Giáo án Lịch sử 7 - Tuần 5, Tiết 9-10

Tuần: 5 Tiết: 9 
NS: ND: 
Bài 7: NHỮNG NÉT CHUNG VỀ XÃ HỘI PHONG KIẾN
I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức: 
 - Thời gian hình thành và phát triển của XHPK
 - Nền tản kinh tế và hai giai cấp cơ bản trong XHPK
 - Thể chế chính trị của nhà nước PK
 2. Tư tưởng:
 Giáo dục HS niềm tin và lòng tự hào về truyền thống lịch sử, những thành tựu kinh tế văn hóa mà các dân tộc đã đạt được trong thời kì PK
 3. Kỹ năng:
 Bước đầu làm quen với phương pháp tổng hợp, khái quát hóa các biến cố lịch sử để rút ra kết luận
II. CHUẨN BỊ
 GV: giáo án, tranh ảnh về một số công trình kiến trúc văn hóa của Campuchia, Lào
 HS: xem bài trước ở nhà
III. PHƯƠNG PHÁP:
 Đọc, nêu vấn đề, trực quan, gợi tìm
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 1. Ổn định: KTSS & việc làm bài tập của HS
 2. Kiểm tra bài cũ
 - Sự thịnh vượng của Campuchia thời Aêngcô biểu hiện ntn?
 - Nêu những chính sách đối nội, đối ngoại của các vua Lạng Xạng
 3. Bài mới
 a. Giới thiệu bài:
 b. Tổ chức hoạt động dạy học: 
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Sự hình thành và phát triển XHPK
-GV yc HS đọc phần I
èXHPK là XH tiếp sau XH cổ đại
-HS đọc
I. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN XHPK
 - XHPK phương đông được hình thành sớm nhưng chậm phát triển, khủng hoảng suy vong kéo dài
 +Hình thành: từ TK III TCN đến khủng hoảng TK X
 +Phát triển: TK X – TK XV
 +Khủng hoảng suy vong: TK XVI – XIX
 - XHPK Châu âu hình thành muộn nhưng kết thúc sớm nhường chỗ cho CNTB 
 +Hình thành: từ TK V – X 
 +Phát triển: TK XI – TK XIV
 +Khủng hoảng suy vong: TK XIV – XV
-XHPK phương đông được hình thành vào thời gian nào?
-Sớm TCN, đầu CN
-Phát triển vào thời gian nào?
-Hs trả lời 
-Phát triển và suy vong ntn?
-HS trả lời
-XHPK Châu âu được hình thành vào thời gian nào?
-Muộn nhưng kết thúc sớm
-Phát triển vào thời gian nào?
-HS trả lời
-Phát triển và suy vong vào thời gian nào?
-Hs trả lời
Hoạt động 2: Cơ sở kinh tế và XH của XHPK
-GV yêu cầu HS đọc bài phần 2
- HS thực hiện
II. CƠ SỞ KINH TẾ XH CỦA XHPK
 - Cơ sở Ktế: chủ yếu là sản xuất nơng nghiệp kết hợp trồng trọt và một số nghề thủ cơng.Nông nghiệp Phương đông bó hẹp ở công xã nông thôn, Châu âu: lãnh địa PK.
 - Giai cấp cơ bản:
 +Phương đông: địa chủ, nông dân
 +Châu âu: Lãnh chúa, nông nô
 - Phương thức bóc lột: đều bóc lột bằng tô thuế
-Theo em cơ sở kinh tế của XHPK phương Đông và Châu âu có điểm giống và khác nhau ntn?
-HS thảo luận 3’:
 +Giống: nông nghiệp
 +Khác: Phương đông bó hẹp ở công xã nông thôn, Châu âu: lãnh địa PK
-Trình bày các giai cấp cơ bản trong XHPK phương Đông và Châu âu 
-HS trả lời theo SGK
-Phương thức bóc lột chủ yếu trong XHPK là gì?
