Giáo án Lịch sử lớp 9 - Trần Phong – THCS Lóng Phiêng

:
- Góp phần quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của toàn thể DT VN.
* Sơ kết bài học:
Cuộc khởi nghĩa Yên Thế và PT chống Pháp cuối TK XIX của đồng bào miền núi đã chứng tỏ ý chí đấu tranh kiên quyết đòi hỏi ĐL – DT của nhân dân ta. Các cuộc đấu tranh này tuy đều thất bại, nhưng đây là những trang sử đấu tranh oanh liệt của DT. Nhân dân ta đời đời ghi nhớ công ơn của người anh hùng DT Hoàng Hoa Thám.
 c) Củng cố , luyện tập: ( 2’ )
 ? Khởi nghĩa Yên Thế khác những cuộc khởi nghĩa đương thời ở điểm nào.
Thời gian tồn tại: Lâu hơn ( 30 năm ).
Lãnh đạo: nông dân.
Cách đánh địch: chiến thuật du kích, đánh vận động, đánh con tin, buộc địch phải hoà hoãn.
Kết quả đạt được: kết hợp được vấn đề DT và vấn đề dân chủ.
 d) Hướng dẫn HS tự học ở nhà. ( 1’ )
 - Hoàn thành các bài tập ở lớp và học bài cũ đầy đủ biết so sánh sự giống và khác nhau của PT Cần Vương với khởi nghĩa Yên Thế.
 - Bài tập về nhà: 
 Bài 1: Tóm tắt các giai đoạn hình thành và phát triển của cuộc khởi nghĩa Yên Thế.
Giai đoạn
Đặc điểm – nhiệm vụ
Ghi chú
............
.
........
........................................
...........................................
..
.......................................
........................................
...........................................
..........................................
 Bài 2: Lập bảng thống kê về thời gian, người lãnh đạo, nơi diễn ra PT chống Pháp của đồng bào miền núi.
Thời gian 
Người lãnh đạo
Nơi diễn ra PT chống Pháp
.
..
.
..
..
.
 - Làm các bài tập trong sgk, xem lại kiến thức các bài đã học.
 - Tiết sau: làm bài tập lịch sử.	
Ngày soạn: 14/3/2009 Ngày dạy: 16/3: 8B
 / 3: 8A
Tiết 44: LÀM BÀI TẬP LỊCH SỬ
1. Mục tiêu .
 a) Kiến thức: Giúp HS củng cố lại những kiến thức đã học từ đầu học kì II.
 Nắm được những kiến thức cơ bản về phần lịch sử VN từ 1858 đến cuối thế kỉ XIX.
 Thấy được sự hèn nhát của triều đình nhà Nguyễn trước việc TDP sang xâm lược.
 Thấy được tinh thần dũng cảm, và tinh thần yêu nước của các văn thân sĩ phu và nhân dân ta trong thời gian đó.
 b) Kĩ năng: Rèn kĩ năng so sánh, phân tích sự kiện lịch sử, lập bảng thống kê.
 c) Thái độ: Bồi dưỡng cho HS lòng căm thù TDP xâm lược và lòng yêu nước. Biết ơn những người anh hùng dân tộc.
2. Chuẩn bị của GV và HS:
a) GV: Giáo án, sgk, tài liệu tham khảo.
b) HS: Xem lại các bài tập trong sgk, đọc lại kiến thức của các bài đã học.
3. Tiến trình bài dạy
 a) KT bài cũ: ( 5’ )
 * Câu hỏi: Em có nhận xét gì về phong trào kháng chiến chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX.
 * Đáp án: - Phong trào nổ ra muộn hơn ở đồng bằng nhưng lại tồn tại bền bỉ và kéo dài.
 - Phong trào nổ ra kịp thời, mạnh mẽ.
 => Làm chậm quá trình xâm lược và bình định của TDP.
* Nêu vấn đề. ( 1’ ): Để củng cố lại những kiến thức các em đã học từ đầu học kì II và rèn luyện kĩ năng phân tích, so sánh lịch sử..
b) Dạy ND bài mới
TG
 Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
 ’
GV: chữa bài KT 1 tiết.
? Vì sao nói từ 1858 – 1884 triều đình Huế đi đầu hàng từng bước đến đầu hàng hoàn toàn?
? Lập bảng thống kê sự khác biệt của khởi nghĩa Yên Thế so với các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương.
Bài 1.
 HS thảo luận nhóm.
* Hiệp ước 1862.
- Lãnh thổ: Pháp cai quản 3 tỉnh miền Đông Nam Kì.( Gia Định, Định Tường, Biên Hòa ) và đảo Côn Lôn.
- Chủ quyền. 
+ Pháp tự do đi lại.
+ Pháp tự do truyền đạo Gia Tô.
+ Nhượng cho chúng quyền lợi.
