Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 22, Bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII (Tiết 2) - Năm học 2012-2013

Ngày soạn: 1/10/2012
Ngày dạy: /10/2012
Tuần 11
Tiết 22
CHƯƠGN III: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN
( (TK XIII-XIV )
BÀI 13: NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII (tt)
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI
VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC
1.Kiến thức
Thế kỉ XIII, nhà Trần đã thực hiện nhiều biện pháp tích cực để xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng, phục hồi và phát triển kinh tế. Do đó quân đội và quốc phòng của Đại Việt thời đó hùng mạnh, kinh tế phát triển 
2.Kĩ năng: Làm quen với phương pháp so sánh
3.Thái độ: 
- Bồi dưỡng lòng yêu nước, tự hào dân tộc đối với công cuộc xây dựng, củng cố và phát triển đất nước dưới triều Trần 
II.PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1.Chuẩn bị của giáo viên: 
-Sưu tầm một số tranh ảnh tư liệu liên quan tới thành tựu thủ công nghiệp thời Trần 
2.Chuẩn bị của HS: Học bài, soạn bài trước khi đến lớp
III.DỰ KIÊN PHƯƠNG PHÁP
1.Chủ đạo: vấn đáp, trực quan, động nảo, trình bày 1 phút.
2.Bổ trợ: gợi mở, diễn giải.
IV.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
HOẠT HOẠT CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
1.Ổn định lớp: Kiểm tra sỉ số (1p)
2.Kiểm tra bài củ (5p)
Hỏi: Bộ máy quan lại thời Trần được tổ chức như thế nào ?
Hỏi: Pháp luật thời Trần có đặc điểm gì ?
3.Bài mới : giới thiệu bài mới .. (39p)
*HĐ1 Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng 
-Gọi HS đọc SGK
Hỏi: Vì sao khi mới thành lập nhà Trần rất quan tâm tới việc xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng ?
Giảng:. Nước ta luôn đứng trước nguy cơ ngoại xâm (nhất là thời kì đế quốc Mông – Nguyên đang mở rộng xâm lược)
Hỏi: Tổ chức quân đội của nhà Trần như thế nào ?
Giảng: Cấm quân: đạo quân bảo vệ kinh thành, triều đình, nhà vua và chỉ chọn trai tráng khỏe mạnh ở quê hương nhà Trần
Quân các lộ: ở đồng bằng gọi là chính binh 
Hỏi: Vì sao nhà Trần chỉ kén chọn những thanh niên khỏe mạnh ở quê họ Trần để vào cấm quân ?
Hỏi: Quân đội nhà Trần được tuyển dụng theo chính sách và chủ trương nào ?
Giảng: Nhân dân ta dưới thời Trần rất chuộng võ nghệ, các lò vật được mở khắp nơi, vì vậy quân đội thời Trần luôn được học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ. Nhà Trần thực hiện chủ trương chọn quân lính không thiên về lấy số lượng mà can những người giỏi
Sử dụng hình 27 SGK để minh chứng cho việc tăng cường củng cố phòng của triều Trần. 
Hỏi: Bên cạnh việc xây dựng quân đội, nhà Trần đã làm gì để củng cố quốc phòng
Hỏi: Việc xây dựng quân đội nhà Trần có gì khác và giống so với thời Lý
-Chuyển ý.
*HĐ2:Phục hồi và phát triển kinh tế
-Gọi HS đọc
Hỏi: Nhà Trần đã làm gì để phát triển nông nghiệp ?
Hỏi: Tên của chức quan nhà Trần đặt để trông coi việc sửa chữa đắp đê
Giảng:Vua Trần hạ lệnh đắp đê từ đầu nguồn các con sông đến bãi biển. Những người đảm nhiệm chức Hà đê sứ luôn phải đốc thúc việc đắp đê
bên cạnh đó, việc nạo vét các kênh đào được chú trọng để đảm bảo giao thông tưới tiêu cho đồng ruộng
Hỏi:Nhận xét gì về những chủ trương phát triển nông nghiệp của nhà Trần
-Giảng: Nhờ các chính sách và cùng với sự cố gắng của người dân, nông nghiệp thời Trần nhanh chóng được phục hồi và phát triển
Hỏi: Kể tên các nghề thủ công trong nhân dân ?
