Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 39, Bài 19: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427) (Tiết 3) - Nguyễn Văn Nguyên

Tuần: 20
Ngày soạn: 09 / 01 / 2011
Tiết: 39
Ngày dạy: 13 / 01 / 2011
Bài 19
Cuộc khởi nghĩa Lam sơn (1418 – 1427)
( Tiết 3)
IIi- khởi nghĩa lam sơn toàn thắng
( cuối năm 1426 – cuối năm 1427)
a- mục tiêu bài học:
1- Kiến thức:
- Những sự kiện tiêu biểu trong giai đoạn cuối của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn; chiến thắng Tốt Động – Chúc Động và chiến thắng Chi Lăng- Xương Giang.
- ý nghĩa lịch sử của những sự kiện đó đối với việc kết thúc cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Vai trò của các tầng lớp nhân dân , sự lãnh đạo tài tình của bộ máy chỉ huy trong đó có Lê Lợi.
2- Kĩ năng:
Nhận xét về những nhân vật và địa danh tiêu biểu trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn cùng với các chiến công tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa.
3- Tư tưởng, tình cảm, thái độ:
Giáo dục lòng yêu nước, đoàn kết, biết ơn những người có công với đất nước như Lê Lợi, Nguyễn Trãi.
b- Thiết bị, đồ dùng và tài liệu dạy học:
- Lược đồ khởi nghĩa Lam Sơn.
- Hướng dẫn sử dụng kênh hình trong SGK Lịch sử THCS.
- Tập bản đồ, tranh ảnh, bài tập Lịch sử 7.
- Tư liệu Lịch sử 7, tài liệu chuẩn kiến thức, phương tiện liên quan bài dạy.
c- Tiến trình tổ chức dạy và học:
* ổn định và tổ chức:
* Kiểm tra bài cũ:
 ? Trình bày tóm tắt cuộc KN Lam Sơn từ năm 1424- cuối 1426?
? Nêu dẫn chứng về sự ủng hộ của nhân dân trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn từ năm 1424- cuối 1426?
* Giới thiệu bài mới:
Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, sau nhiều năm chiến đấu gian lao, trải qua nhiều thử thách, đã bước vào giai đoạn toàn thắng từ cuối năm 1426 đến cuối năm 1427. Giai đoạn này đã diễn ra như thế nào, chúng ta sẽ tìm hiểu bài hôm nay.
1- Trận Tốt Động - Chúc Động (cuối năm 1426)
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
? Tại sao ta mở trận đánh quân Minh tại Tốt Động - Chúc Động?
? Kế hoạch quả quân ta?
? Hãy trình bày diễn biến trận Tốt Động - Chúc Động?
- GV tường thuật trên lược đồ.
? Kết quả chiến thắng Tốt Động - Chúc Động?
GV: Trận thắng này có ý nghĩa chiến lược.
? Vì sao chiến thắng Tốt Động - Chúc Động có ý nghĩa chiến lược?
- Tháng 10/1426 Vương Thông cùng 5 vạn quân viện binh đến Đông Quan.
- Ta đặt quân phục kích ở Tốt Động - Chúc Động.
- 5 vạn quân tử thương, bắt sống 1 vạn, Vương Thông chạy về Đông Quan.
+ Làm thay đổi tương quan lực lượng giữa ta và địch.
+ ý đồ bá chủ, phản công của địch bị thất bại.
a- Hoàn cảnh:
- Tháng 10/1426 Vương Thông cùng 5 vạn quân viện binh đến Đông Quan, năng só quân Minh ở đây lên 10 vạn. 
b- Diễn biến:
- Để giành thế chủ động ngày 7/11/ 1426 Vương Thông tiến đánh quân chủ lực của nghĩa quân ở Cao Bộ (Chương Mỹ - Hà Tây)
- Biết được âm mưu của giặc, quân ta đặt quân phục kích ở Tốt Động - Chúc Động. từ mọi phía xông vào tiêu diệt quân địch.
c. Kết quả: 5 vạn quân giặc bị tử thương, bắt sống trên 1 vạn, Vương Thông bị thương tháo chạy về Đông Quan. Nghĩa quân thừa thắng kéo về vây hãm thành Đông Quan và giải phóng thêm nhiều châu, huỵện.
2- Trận Chi Lăng - Xương Giang (tháng 10 - 1427)
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
? Sau thất bại ở Tốt Động - Chúc Động, quân Minh có từ bỏ ý đồ xâm lược không, chúng? Chúng đã làm gì?