-HS trả lời
-Giảng: ở Châu âu xuất hiện thành thị trung đại àthương nghiệp phát triển
-Hs chú ý
Hoạt động 3: Nhà nước phong kiến
-GV yc Hs đọc phần 3
-HS đọc bài
III. NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN
 Ở phương đông và Châu âu đều hình thành chế độ quân chủ nhưng khác nhau về mức độ và thời gian
-Trong XHPK ai là người nắm quyền lực
-Vua: gọi là chế độ quân chủ
-Chế độ quân chủ là gì?
-Thế lực nhà nước do vua đứng đầu
-Chế độ quân chủ ở Châu âu và phương đông có gì khác biệt?
-HS trả lời
 4. Củng cố:
 - Lập bảng so sánh chế độ PK phương đông và Châu âu
Phong kiến phương đông
-Thời gian hình thành
- Cơ sở kinh tế – XH
- Nhà nước
Phong kiến Châu âu
-Thời gian hình thành
- Cơ sở kinh tế – XH
- Nhà nước
 - Trong XHPK có những giai cấp nào? Trình bày mối quan hệ giữa các giai cấp ấy
 5. Dặn dò:
 -Về học bài, làm bài tập
 - Chuẩn bị bài: Ôn tập lịch sử thế giới
Tuần: 5 Tiết: 10 
NS: ND: 
PHẦN II: LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ TK X ĐẾN GIỮA TK XIX 
Chương I: BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP THỜI NGÔ – ĐINH – TIỀN LÊ (TK X)
Bài 1: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức: 
 - Giúp HS hiểu rằng Ngô Quyền xây dựng nền độc lập không phụ thuộc vào các triều đại PK nước ngoài, nhất là về tổ chức nhà nước.
 - Nắm được quá trình thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh
 2.Tư tưởng:
 GD ý thức độc lập tự chủ của dân tộc, thống nhất đất nước của mọi người dân 
 3. Kỹ năng:
 Bồi dưỡng cho HS kĩ năng lập biểu đồ, sơ đồ, sử dụng biểu đồ khi học bài, trả lời bài bằng việc xác định các vị trí trên bản đồ và biết điền kí hiệu vào những vị trí cần thiết
II. CHUẨN BỊ
 GV: giáo án, sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước, bản đồ 12 sứ quân
 HS: xem bài trước ở nhà
III. PHƯƠNG PHÁP:
 Đọc, nêu vấn đề, gợi tìm, trực quan.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 1. Ổn định: KTSS & việc làm bài tập của HS
 2. Kiểm tra bài cũ
 -Nêu sự khác nhau giữa XHPK Phương Đơng và Phương Tây ( sự hình thành, phát triển, khủng hoảng và suy vong) ?
 -Nêu cơ sở kinh tế của XHPK, giai cấp của XHPK?
 3. Bài mới
 a. Giới thiệu bài:
 GV nêu qua về thế lực kinh tế của giai cấp TS mâu thuẫn với địa vị XH của chính giai cấp đó nên họ đã dấu tranh để giành địa vị Xh cho tương xứng.
 b. Tổ chức hoạt động dạy học: 
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Ngô Quyền dựng nền độc lập 
-GV yêu cầu HS đọc phần I
- Hs đọc bài
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập
 - 939 NQ lên ngôi vua, chọn Cổ Loa làm kinh đô
 - Bãi bỏ chức tiết độ sứ, thiết lập chính quyền mới.
 +Trung ương: Vua đứng đầu quyết định mọi việc, đặt các chức quan văn, quan võ, quy định lễ nghi, sắc phục của quan lại các cấp.
+ Địa phương:Cử các tướng cĩ cơng coi giữ các châu quan trọng.
*Sơ đồ bộ máy nhà nước
Thứ sử các châu
Vua
Quan
Võ
Quan
Văn
- Đất nước yên bình.
-Chiến thắn Bạch Đằng năm 938 có ý nghĩa gì?
-Đánh bại âm mưu xâm lược của quân Nam Hán, chấm dứt hơn 10 TK thống trị của các triều đại PK phương Bắc
-Sau chiến thắng Bạch Đằng Ngô Quyền đã làm gì?
