Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 38, Bài 19: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427) - Năm học 2011-2012

Ngày soạn: 26/12/2011
Ngày giảng: 29/12/2011dạy lớp 7A
Tiết 38: BÀI 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN 
I.THỜI KÌ Ở MIỀN TÂY THANH HOÁ 
I- Mục tiêu bài học.
1.Kiến thức:
- Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn là cuộc đấu tranh giải phóng đất nước, từ một cuộc khởi nghĩa nhỏ ở miền rừng núi Thanh Hoá đã phát triển rộng khắp cả nước.
- Tầng lớp quý tộc Trần, Hồ đã suy yếu không đủ sức lãnh đạo khởi nghĩa, chỉ có tầng lớp địa chủ mới do Lê Lợi lãnh đạo có đủ uy tín tập hợp khởi nghĩa
2.Kĩ năng:
- Đánh giá, nhận xét nhân vật lịch sử tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa.
3.Tư tương:
- Giáo dục học sinh lòng yêu nước, biết ơn người có công với nước: Lê Lợi, Nguyễn Trẫi.
II- Chuẩn bị của Gv và Hs:
1. Gv: Lược đồ khởi nghĩa Lam Sơn, Bia Vĩnh Lăng, chân dung Nguyễn Trãi.
2. Hs: Đọc, trả lời các câu hỏi Sgk.
III- Tiến trình bài dạy.
1.Kiểm tra bài cũ: (2’)
 Kiểm tra việc chuẩn bị của Hs:
2. Bài mới
* Giới thiệu bài: Quân Minh đã đánh bại nhà Hồ đặt ách cai trị lên đất nước ta, chúng đề ra chính sách áp bức bóc lột nhân dân ta một cách vô cùng dã man. Ngay sau khi cuộc kháng chiến của nhà Hồ và các quý tộc Trần bị dập tắt, cuộc khởi nghĩa mới đã xuất hiện ở Lam Sơn - Thanh Hoá được đông đảo nhân dân ủng hộ, cuộc khởi nghĩa trải qua các giai đoạn phát triển đầy khó khăn gian khổ cuối cùng đã giành được thắng lợi.
Hoạt động của Gv và Hs
Ghi bảng
?
Gv
Hs
?
Hs
Gv
?
?
Hs
Gv
?
Gv
?
Hs
Gv
?
Gv
?
Hs
?
Hs
?
Đọc sgk giáo viên giới thiệu qua về Lê Lợi, Nguyễn Trãi.
 Em hãy cho biết một vài nét về Lê Lợi.
Ông nói “Ta dấy quân đánh giặc không phải vì tham phú quý mà vì muốn cho ngàn đời sau biết rằng ta không chịu thần phục quân giặc”.
Nghe tin Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa, người tìm đến tham gia với nghĩa quân và trở thành quân sư tài ba cho cuộc khởi nghĩa đó là Nguyễn Trãi.
Nguyễn Trãi là người như thế nào?
Là con Nguyễn Phi Khanh, đỗ tiến sĩ thời Trần làm quan cho nhà Hồ, bị giam lỏng ở thành Đông Quan sau đã trốn theo nghĩa quân Lam Sơn.
Gọi HS đọc chữ in nghiêng
Căn cứ đầu tiên của nghĩa quân ở đâu?
Vì sao Lê Lợi chọn căn cứ Lam Sơn -
Thanh Hoá?
Lam Sơn là căn cứ đầu tiên của cuộc khởi nghĩa, là quê hương của Lê Lợi, nơi có địa thế hiểm yếu, là nơi giao lưu của các dân tộc: Thái, Mường.Là nơi giao lưu giưa đồi núi và thung lũng. Tại đây nghĩa quân có thể toả đi xuống đồng bằng trước mặt hoặc rút lên núi bảo toàn lực lượng.
Kể về hội thề Lũng Nhai...
Vì sao hào kiệt khắp nơi về tụ nghĩa?.
Giảng+sgk; lược đồ.
Em có suy nghĩ gì về hoàn cảnh của nghĩa quân lúc đó?.
Cơm ăn sớm tối không đủ hai bữa, áo mặc đông hè chỉ có một manh, quân lính chỉ có vài ngàn, khí giới chỉ một tay không.
Giặc bao vây quyết bắt chủ tướng. Lê Lai cải trang+ 500 quân cảm tử cứu chúa.
