Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 24, Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (Thế kỉ XIII) (Tiết 2) - Năm học 2012-2013

Tuần 12
Tiết 24
Ngày soạn: 20/10/2012.
Ngày dạy: 11/2012
BÀI 14: BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN 
XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN (Thế kỉ XIII) (tt)
II/ CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ HAI
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (1285)
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC
1.Kiến thức
-Thấy được ba lần xl nước ta nhà Nguyên chuẩn bị chu đáo
-Nắm nét cơ bản diễn biến của 3 lần k/c chống xl ở thời Trần
-Nắm được nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa ls
2.Kĩ năng: sử dụng bản đồ, phân tích, so sánh, đối chiếu diễn biến ba lần k/c
3.Thái độ: bồi dưỡng, nâng cao cho h/s lòng căm thù giặc, lòng yêu nước, tự hào dt biết ơn anh hùng dt
II.PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1.Chuẩn bị của giáo viên: 
-Lược đồ k/c lần thứ hai
	-Tranh minh hoạ Tháot Hoan...
	-Bản Hịch tướng sĩ
2.Chuẩn bị của HS: Học bài, soạn bài trước khi đến lớp
III.DỰ KIÊN PHƯƠNG PHÁP
1.Chủ đạo: vấn đáp, trực quan, động nảo, trình bày 1 phút.
2.Bổ trợ: gợi mở, diễn giải.
IV.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
HOẠT HOẠT CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
1.Ổn định lớp (1p): Kiểm tra sỉ số 
2.Kiểm tra bài củ (5p)
-H: Trình bày cuộc k/c lần I bằng lược đồ
-H: Nêu những sự kiện biểu hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của nhà Trần
3.Bài mới (39p): giới thiệu bài mới.
*HĐ1: Âm mưu xâm lược Chăm-pa và Đại Việt của nhà Nguyên 
-Gọi HS đọc SGK
-GV: sau thất bại 1258 MC vẫn không từ bỏ âm mưu xl ĐV. Năm 1279 sau khi thôn tính nhà Tống Vua MC lập ra nhà Nguyên. Vua Nguyên là Hốt Tất Liệt ráo riết chuẩn bị xlựơc Chăm-pa và ĐV
-H: Trình bày âm mưu xâm lựơc Chăm-pa và ĐV của nhà Nguyên
-GV: 1283 10 vạn quân Nguyên do Toa Đô chỉ huy xl Chăm-pa. Nd chăm-pa tiến hành chiến tranh du kích đánh trả ->quân Nguyên thất bại phải cố thủ phía Bắc chuẩn bị xl ĐV
-Chuyển ý .
*HĐ2: Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến 
-Yêu cần HS đọc mục 2
-H: Sau khi biết được âm mưu của quân Nguyên nhà Trần đã làm gì ?
-H: Trong hội nghị một thiếu niên đã thể hiện lòng yêu nước mãnh liệt. Đó là ai? Em hãy kể lại câu chuyện. 
- HS:dọc in nghiêng
-H: Hội nghị Diên Hồng có tác dụng ntn đến việc chuẩn bị cho cuộc k/c ?
-H: Việc khắc hai chữ “sát thát” có ý nghĩa gì ?
-H: Những sự kiện nào thể hiện ý chí quyết chiến của quân dân nhà Trần?
-Chuyển ý
*HĐ3: Diễn biến và kết quả của cuộc kháng chiến 
- Gv: dùng lược đồ cuộc k/c lần II tường thuật diển biến.
+ Quân địch lần này gấp gần 20 lần so với trước
+ Vua Trần lo, Trần Quốc Tuấn nói: “Nếu bệ hạ muốn hàng giặc thì trước hết hãy chém đầu thần rồi hãy hàng” ->tinh thần kiên quyết chống giặc
+ Để bv cuộc rút quân, ta bố trí nhiều điểm chặn đánh giặc. trong một trận kìm chân giặc ở Thiên Mạc, Trần Bình Trọng đã bị giặc bắt. Khi giặc dụ dỗ ông trả lời: “Ta thà làm ma nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc” ->quân Nguyên tức giận chém ông
+ Một số qúi tộc Trần lo sợ đã đầu hàng
+ Không thực hiện được âm mưu bắt sống vua Trần và quân chủ lực -> chúng cho quân rút về Thăng Long chờ tiếp viện 
+ Ta đánh nhiều nơi: Tây Kết, cửa Hàm Tử, bến Chương Dương, rồi giải phóng Thăng long
+ Sau 2 tháng quân dân nhà Trần đã đánh bại hơn 50 vạn quân Nguyên
- HS: đọc bài thơ “Tụng giá hoàn kinh sư” của Trần Quang Khải và nêu ý nghĩa
-H: Em nhận xét gì về kết quả trên (nguyên nhân) ?
