Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 44, Bài 20: Nước Đại Việt thời Lê Sơ (1428-1527) (Tiếp)

Ngày soạn: Ngày dạy: dạy lớp:
Tiết 44--Bài 20 
 NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ ( 1428-1527)
 (Tiếp)
 1. MỤC TIÊU:
a.Kiến thức: 
Biết được những nét chính về một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc :
b.Kỹ năng: 
Phân tích đánh giá các sự kiện.
c.Tư tưởng: 
Tự hào và biết ơn những bậc danh nhân của thời Lê, từ đó hình thành ý thức, trách nhiệm giữ gìn và phát huy truyền thống văn hoá dân tộc.
2. CHUẨN BỊ 
a. GV: Chân dung Nguyễn Trãi, sưu tầm câu chuyện dân gian về các danh nhân văn hoá.
b. HS: Sưu tầm các danh nhân văn hoá thời Lê (cuốn tư liệu lịch sử 7).
3.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
a. Kiểm tra bài cũ (15p)
*Câu hỏi: Giáo dục và khoa cử thời Lê sơ có đặc điểm gì?
*Đáp án:
- Giáo dục: Cho dựng lại Quốc tử giám ở Thăng Long, mở nhiều trường học công ở các lộ, phủ, mọi người dân đều được đi học, đi thi, nội dung thi cử học tập các sách của đạo nho, nho giáo được đề cao chiếm địa vị độc tôn. (5đ)
- Thi cử: Thi cử chặt chẽ qua 3 kỳ thi: Hương, hội, đình. Muốn làm quan phải qua thi mới được bổ nhiệm. Vua ban mũ áo, vinh quy bái tổ, khắc tên vào bia đá ở văn miếu. Thời Lê tổ chức được 26 khoa thi lấy đỗ được 989 tiến sĩ, 20 trạng nguyên. (4đ)
- > Đào tạo được nhiều quan lại trung thành, nhiều nhân tài cho đất nước. (1đ)
 *Giới thiệu bài 
Tất cả các thành tựu tiêu biểu về văn học, khoa học, nghệ thuật mà các em vừa nêu, một phần lớn phải kể đến công lao to lớn của các danh nhân văn hoá.
b.Dạy nội dung bài mới.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
H: Đọc phần 1: 
Hỏi: Trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn Nguyễn Trãi có vai trò như thế nào?
H: Nguyễn Trãi là quân sự, chính trị đa tài, những đóng góp của ông là một trong những nguyên nhân dẫn đến thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn.
T: Nguyễn Trãi sinh năm 1380 kinh thành Thăng Long, Ông ngoại tư đồ Trần Nguyên Đán. Cha Nguyễn Trãi là Nguyễn Ứng Long một người nổi tiếng hay chữ đỗ bảng nhãn năm 1374 làm tư khanh kiêm trung thư thị Lang trong chính quyền nhà Hồ, Nguyễn Trãi là người học rộng tài cao đỗ Thái học sinh (tiến sĩ) năm 1400. Sau đó giữ chức ngự sử đài chánh trưởng trong chính quyền nhà Hồ. Nhà Hồ thất thủ Nguyễn Trãi bị giam lỏng ở thành Đông Quan, quân Minh tìm cách mua chuộc nhưng không được, ông có nhiều cống hiến trong công việc tổ chức, lãnh đạo khởi nghĩa Lam Sơn. Với tính cương trực, năm 1442 ông bị gian thần vu oan giết vua Lê Thái Tông nên chu di tam tộc, đến thời Lê Thánh Tông mới được giải oan cho ông.
 Hỏi: Sau khởi nghĩa Lam Sơn ông có những đóng góp gì?
 .
T: Dư địa chí ông viết nhiều vào thế kỷ XV là cuốn sách địa lý đầu tiên của nước ta gồm 54 chương viết về địa thế và tài nguyên thiên nhiên của các khu vực trong nước.
Hỏi: Các tác phẩm của ông tập trung phản ánh nội dung gì?
T: Thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc.
H: Đọc chữ in nhỏ.
Hỏi: Qua nhận xét của Lê Thánh Tông em hãy nêu những đóng góp của Nguyễn Trãi? 
H: Là người anh hùng dân tộc, là bậc mưu lược trong khởi nghĩa Lam Sơn, là văn hoá kiệt xuất là tinh hoa của thời đại bấy giờ và tên tuổi của ông rạng rỡ trong lịch sử.
H: Quan sát hình 47 chân dung của Nguyễn Trãi, ở làng Nhị khê còn lưu dữ nhiều di vật, bức tranh thể hiện khá đậm nét tấm lòng yêu nước thương dân của Nguyễn Trãi: Nết hiền hoà, đượm vẻ ưu tư sâu lắng, mái tóc bạc phơ đôi mắt tinh anh.