* Hiệp ước 1874.
- Lãnh thổ: 6 tỉnh Nam Kì thuộc về Pháp.
- Chủ quyền: Làm mất 1 phần chủ quyền quan trọng về lãnh thổ, ngoại thương và thương mại của VN.
* Hiệp ước 1883 – 1884.
- Lãnh thổ:Thừa nhận quyền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung Kì để sát nhập vào Nam Kì thuộc Pháp.
- Chủ quyền: 
+ Mọi việc đều phải thông qua Pháp.
+ Chấm dứt sự tồn tại của triều đại phong kiến nhà nước.
=> Kết luận: Từ 1858 – 1884 triều đình Huế đã đi từ đầu hàng từng bước đến đầu hàng hoàn toàn.
Bài 2.
HS thảo luận nhóm.
 Sự khác biệt
 Khởi nghĩa Yên Thế
 Phong trào Cần Vương
 Địa bàn
Huyện Yên Thế
Tỉnh Bắc Giang
Các tỉnh: Thanh Hóa, Hưng Yên, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
 Lãnh đạo.
Thủ lĩnh nông dân: 
Đề Nắm, Đề Thám.
Văn thân sĩ phu yêu nước.
 Lực lượng.
 Nông dân.
Nông dân, văn thân sĩ phu yêu nước.
 Thời gian hoạt động.
 29 năm
 11 năm
 Mục đích.
Chóng ngoại xâm và chống kại triều đình.
Ủng hộ phong trào Cần Vương để chống Pháp và khôi phục lại triều đình.
6’
? Tóm tắt các giai đoạn hình thành và phát triển của cuộc khởi nghĩa Yên Thế?
Bài 3. 
 Giai đoạn
 Đặc điểm - Nhiệm vụ
 1884 - 1892
Hình thành nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, tiêu biểu là nghĩa quân Đề Nắm.
 1893 - 1908
Nghĩa quân vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở.
 1909 - 1913
Pháp tập trung lực lượng liên tiếp tấn công Yên Thế.
10/2/1913 Đề Thám hi sinh, phong trào tan rã.
6’
? Vì sao thực dân Pháp lại phải hai lần thương lượng và giảng hòa với nghĩa quân Yên Thế? Thực chất âm mưu giảng hòa của thực dân Pháp là gì?
Bài 4.
HS thảo luận nhóm
- TDP chỉ giảng hòa và thương lượng với nghĩa quân Yên Thế, khi chúng vấp phải khó khăn lớn như đòi điều đình để chuộc lại tên Sét-nay, hoặc để chúng tạo ra những điều kiện thuận lợi cho việc khai thác và bóc lột.
Trong thời gian hòa hoãn, thực dân Pháp chuẩn bị lực lượng và bất ngờ tấn công trở lại. Chúng cho lính lùng sục, tập trung quân mở những trận càn liên tiếp, bao vây căn cứ, tiêu diệt dần lực lượng nghĩa quân và sát hại thủ lĩnh của cuộc khởi nghiã.
 c) Củng cố, luyện tập: ( 2’ )
 ? Vì sao cuộc khởi nghĩa Hương Khê đã kiên cường tồn tại được 11 năm?
 a. Lực lượng nghĩa quân lớn mạnh, được tổ chức chặt chẽ, tự trang bị vũ khí tốt.
 b. Lãnh đạo là những người tài giỏi có uy tín.
 c. Địa bàn hoạt động chủ yếu dựa vào rừng núi hiểm trở.
 d. Tất cả các lí do trên.
 - d.
 d) Hướng dẫn HS tự học ở nhà: ( 1’ )
 - Ôn lại các kiến thức đã học.
 Làm các bài tập sau => chuẩn bị bài mới.
 ? Vì sao các sĩ phu, quan lại đưa ra những đề nghị cải cách.
 ? Nội dung chính trong các đề nghị cải cách.? Hậu quả những cải cách đó.
Ngày soạn: 15/3/2009 Ngày giảng: 16/3: 8B
 / 3: 8B
 Tiết 45: Bài 28:
TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM
NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX.
1.Mục tiêu:
 a) Kiến thức: HS cần nắm được:
 - Nguyên nhân dẫn đến phong trào cải cách Duy Tân ở VN nửa cuối TK XIX.
 - Nội dung chính của phong trào cải cách Duy Tân và nguyên nhân vì sao những cải cách này không thực hiện được.
 b) Kỹ năng:
 Rèn luyện kĩ năng phân tích, đánh giá, nhận định 1 vấn đề lịch sử, liên hệ lí luận và thực tiễn.
 c) Thái độ: 
 - Nhận thức đây là hiện tượng mới trong lịch sử, thể hiện khía cạnh của lòng yêu nước.