-Giới thiệu hình 28 SGK cho HS
-Giảng: Do vậy, các làng xã mọc lên nhiều nơi. Kinh thành Thăng Long đã có tới 61 phường hoạt động tấp nập
Hỏi: Nhận xét về tình hình thủ công nghiệp thời Trần thế kỉ XIII
-Giảng: Việc buôn bán với thương nhân nước ngoài diễn ra rất sôi nổi ở các cửa biển: Hội Thống, Vân Đồn
 4.Củng cố (4p)
-Hỏi: Nêu các chủ trương và biện pháp xây dựng quân đội củng cố quốc phòng của nhà Trần ?
-Hỏi: Nhà Trần đã làm gì để phục hồi và phát triển kinh tế kinh tế sau những năm suy thóai của nhà Lý 
5.Dặn dò (1p)
-Học bi 13
-Chuẩn bị bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ (1258)
-Quân Mông Cổ xâm lược nước ta nhằm mục đích gì?
-Nhà Trần chuẩn bị và tổ chức kháng chiến như thế nào?
-Lớp trưởng báo cáo
-Bộ máy nhà nước được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền được phân làm 3 cấp 
+Triều đình.
+Các đơn vị hành chính trung gian
+Các cấp hành chính cơ sở 
-Ban hành bộ luật mới gọi là Quốc triều hình luật nội dung giống như luật thời Lý nhưng được bổ sung thêm. Luật xác nhận và bảo vệ quyền tư hửu tài sản
-Cơ quan luật pháp được tăng cường và hoàn thiện. Đặt cơ quan Thẩm hình viện để xử kiện
-Tiêp nhận thông tin
-Đọc SGK mục 1
-Nước ta luôn đứng trước nguy cơ ngoại xâm
-Lắng nghe tích cực.
-Quân đội của nhà Trần gồm có cấm quân và quân ở các lộ
-Lắng nghe tích cực.
- Vì để tăng độ tin cậy trong việc bảo vệ triều chính, cấm quân có nhiệm vụ bảo vệ vua, hoàng thành triều đình
- Chủ trương: Quân lính cốt tinh không cốt đông
Chính sách: ngụ binh ư nông ( tiếp tục chính sách của triều Lý)
-Lắng nghe tích cực.
- Cử các tướng giỏi đóng giữ các vị trí hiểm yếu
- Vua Trần thường xuyên đi tuần tra việc phòng bị ở nơi này
- Giống:
+ Quân đội gồm 2 bộ phận
+ Được tuyển dụng theo chính sách “ Ngụ binh ư nông
- Khác:
+ Cấm quân: tuyển những người khỏe mạnh ở quê hương nhà Trần
+ Quân đội theo chủ trương: “Cốt tinh nhuệ không cốt đông”
-Đẩy mạnh khai hoang để mở rộng diện tích sản xuất 
Đắp đê phòng lụt, nạo vét kênh mương
- Hà đê sứ
-Lắng nghe tích cực.
- Các chủ trương trong đó rất phù hợp, kịp thời để phát triển nông nghiệp
-Lắng nghe tích cực.
-Làm gốm tráng men, đúc đồng, làm giấy
-Lắng nghe tích cực.
-Đang từng bước được khôi phục và phát triển mạnh, trình độ ngày càng cao
- Quân đội của nhà Trần gồm có cấm quân 
-Quân đội được tuyển dụng theo chính sách “ngụ binh ư nông”, “quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông”, 
a.Nông nghiệp: .
c.Thương nghiệp..
b.Thủ công nghiệp:
-Ghi nhớ.
1. Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng
(16 phút)
- Quân đội của nhà Trần gồm có cấm quân (bảo vệ kinh thành, triều đình, vua) và quân ở các lộ
-Quân đội được tuyển dụng theo chính sách “ngụ binh ư nông”, “quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông”, xây dựng tinh thần đoàn kết.
-Quân đội được luyện tập binh pháp và luyện tập võ nghệ.
-Bố trí tướng giỏi, quân đông những nơi hiểm yếu.
2. Phục hồi và phát triển kinh tế ( 18 phút)
 a.Nông nghiệp: 
-Chú trọng việc khai hoang, đắp đê, nạo vét kênh mương.
-Đặc chức Hà đê sứ để trông coi đắp đê à nông nghiệp phục hồi và phát triển.
b. Thủ công nghiệp:
-Các xưởng thủ công của nhà nước và nhân dân phục hồi và phát triển.
-Các nghề thủ công như: Làm gốm tráng men, đúc đồng, làm giấy
c. Thương nghiệp: chợ mọc lên ngày càng nhiều ở các làng xã, kinh thành Thăng Long có 61 phường hội. Buôn bán với nước ngoài phát triển.
*Rút kinh nghiệm sau tiết dạy:
....................................
........................