Giáo án Lịch sử 8 - Tiết 28, Bài 19: Nước Nhật giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918-1939) - Phạm Văn Tuấn

N BÒ :
1. Chuaån bò cuûa giaùo vieân:
	- Baûn ñoà theá giôùi, tranh aûnh veà Nhaät Baûn trong thôøi kyø 1918-1939.
	- Phöông aùn toå chöùc lôùp hoïc: Hoaït ñoäng caù nhaân/ nhoùm
2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh:
	- Hoïc sinh quan saùt baûn ñoà, tranh aûnh, ruùt ra nhaän xeùt vaø so saùnh. 
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC:
1. OÅn ñònh tình hình lôùp: (1ph) 
- Ñieåm danh hoïc sinh:	
- Hoïc sinh vaéng:
2. Kieåm tra baøi cuõ: (5 phuùt)
	Caâu hoûi: 
	Caâu 1: Trình baøy tình hình kinh teá, xaõ hoäi Myõ trong thaäp nieân 20 cuûa theá kyû XX?
	Caâu 2: Neâu noäi dung chính saùch môùi vaø keát quaû maø noù mang laïi ?
	Döï kieán traû lôøi: 
	Caâu 1: 
	* Kinh teá: Trong thaäp nieân 1920 kinh teá Myõ ñaït ñöôïc söï phoàn vinh, Myõ trôû thaønh trung taâm coâng nghieäp, thöông maïi vaø taøi chính theá giôùi.
	* Nguyeân nhaân: 
	-Do ñaát nöôùc khoâng bò chieán tranh taøn phaù
	- Thu lôïi töø buoân baùn vuõ khí
	- Giai caáp tö saûn Myõ ñaõ caûi tieán kyõ thuaät, thöïc hieän saûn xuaát daây chuyeàn, taêng cöôøng ñoä lao ñoäng vaø boùc loät coâng nhaân. 
	* Xaõ hoäi:
	-Toàn taïi söï phaân hoùa giaøu ngheøo lôùn, coâng nhaân bò boùc loät, thaáùt nghieäp, naïn phaân bieät chuûng toäc. 
--> Phong traøo coâng nhaân phaùt trieån maïnh 
	- Thaùng 5.1921 Ñaûng coäng saûn Myõ thaønh laäp
	Caâu 2:
	* Noäi dung “chính saùch môùi”: 
	- Taêng cöôøng söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi saûn xuaát laø löu thoâng haøng hoùa.
	- Toå chöùc laïi saûn xuaát, cöùu trôï ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi thaát nghieäp nhaèm oån ñònh xaõ hoäi.
	* Keát quaû:
	- Ñaõ cöùu nguy cho CNTB Myõ thoaùt khoûi khuûng hoaûng, giaûi quyeát phaàøn naøo khoù khaên cuûa ngöôøi lao ñoäng, goùp phaàn duy trì cheá ñoä daân chuû tö saûn Myõ. 
	Giôùi thieäu baøi: (1ph) 
	Baøi tröôùc chuùng ta ñaõ tìm hieåu “nöôùc Myõ giöõa hai cuoäc chieán tranh theá giôùi”, hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu nöôùc Nhaät giöõa hai cuoäc chieán tranh theá giôùi 1918 -1939 xem nöôùc Nhaät coù ñieåm gì gioáng vaø khaùc so vôùi nöôùc Myõ.
TIEÁN TRÌNH BAØI DAÏY
TG
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS
NOÄI DUNG
15’
* HOAÏT ÑOÄNG 1:
GV: Duøng baûn ñoà theá giôùi cho hoïc sinh xaùc ñònh vò trí Nhaät Baûn treân baûn ñoà.
Cho hoïc sinh ñoïc muïc 1 SGK
(H): Em haõy neâu nhöõng neùt khaùi quaùt söï phaùt trieån kinh teá Nhaät Baûn sau chieán tranh theá giôùi thöù nhaát?
(H): Em haõy so saùnh söï phaùt trieån kinh teá Myõ vaø Nhaät sau chieán tranh theá giôùi thöù nhaát ?
(H): Em cho bieát nhöõng thaønh töïu vaø ñaëc ñieåm cuûa söï phaùt trieån kinh teá Nhaät sau chieán tranh theáù giôùi thöù nhaát ?