 H: Đọc phần 2.
Hỏi: Trình bày hiểu biết của em về vua Lê Thánh Tông?
H: Là con thứ tư của vua Lê Thái Tông, mẹ là Ngô Thị Ngọc Giao, sinh năm 1460 lên ngôi năm 18 tuổi.
Hỏi: Lê Thánh Tông có những đóng góp gì cho việc phát triển kinh tế văn hoá?
H: Quan tâm phát triển nông nghiệp, thủ công nghiệp, đê Hồng Đức, luật Hồng Đức, phát triển văn hoá giáo dục.
T: Thơ văn của lê Thánh Tông và hội tao đàn phần lớn ca ngợi nhà Lê, phong cảnh đất nước, đậm đà tinh thần yêu nước, ông là nhân vật xuất sắc về nhiều mặt.
T: Ông là nhà sử học nổi tiếng của nước ta thế kỷ XV đỗ tiến sĩ 1442.
Hỏi: Tên tuổi của Ngô Sĩ Liên còn đề lại ấn tượng gì?
T: Tên phố, tên trường học -> Thể hiện vai trò trách nhiệm học tập tốt của giáo viên và học sinh xứng đáng với tên tuổi của vị danh nhân văn hoá dân tộc.
T: Ông là người làng cao Lương, huyện Thiên Bản, Vụ Bản – Nam Định, từ nhỏ nổi tiếng là thần đồng, ông đậu trạng nguyên năm 22 tuổi, làm quan trong viện hàn lâm dưới triều Lê Thánh Tông từ nhỏ đã làm mọi người thán phục.
Hỏi: Em kể một vài ví dụ về tài trí của Lương Thế Vinh?
HK: Ông tìm cách lấy một quả bưởi rơi xuống hố hẹp và sâu bằng cách đổ đầy nước vào hố cho bưởi nổi lên, cân voi cho voi xuống thuyền đo ngấn nước dâng lên mạn thuyền, sau đó cho đá hộc xuống thuyền đo mực nước và cân đá.
.
T: ông soạn bộ Hí phường phả lục, là công trình lịch sử nghệ thuật sân khấu, nêu nguyên tắc biểu diễn múa, hát đánh trống và ghi lại tiểu sử một số nghệ nhân
1.Nguyễn Trãi (1380-1442) 12'
- Trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn Nguyễn Trãi là nhà quân sự, chính trị đa tài, một anh hùng dân tộc, một danh nhân văn hoá thế giới.
- Ông viết nhiều tác phẩm có giá trị.
 + Văn học: Bình ngô đại cáo, Chí Linh sơ phú...
+ Sử học: Quân trung tư mênh tập.
+ Địa lý: Dư địa chí.
- Các tác phẩm văn học thể hiện tư tưởng nhân đạo yêu nước thương dân.
2.Lê Thánh Tông(1442-1497)
(10p)
- Là một vị vua anh minh, một tài năng xuất sắc trên các lĩnh vực, kinh tế, chính trị, quân sự
- Cuối thế kỷ XV, ông sáng lập ra hội tao đàn đánh dấu bước phát triển về văn chương đương thời.
 - Thơ văn của ông chứa đựng tinh thần yêu nước, tinh thần dân tộc, nhiều tác phẩm có giá trị, có khoảng 300 bài bằng chữ Hán.
+ Chữ nôm: Hồng Đức Quốc Âm Thi Tập.
3. Ngô Sĩ Liên thế kỷ XV (8p)
- Là nhà sử học nổi tiếng năm 1442 đố tiến sĩ, tác giả cuốn Đại Việt Sủ ký toàn thư.
4.Lương Thế Vinh(1442- ?) (10
- Ông đỗ trạng nguyên năm 1463, nổi tiếng là thần đồng học rộng tài cao, được vua và dân coi trọng
- Là nhà toán học nổi tiếng: Đại thành toán pháp,thiên môn giáo khoa
c.Củng cố.* +Bài tập: (2p)
 +T: cho hs làm bài tập 1,2 VBT
 - Nêu đánh giá của em về một số danh nhân văn hoá tiêu biểu thế kỷ XV.
- Những danh nhân được nêu trong bài học có công lao gì đối với dân tộc.
d .Hướng dẫn học sinh học bài (2p)
- Làm bài tập lịch sử (sách bài tập lịch sử 10, 11, 12 trang 60 - 61).
	- Ôn lại toàn bộ chương IV theo câu hỏi cuối bài sgk.
 __________________________________