Giáo án Lịch sử lớp 8 - Bài 8: Thời nguyên thuỷ trên đất nước ta

 Tiết 8
 Ngày 12.10.2009 PHẦN II : LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ NGUỒN GỐC ĐẾN THẾ KỈ X
 CHƯƠNG I: BUỔI ĐẦU LỊCH SỬ NƯỚC TA
TH THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA
 Bài 8 
I MỤC TIÊU
 1. Kiến thức: Học sinh cần nắm
 - Dấu tích của người tối cổ tìm thấy trên đất nước Việt Nam: hang Thẩm Khuyên, Thẩm Hai ( Lạng Sơn): Núi Đọ ( Thanh Hóa): Xuân Lộc ( Đồng Nai)
 - Công cụ ghè đẽo thô sơ
 - Dấu tích của người tinh khôn được tìm thấy trên đất nước Việt Nam ( ở giai đoạn đầu: mái đá Ngườm ( Thái Nguyên, Sơn Vi – Phú Thọ: ở giai đoạn phát triển: Hòa Bình, Bắc Sơn, Quỳnh Văn, Hạ Long .
 2. Kỷ năng:
 - Rèn luyện cho học sinh quan sát tranh ảnh lịch sử, rút ra nhận xét và so sánh
 3. Thái độ:
 - Bồi dưỡng ý thức tự hào dân tộc nước ta có quá trình phát triển lịch sử lâu đời
 - Biết trân trọng quá trình lao động của cha ông để cải tạo con người, cải tạo thiên nhiên 
phát triển sản xuất xây dựng cuộc sống, ngày càng phong phú và tốt đẹp hơn
 - Tích hợp : giáo viên miêu tả và so sánh công cụ lao động, để thấy được người tối cổ rất thấp kém , phụ tuộc vào thiê nhiên
II. CHUẨN BỊ:
 -GV: - Bản đồ Việt Nam, lược đồ một số di tích
 - HS: - Nghiên cứu các hình 12.19.20.21.22
III. PHƯƠNG PHÁP:
 Quan sát, so sánh, thảo luận nhóm
IV. TIẾN TRÌNH:
 1.Ổn định:
 61  62 . 63  64  
 2. Bài cũ:
 - Kiểm tra lại bài tập ở tiết 7 và nhận xét về ưu và khuyết điểm của học sinh
 3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT
* Giới thiệu: Các em đã học xong phần một lịch sử thế giới và biết được quá trình xuất hiện của loài người vậy em hãy 
* Nhắc lại cho cô con người có nguồn gốc từ đâu?
=> có nguồn gốc từ loại vượn cổ, là loài vượn có hình dạng người và trãi qua hàng chục triệu năm
Vượn cổ trở thành người tối cổ và tiếp tục trãi qua hàng chục triệu năm từ người tối cổ chuyển dần thành người tinh khôn. Ở tiết học hôm nay cô sẽ giới thiệu cho các em phần II lịch sử Việt Nam, chương I buổi đầu lịch sử nước ta, bài 8 thời nguyên thuỷ trên đất nước ta
 HOẠT ĐỘNG 1
* Mức độ kiến thức cần đạt:ghi nhớ những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy trên đất nước Việt Nam
* Tổ chức thực hiện:
* Sử dụng bản đồ Việt Nam kết hợp lồng ghép môi trường
* Nước ta xưa kia là một vùng đất như thế nào?
=> Núi rừng rậm rạp nhiều hang động, sông suối có vùng ven biển dài, khí hậu 2 mùa nóng lạnh rỏ rệt, thuận lợi cho cho cuộc sống cây cỏ, muôn thú con người
* Tại sao một vùng rừng núi rậm rạp với những hang động, nhiều dòng suối khí hậu hai mùa nóng lạnh lại rất cần thiết đối với người nguyên thuỷ?
=> Bởi vì lúc bấy giờ người nguyên thuỷ sống chủ yếu dựa vào thiên nhiên
* GV: Vào những năm 1960- 1965 các nhà khảo cổ học đã lần lượt phát hiện nhiều di tích của người tối cổ ở Việt Nam
* Vậy em nào cho cô biết người tối cổ là người như thế nào?