GV boå sung: 
Chieán tranh theá giôùi thöù nhaát keát thuùc (khoaûng 18 thaùng ñaàu) kinh teá Nhaät vaãn tieáp tuïc ñi leân, sau ñoù laïi böôùc vaøo khuûng hoaûng (1920-1921) 
(H): Sau chieán tranh ñôøi soáng ngöôøi daân Nhaät Baûn coù gì khoù khaên?
(H): Em cho bieát söï phaùt trieån phong traøo ñaáu tranh cuûa nhaân daân Nhaät sau chieán tranh theá giôùi thöù nhaát?
GV boå sung: 
Cuoäc “ baïo ñoäng luùa gaïo” laø phong traøo ñaáu tranh cuûa nhöõng ngöôøi noâng daân bò phaù saûn, nhöõng ngöôøi ngheøo tuùng nhaát, hoï ñaõ tuï hoïp laïi ñeåû ñaùnh phaù caùc kho thoùc, laáy löông thöïc. 
- Hoï taäp kích ñoàn caûnh saùt 
- Phaù nhaø cuûa ngöôøi giaøu.
- Baïo ñoäng noå ra ôû nhieàu nôi trong toaøn quoác, loâi cuoán noâng daân, coâng nhaân tieåu tö saûn thaønh thò 
(H): Phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân Nhaät thôøi kyø naøy ra sao?
GV giaûng: 1920 -1921 taïi moät soá thaønh phoá: Coâ-beâ, Na-goâi-a, OÂ-xa-ca vaø nhöõng khu coâng nhaân moû ñaõ xaåy ra nhöõng söï xung ñoät giöõa coâng nhaân vaø caûnh saùt. 
(H): Trình baøy cuoäc khuûng hoaûng taøi chính ôû Nhaät 1927?
(H): Em coù nhaän xeùt gì veà tình hình kinh teá Nhaät Baûn trong nhöõng naêm 1918-1929?
* HOAÏT ÑOÄNG 1:
- Quan saùt
- Hoïc sinh ñoïc muïc 1 SGK
- Sau chieán tranh theá giôùi laàn thöù nhaát, Nhaät Baûn thu ñöôïc nhieàu lôïi nhuaän (ñöùng thöù hai theá giôùi sau Myõ) khoâng bò maát maùt gì. Nhöng söï phaùt trieån kinh teá Nhaät khoâng oån ñònh (chæ vaøi naêm sau chieán tranh) sau ñoù laïi rôi vaøo khuûng hoaûng. Coù söï maát caân ñoái giöõa coâng nghieäp vaø noâng nghieäp.
- Kinh teá Myõ phaùt trieån nhanh choùng chaéc chaén vaø ñaït ñöôïc söï phoàn vinh. 
- Kinh teá Nhaät phaùt trieån khoâng oån ñònh, chæ phaùt trieån moät vaøi naêm sau chieán tranh sau ñoù laïi rôi vaøo khuûng hoaûng. 
- Töø 1914-1919 coâng nghieäp taêng 5 laàn, nhieàu coâng ty môùi xuaát hieän. Môû roäng saûn xuaát vaø xuaát khaåu ra thò tröôøng chaâu AÙ. 
Noâng nghieäp haàu nhö khoâng thay ñoåi. Taøn dö phong kieán coøn toàn taïi naëng neà ôû noâng thoân. 
- Laéng nghe
- Giaù caû gaïo vaø thöïc phaåm taêng Ñôøi soáng nhaân daân khoù khaên. Ñoäng ñaát (9/1923) laøm thuû ñoâ Toâ-ki-oâ haàu nhö suïp ñoå hoaøn toaøn.
- Vì cuoäc soáng khoù khaên neân Naêm 1918, phong traøo ñaáu tranh cuûa nhaân daân: Ñaùnh chieám caùc kho gaïo cuûa quaàøn chuùng noå ra, ñoù laø caùc cuoäc “baïo ñoäng luùa gaïo” buøng noå, loâi cuoáùn 10 trieäu ngöôøi tham gia.