Em có suy nghĩ gì về tấm gương hy sinh cứu chúa của Lê Lai?
Kể về gđ Lê Lai để ghi nhớ công lao của Lê Lai, Lê Lợi phong ông là công thần hạng nhất và căn dặn con cháu trước khi làm giỗ cho Lê Lợi phải làm giỗ cho Lê Lai trước vì vậy sau này nhân dân có câu: Hai mốt Lê Lai hai hai Lê Lợi.
.
Trong lần rút lên núi Chí Linh lần 3 quân ta đa gặp khó khăn gì?
- Nghĩa quân ăn măng tre, dễ củ lương thảo cạn kiệt, giết cả voi, ngựa chiến
-> Khó khăn.
Tại sao quân Minh chấp nhận hoà hoãn?
- Chấp nhận hoà để dụ dỗ, mua chuộc Lê Lợi
 Em hãy sử dụng lược đồ giới thiệu những hoạt động chính của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn trong những năm đầu.
 1.Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa.
(20’)
- Lê Lợi là người yêu nước thương dân, có uy tín lớn.
- Nguyễn Trãi là người học rộng, tài cao giàu lòng yêu nước, thương dân.
- Năm 1418, Lê Lợi cùng bộ chỉ huy tổ chức hội thề Lũng Nhai
- Năm 1418, Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn, tự xưng là Bình Định Vương
2.Những năm đầu hoạt động của nghĩa quân Lam Sơn.
(20’)
- Những năm đầu: Lực lượng yếu thiếu lương thực, khí giới.
- Giặc bao vây, tấn công -> rút lên núi Chí Linh lần 1 .
- 1421, 10 vạn quân Minh lại tấn công -> rút lên núi lần 3.
- 5/1423 Lê Lợi quýêt định hoà hoãn với quân Minh.
- Cuối 1424 quân Minh trở mặt tấn công.
-> Cuộc khởi nghĩa từ đây bước sang một giai đoạn mới.
3. Củng cố: (2’)
- Vì sao Lê Lợi chọn căn cứ Lam Sơn – Thanh Hoá để khởi nghĩa?
4. Hướng dẫn học ở nhà: (1’)
- Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK
- CBB: Đọc trước mục II SGK
Rút kinh nghiệm:
- Thời gian dành cho toàn bài và từng hoạt động.........................................
- Nội dung kiến thức....................................................................................
- Phương pháp giảng dạy..............................................................................
- Hình thức tổ chức lớp học..........................................................................
- Thiết bị dạy học.........................................................................................
Ngày soạn: 31/12/2011
Ngày giảng: 3/1/2012 dạy lớp 7A
Tiết 39: BÀI 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (Tiếp theo)
II. GIẢI PHÓNG NGHỆ AN, TÂN BÌNH, THUẬN HOÁ VÀ TIẾN QUÂN RABẮC .
I- Mục tiêu bài học.
1.Kiến thức:
- Những nét chue yếu về hoạt động của nghĩa quân Lam Sơn trong những năm cuối 1424 đến cuối 1425.
- Qua đó thấy được sự phát triển lớn mạnh của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn trong thời gian này.
- Từ chỗ bị động, đối phó với quân Minh ở miền tây Thanh Hoá, nghĩa quân đã đi đến chỗ làm chủ cả một vùng rộng lớn miền Trung và bao vây thành đông Quan.
2.Kĩ năng:
- Sử dụng lược đồ để thuật lại sự kiện lịch sử. Nhận xét các nhân vật lịch sử qua cuộc khởi nghĩa. Lược đồ tiến quân ra Bắc của nghĩa quân Lam Sơn.
3.Tư tương:
- Giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần bất khuất, kiên cường và lòng tự hào dân tộc.
II- Chuẩn bị của Gv và Hs:
1. Gv: Lược đồ cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
2. Hs: Đọc, trả lời các câu hỏi Sgk. 
III- Tiến trình bài dạy
1.Kiểm tra bài cũ: (3’)
a. Câu hỏi: Em hãy trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn giai đoạn 1418-1823.
b) Đáp án: 
- Những năm đầu: Lực lượng yếu thiếu lương thực, khí giới.
- Giặc bao vây, tấn công -> rút lên núi Chí Linh lần 1 
- 1421, 10 vạn quân Minh lại tấn công -> rút lên núi lần 3.
- 5/1423 Lê Lợi quýêt định hoà hoãn với quân Minh.