 - Khâm phục lòng dũng cảm, cương trực thẳng thắn của cấc nhà Duy Tân ở VN.
 - Có thái độ đúng đắn, trân trọng, tìm ra những giá trị đích thực của tư tưởng, trí tuệ con người trong quá khứ hiện tại và tương lai.
2. Chuẩn bị của GV và HS:
 a) GV: Tài liệu về các nhân vật lịch sử: Nguyễn Trường Tộ, Nguyễn Lộ Trạch 
 - Nguyên bản đề nghị cải cách của Nguyễn Trường Tộ và Nguyễn Huy Tế
 b) HS: Học bài, trả lời câu hỏi trong sgk
3. Tiến trình bài dạy
 a) Kiểm tra bài cũ: ( 2’ ): KT sự chuẩn bị bài của HS. 
 * Nêu vấn đề. ( 1’ )
 Nửa cuối thế kỉ XIX, TDP đang mở rộng xâm lược Nam Kì và chuẩn bị tiến đánh Bắc Kì, triều đình nhà Nguyễn vẫn thực hiện chính sách bảo thủ, lạc hậu về mọi mặt. Một trào lưu tư tưởng mới. Trào lưu cải cách Duy Tân đã xuất hiện ở nước ta nhằm đưa nước nhà lên con đường Duy Tân tiến bộ, tạo ra thực lực cho đất nước đánh ngoại xâm. Nhưng những cải cách đó không được nhà Nguyễn chấp nhận. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu cải cách Duy Tân đó.
b) Dạy ND bài mới
TG
 Hoạt động của thầy
 Hoạt động của trò
 9’
?
?
?
?
13’
?
?
?
?
9’
 ?
?
?
Những nét chính về tình hình kinh tế, xã hội VN giữa TK XIX?
Nông dân >< địa chủ phong kiến. 
( giai cấp )
Nhân dân VN >< TDP ( dân tộc )
Hãy nêu 1 số cuộc khởi nghĩa lớn cuối TK XIX.
- 1862 khởi nghĩa Cai Tổng Vàng 
( Bắc Ninh ).
- 9/1862 khởi nghĩa Nông Hùng Thạc ( Tuyên Quang ).
- 1861 – 1865 khởi nghĩa Tạ Văn Phụng.
- 1866 khởi nghiã kinh thành Huế
 Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng trên
Vào những năm 60 của TK XIXTD Pháp ráo riết mở rộng chiến tranh XL Nam Kỳ =>XL nướ ta. Trong khi đó triều đình Huế lại thi hành chính sách đối nội, đối ngoại lỗi thời, lạc hậu kìm hãm sự phát triển của đất nước về KT, XH
Muốn thoát khỏi tình hình khủng hoảng trên thì nước ta phải làm gì.
Phải thay đổi chế độ XH hoặc phải cải cách XH cho phù hợp, đưa đất nức thoát khỏi bế tắc
GV cho HS đọc đoạn chữ in nhỏ trang 134 sgk.
Khả năng 2 có tính khả thi hơn.
- Trong bối cảnh đó, trào lưu cải cách Duy Tân ra đời, đưa nước nhà tiến lên con đường Duy Tân tiến bộ, tạo ra thực lực cho nước nhà đánh Pháp.
 Lí do nào khiến các sĩ phu tiến bộ quyết tâm cải cách.
 Đứng trước thực trạng đất nước ngày càng nguy nan và xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân, muốn cho nước giàu mạnh, có thể đương đầu với cuộc tấn công ngày càng dồn dập của kẻ thù.
- Một số quan lại, sĩ phu thức thời đã mạnh dạn đưa ra những đề nghị đòi thay đổi chính sách về chính trị, XH, kinh tế của triều đình Huế.
- Mặt khác: Bản thân 1 số sĩ phu, quan lại có điều kiện đi nhiều, biết nhiều đã từng được chứng kiến sự phồn thịnh của TB Âu – Mĩ và thành tựu của văn hóa phương Tây.
Nội dung chính của những đề nghị cải cách là gì.
 Em hãy kể tên những sĩ phu tiêu biểu trong phong trào cải cách cuối thế kỉ XIX và nội dung chính trong những đề xướng cải cách của họ.
Giới thiệu tên tuổi các nhà cải cách lớn theo sgv trang 196 – 197.
GV: Đọc cho HS nghe 1 số đề nghị cải cách Duy Tân trong Tư liệu lịch sử 8.
- GV giải thích thêm: Hệ thống cải cách của Nguyễn Trường Tộ rất toàn diện, đề cập đến những vấn đề kinh tế, chính trị, pháp luật, tôn giáo ( dày 100 trang ) với nội dung phong phú đề cập đến những vấn đề cần tiến hành cải cách để đưa nước nhà tiến theo con đường TBCN
GV: Nói thêm theo stk trang 179.
Trong số những đề