- Laéng nghe
- Phong traøo coâng nhaân dieãn ra soâi noåi. 
- 7/1922 Ñaûng coäng saûn Nhaät ra ñôøi, laõnh ñaïo phong traøo coâng nhaân. 
- Laéng nghe
- 30 ngaân haøng ñoùng cöûa 
- Maát loøng tin cuûa daân vaø giôùi kinh doanh vaøo nhaø nöôùc 
- Chaám döùt söï phuïc hoài kinh teá ngaén nguûi cuûa Nhaät. 
- Kinh teá Nhaät phaùt trieån, nhöng khoâng oån ñònh, khoâng caân ñoái giöõa coâng vaø noâng nghieäp.
1. Nhaät Baûn sau Chieán tranh theá giôùi thöù nhaát:
* Kinh teá:
-Nhaät Baûn thaéng traän thu ñöôïc nhieàu lôïi, ñöùng thöù hai theá giôùi sau Myõ. 
- Ñaát nöôùc khoâng bò chieán tranh taøn phaù.
- Kinh teá phaùt trieån khoâng oån ñònh chæ phaùt trieån maáy naêm ñaàu sau chieán tranh. 
- Coù söï maát caân ñoái giöõa coâng nghieäp vaø noâng nghieäp.
* Xaõ hoäi: Giaù caû sinh hoaït ñaét ñoû, ñôøi soáng nhaân daân cöïc khoå, ñoäng ñaát ggaây thieät haïi lôùn --> Nhaân daân baïo ñoäng, coâng nhaân baõi coâng.
- Thaùng 7.1922 Ñaûng coäng saûn Nhaät thaønh laäp, laõnh ñaïo phong traøo caùch maïng. 
- Naêm 1927 Nhaät laâm vaøo cuoäc khuûng hoaûng taøi chính, Chaám döùt söï hoài phuïc kinh teá Nhaät.
16’
* HOAÏT ÑOÄNG 2:
GV: Cho hoïc sinh ñoïc muïc 2 SGK
* Tích hôïp moâi tröôøng:
(H): Cuoäc khuûng hoaûng kinh teá 1929 -1933 ñaõ aûnh höôûng theá naøo ñeán neàn kinh teá Nhaät ? 
(H)” Ñeå ñöa nöôùc Nhaät ra khoûi khuûng hoaûng, giôùi caàm quyeàn Nhaät Baûn ñaõ laøm gì ?
(H): Quan saùt H.71 cho bieát ñoù laø söï kieän gì?
(H): Vì sao Nhaät laïi nôû roäng chieán tranh xaâm löôïc Trung Quoác ?
(H): Nhaät Baûn ñaùnh Trung Quoác (9.1931) chöùng toû ñieàu gì ?
(H): Em hieåu nhö theá naøo veà chuû nghóa phaùt xít? 
* Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm: 
(H): So saùnh söï khaùc nhau vaø gioáng nhau cuûa chuûû nghóa phaùt xít Ñöùc, YÙ, Nhaät?
(H): Thaùi ñoä cuûa nhaân daân Nhaät vôùi chuû nghóa phaùt xít ra sao ?
* HOAÏT ÑOÄNG 2:
- Hoïc sinh ñoïc muïc 2 SGK
- Cuoäc khuûng hoaûng naøy ñaõ giaùng moät ñoøn naëng neà vaøo kinh teá Nhaät. 
-Töø 1929-1931 coâng nghieäp giaûm 32,5%; ngoaïi thöông giaûm 80%; 3 trieäu ngöôøi thaát nghieäp; Nhaät baûn do thieáu nguyeân lieäu, löông thöïc neân bò aûnh höôûng traàm troïng. Coâng nhaân, noâng daân ñaáu tranh maïnh.
- Chuùng taêng cöôøng quaân söï hoaù ñaát nöôùc. 
- Gaây chieán tranh xaâm löôïc baønh tröôùng theá löïc ra beân ngoaøi 
- Quaân Nhaät chieám ñoùng vuøng ñoâng baéc Trung Quoác trong söï sôï seät cuûa ngöôøi daân Trung Quoác.
- Vì Trung Quoác laø nôi taäp trung 82% soá voán ñaàu tö cuûa Nhaät, hôn nöõa Trung Quoác gaàn guûi vôùi Nhaät.