4.Củng cố (4p)
-Lớp trưởng báo cáo.
-Trình bày trên lược đồ.
-Bắt giam sứ giả Mông Cổ
-Ban lệnh chuẩn bị kháng chiến
-Sắm sửa vũ khí, luyện tập võ nghệ
-Thực hiện kế hoạch “vườn không nhà trống”
-Lắng nghe tích cực
-Đọc SGK mục 1
-Lắng nghe tích cực
-Làm cầu nối thôn tín các nước phía nam Trung quốc.
-Lắng nghe tích cực
-HS đọc mục 2
-Trần Quốc Tuấn được giao trọng trách chỉ huy cuộc k/c
-Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản mới 15 tuổi nên không được dự họp. Về sau tổ chức đạo quân lớn giương cao lá cờ thêu 6 chữ vàng “phá cường địch, báo hoàng ân”
-HS đọc đoạn in nghiêng.
-Ý chí kiên trung của quân dân ĐV
-Quyết tâm cao độ của quân sĩ thà chết không chịu mất nước
-TQT căm thù giặc đến bóp nát quả cam lúc nào ko biết
-Câu trả lời đồng thanh “quyết đánh” của các bậc phụ lão
-Chữ “sát thát” được thích trên tay các chiến sĩ.
-Lắng nghe tích cực.
-Lắng nghe và trình bạy lại diển biến trên lược đồ theo yêu cầu.
-Học sinh đọc bài thơ 
-Cách đánh tránh thế giặc mạnh lúc mới xl
-Vừa cản giặc vừa rút lui để bảo toàn lực lượng chờ thời cơ
-Thực hiện “vườn không nhà trống”-gây khó khăn về lương thực cho quân Nguyên
-Khi thời cơ đến giặc lâm vào khó khăn à phản công mạnh mẽ
1. Âm mưu xâm lược Chăm-pa và Đại Việt của nhà Nguyên:
(7p)
-1279 MC chiếm TQ và lập nên nhà Nguyên
-1283 Nhà Nguyên cử Toa Đô chỉ huy 10 vạn quân xl Chăm-pa để thực hiện kế hoạch gọng kìm đánh ĐV
-Kế hoạch dùng Chăm-pa làm bàn đạp tấn công ĐV bước đầu tan vỡ
2.Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến: .(10p)
-Vua Trần mở hội nghị ở bến Bình Than bàn kế đánh giặc
-1285 mở hội nghị Diên Hồng mời các bô lão uy tín trong nước bàn cách đánh giặc
-Mở cuộc duyệt binh lớn ở Đông Bộ Đầu
àVua trần đã huy động được toàn dân tham gia đánh giặc.
3. Diễn biến và kết quả của cuộc kháng chiến .(13p)
-1.1285 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy xâm lược ĐV ->ta lui về Vạn Kiếp, Thăng Long rồi Nam Định ->địch dựng doanh trại ở bắc sông Hồng
-Cánh quân Toa Đô từ Chăm-pa đánh lên Nghệ An – Thanh Hoá, quân Thoát Hoan đánh xuống phía Nam tạo thế gọng kìm
-Ta rút lui để bảo toàn lực lượng.
-Quân N lâm vào khó khăn à ta tổ chức phản công
*Kết quả: Toa Đô bị chém đầu, Thoát Hoan chui vào ống đồng thoát về nước, quân địch thua to
1. Nối các sự kiện cho phù hợp với các nhân vật
	Trần Quốc Toản	Thích hai chữ “sát thát” vào cánh tay
	Các bô lão	Bóp nát quả cam lúc nào không biết
	Các chiến sĩ	Đồng thanh hô “quyết đánh”
2. Đánh dấu x vào ô biểu hiện nhà Trần tích cực chuẩn bị k/c chống Nguyên lần II
	  Triệu tập hội nghị các vương hầu bàn kế đánh giặc
	  Chia quân đóng giữ các nơi hiểm yếu
	  Tổ chức cuộc duyệt binh lớn
	  Triệu tập hội nghị Diên Hồng hỏi ý kiến các bô lão
5.Dặn dò (1p)
-Học bài, xem lại các kiến thức sgk, trả lời câu hỏi sgk
-Chuẩn bị: B14 (tt) :	
-Những hành động chứng tỏ âm mưu xl lần III của nhà Nguyên -Trận Vân đồn: diễn biến và kết quả ?
-Trân Bạch Đằng: diễn biến, kq và ý nghĩa ?
-Ghi nhớ.
*Rút kinh nghiệm sau tiết dạy:
.......