Giáo án Lịch sử 7 - Bài 11: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077) - Tiết 16: Giai đoạn thứ hai (1076-1077)

	Ngày soạn 	12/10/2008	Ngày giảng 15/10/2008
Lớp 7
BÀI 11 : CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
( 1075 - 1077)
TIẾT 16: 	 II- GIAI ĐOẠN THỨ HAI( 1076- 1077)
 A- PHẦN CHUẨN BỊ 
 I - Mục tiêu cần đạt 
	1- Kiến thức: 
	 - nắm được diễn biến của cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn 2 ý nghĩa của chiến thắng to lớn này.
2- Tư tưởng:
	 Giáo dục học sinh lòng tự hào dân tộc tinh thần bất khuất chống ngoại xâm của dân tộc ta thời nhà Lý	
	 3- Kỹ năng: 
	 Sử dụng lược đồ trận chiến tại phòng tuyến sông như nguyệt tư liệu về Lý Thường kiệt 
 II- Phần chuẩn bị: 
 Lược đồ trận chiến tại phòng tuyến Sông Như nguyệt, các tư liệu về Lý Thường Kiệt
	1- thầy: đọc trước bài, vẽ lược đồ phòng tuyến sông như nguyệt, giấy thảo luận
	2. Trò: học bài cũ chuẩn bị bài mới 
B- PHẦN THỂ HIỆN TRÊN LỚP: 
 I. Kiểm tra bài cũ: 5 phút 
	 Câu hỏi? Nêu cách đánh của Lý Thường Kiệt có gì sáng tạo độ đáo?
	Đáp án: - 3điểm: tấn công tước để tự vệ
	- 3 điểm: đánh phá kho lương thực, chỗ bính lính đóng quân:
	- 3điểm: đánh song rút quân về nước 
	-1điểm: khi đi đến đâu đều mang khẩu hiệu tiến công trước để tự vệ	
	II- Bài mới: 
* Giới thiệu bài mới: (1phút) Sau khi nhà Tống bị ta đánh bất ngờ nhà Tống vô cùng tức giận? đã qua ra chuẩn bị và có hành động như thế nào?
Hoạt động của thầy và trò
TG
Phần ghi bảng
?
GV
? 
HS
? 
GV
GV
? 
HS 
GV
?
HS
? 
HS
GV
?
HS
?
HS
? 
GV
 ?
HS
? 
HS
? 
HS
? 
HS
?
HS
?
HS
?
HS
Đọc từ đầu đến vài ki lô mét?
Tiết trước các em đã tìm hiểu là Lý Thường Kiệt đã đêm quân tấn công sang nhà Tống Trước để phòng vệ và đã giành thắng lợi rồi rút quân về nước ngay 
Sau khi rút quân về nước Lý Thường Kiệt đã có kế hoạch gì?
Sau khi rút quân về Nước Lý Thường Kiệt hạ lệnh các địa phương chuẩn bị bố phòng, các tù trưởng dân tộc ít người gần biên giới Việt - Tống mai phục những vị trí quan trọng. Lý Kế Nguyên chỉ huy thuỷ binh đóng ở Đông kênh nhằm chặn thuỷ Binh địch, Lý Thường Kiệt chỉ huy bộ binh theo chiến tuyến sông như nguyệt ( đồn trú) (đóng quân có định tại một chỗ( Yên phong bắc ninh) nơi này cách sông như nguyệt vài ky lô mét.
Tại sao Lý Thường Kiệt lại chọn Sông Như Nguyệt làm phòng tuyến chống quân Tống?
Treo lược đồ Giới thiệu đây là Phòng tuyến Sông như nguyệt Phòng tuyến được xây dựng trên bờ Sông cầu. Sông này là Sông chặn ngang tất cả các con đường từ Quảng tây vào thăng Long chỉ có cách đi qua khu vực này là vào Thăng Long 
sau khi ông chọn khu vực này LTK cho đắp bằng đất cao vững chắc có dậu tre dày đặc.
 sau khi rút quân về ta có sự chuẩn bị như vậy còn Nhà Tống tiếp vô cùng tức giận và đã có những hành động như thế nào?
Sau khi bị ta tập kích nhà Tống đã có hành động như thế nào?
 Giáo viên treo lược đồ?
Giới thiệu tên lược đồ, giới thiệu một số ký hiệu có kiên quan 
GV Giới thiệu trên lược đồ Sau khi chúng thất bại ở ung Châu nhà Tống vô cùng tức tối chúng liền tiến hành xâm lược đại Việt
Cuối năm 1076 nhà Tống cử Quách Quỳ , Triệu Tiết chỉ huy 10 vạn bộ binh tinh nhuệ, 1 vạn ngựa chiến, 20 vạn dân phu tiến vào nước ta theo đường bộ, 1 đạo quân khác do Hoà Mâu dẫn đầu theo đường biển vào sau tiếp ứng
1/1077 quân Tống vượt qua ải Nam Quan qua Lạng Sơn tiến vào nước ta theo đường Sông như nguyệt đến đây chúng vô cùng lúng túng vì trước mắt là sông như Nguyệt và hàng rào kiên cố, Quách Quỳ vô cùng lúng túng đành phải đóng quân ở bờ bắc Sông như nguyệt chờ Hoà Mâu
Nhà Lý có kế hoạch và hành động gì đối với quân thuỷ và quân bộ của nhà Tống?
