Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 14, Bài 10: Nhà Lý đẩy mạnh công cuộc xây dựng đất nước - Trần Quang Nhiệm

Tuần 7- Tiết 14: 
Ngày soạn 14 –10 – 2007 
Chương II: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÝ 
 ( THẾ KỈ XI – XII )
Bài 10: 	NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC 
	XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC 
I – Mục tiêu bài học : 
 1 . Kiến thức : 
Nắm vững các sự kiện về việc thành lập nhà Lý cùng với việc dời đô về Thăng long .
Việc tổ chức lại bộ máy nhà nước, xây dựng pháp luật và quân đội 
 2. Tư tưởng :
Lòng tự hào là công dân nước Đại Việt, ý thức chấp hành pháp luật và nhiã vụ bảo vệ tổ quốc. 
 3 . Kĩ năng : 
Rèn luyện cho hs kỉ năng lập bảng biểu thống kê hệ thống các sự kiện lịch sử .
II . Chuẩn bị của thầy và trò 
 1. Thầy : 
Bản đồ nước ta thời phong kiến 
Sơ đồ tổ chức nhà nước thời Lý 
Tài liệu tham khảo 
 2. Trò : 
Đọc nội dung bài trước 
Chia nhóm 6 thảo luận .
III . Các hoạt động dạy và học :
 1. Ổn đ ịnh t ổ ch ức (1’) 
 2 . Kiểm tra bài cũ : ( 5’)
 	* Hỏi: 
Điền vào sơ đồ phân hoá xã hội thời Đinh – Tiền Lê ?
 * Đáp
- Thống trị: Gồm Vua, quan lại, các nhà sư
- Bị trị: nơng dân, thương nhân, thủ cơng
 3. Hoạt động dạy và học:
 Giới thiệu bài mới : 
 Nhà Tiền Lê thành lập đã đóng góp lớn trong sự phát triển dân tộc, khẳng định nước ta là một nước độc lập và tự chủ, nhưng Lê Hoàn mất, triều đình lại nãy sinh mâu thuẩn. Vậy nội bộ trong triều nãy sinh mâu thuẩn ra sao? Trong bối cảnh đó nhà Lý được thành lập như thế nào ? Vào bài mới . 
 Hoạt động dạy và học 
TG
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Kiến thức 
Hoạt động 1 : Vẽ sơ đồ tổ chức chính quyền trung ương và địa phương thời Lý ?
Gv: cho hs đọc đoạn đầu (SGK) 
H1: Nhà Lý được thành lập trong bối cảnh nào ?
Gv: Vua Lê Long Đĩnh mắc bệnh trĩ không thể ngồi được phải nằm để coi chầu gọi là Lê ngọa triều. Là ông vua rất tàn bạo, nhân dân ai cũng căm ghét (cho người vào củi thả trôi sông, róc mía trên đầu sư, dùng dao cùn xẻo thịt người) 
H2: Vì sao Lý Công Uẩn được tôn làm vua ?
H3: Hiện tượng này giống hiện tượng nào thời Đinh ? có gì đặc sắc ?
H4: Sau khi lên ngôi,việc làm đầu tiên cuả Lý Công Uẩn là gì?
H5: Vì sao lại dời đô về Đại La ?
Học sinh đọc “chiếu dời đô”
H6: Việc dời đô ra Thăng long cuả Lý Công Uẩn nói ý đồ gì của ông cha ta ?
Gv: Liên hệ ngày nay Hà nội là trung tâm của cả nước .
H7: Sau đó nhà Lý làm gì ?
Gv: Thảo luận 
Nội dung: Vẽ sơ đồ bộ máy chính quyền trung ương và địa phương thời Lý 
H8: Qua sơ đồ trình bày chính quyền trung ương, địa phương được tổ chức như thế nào ?
- Tại sao nhà Lý giao chức vụ quan trọng cho người thân cận nắm giữ ?
Gv: Chính quyền nhà Lý là chính quyền quân chủ nhưng khoảng cách với nhân dân không xa lắm, nhà Lý quan tâm đến đời sống nhân dân, coi nhân dân là gốc rể bền lâu của chính quyền . 
Hoạt động 2: Tìm hiểu việc xây dựng quân đội 
 và tổ chức pháp luật thời Lý ?
Gv: Cho hs tìm hiểu (SGK) 
H1: Nhà Lý ban hành bộ luật gì ?
ÞTrước kia quan lại chưa có hệ thống luật pháp®xử theo tuỳ thích không có văn bản cụ thể 
H2: Bộ luật này bảo vệ ai ? Bảo vệ cái gì ?
Gv: Đọc hs nghe nội dung một số điều luật (37)
- Quân đội thời Lý được tổ chức như thế nào ?
- Các bộ phận này được tuyển chọn như thế nào ?và có nhiệm vụ gì ?
H4: Trong quân đội nhà Lý thi hành chính sách 
gì ?
 - Tác dụng cuả chính sách này ?
Gv: Kết hợp giữa quân và dân 
(Chiến đấu với sản xuất)
H5: Em có nhận xét gì về tổ chức quân đội thời Lý ? 
