Giáo án Lịch sử 7 - Tuần 7, Tiết 13-14

Tuần 7 Tiết 13
NS: ND:
 CHƯƠNG II: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÝ (THẾ KỈ XI-XII)
Bài 10: NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức: 
 Giúp HS hiểu Và nắm được những điểm sau:
 - Các sự kiện về nhà lý thành lập và dời đô về thăng Long
 - Nhà Lý tổ chức lại bộ máy nhà nước và xây dựng quân đội 
 2.Tư tưởng:
 GD lòng tự hào, là con dân Đại Việt
 Ý thức chấp hành pháp luật và nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc
 3. Kỹ năng:
 Bồi dưỡng cho HS kĩ năng lập biểu đồ, bảng thống kê hệ thống các sự kiện trong bài
 II. CHUẨN BỊ
 GV: giáo án, tư liệu nói về thời Lý
 HS: xem bài trước ở nhà
 III. PHƯƠNG PHÁP:
 Đọc, nêu vấn đề, gợi tìm,diễn giảng
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 1. Ổn định: KTSS 
 2. Kiểm tra bài cũ 
 - Nguyên nhân nào lam cho kinh tế Đinh Tiền Lê phát triển?
 - Đời sống văn hoá Đại Cồ Việt có gì thay đổi?
 3. Bài mới
 a. Giới thiệu bài:
 b. Tổ chức hoạt động dạy học: 
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Sự thành lập nhà Lý
-GV yêu cầu HS đọc phần I
- Hs đọc bài
 1. Sự thành lập nhà Lý 
 -Năm1005,Lê hồn mất,Lê Long Đĩnh nối ngơi và năm1009 thì qua đời 
 -Triều thần chán ghét nhà Lê đã tơn Lý công Uẩn lên ngôi vua.
- 1010 Lý công Uẩn dời đô về Đại La đổi tên là Thăng Long.
-1005 tình hình chính trị nhà Lê như thế nào?
-Hs trả lời theo SGK
-GV giải thích về vua lê long Đĩnh
-Hs chú ý
-Khi Long Đĩnh chết quan lại trong triều tôn ai lên làm vua?
-Lý công Uẩn
-GV yêu cầu HS đọc chữ nghiêng giới thiệu về Lý công Uẩn
-HS đọc bài
-Tại sao Lý công Uẩn được tôn lên làm vua?
-VÌ ông vừa là người có đức có uy tín được triều thần quý trọng
Sau khi lên ngôi Lý công Uẩn đã làm gì?
-HS trả lời theo SGK
-Tại sao Lý công Uẩn dời đô về Đại La?
-Hs trả lời theo SGK
Việc dời đô về Thăng Long thể hiện ước nguyện gì của ông cha ta?
Xây dưng đất nước giàu mạnh, ý thức tự cường của dân tộc
-1054 đất nước ta có những thay đổi gì?
Hs trả lời theo SGK
- 1054,nhà Lý đổi tên nước thành Đại Việt tổ chức bộ máy nhà nước.
-Nhà Lý đã thi hành những chính sách gì để xây dựng đất nước?
HS trả lời
-Chính quyền trung ương: đứng đầu là vua, dưới cĩ quan đại thần và các quan ở hai ban văn, võ.
*Chính quyền địa phương: cả nước chia làm 24 lộ, dưới lộ là phủ, dưới phủ là huyện, dưới huyện cĩ hương, xã.
Hoạt động 2: Luật pháp và quân đội:
-Về luật pháp nhà Lý thi hành biện pháp gì?
-HS trả lời theo SGK
 2. Luật pháp và quân đội: - - - Năm 1042 nhà Lý ban hành bộ luật hình thư.
 - Quân đội gồm có quân bộ và quân thủy, chia làm hai loại: cấm quân và quân địa phương. 
- Quan hệ hoà hiếu với các nước láng giềng nhưng kiên quyết bảo vệ lãnh thổ.
-Nội dung bộ luật hình thư là gì?
-Bảo vệ vua, triều đình trật tự xã hội, và sản xuất nông nghiệp
-Quân đội nhà lý gồm mấy bộ phận?
-HS trả lời theo SGK
-Em có nhận xét gì về tổ chức quân đội thời Lý?
-Tổ chức quy cũ
-Nhà Lý thực hiện chư trương gì để bảo vệ khối đoàn kết dân tộc?
-Hs trả lời theo SGK
-Trình bày chính sách đối ngoại của nhà lý đối với các nước láng giềng?
-HS trả lời theo SGK
 4. Củng cố:
 - Nhà Lý thành lập như thế nào?
 -Nhà Lý làm gì củng cố quốc gia thống nhất?
 5. Dặn dò:
 -Về học bài theo câu hỏi SGK và làm bài tập theo câu hỏi cuối sách
 - Chuẩn bị bài: cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống.
Tuần: 7 Tiết: 14 
NS: ND: 
Bài 11: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG( 1075- 1077)
I. GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT(1075)
I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức: 
Giúp HS hiểu Và nắm được những điểm sau:
 - Giữa thế kỉ XI, nhà Tống muốn thôn tính nước ta để mở rộng lãnh thổ, vơ vét của cải nhân dânta để giải quyết những khó khăn về tài chính trong nước.
 - Việc nhà Lý chủ động đem quân tấn công vào đất Tống là hành động tự vệchính đáng của quân dân đại việt dồn quân địch vào thế bị động bất ngờ tạo đà cho quân ta giành thắng lợi.
 2.Tư tưởng:
 GD ý thức cảnh giác tinh thần yêu nướcvà lòng quyết tâm bảo vệ tổ quốc trong mọi hoàn cảnh.
 3. Kỹ năng:
 Củng cố kỹ năng phân tích và tường thuật sự kiện lịch sử 
 Bồi dưỡng kỹ năng sử dụng lược đồ khi trình bày diễn biến cuộc kháng chiến hay một trận đánh.
II. CHUẨN BỊ
 GV: giáo án, tư liệu nói về cuộc kháng chiến chống Tống của Lý thường Kiệt
 HS: xem bài trước ở nhà
III. PHƯƠNG PHÁP:
 Đọc, nêu vấn đề, gợi tìm, trực quan.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 1. Ổn định: KTSS 
 2. Kiểm tra bài cũ
 - Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Lý?
 - Nhà Lý làm gì để củng cố quốc gia thống nhất?
 3. Bài mới
 a. Giới thiệu bài:
 Dưới thời Lý cuộc sống ổn định yên bình không được bao lâu, thì ở phía bắc nhà Tống lâm le thôn tính nước ta nhằm mở rộng lãnh thổ và giải quyết khó khăn trong nước . trước tình hình đó quân dân nhà Lý như thế nào , quân Tống có thực hiện được âm mưu không? Chúng ta tìm hiểu qua bài học hôm nay.
 b. Tổ chức hoạt động dạy học: 
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta
-GV yêu cầu HS đọc phần I
- Hs đọc bài
1. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta: 
 Từ giữa thế kỉ XI nhà Tống gặp nhiều khó khăn: ngân khố cạn kiệt tài chính nguy ngập, nội bộ mâu thuẩn, nơng dân khởi nghĩa; bị hai nước liêu –hạ quấy nhiễu.
 đ Nhà Tống quyết định dùng chiến tranh để giải quyết khủng hoảng trong nước và tiến hành xâm lược Đại Việt.
-Nhà Tống xúi giục Cham-pa đánh lên từ phía Nam,phía Bắc nhà Tống ngăn cản buơn bán, dụ dỗ các tù trương dân tộc.
-Từ giữa thế kỉ Xi, tình hình nhà Tống như thế nào?
-Hs trả lời theo SGK
-Trước tình hình đó nhà Tống đã làm gì để giải quyết khó khăn đó?
-Dùng chiến tranh để giải quyết
-GV chốt lại
-HS nghe
-Để chiếm được Đại Việt nhà Tống đã làm gì?
-Xúi vua Cham pa đánh lên từ phía nam,phía bắc nhà Tống ngăn cản buôn bán giữa hai nước
-Chúng xúi Châmp đánh lên từ phía nam để làm gì?
-Làm suy yếu lực lượng của nhà Lý
-Đứng trước âm mưu xâm lược đó nhà Lý đã làm gì?
-Chủ động tiến công
-GV chốt lại và chuyển ý
-HS lắng nghe
Hoạt động 2:Nhà Tống chủ động tiến công để phòng vệ:
-GV yêu cầu HS đọc phần II
-HS thực hiện
2. Nhà Lý chủ động tiến công để phòng vệ: 
 -Biết được âm mưu của nhà Tống, Lý Thường Kiệt được cử làm người chỉ huy.
 -Đứng trước sự chuẩn bị ráo riết của nhà Tống, Lý Thường Kiệt chủ động tiến công tự vệ.
 -Tháng 10 – 1075, Lý Thường Kiệt chỉ huy 10 vạn quân tiến vào đất Tống.
 -sau 42 ngày đêm ta làm chủ thành Ung Châu
*Ý nghĩa: làm cho quân Tống hoang man bị động, quân ta tăng thêm lòng tin và có thời gian chuẩn bị.
-Để chủ động đối phó nhà Lý đã đối phó bằng cách nào?
-HS trả lời theo SGK 
-Lý Thường Kiệt là người như thế nào?
-HS trả lời
-Nhà lý chuẩn bị đối phó ra sao?
-HS trả lời
-Tại sao Lý thường Kiệt chủ trương ‘ tấn công trước để chặn thế mạnh của giặc?
-Vì ông hiểu những khó khăn của nhà Tống
-Câu nói của Lý thướg Kiệt “Ngồi yên đợi giặc thế mạnh của giặc” thể hiện điều gì?
-Hnhằm giành thế chủ động ngay từ khi chúng tiến hành xâm lược
-GV chốt lại nội dung
-HS chú ý
- Giảng : đây là cuộc tấn công tự vệ chứ không phải là xâm lược.
HS lắng nghe
- Lực lượng nhà Lý gồm những đạo quân nào?
-HS trả lời theo SGk
- Kết quả cuộc tấn công như thế nào?
- thắng lợi
- Việc chủ động tiến công của nhà Lý có ý nghĩa như thế nào?
- HS thảo luận trả lời
GV chốt: tiêu diệt các lực lượng xâm lược làm cho nhà Tống khó khăn và buộc phải kéo dài thời gian à ta có thời gian chuẩn bị 
- HS nghe
 4. Củng cố:
 -Âm mưu xâm lược của nhà Tống đối với Đại Việt là gì?
 -Vua tôi nhà Lý làm gì trước âm mưu xâm lược của nhà Tống? 
 5. Dặn dò:
 -Về học bài theo câu hỏi SGK.
 - Chuẩn bị Phần II