=> Cách đây 4-5 triệu năm loài vượn cổ từ trên cây chuyền xuống đất kiếm ăn, biết đi bằng hai chi sau, dùng hai chi trước để cầm nắm, trán nhô ra phía trước, biết sử dụng hòn đá cành cây để làm công cụ.
* Các nhà khảo cổ đã phát hiện được những gì của người tối cổ?
=> Những chiếc răng của người tối cổ,nhiều công cụ đá ghè đẽo thô sơ
* GV: Răng vừa có đặc điểm răng vượn, vừa có đặc điểm răng người vì họ còn ăn sống nuốt tươi.
* Di tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu trên đất nước ta?
=> Ở hang Thẩm khuyên, Thẩm hai ( Lạng sơn), Ở Núi Đọ ( Thanh Hoá), ở Xuân Lộc (Đồng nai)
* Giáo viên chiếu lược đồ
* Thảo luận nhóm lớn: (3’)
? Nhìn vào lược đồ em có nhận xét gì về địa điểm sinh sống của người tối cổ trên đất nước ta?
=> Sống khắp nơi từ Bắc, Trung, Nam
- Bắc: Thanh hoá
- Trung: Núi Đọ
- Nam: Đồng Nai
* GV: Với những thuận lợi của điều kiện tự nhiên đã trở thành cơ sở cho sự xuất hiện sớm của con người trên đất nước ta, qua đó có thể nói Việt Nam là một trong những cái nôi của loài người
* Chuyển ý:Người tối cổ chuyển dần thành người tinh khôn như thế nào, cuộc sống của họ ra sao chúng ta sang hoạt động 2
 HOẠT ĐỘNG 2
* Mức độ kiến tức cần đạt: ghi nhớ đặc điểm của người tinh khôn và những dấu tích phát hiện được trên đất nước Việt Nam.
* Tổ chức thực hiện:
* Trải qua hàng chục năm lao động, người tối cổ đã mở dần vùng sinh sống của mình như thế nào?
=> Trải qua hàng chục vạn năm, người tối cổ đã mở dần vùng sinh sống ra nhiều nơi: Thẩm ồm (Nghệ An), Hang Hùm(Yên bái),Thung Lang, (Ninh bình) Kéo Lèng ( Lạng sơn)
* Người tinh khôn trên đất nước ta xuất hiện vào thời gian nào? Dấu tích của người tinh khôn được tìm thấy ở đâu?
=> Khoản 3-2 vạn năm trước đây
- Được tìm thấy ở Mái đá ngườm ( Thái nguyên), Sơn Vi ( Phú thọ), Lai châu, sơn la, Bắc giang, Thanh hoá, Nghệ An.
* Công cụ của người tinh khôn ở giai đoạn này như thế nào?
=> chủ yếu là những chiếc rìu bằng hòn cuội, được ghè đẽo thô sơ có hình thù rỏ ràng
* Thảo luận nhóm nhỏ:
? Em thử so sánh công cụ ở hình 19 và hình 20
=> Rìu đá Núi Đọ rất đơn giản hình thù không rỏ ràng, chỉ ghè đẽo qua loa
- Công cụ chặt ở Nậm tum tuy được ghè thô sơ nhưng có hình thù rỏ ràng hơn
* Chuyển ý: Giai đoạn phát triển của người tinh khôn có gì mới chúng ta sang hoạt động 3
 HOẠT ĐỘNG 3
* Mức độ kiến thức cần đạt: Nắm được giai đoạn phát triển của người tinh khôn có gì mới
* Tổ chức thực hiện:
* Địa điểm sinh sống của người tinh khôn giai đoạn phát triển được tìm thấy ở đâu trên đất nước ta? Cách đây bao nhiêu năm?
=> Tìm thấy ở Hoà bình, Bắc sơn,Quỳnh văn,Hạ long, bàu tró ( quảng bình)
- Cách ngày nay từ 10.000 đến 4000 năm
* Công cụ của người tinh khôn trong giai đoạn phát triển có gì tiến bộ? Ngoài công cụ đá còn có những gì?
=> các công cụ đá phong phú đa dạng hơn, một số công cụ được mài ở lưỡi, rìu ngắn, rùi có vai ngày càng nhiều , công cụ bằng xương, bằng sừng, đồ gốm ..