Gv: Sơ kết lại về chính sách quân đội thời Lý .
Gv: Cho hs đọc (SGK) từ
“Nhà Lý còn gã ... bình thường”
H6: Đối với các dân tộc miền núi và các nước láng giềng nhà Lý đã thực hiện chủ trương gì ?
H7: Để thực hiện chủ trương đó nhà Lý đã làm gì ?
Gv: Nhà Lý đập tan cuộc xâm lược quân Chăm –pa do Tống xúi dục (1068) ®Sau đó quan hệ Đại Việt–Chăm pa trở lại bình thường
Hoạt động 3: Củng cố
- Nhà Lý được thành lập như thế nào ?
- Vì sao Lý Công Uẩn lại dời
đô về Thăng long ?
- Nhà Lý tiến hành xây dựng tổ chức chính quyền ở trung ương và địa phương như thế nào ? ( qua sơ đồ )
- Tổ chức quân đội và pháp luật thời Lý ?
- Nhà Lý đã làm gì để củng cố quốc gia dân tộc ?
Hs: đọc to (SGK)
Hs: Nội bộ nhà Tiền Lê nảy sinh mâu thuẩn thối nát vua Lê Long Đĩnh bất tài .
 Hs: Lê Long Đĩnh bất tài, tàn ác, Lý Công Uẩn là người có tài, được quan lại nhân dân ủng hộ .
Hs: Lê Hoàn lên ngôi®các dòng họ phong kiến dám trao ngai vàng cho người khác họ khi đất nước nhân dân yêu cầu .
- Hs: Đặt niên hiệu là Thuận thiên và ban chiếu dời đô .
Hs: Có vị trí và địa thế thuận lợi 
Hs: Tập trung xây dựng đất nước giàu mạnh, khẳng định ý chí tự cường cuả dân tộc ta .
- Các nhóm thảo luận
Điền vào biểu mẫu(có sẳn)®lên bảng trình bày .
Hs: Quyền cuả vua giao bớt cho quan lại, vua chỉ đi đến quyết định chung 
- Theo chế độ cha truyền con nối 
- Con quan mới được làm quan
- Hoàng tử được truyền ngôi phải ra ngoài thành tìm hiểu
cuộc sống cuả nhân dân 
- Treo chiêng lớn trước điện Long trì®ai có oan ức gì thì gõ chuông nhờ vua xét xử 
Hs: đọc (SGK) 
Hs: Hình thư.là bộ luật đầu tiên cuả nước ta, (Ngày nay không còn nữa) 
Hs: Vua, cung điện, tài sản nhân dân bảo vệ sản xuất, ccấm mổ trâu bò người phạm tội bị xử phạt 
- Hs: 2 bộ phận 
trong cả nước và bảo vệ vua, kinh thành .
+ Quân địa phương: Tuyển chọn ở huyện, xã, canh phòng các lộ, phủ .
Hs: Ngụ binh ư nông .
(Thời bình được đảm bảo về quê sản xuất cày ruộng và thời chiến cùng đánh giặc)
Hs: Có quy cũ® được 
luyện tập chu đáo, kỉ luật nghiêm, vũ khí giáo mác, đao kiếm, cung nỏ, máy bắn đá 
Hs: Đọc (SGK) 
* Đối với tù trưởng miền núi: Ban chức tước, gả công chuá và nghiêm khắc trấn áp khi làm phản .
* Các nước láng giềng (Tống) Quan hệ bình thường, cương quyết bảo vệ đất đai, bảo vệ tổ quốc 
- HS: Các nhóm trả lời 
1 . Sự thành lập nhà Lý
- Năm 1009, Lê Long Đĩnh qua đời, các quan lại trong triều tôn Lý Công Uẩn lên ngôi vua nhà Lý thành lập .
- Năm 1010. Dời đô về thành Đại la, đổi tên là Thăng long .
- 1054, đổi tên nước là Đại Việt, và tiến hành xây dựng chính quyền ở trung ương và địa phương :
+Sơ đồ chính quyền ở trung ương: 
Các quan đại thần
 quan văn
 quan võ
+Sơ đồ chính quyền địa phương:
 24 Lộ, Phủ
 Huyện 
 Hương, Xã
2. Luật pháp và quân đội
a. Pháp luật
- Năm 1042 nhà Lý ban hành bộ luật hình thư 
- Bộ luật qui định: bảo vệ vua, cung điện, của công và tài sản nhân dân, bảo vệ sản xuất .
b. Quân đội :
- Chia làm 2 bộ phận: Cấm quân và quân địa phương
- Thi hành chính sách “ngụ binh ư nông”
- Có các binh chủng:
Thủy và bộ (kỵ và tượng binh )
* Thực hiện chính sách đoàn kết các dân tộc và quan hệ hoà hiếu với các nước láng giềng .
 4. Dặn dò và hướng dẩn về nhà: ( 1’)
 - Học bài củ, trả lời câu hỏi (SGK) ở mỗi mục .
 - Vẽ sơ đồ tổ chức chính quyền 
 IV. Rút kinh nghiệm: