Giáo án Lịch sử lớp 9 - Bài 22: (tiếp theo) Cao trào cách mạng tiến tới tổng khởi nghĩa tháng 8 năm 1945

Soạn : 20/ 2/ 2008 
Dạy: 25/ 2/2008 
Tiết 27
BÀI 22: (Tiếp theo)
CAO TRÀO CÁCH MẠNG TIẾN TỚI TỔNG KHỞI NGHĨA 
THÁNG 8 NĂM 1945 
I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức: Giúp H/s nắm được những kiến thức cơ bản sau.
+ Những chủ trương của Đảng ta sau khi Nhật đảo chính Pháp và diễn biến của cao trào kháng Nhật cứu nước tiến tới tổng khởi nghĩa tháng tám 1945.
2. Tư tưởng. tình cảm: 
- Giáo dục cho học sinh lòng kính yêu Chủ Tịch Hồ Chí Minh, và lòng tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng. 
3. Kĩ năng:
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng sử dụng tranh ảnh, bản đồ lịch sử.
- Tập dượt phân tích, đánh giá sự kiện lịch sử.
II. Chuẩn bị :
1. Giáo viên:
Lược đồ khu giải phóng Việt Bắc.
2.Học sinh: 
III. Tiến trình Dạy và học.
1. Ôn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
? Đảng cộng sản Đông Dương chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh trong hoàn cảnh nào.
? Hoạt động của Mặt trận Việt Minh.
3. Bài mới.
* Giới thiệu bài: Mặt trận Việt Minh ra đời trực tiếp chuẩn bị lực lượng cho cách mạng tháng 8 1945 và tiến tới cao trào kháng Nhật cứu nước, làm tiền đề cho cuộc khởi nghĩa tháng tám 1945.....
* Dạy và học bài mới: 
Hoạt động của thầy, trò
Kiến thức
 - Học sinh đọc mục I (sgk - 89)
? Tại sao Nhật đảo chính Pháp.
+ ở Châu Âu phát xít Đức bị thất bại liên tiếp; Anh, Mĩ mở mặt trận mới.
+ Nước Pháp được giải phóng, chính phủ Đờ Gôn về Pa Ri.
? Nhật rất khốn đốn vì lí do nào.
(Vấp phải các đòn tấn công dần dập của Anh - Mĩ trên bộ cũng như trên biển)
? Tình hình ở Đông Dương lúc này như thế nào.
? Tình hình trên đã => điều gì xảy ra.
(Lúc này Pháp chần chừ, Nhật nhanh tay hơn).
? Nhật đảo chính Pháp như thế nào.
? Thái độ, hành động của Pháp ra sao
? Sau khi lên cầm quyền Nhật có thái độ và hành động như thế nào.
- Lật đổ được Pháp, Nhật lên nắm chính quyền, chúng tuyên bố giúp cho nền Độc lập của các DT Đông Dương, nhưng lại thi hành những chính sách rất phản động như: tăng cường bóc lột nhân dân ta, bắt nhân dân ta nhổ lúa trồng đay, tấn công vào khu căn cứ cách mạng nhằm tiêu diệt Việt Minh...
=> Như vậy, bộ mặt thật của phát xít Nhật bị bóc trần và nhân dân ta vô cùng căm ghét, muốn vùng lên chống lại chúng .
? Em có nhận xét gì về tình hình Đông Dương sau khi Nhật đảo chính Pháp.
- Nhân dân ta còn phải chịu thêm 1 ách thống trị của phát xít Nhật.
- Đây chưa phải là thời cơ tổng khởi nghĩa nhưng bộ mặt phản cách mạng của Nhật đã lộ rõ, nhân dân ta căm ghét chúng, tạo điều kiện cho cách mạng phát triển, đẩy phát xít Nhật vào tình trạng nguy khốn hơn.
? Trước tình hình Nhật đảo chính Pháp, Đảng ta đã có chủ trương gì.
? Khẩu hiệu mà Đảng ta sử dụng trong thời kì này là gì.
-Thay khẩu hiệu : Đánh đuổi phát xít Nhật- Pháp bằng khẩu hiệu Đánh đuổi phát xít Nhật.
? Tại sao đảng ta lại quyết định phát động cao trào kháng Nhật, cứu nước làm tiền đề cho cuộc tổng khởi nghĩa.
à Căn cứ vào tình hình thế giới và trong nước nêu trên mà Đảng ta quyết định phát động cao trào kháng Nhật cứu nước, chuẩn bị những điều kiện tiến tới tổng khởi nghĩa.
? Trình bày diễn biến của cao trào " Kháng Nhật cứu nước"
(GV :Trình bày trên lược đồ Khu giải phóng Tây Bắc) 
+ Tại Cao - Bắc - Lạng đội VN tuyên truyền giải phóng quân và cứu quốc quân phối hợp với lực lượng chính trị của quần chúng giải phóng hàng loạt các Châu, xã, huyện
 ? Giữa lúc cao trào cách mạng đang lên cao Đảng ta đã làm gì để thúc đẩy cao trào cách mạng tiến lên.
-Giữa lúc cao trào cách mạng đang lên cao ,hội nghị quân sự Bắc kì đã họp và đề ra nhiệm vụ :
+ Thống nhất các lực lượng vũ trang thành VN giải phóng quân.
