Giáo án Lịch sử lớp 9 - Bài 27: Cuộc kháng chiến chống thực dân pháp xâm lược kết thúc (1953 - 1954)

- Tranh ảnh tài liệu về ĐBP.
2.Học sinh: 
- Ôn bài 26 phần (I, II, III)
III. Tiến trình Dạy và học.
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
? Hãy nêu những thắng lợi về quân sự của ta tiếp sau thắng lợi Biên Giới 1950.
3. Bài mới.* Giới thiệu bài míi: Cuộc kháng chiến toàn quốc chống TDP của nhân dân ta từ cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953 - 1954 đã chuyển sang giai đoạn kết thúc. Chiến thắng ĐBP (7/5/1954) đã quyết định việc kết thúc chiến tranh. Hiệp định Giơ - Ne - Vơ (21/7/1954) là mốc đánh dấu kết thúc cuộc kháng chiến chống TDP của nhân dân ta.
* Dạy và học bài mới: 
Hoạt động của thầy, trò
Kiến thức
? Sau 8 năm trở lại xâm lược Việt Nam, TDP gặp những khó khăn gì.
- Từ sau khi trở lại xâm lược nước ta đến giữa 1953, TDP bị thất bại liên tiếp, thất bại sau nặng nề hơn thất bại trước.
- Việt Bắc (1947) biên giới (1950) Hòa Bình (1951 - 1952) Tây Bắc (1952) Thượng Lào (1953).
- Khó khăn về kinh tế, thất bại về quân sự đã tác động đến tình hình chính trị nước Pháp: Chính phủ Pháp 17 lần dựng lên đổ xuống, phong trào phản đối chiến tranh ở Đông Dương ngày càng lên cao. T2 chiến đấu của binh lính Pháp ngày càng suy sụp.
 ? Để giải quyết khó khăn này TDP đã làm gì.
+ 7/5/1953, với sự thoản thuận của Mĩ, tướng Na -Va được cử làm tổng chỉ huy quân đội Pháp ở Đông Dương, Na Va cho ra đời 1 kế hoạch quân sự mới gọi là: Kế hoạch Na Va.
- Gv giới thiệu: Na- Va là 1 tên tướng thân Mĩ, nổi tiếng tài giỏi, đang giữ chức tổng tham mưu lục quân khối Bắc Đại Tây Dương.
? Cho biết âm mưu của Pháp - Mĩ trong việc thực hiện kế hoạch Na Va.
+ Kế hoạch Na Va được Mĩ nghiên cứu, đồng tình và được xem là kế hoạch có quy mô rộng lớn cả về quân sự lẫn chính trị. Được Pháp và Mĩ đặt hy vọng sẽ làm chuyển biến tình hình Đông Dương.
? Nội dung cơ bản của kế hoạch Na-va.
- Kế hoạch thực hiện theo 2 bước.
? Để thực hiện thành công kế hoạch này TDP đã làm gì.
-HS đọc đoạn chữ nhỏ/119.
? Em có nhận xét gì về kế hoạch Na Va, 
-Đây là kế hoạch chiến lược có quy mô rộng lớn , thể hiện sự cố gắng lớn nhất và cuối cùng cua TDP
- Giáo viên:: Theo kế hoạch Na Va chúng tập trung quân chủ yếu ở Bắc Bộ, xây dựng những binh đoàn mạnh (27 binh đoàn) hòng giáng cho ta những quả đấm thép.
Do đó 9/1953 Hội nghị chính trị Trung Ương Đảng họp đề ra kế hoạch tác chiến Đông Xuân 1953 - 1954 với quyết tâm giữ vững quyền chủ động đánh địch trên cả 2 mặt trận - Chính diện và sau lưng địch.
? Cho biết chủ trương chiến lược của ta trong chiến cuộc Đông Xuân 1953 - 1954.
+ - Gv giới thiệu H52: (sgk - 120) - Bộ chính trị Trung Ương Đảng họp quyết định chủ trương tác chiến Đông Xuân 1953 - 1954.
? Cuộc tiến công chiến lược Đông- Xuân(1953-1954) đã bước đầu làm phá sản kế hoạch Na-va của Pháp – Mĩ như thế nào.
- Gv dùng lược đồ : Hình thái chiến trường trên các mặt trận Đông Xuân 1953 - 1954 
+ Thuật diễn biến.
- Theo kế hoạch Na Va chúng tập quân ở Đồng Bằng Bắc Bộ và XD những binh đoàn cơ động mạnh. Vậy làm thế nào để phân tán L2 địch ra để dễ dàng tấn công tiêu diệt. Thực hiện phương châm, phương hướng chiến lược trên. Trong cuộc tiến công Đông Xuân 1953 - 1954, quân ta mở 1 loạt chiến dịch tiến công địch trên nhiều hướng, ở hầu khắp các chiến trường Đông Dương (Tây Bắc ,Trung Lào, Thượng Lào, Tây nguyên)
+ ĐBP trở thành nơi tập trung quân thứ 2 (sau Đồng Bằng Bắc Bộ).