-HS trả lời theo SGK
-Sau khi lên ngôi đã thi hành những chính sách gì?
-HS trả lời
-Tại sao Ngô Quyền lại bãi bỏ bộ máy cai trị của họ Khúc để thiết lập triều đình mới?
-Họ khúc chỉ mới giành được quyền tự chủ trên danh nghĩa phụ thuộc àNQ quan tâm XD một quốc gia độc lập.
-Chính quyền trung ương gồm có ai?
-Vua, quan
-Địa phương gồm có những ai?
-Thứ sử các châu
-Vua có vai trò gì trong bộ máy nhà nước?
-Đứng đầu triều đình, qui định mọi công việc cai trị, ngoại giao, quân sự.
-Em có nhận xét gì về bộ máy nhà nước thời Ngô?
-Còn đơn giản, sơ sài nhưng bước đầu đã thể hiện ý thức độc lập tự chủ
Hoạt động 2: Tình hình chính trị cuối thời Ngô
-GV yêu cầu HS đọc phần II
-HS thực hiện
2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô
 - 944 Ngô Quyền mất, Dương Tam Khatiếm quyền, các phe phái nỗi lên khắp nơi.
 - 950 Ngô Xương Văn lật đổ Dương Tam Kha nhưng uy tín nhà Ngơ giảm sút. 
- 965 Ngô Xương Văn chết cuộc tranh chấp giưa các thế lực, thổ hào ở địa phương vẫn tiếp diễnàloạn 12 sứ quân.
-Cuối thời Ngô tình hình nước ta có những thay đổi như thế nào?
-HS trả lời theo SGK (con còn trẻ không đủ khả năng nối nghiệp cha, uy tín giảm sút)
-Nhân cơ hội đó, Dương Tam Kha cướp ngôi
-HS chú ý
-Ngô Xương Văn chết, đất nước thay đổi gì?
-Loạn 12 sứ quân
-Sứ quân là gì? (GV sử dụng lược đồ loạn 12 sứ quân)
-Là thế lực PK nổi dậy chiếm lĩnh một vùng đất
Hoạt động 3: Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước
-GV yc Hs đọc phần III
-HS đọc
3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước
 - Tình hình đất nước: loạn 12 sứ quân, nhà Tống âm mưu xâm lược
 - Quá trình thống nhất: Đinh Bộ Lĩnh lập căn cứ ở Hoa Lư được nhân dân ủng hộ liên kết với sứ quân Trần Lãm, chiêu dụ sứ quân Phạm Bạch Hổ, tiến đánh các sứ quân khác.
àCuối năm 967 đất nước thống nhất
-Giảng: Loạn 12 sứ quân gây biết bao tang tóc cho nhân dân, trong khi đó nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta. Do vậy, việc thống nhất đất nước trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.
-Chú ý
-Đinh Bộ Lĩnh là ai?
-Hs trả lời theo SGK
-Oâng đã làm gì để chuẩn bị dẹp loạn 12 sứ quân
-GV trình bày trên lược đồ quá trình thống nhất đất nước
-Hs quan sát và lắng nghe
-Vì sao Đinh Bộ Lĩnh lại dẹp loạn được các sứ quân?
-Được nhân dân ủng hộ, có tài đánh đâu thắng đó àcác sứ quân xin hàng hoặc đánh bại
-Việc Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân có ý nghĩa gì?
-Thống nhất đất nước lập lại hoà bình àtạo điều kiện để xây dựng đất nước vững mạnh chống âm mưu xâm lược của kẻ thù
-GV chốt lại nội dung
-HS chú ý
 4. Củng cố:
 - Nêu tình hình chính trị cuối thời Ngơ?
 - Nêu quá trình Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn “12 sứ quân”?
 5. Dặn dò:
 -Về học bài theo câu hỏi SGK.
 - Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Ngơ?
 - Chuẩn bị bài: Nước Đại Cồ Việt thời Đinh Tiền Lê ( trả lời câu hỏi SGK).