? Trước tình thế đó bộ chỉ huy nghĩa quân đã làm gì?
? Tại sao ta tập trung lực lượng tiêu diệt quân Liễu Thăng trước mà không tập trung giải phóng Đông Quan trước?
? Dựa vào lược đồ em hãy trình bày diễn biến trận Chi Lăng - Xương Giang?Kết qủa?
- GV cho HS đọc “Bình Ngô dại cáo”- SGK.
- Không, mà đưa 15 vạn quân viện binh kéo vào nước ta, theo 2 đạo do Liễu Thăng và Mộc Thạnh chỉ huy.
- Tập trung lực lượng tiêu diệt quân viện binh của Liễu Thăng trước.
- Vì sẽ diệt được hơn 10 vạn quân, buộc Vương Thông phải hàng.
- HS đọc “Bình Ngô dại cáo”- SGK.
a- Sự chuẩn bị:
- Quân Minh: đầu tháng 10/1427, 15 vạn quân viện binh kéo vào nước ta theo 2 đạo. 
+. Đạo một do Liễu Thăng chỉ huy từ Quảng Tây vào Lạng Sơn.
+ Đạo 2 do Mộc Thạch chỉ huy từ Vân Nam vào Hà Giang.
- Quân ta: ta tập trung lực lượng tiêu diệt quân viện binh của Liễu Thăng trước.
b- Diễn biến:
- 8/10/427 Liễu Thăng dẫn quân vào nước ta đã bị phục kích và bị giết ở ải Chi Lăng.
- Lương Minh lên thay Liễu Thăng, tiến xuống Xương Giang liên tiếp bị phục kích ở Cần Trạm, Phố Cát, bị tiêu diệt 3 vạn tên. Mấy vạn tên còn lại cố xuông Xương Giang co cụm giữa cánh đồng nhưng bị nghĩa quân tấn công tiêu diệt gần 5 van tên, số còn lại bị bắt sống.
- Lê Lợi sai đem chiến lợi phẩm ở Chi Lăng đến doanh trại Mộc Thạch.
- Biết Liễu Thăng tử trận, Mộc Thạnh vội vã rút quân về nước.
c- Kết quả:
- Liễu Thăng, Lương Minh tử trận, hàng vạn tên địch bị chết.
- Vương Thông xin hoà, mở hội thề Đông Quan. Ngày 3/1/1428 Vương Thông rút quân về nước.
3- Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử.
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
- GV đọc 1 đoạn “Bình Ngô đại cáo”
? Nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?
? Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn tháng lợi có ý nghĩa gì?
- Nguyên nhân thắng lợi:
+ Nhân dân ta có lòng yêu nước nồng nàn, ý chí bất khuất quyết tâm giành lại độc lập tự do cho đất nước, toàn dân đoàn kết chống giặc.
+ Sự lãnh đạo tài tình, sáng tạo của Bộ tham mưu, đứng đầu là Lê Lợi và Nguyễn Trãi.
- ý nghĩa:
+ Kết thúc 20 năm đô hộ của nhà Minh.
+ Mở ra thời kì phát triển mới cho đất nước.
- Nguyên nhân thắng lợi:
+ Nhân dân ta có lòng yêu nước nồng nàn, ý chí bất khuất quyết tâm giành lại độc lập tự do cho đất nước.
+ toàn dân đoàn kết chống giặc, hăng háI tham gia cuộc khởi nghĩa, ủng hộ và tiếp tế lương thực cho nghĩa quân.
+ Sự lãnh đạo tài tình, đường lối chiến thuật , chiến lược đúng đắn, sáng tạo của Bộ tham mưu, đứng đầu là Lê Lợi và Nguyễn Trãi.
- ý nghĩa:
+ Kết thúc 20 năm đô hộ của nhà Minh.
+ Mở ra thời kì phát triển mới cho đất nước.
* Củng cố bài học:
? Trình bày diễn biến trận Chi Lăng – Xương Giang trên lược đồ?
? Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc KN?
* Hướng dẫn về nhà:
- Học bài nắm chắc những sự kiện tiêu biểu trong giai đoạn cuối của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. ý nghĩa lịch sử của những sự kiện đó đối với việc kết thúc cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
- Đọc và chuẩn bị bài 20 tìm hiểu nội dung bài theo các câu hỏi cuối mục, cuối bài.