+ Xê - Nô trở thành nơi tập trung quân thứ 3 của địch.
+ Luông Pha Bang trở thành nơi tập trung quân thứ 4 của địch.
+ Pờ Lây Cu trở thành nơi tập trung quần thứ 5 của địch.
? Với các cuộc tấn công của ta buộc địch phải phân tán như thế nào.
(Đồng Bằng Bắc bộ - Tây Bắc - Trung Lào, Thượng Lào - Tây Nguyên)
=> Cuộc tiến công chiến lược Đông -Xuân 1953 - 1954 đã bước đầu làm phá sản kế hoạch Na Va của Pháp Mĩ, buộc quân chủ lực của chúng phải bị động, phân tán và giam chân ở miền rừng núi.
- Gv dùng lược đồ H54: Lược đồ chiến dịch ĐBP (1954).
? Tại sao TDP chọn Điện Biên Phủ để xây dựng thành tập đoàn cứ điểm quân sự mạnh nhất Đông Dương.
-ĐBP là một thung lũng rộng lớn ở phía tây vùng rừng núi Tây Bắc, có lòng chảo Mường Thanh dài gần 20 km, rộng từ 6-8 km. Thung lũng này nằm gần biên giới Việt -Lào, trên một đầu mối giao thông quan trọng.
? Pháp Mĩ đã làm gì để XD ĐBP trở thành tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương.
+ Lực lượng: 16/2000 quân với 49 cứ điểm (chia thành 8 cụm cứ điểm), chia 3 phân khu Bắc - Nam và phân khu Trung Tâm Mường Thanh. Mỗi cụm cứ điểm là một hệ thống hỏa lực nhiều tầng, có chiến hào ngang dọc, hàng rào dây thép gai dày từ 20à50m, có bãi mìn dày đặc, có lưới dây điện sát mặt đất, có hầm ngầm cố thủ.
+ Chúng cho rằng: đây là "pháo đài không thể công phá"..
? Em có nhận xét gì về sự chuẩn bị của giặc.
- Hệ thống phòng ngự vững chắc, kiên cố, số lượng quân đông. 
=> Từ 3/12/1953 Na -Va quyết định xây dựng ĐBP là cứ điểm mạnh nhất và quyết chiến với ta.
? Cho biết chủ trương của ta trong chiến dịch ĐBP.
? Nêu những hiểu biết của em về sự chuẩn bị cho chiến dịch ĐBP.
- Hưởng ứng chủ trương của Đảng , quân và đân ta tiến hành khẩn trương công việc mở đường ra mặt trận trong “ mưa bom lửa đạn”của địch . Vượt qua những chặng đường bộ và thủy, bằng mọi phương tiện, bất chấp khó khăn thiếu thốn bởi sự chống phá của kẻ thù. Suốt ngày đêm quân dân ta chở lương thực ,thực phẩm thuốc men ra tiền tuyến. Đến đầu tháng 3-1954 , việc chuẩn bị về mọi mặt đã hoàn tất.
- Gv lấy dẫn chứng chứng minh về kì tích vận chuyển của ta cho chiến dịch ĐBP.
- Gv giới thiệu H55 (sgk - 124)
- Gv thuật diễn biến chiến dịch ĐBP.
? phân khu Bắc bao gồm những cứ điểm nào (Him Lam, Độc Lập, Bản kéo)
* Đợt tấn công thứ nhất : Ta tiến công địch ở phân khu phía Bắc. Trong 2 ngày tấn công ta tiêu diệt nhanh gọn 2 cứ điểm Him Lam và Độc Lập. sau 5 ngày tấn công ta tiêu diệt 2000 tên địch , hạ 12 máy bay , tên Pi-rốt chỉ huy pháo binh địch phải tự tử.
* Đợt tấn công thứ 2: ta tấn công vào phân khu trung tâm cuộc chiến đấu diễn ra vô cùng ác liệt đặc biệt ở đồi A1, C1. Sau 4 ngày đêm chiến đấu mỗi bên chiếm giữ 1 nửa cao điểm , hai bên đều thiệt hại nặng nề . Ở trận địa Mường Thanh quân ta phải đào hệ thống hầm hào lớn, nhỏ dài hàng trăm km,với hàng vạn hầm để tấn công.Hệ thống chiến hào đã cắt đôi sân bay Mường Thanhvà cắt lìa phân khu trung tâm với phân khu Nam. TDP tập trung hầu hết máy bay ở Đông Dương cho ĐBP , Mĩ còn chi viện ngay cho Pháp 179 máy bay kèm cả một số giặc lái nhưng hệ thống chiến hào vẫn vươn tới như dây thòng lọng thít chặt cổ địch.
? Mục đích của ta đánh sân bay Mường Thanh làm gì.
(Cắt đứt còn đường tiếp tế duy nhất = hàng không của địch).