- Cuối 1424 quân Minh trở mặt tấn công.
-> Cuộc khởi nghĩa từ đây bước sang một giai đoạn mới.
2. Bài mới
* Giới thiệu bài: Giai đoạn đầu của cuộc khởi nghĩa, nghĩa quân Lam Sơn gặp phải khó khăn lớn, lương thực, vũ khí thiếu thốn. Bị bao vây tấn công dồn dập, đường tiếp tế lương thực bị cắt đứt. Lê Lợi đã quyết định hoà hoãn với quân Minh, đây là thời kì tận dụng thời gian để chuẩn bị tích luỹ lương thảo, khí giới chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa mới. Cuối 1424 quân Minh trở mặt tấn công, ta chuỷên địa bàn hoạt động...
Hoạt động của Gv và Hs
Ghi bảng
Gv
?
Hs
Gv
?
Hs
Gv
?
Gv
Hs
Hs
?
?
?
Sau thời gian hoà hoãn giặc trở mặt tấn công. Nguyễn Chích đề nghị chuyển quân vào Nghệ An.
Nguyễn Chích là người như thế nào? Vì sao ông đề nghị chuyển quân vào Nghệ An?
Nguyễn Chích là người yêu nước quê Nghệ An thông thạo đường lối, đất rộng, người đông, giàu truyền thống, sự ủng hộ của nhân dân...
Dùng lược đồ giới thiệu.
“Miền Trà Lân trúc trẻ tro bay”.
Em có nhận xét gì về những thắng lợi của quân ta, kế hoạch Nguyễn Chích có liên quan gì đến thắng lợi không?
->Ta thắng liên tiếp, kế hoạch Nguyễn Chích là đúng đắn, hợp lí.
Sơ kết chuyển ý.
Dùng lược đồ gt.
Em hãy trình bày tóm tắt chiến thắng của Nghĩa quân Lam Sơn từ 10/1424-> 8/1425.
Sơ kết chuyển ý.
Đọc sử liệu sgk.
Sử dụng lược đồ:
Đạo 1 –Giải phóng tây Bắc.
Đạo 2- giải phóng s. Nhị Hà.
Đạo 3- tiến ra Đông Quan.
Cả 3 đạo quân có nhiệm vụ gì?
Cuộc tiến công ra bắc đạt kết quả như thế nào?
Em hãy nêu những dẫn chứng về sự ủng hộ của nhân dân ta trong khởi nghĩa.
1.Giải phóng Nghệ An 1424.
(13’)
- Nghĩa quân chuyển từ Thanh Hoá vào Nghệ An.
- 12/10/1424 tập kích đồn Đa Căng (Thọ Xuân - Thanh Hoá).
- Hạ thành Trà Lân, Khả Lưu (sông Lam).
- Tiến vào Nghệ An.
- Giải phóng Nghệ An, Diễn Châu-> Thanh Hoá.
-> Giặc cố thủ trong thành.
2.Giải phóng Tân Bình, Thuận Hoá 1425. (13’)
- 8/1425 Trần Nguyên Hãn, Lê Ngân chỉ huy quân ở Nghệ An tiến vào Tân Bình. Giải phóng Tân Bình, Thuận Hoá.
- Như vậy sau 10 tháng từ 10/1424->8/1425 ta giải phóng từ Thanh Hoá -> Thuận Hoá, giặc cố thủ chờ chi viện.
3.Tiến quân ra bắc mở rộng phạm vi hoạt động 
(13’)
- 9/1426 Lê Lợi quyết định tiến ra bắc chia 3 đạo.
- Nhiệm vụ: Vây đồn, giải phóng đất đai, chặn viện binh.
->Thành lập chính quyền.
- Kết quả: Ta thắng nhiều trận lớn. Địch cố thủ trong thành Đông Quan
3. Củng cố: (2’)
- Em hãy trình bày tóm tắt chiến thắng của Nghĩa quân Lam Sơn từ 1424-> 1426
4. Hướng dẫn học ở nhà: (1’)
- Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK
- CBB: Đọc trước mục III SGK.
Rút kinh nghiệm:
	- Thời gian dành cho toàn bài và từng hoạt động.........................................
	- Nội dung kiến thức....................................................................................
	- Phương pháp giảng dạy..............................................................................
	- Hình thức tổ chức lớp học..........................................................................
	- Thiết bị dạy học.........................................................................................