* So sánh công cụ H20 với các công cụ H21,22,23 qua đó cho học sinh thảo luận 
? Sự khác nhau ở giai đoạn đầu và giai đoạn phát triển của người tinh khôn được thể hiện ở điểm chủ yếu nào.
=> H21,22,23 có hình thù rỏ ràng hơn, lưỡi rùi sắc hơn, lao động có hiệu quả hơn
* Bước tiến mới trong chế tác công cụ có tác dụng như thế nào đối với cuộc sống?
=> Nhò cải tiến và phát minh công cụ người thời này lao động đã có hiệu quả hơn, tìm được nhiều thức ăn hơn, họ sống thành từng nhóm trong các hang động, chứ không còn lang thang như trước đây
* Vậy theo em giá trị của sự tiến bộ đó là gì?
=> Đó là những cố gắng sáng tạo của tổ tiên ta trong chế tác công cụ vừa tạo điều kiện mở rộng sản xuất, vừa nâng cao cuộc sống.
* GV: Thời nguyên thuỷ trên đất nước ta chia làm 2 giai đoạn:
- Người tối cổ: cách đây hàng triệu năm
- Người tinh khôn: cách đây hàng vạn năm
=> Phù hợp với lịch sử thế giới
 * GV cho học sinh đọc bản tổng kết bài học và câu nói của Hồ chủ tịch
 “ Dân ta phải biết sử ta
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam” cho học sinh giải thích
* GDTT : Người Việt Nam phải biết sử Việt Nam, biết rõ quá trình phát triển qua các giai đoạn, qua đó chúng ta hiểu và rút kinh nghiệm của quá khứ sống trong hiện tại tốt đẹp và hướng tới tương lai rực rỡ hơn.
1. Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu?
- Đặc điểm của người tối cổ : vẫn còn những dấu tích của loài vượn, đã hoàn toàn đi bằng hai chân, hộp sọ phát triển, biết sử dụng và chế tạo công cụ lao động.
- Dấu tích của người tối cổ trên đất nước Việt Nam : là những chiếc răng, những mãnh đá được ghè đẽo, có hình thù rỏ ràng, có niên đại cách đây khoảng 40-30 năm.
- Ở các hang Thẩm Khuyên, Thẩm Hai ( Lạng sơn), Núi Đọ ( Thanh Hóa) ; Xuân Lộc ( Đồng Nai)
2. Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào?
- Đặc điểm của người tinh khôn : cấu tạo cơ thể giống như người ngày nay, thể tích não phát triển, cơ thể gọn, linh hoạt.
- Dấu tích của người tinh khôn được phát hiện ở giai đoạn đầu :những chiếc rìu bằng hòn cuội, ghè đẽo thô sơ phát hiện ở mái đá Ngườm ( Thái Nguyên), Sơn Vi (Phú Thọ) cách ngày nay 3-2 vạn năm.
3. Giai đoạn phát triển của người tinh khôn có gì mới?
- Xuất hiện các loại hình công cụ mới như rùi ngắn, rùi có vai .. công cụ bằng xương, bằng sừng, đặc biệt là đồ gốm lưỡi cuốc đá. Dược tìm thấy ở Hòa Bình, Bắc Sơn ( Lạng Sơn), Quỳnh Văn ( Nghệ An), Hạ Long ( Quảng Ninh) .. có niên đại cách ngày nay 12000 đến 4000 năm.
 4. Cũng cố và luyện tập:
 - Dấu tích của người tối cổ được phát hiện ở đâu?
 - Sự phân bố dân cư nguyên thuỷ trên đất nước ta thời kì này?
 - Lập bảng thống kê về dấu tích của người tinh khôn trên đất nước Việt Nam.
5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
 * Bài cũ:
 - Học thuộc bài
 ? Em thử so sánh công cụ H19và H20
 ? Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào.
 - Làm bài 9 trong vỡ bài tập
 * Bài mới:
 - Chuẩn bị: Đời sống của người nguyên thuỷ trên đất nước ta
 - Chú ý: tổ chức xã hội
 ? Đời sống vật chất của người nghuyên thùy
 ? Đời sống tinh thần của người nguyên thủy.
V RÚT KINH NGHIỆM:
 - ND: 
 ..
 . 
 .
 - PP: .......................................................................................................................................................
 ..
 .......................................................................................................................................
 Duyệt của Tổ Trưởng
 Trần Thị Phát