* Đợt tấn công thứ 3: ta tiến công chiếm một số cao điểm phía Đông, thu hẹp phạm vi chiếm đóng của địch ở phía Tây. Tối 6/5 ta đào đường hầm vào tận đỉnh đồi A1, dùng 1 tấn bộc phá tiêu diệt cứ điểm cuối cùng này.sau đó quân ta được lệnh tổng công kích trên toàn mặt trận. Chiều 7/5 ta vượt cầu Mường Thanh tiến công vào sở chỉ huy của giặc bắt sống tướng Đờ cát –Tơ ri và bộ tham mưu của chúng,cùng lúc đó ta tấn công vào phân khu Nam truy kích và bao vây tiêu diệt toàn bộ quân giặc ở đây.
? Trình bày kết quả của chiến dịch ĐBP 1954.
- Gv giới thiệu kênh hình 56: (sgk - 124) Lá cờ chiến thắng bay trên nắp hầm Đờ Cát.
=> Tập đoàn cứ điểm ĐBP là 1 công trình cứ điểm mạnh nhất Đông Dương đã hoàn toàn bị tiêu diệt.
? Chiến thắng ĐBP thắng lợi có ý nghĩa lịch sử ta lớn như thế nào.
* Thảo luận nhóm –2’
-Nhóm trưởng trình bày- GV nhận xét, kết luận.
 I. Kế hoạch Na Va của Pháp - Mĩ.
- Mục đích:
+ Xoay chuyển cục diện chiến tranh Đông Dương.
+ Chuyển bại thành thắng trong vòng 18 tháng kết thúc chiến tranh trong danh dự.
- Nội dung:
+ Bước 1: thu đông 1953, Xuân 1954 giữ thế phòng ngự chiến lược ở MB, tiến công chiến lược ở MN.
+ Bước 2: Thu đông 1954, chuyển lực lượng ra Bắc, thực hiện tiến công chiến lược ở MB, giành thắng lợi quyết định, kết thúc chiến tranh.
II. Cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953 - 1954 và chiến dịch ĐBP 1954.
1. Cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953 - 1954.
a) Chủ trương chiến lược của ta.
- Phương hướng chiến lược :
Quyết tâm giữ vững quyền chủ động đánh địch trên cả 2 mặt trận- chính diện và sau lưng địch, buộc địch phải phân tán lực lượng ở những điểm sung yếu.
- Phương châm : "Tích cực, chủ động, cơ động, linh hoạt", "Đánh ăn chắc, đánh chắc thắng."
b) Cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953 - 1954 của ta.
- Đầu 12/1953 ta đánh mạnh ở Lai Châu à buộc địch phải cho quân nhảy dù giữ chốt ĐBP. 
- Đầu 12/1953 Liên quân Việt - Lào chiến thắng ở Trung Lào.
- Cuối 1/1954 Liên quân Lào- Việt thắng lớn ở Thượng Lào.
- Cuối tháng 1 à đầu tháng 2/1954 ta thắng địch ở Bắc Tây Nguyên.
- Chiến tranh du kích phát triển mạnh ở vùng sau lưng 
=> Kế hoạch Na Va bước đầu bị phá sản.
2. Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ (1954)
* Vị trí ĐBP:
ĐBP có vị trí chiến lược quan trọng.
* Âm mưu của Pháp Mĩ.
- XD ĐBP làm tập đoàn cứ điểm mạnh nhất ở Đông Dương.
* Chủ trương của ta:
- Đầu 12/1953 ta quyết định mở chiến dịch ĐBP nhằm:
+ Tiêu diệt L2 địch.
+ Giải phóng Tây Bắc, tạo điều kiện giải phóng Bắc Lào.
* Diễn biến.
- Đợt 1: (13 à 17/3/1954) ta đánh chiếm phân khu Bắc.
- Đợt 2 : (30/3 à 26/4/1954) quân ta tiến công tiêu diệt căn cứ phía Đông phân khu trung tâm.
- Đợt 3: 1/5 à 7/5/1954) ta đánh các căn cứ còn lại ở phân khu trung tâm và phân khu Nam.
=> 17h 30 ngày 7/5/1954 chiến dịch toàn thắng.
* Kết quả : sgk/125
* ý nghĩa lịch sử. - Là thắng lợi lớn nhất. oanh liệt nhất, tiêu biểu cho T2 chiến đấu anh hùng bất khuất của dân tộc ta....
- Đập tan hoàn toàn kế hoạch Na Va của Pháp Mĩ, giáng đòn quyết định vào ý trí xâm lược của TDP, làm xoay chuyển cục diện chiến tranh ở Đông Dương, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh ngoại giao giành thắng lợi.
- Góp phần làm tan rã hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, tác động mạnh đến tình hình thế giới. "Chấn động địa cầu" cổ vũ các dân tộc thuộc địa đấu tranh tự giải phóng mình.
 4 - Củng cố:
GV: Hệ thống lại kiến thức cơ bản toàn bài.
Bài tập : Hãy điền vào chỗ trống những từ thí