+Phát triển hơn nữa các lực lượng vũ trang và nửa vũ trang, mở trường đào tạo cán bộ quân sự và chính trị.
+Đề ra nhiệm vụ cần kíp là phải tích cực phát triển chiến tranh du kích.
+Xây dựng căn cứ địa kháng Nhật để chuẩn bị tổng khởi nghĩa khi thời cơ đến.
? Ủy ban quân sự Bắc kì thành lập có nhiệm vụ gì.
-Có nhiệm vụ chỉ huy và giúp đỡ quân sự các chiến khu Miền Bắc.
- Giáo viên dùng lược đồ H38: khu giải phóng Việt Bắc.
+ Khu giải phóng Việt Bắc gồm các tỉnh: Cao Bằng Bắc Cạn, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Hà Giang, Tuyên Quang và 1 số vùng lân cận khác: Bắc Giang, Phú thọ, Yên Bái, Vĩnh Yên.
? Sau khi thành lập Ủy ban khu giải phóng đã làm được những gì
+ Uỷ ban lâm thời khu giải phóng được thành lập đã thi hành 10 chính sách lớn của Việt Minh nhằm đem lại quyền lợi cho nhân dân.
=> Khu giải phóng trở thành C2 địa của cả nước và hình ảnh thu nhỏ của nước VN mới.
? Giữa lúc phong trào cách mạng đang dâng cao, nạn đói khủng khiếp đã diễn ra ở Miền Bắc và Bắc Trung Bộ, Đảng ta đã có quyết định gì.
? Em có nhận xét gì về tình hình cách mạng nước ta trước ngày tổng khởi nghĩa 8 . 1945.
=> Trước ngày tổng khởi nghĩa, Cao trào kháng Nhật cứu nước đã diễn ra rất sôi nổi, quyết liệt trong toàn quốc tạo tiền đề cho tổng khởi nghĩa.
? Theo em Mặt trận Việt Minh ra đời đã có tác động như thế nào đến cao trào kháng Nhật cứu nước.
(Thảo luận nhóm 2’)
- Mặt trận Việt Minh đã tập hợp đông đảo quần chúng hình thành nên lực lượng chính trị đông đảo của cách mạng .
-Trên cơ sở phát triển các đoàn thể cứu quốc trong mặt trận Việt minh ,lực lượng chính trị kết hợp với lực lượng vũ trang tạo nên sức mạnh tổng hợp thúc đẩy cao trào kháng Nhật cứu nước.
II. Cao trào kháng Nhật cứu nước tiến tới tổng nghĩa tháng 8 /1945.
1. Nhật đảo chính Pháp ( 9/ 3/ 1945)
* Nguyên nhân Nhật đảo chính Pháp.
- Tình hình thế giới:
+ Đầu 1945 chiến tranh thế giới thứ 2 sắp kết thúc .
+ Nước Pháp được giải phóng.
- ở Mặt trận Thái Bình Dương:
 + Phát Xít Nhật khốn đốn.
- Ở Đông Dương: TDP ráo riết hđộng chờ quân đồng minh và sẽ đánh Nhật.
=> Nhật đảo chính Pháp để độc chiếm Đông Dương.
* Diễn biến.
- Đêm 9/ 3/ 1945 Nhật đảo chính Pháp.
- Pháp chống cự yếu ớt, đầu hàng Nhật => Nhật độc chiếm Đông Dương.
2. Tiến tới tổng khởi nghĩa tháng 8/ 1945.
a) Chủ trương của hội nghị ban thường vụ trung ương Đảng (12/ 3/ 1945)
- Xác định kẻ thù chính, cụ thể, trước mắt và duy nhất của nhân dân Đông Dương: phát xít Nhật.
- Ra chỉ thị: "Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta"
- Phát động cao trào "Kháng Nhật cứu nước."
b) Diễn biến cao trào "Kháng Nhật cứu nước"
- Giữa 3/ 1945 phong trào khởi nghĩa từng phần xuất hiện ở nhiều địa phương.
- Nhiều thị xã, Thành Phố (cả HN) Việt Minh đã trừ khử bọn tay sai đắc lực của Nhật.
- 15/ 4/ 1945 thành lập VN giải phóng quân.
- Uỷ ban quân sự Bắc Kì được thành lập.
- 4/ 6/ 1945 khu giải phóng Việt Bắc được thành lập .
- Phong trào "phá kho thóc, giải quyết nạn đói" diễn ra sôi nổi.
4. Củng cố :
- Gv sơ kết bài học. 
Bài tập: Nhật đảo chính Pháp nhằm mục đích gì? Hãy đánh dấu X vào đầu câu các ý trả lời đúng.
- Loại trừ nguy cơ Pháp đánh từ sau lưng khi quân Đồng Minh đổ bộ vào.
- Độc chiếm Đông Dương.
- Trao trả độc lập cho Đông Dương.
- Cứu vãn thất bại của nước Nhật.
5.Dặn dò : 
- Về nhà học bài cũ đầy đủ nắm được chủ trương của Đảng cộng sản Đông Dương , mặt trận việt minh ra đời có tác động như thế nào đến cao trào kháng Nhật.
 - Đọc và tìm hiểu nội dung bài mới: Tổng khởi nghĩa tháng 8 -1945 và sự thiết lập nước Việt Nam dân chủ cộng hoà .