh cuỷa xaứ phoứng laứ gỡ ?
v GV giụựi thieọu theõm moọt soỏ thaứnh phaàn khaực cuỷa xaứ phoứng ?
I – XAỉ PHOỉNG
1. Khaựi nieọm
Xaứ phoứng thửụứng duứng laứ hoón hụùp muoỏi natri hoaởc muoỏi kali cuỷa axit beựo, coự theõm moọt soỏ chaỏt phuù gia.
 Thaứnh phaàn chuỷ yeỏu cuỷa xaứ phoứng thửụứng: Laứ muoỏi natri cuỷa axit panmitic hoaởc axit stearic. Ngoaứi ra trong xaứ phoứng coứn coự chaỏt ủoọn (laứm taờng ủoọ cửựng ủeồ ủuực baựnh), chaỏt taồy maứu, chaỏt dieọt khuaồn vaứ chaỏt taùo hửụng,
Hoaùt ủoọng 2
v GV ?: Dửùa vaứo khaựi nieọm veà xaứ phoứng, em haừy cho bieỏt ủeồ saỷn xuaỏt xaứ phoứng ta coự theồ sửỷ duùng phaỷn ửựng hoaự hoùc naứo ?
v HS nghieõn cửựu SGK ủeồ bieỏt caực giai ủoaùn cuỷa quy trỡnh naỏu xaứ phoứng.
v GV cho HS bieỏt maởt haùn cheỏ cuỷa quaự trỡnh saỷn xuaỏt xaứ phoứng tửứ chaỏt beựo: khai thaực daón ủeỏn caùn kieọt taứi nguyeõn. Tửứ ủoự giụựi thieọu cho HS bieỏt phửụng phaựp hieọn ủaùi ngaứy nay ủửụùc duứng ủeồ saỷn xuaỏt xaứ phoứng laứ ủi tửứ ankan.
2. Phửụng phaựp saỷn xuaỏt 
 Xaứ phoứng coứn ủửụùc saỷn xuaỏt theo sụ ủoà sau:
Thớ duù:
Hoaùt ủoọng 3
v GV ủaởt vaỏn ủeà: Xaứ phoứng thoõng thửụứng seừ maỏt ớt nhieàu taực duùng taồy rửỷa trong nửụực cửựng neõn hieọn nay ngửụứi ta duứng chaỏt giaởt rửỷa toồng hụùp.
v HS tỡm hieồu SGK ủeồ bieỏt khaựi nieọm veà chaỏt giaởt rửỷa toồng hụùp vaứ nhửừng ửu ủieồm khaực cuỷa noự so vụựi xaứ phoứng.
II – CHAÁT GIAậT RệÛA TOÅNG HễẽP
1. Khaựi nieọm
Nhửừng hụùp chaỏt khoõng phaỷi laứ muoỏi natri cuỷa axit cacboxylic nhửng coự tớnh naờng giaởt rửỷa nhử xaứ phoứng ủửụùc goùi laứ chaỏt giaởt rửỷa toồng hụùp.
v HS nghieõn cửựu phửụng phaựp saỷn xuaỏt chaỏt giaởt rửỷa toồng hụùp tửứ nguyeõn lieọu laứ daàu moỷ.
2. Phửụng phaựp saỷn xuaỏt 
ẹửụùc toồng hụùp tửứ caực chaỏt laỏy tửứ daàu moỷ.
v GV treo moõ hỡnh Sụ ủoà quaự trỡnh laứm saùch veỏt baồn cuỷa xaứ phoứng vaứ giaỷi thớch cho HS roỷ taực duùng taồy rửỷa cuỷa xaứ phoứng vaứ chaỏt giaởt rửỷa toồng hụùp.
3. TAÙC DUẽNG TAÅY RệÛA CUÛA XAỉ PHOỉNG VAỉ CHAÁT GIAậT RệÛA TOÅNG HễẽP
- Muoỏi natri trong xaứ phoứng hay trong chaỏt giaởt rửỷa toồng hụùp coự khaỷ naờng laứm giaỷm sửực caờng beà maởt cuỷa caực chaỏt baồn baựm treõn vaỷi, da, do ủoự veỏ baồn ủửụùc phaõn taựn thaứnh nhieàu phaàn nhoỷ hụn vaứ ủửụùc phaõn taựn vaứo nửụực.
- Caực muoỏi panmitat hay stearat cuỷa caực kim loaùi hoaự trũ II thửụứng khoự tan trong nửụực, do ủoự khoõng neõn duứng xaứ phoứng ủeồ giaởt rửỷa trong nửụực cửựng (nửụực coự chửựa nhieàu ion Ca2+, Mg2+). Caực muoỏi cuỷa axit ủoủexylbenzensunfonic laùi tan ủửụùc trong nửụực cửựng, do ủoự chaỏt giaởt rửỷa coự ửu ủieồm hụn xaứ phoứng laứ coự theồ giaởt rửỷa caỷ trong