Đường bộ ta chặn đánh những trận nhỏ, nhằm cản bước của chúng
Đường Thuỷ Lý Kế nguyên chặn đánh liên tiếp 10 trận vùng ven biển Hoà Mâu không thể cho quân vào hỗ trợ đồng bọn được
khi mà quân thuỷ bộ của chúng không gặp được nhau chúng sẽ có hành động gì? và ta phản công ra sao ta sang phần 2
diễn biến của trận chiến Sông như nguyệt như thế nào?
Chờ quân Thuỷ cứu không được quân bộ nhà Tống có hành động gì?
Giáo viên( giới thiệu tiếp trên lược đồ khu )
quân tống tìm cách tấn công ta chúng bắc cầu Phao đóng bè tiến công vào phòng tuyến của ta
Ta có hành động như thê nào?
phản công mạnh mẽ đẩy lùi chúng về bờ bắc, lúc này quách Quỳ vô cùng tức giận ai bàn đến đánh là chém đầu quân sĩ chỉ phòng ngự mệt mỏi, chết dần chết mòn
Trong lúc quân Tống đang hoang mang LTK đã có kế hoạch gì?
 Mặt tình thần tương truyền đêm đêm LTK cho người vào ngôi đền bên bờ sông ngâm vang bài thơ thần bất hủ
Đọc phần dịch nghĩa: Thảo luận (2 phút) cho biết ý chính của bài thơ này muôn nói đến điều gì? các em đã được học trong môn văn rất cụ thể rồi cô giáo không đi phân tích mà chúng ta chỉ khai thác các ý chính
Lấy ý kiến các nhóm?
bài thơ khảng định chủ quyền lãnh thổ của đất nước và nêu cao ý chí bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược cổ vũ tình thần chiến đấu 
Trong lúc mà địch còn đang hoang mang như vậy
LTK đã có chiến thuật gì?
 vào cuối màu xuân năm 1077 vào một đêm trời tối đen như mực Lý Thường kiệt cho quân vượt Sông Ngư nguyệt bất ngờ tấn công vào doanh trại địch, vì quá bất ngời nên chúng không kịp trở tay 
Kết quả cuộc chiến như thê nào?
Quân Tống thua 10 phần chết 5, 6 lâm vào tinh thế hết sức khó khăn, Lý Thường kiệt chủ động giảng hào kết thúc chiến tranh. Quân Tống chấp nhận ngay vội vàng rút quân về nước 
Vì sao phần thắng đang nghiêng về ta LTK lại xin giảng hoà ?
Lý Thường kiệt muốn đảm bảo quan hệ giao bang hoà hữu sau này, đồng thời không muốn làm tổn thương đến những người dân vô tội , LTK cũng muốn giữ 1 chút danh dự cho nhà Tống, là 1 nước lớn lại thua nước Đại Việt nhỏ bé
Theo em nét độc đáo trong cách đánh của LTK là gì?
phải nói là rất độc đáo mà trong lịch sử chưa từng có, là tiến công trước để tự vệ, cách đánh cả tinh thần và , quân sự, biết chọn thời cơ lấy yếu đánh mạnh, kết thúc chiến tranh cũng rất độc đáo thắng nhưng vẫn chủ động giảnh hoà điều này cho thấy LTK là con người tài ba nhưng lại còn nhân nghĩa
Nguyên nào khiến ta giành thắng lợi?
Có sự lãnh đạo ta ba của LTK tinh thần đoàn kết, đấu tranh dũng cảm, 
Theo em Lý Thường Kiệt có cách đánh độc đáo nào?
Cách tấn công Phòng thủ,cách kết thúc chiến tranh, 
Chiến thắng này có ý nghĩa gì?
Ý nghĩa: Quân Tống buộc phải từ bỏ mộng xâm lược Đại Việt, nền độc lập tự chủ của Đại Việt được bảo vệ
15
20
1- Kháng chiến bùng nổ
* Nhà Lý chuẩn bị:
 Sau khi rút quân về Nước Lý Thường Kiệt hạ lệnh các địa phương chuẩn bị bố phòng, các tù trưởng mai phục những vị trí quan trọng. Lý Kế Nguyên chỉ huy thuỷ binh, Lý Thường Kiệt chỉ huy bộ binh.
* Hành động của nhà Tống
Cuối năm 1076 Nhà Tống cho đạo quân tinh nhuệ vào nước ta theo 2 đường đường bộ Quách Quỳ Triệu tiết chỉ huy
Đường Biển do Hoà Mâu chỉ huy
* Hành động của nhà Lý.
Đường bộ chặn đánh những trận nhỏ
Đường thuỷ ta chặn đánh 10 trận liên tiếp
2- Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như nguyệt
* Diễn biên
- Địch: bắc cầu phao, đóng bè tiến công ta
- Ta: phản công mãnh liệt, 
cổ vũ tinh thần của ta
Cuối mùa xuân 1077 Lý Thường Kiệt mở cuộc tấn công vào trận tuyến địch.
* kết quả: Quân Tống thua 10 phần chết 5, 6 Lý Thường kiệt Xin giảng hoà kết thúc chiến tranh.
* Nguyên nhân thắng lợi: 
Có sự lãnh đạo ta ba của LTK tinh thần đoàn kết, đấu tranh dũng cảm, 
* Ý nghĩa: Quân Tốn buộc phải từ bỏ mộng xâm lược Đại Việt, nền độc lập tự chủ của Đại Việt được bảo vệ
	Củng cố ? (2 phút) cho học sinh lên chỉ lại diễn biến? 
	Giáo viên nhận xét cho điểm?
 III Hướng dẫn học và chuẩn bị. (1phút)
	 - học vở ghi sách giáo khoa
	- tập chỉ lại diễn biến theo sách giáo khoa
	- chuẩn bị ôn tập.