Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 9, Bài 7: Những nét chung về xã hội phong kiến - Nguyễn Văn Nguyên

Tuần: 5
Ngày soạn: 19 / 9 / 2010
Tiết: 9
Ngày dạy: 23 / 9 / 2010
Bài 7
	Những nét chung về xã hội phong kiến	
a- mục tiêu bài học:
1- Kiến thức:
- Giúp học sinh nắm được thời gian hình thành và tồn tại của XHPK.
- Nền tảng kinh tế và hai giai cấp cơ bản trong XHPK.
- Thể chế chính trị của nhà nước PK
2- Tư tưởng, tình cảm, thái độ:
- Giáo dục niềm tin và lòng tự hào về truyền thống lịch sử, những thành tựu kinh tế, văn hoá mà các dân tộc đã đạt được trong thời kỳ phong kiến.
3- Kĩ năng:
- Biết tổng hợp, khái quát các sự kiện lịch sử.
b- Thiết bị, đồ dùng và tài liệu dạy học:
- Bản đồ thế giới.
- Hướng dẫn sử dụng kênh hình trong SGK Lịch sử THCS.
- Tập bản đồ, tranh ảnh, bài tập Lịch sử 7.
- Tư liệu Lịch sử 7.
- Hỏi - Đáp Lịch sử 7.
- Bài tập Lịch sử 7.
c- Tiến trình tổ chức dạy và học:
1- ổn định và tổ chức:
2- Kiểm tra bài cũ:
 ? Nêu sự hình thành và phát triển của vương quốc Cam pu chia và Lào.
 ? Lập niên biểu về sự phát triển của vương quốc Cam pu chia.
3- Bài mới:
- Hoạt động 1:Giới thiệu bài:
+. Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh
Qua các bài trước, chúng ta đã tìm hiểu sự hình thành, phát triển của chế độ phong kiến ở cả phương Đông và phương Tây. Chế độ phong kiến là một giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển của lịch sử loài người. 
	Những nét chung về xã hội phong kiến	
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
-Hoạt động 2: (10’)
+. Mục tiêu: HS biết so sánh về quá trình hình thành và phát triển của xã hội phong kiến ở các nước phương Đông và phương Tây để rút ra những đặc điểm khác biệt.
1- Sự hình thành và phát triển của XHPK.
? XHPK phương Đông và phương Tây hình thành từ bao giờ?
? Em có nhận xét gì về thời gian hình thành XHPK ở hai khu vực trên?
? Thời kì phát triển của XHPK phương Đông, phương Tây kéo dài trong bao lâu?
? Thời kì khủng hoảng và suy vong ở phương Đông, phương Tây diễn ra như thế nào?
- GV chốt vấn đề và ghi bảng.
- Phương Đông: Từ TK III TCN – TK X
- Phương Tây: Từ TK V – TK X
- Phương Đông: Hình thành sớm.
- Phương Tây: Hình thành muộn hơn.
- PĐ: Từ TK X – TK XV.
- PT: Từ TK XI – TK XIV.
- PĐ phát triển chạm chạp, kéo dài 3 thế kỉ.
- PT phát triển nhanh 1 thế kỉ. (TK V)
- XHPK phương Đông: Hình thành sớm, phát triển chậm chạp và quá trình khủng hoảng, suy vong kéo dài sau này rơi vào tình trạng lệ thuộc hoặc thuộc địa của chủ nghĩa tư bản phương Tây.
- XHPK phương Tây: Hình thành muộn hơn , phát triển nhanh và kết thúc sớm hơn, nhường chỗ cho CNTB. Lúc đầu quyền lực của nhà Vua bị hạn chế trong lãnh địa mãi đến TK XV khi các quốc gia phong kiến thống nhất quyền lực mói tập trung vào tay vua.
-Hoạt động 3: (10’)
+. Mục tiêu: HS nắm được những nét chính về kinh tế – xã hội của chế độ phong kiến.
2 - Cơ sở KT – XH của XHPK
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
? Hãy nêu cơ sở KT của XHPK phương Đông và phương Tây là gì? Nó có gì giống và khác nhau?