- Chöùng toû loø löûa chieán tranh ôû chaâu AÙ –Thaùi Bình Döông ñaõ hình thaønh. 
- Chuû nghóa phaùt xít thuû tieâu moïi quyeàn daân chuû trong xaõ hoäi. 
- Quaân söï hoaù chính quyeàn 
- Thi haønh chính saùch xaâm löôïc traéng trôïn. Sau khi thoân tính xong Trung Quoác seõ thoân tính Chaâu AÙ vaø sau ñoù laø toaøn theá giôùi. 
- Caùc nhoùm thaûo luaän vaø traû lôøi quan ñieåm cuûa nhoùm mình. 
* Gioáng nhau: 
- Hieáu chieán, taøn baïo 
- Ñoái noäi phaûn ñoäng, ñaøn aùp phong traøo caùch maïng trong nöôùc, thuû tieâu moïi quyeàn daân chuû, tieán boä. 
- Ñoái ngoaïi gaây chieán tranh xaâm löôïc 
- Ñeàu laø toäi phaïm gaây chieán tranh 
* Khaùc nhau: 
- Thôøi ñieåm ra ñôøi khaùc nhau 
- Chuû nghóa phaùt xít YÙ ra ñôøi 1922 
- Chuû nghóa phaùt xít Ñöùc ra ñôøi 1933 
- Chuû nghóa phaùt xít Nhaät ra ñôøi trong suoát thaäp nieân 30 vaø nhöõng naêm ñaàu 40.
- Trong nhöõng naêm 1929-1939, cuoäc ñaáu tranh cuûa nhaân daân Nhaät döôùi söï laõnh ñaïïo cuûa Ñaûng coäng saûn ñaõ dieãn ra vôùi nhieàu hình thöùc. 
- Loâi cuoán ñoâng ñaûo caùc taàng lôùp nhaân daân vaø binh lính tham gia. 
-1939 ñaõ coù 40 cuoäc ñaáu tranh phaûn chieán cuûa binh lính. 
Caùc cuoäc ñaáu tranh duø khoâng giaønh thaéng lôïi nhö ôû Phaùp nhöng ñaõ goùp phaàn laøm chaäm laïi quaù trình phaùt xít hoùa ôû Nhaät.
2. Nhaät Baûn trong nhöõng naêm 1929 - 1939:
- Trong nhöõng naêm 1929-1933 khuûng hoaûng kinh teá theá giôùi ñaõ giaùng moät ñoøn naëng neà vaøo neàn kinh teá Nhaät
- Ñeå ñöa nöôùc Nhaät ra khoûi khuûng hoaûng giôùi caàm quyeàn Nhaät ñaõ tieán haønh phaùt xít hoùa boä maùy chính trò, quaân söï hoùa ñaát nöôùc vaø gaây chieán tranh xaâm
- Döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng coäng saûn, nhaân daân Nhaät ñaõ ñöùng leân ñaáu tranh vôùi nhieàu hình thöùc, loâi cuoáùn ñoâng ñaûo quaàn chuùng tham gia. 
- Caùc cuoäc ñaáu tranh ñaõ laøm chaäm quaù trình phaùt xít hoaù ôû Nhaät löôïc beân ngoaøi.
5’
* HOAÏT ÑOÄNG 3:
- Neâu söï gioáng vaø khaùc nhau trong phaùt trieån kinh teá cuûa Nhaät vaø Myõ sau chieán tranh ?
- Vì sao quaù trình phaùt xít hoùa ôû Nhaät laïi keùo daøi hôn ôû Ñöùc?
Baøi taäp: Laäp baûng so saùnh chuû nghóa phaùt xít Ñöùc, YÙ, Nhaät ( gioáng nhau vaø khaùc nhau)
* HOAÏT ÑOÄNG 3:
- Gioáng nhau: Sau chieán tranh theá giôùi laàn thöù nhaát, Nhaät vaø Myõ ñeàu thu ñöôïc lôïi lôùn, ñaát nöôùc khoâng bò chieán tranh taøn phaù.
- Khaùc nhau:
+ Kinh teá Myõ phaùt trieån nhanh choùng