? Với đặc trưng của nền KT như vậy thì XH có những giai cấp nào?
? Phương thức bóc lột của địa chủ và lãnh chúa như thế nào?
? Giai cấp địa chủ và lãnh chúa bóc lột bằng địa tô như thế nào?
? Nền kinh tế phong kiến ở phương Đông và phương Tây còn khác nhau ở điểm nào?
- Giống : sống nhờ nông nghiệp là chủ yếu.
- Khác:
+ PĐông: Khép kín trong Công xã nông thôn. 
+ PTây Khép kín trong lãnh địa phong kiến.
- 2 giai cấp cơ bản
+ P Đông 
- Địa chủ (thống thị)
- ND lĩnh canh (bị trị)
+ P Tây 
- Lãnh chúa (thống trị)
- Nông nô (bị trị)
 Chủ yếu bằng địa tô
- Giao ruộng cho nông dân, nông nô à thu tô thuế nặng.
- Châu Âu xuất hiện thành thị trung đại: thương nghiệp, công nghiệp phát triển, tầng lớp mới ra đời – thị dân.
- Cơ sở KT: Chủ yếu là SX nông nghiệp đóng kín ở trong các công xã (Pháp Đông) các lãnh địa (P Tây ), kết hợp với chăn nuôi và một số nghề thủ công. 
- Ruộng đất nằm trong tay lãnh chúa và địa chủ, giao cho nông dân hay nông nô sản xuất.
- Xã hội :
2 giai cấp cơ bản
+ Địa chủ và nông dân lĩnh canh (Phương Đông)
+ Lãnh chúa và nông nô (Phương Tây)
- Phương thức bóc lột: đều bằng tô thuế (địa tô).
-> riêng ở phương Tây TK XI công thương nghiệp phát triển.
-Hoạt động 4: (10’)
+. Mục tiêu: HS nắm được thể chê nhà nước phong kiến ở phương Đông và phương Tây, chế độ và các giai cấp trong xã hội phong kiến...
3 - Nhà nước phong kiến.
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
? Nhà nước phong kiến phương Đông và phương Tây được tổ chức như thế nào? Hãy vẽ sơ đồ biểu thị?
? Em hiểu như thế nào về chế độ quân chủ?
? So sánh nhà nước và thể chế phong kiến phương Đông và phương Tây?
- Thảo luận
 Vua
Quan đại thần Công hầu
Quan địa phương T/ lớp 
 dưới
- Phương Đông : tập quyền
- Phương Tây : phân quyền
- Trong XHPK giai cấp địa chủ và lãnh chúa là giai cấp thống trị.
- Thể chế Nhà nước: Vua đứng đầu à Chế độ quân chủ. 
- Chế độ quân chủ ở phương Đông và phương Tây có sự khác biệt:
+ Phương Đông : Tập quyền.
+ Phương Tây : Phân quyền.
4- Củng cố bài học:
- Lập bảng so sánh chế độ phong kiến phương Đông và phương Tây theo mẫu:
( Nếu không còn thời gian hướng dẫn HS về nhà làm và chữa vào tiết bài tập)
Các thời kỳ lịch sử
XHPK phương Đông
XHPK Phương Tây
Thời kỳ hình thành
Từ TK III TCN – TK X
Từ TK V – TK X
Thời kỳ phát triển
Từ TK X – TK XV
Từ TK XI – TK XIV
Thời kỳ khủng hoảng và suy vong.
Từ TK XVI – giữa TK XIX
Từ TK XIV – TK XV
Cơ sở kinh tế
Nông nghiệp khép kín trong công xã nông thôn
Nông nghiệp đóng kín trong các lãnh địa phong kiến
Các giai cấp cơ bản
Địa chủ và nông dân lĩnh canh
Lãnh chúa và nông nô
5- Hướng dẫn về nhà:
- Học bài nắm chắc: Thời gian hình thành và tồn tại của XHPK, nền tảng kinh tế và hai giai cấp cơ bản trong XHPK, thể chế chính trị của nhà nước PK.
- Làm các bài tập trong SGK, chuẩn bị cho tiết làm bài tập.