Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 14, Bài 10: Nhà Lý đẩy mạnh công cuộc xây dựng đất nước - Phạm Thị Bích Lệ

Ngày Soạn: 25 – 09 – 2011
Ngày dạy: 30 – 09 – 2011
Tuần: 7
Tiết: 14
CHƯƠNG II: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÝ (XI-XII)
BÀI 10: NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
 1. Kiến thức : Giúp học sinh :
- Nắm vững các sự kiện về việc thành lập nhà Lý cùng việc dời đô về Thăng Long.
- Việc tổ chức lại bộ máy nhà nước, xây dựng luật pháp và quân đội, những chính sách đối nội, đối ngoại của nhà Lý.
 2. Tư tưởng.
- Lòng tự hào là con dân nước Đại Việt.
- Ý thức chấp hành pháp luật và nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc.
 3. Kỹ năng.
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng lập bảng, biểu thống kê, hệ thống các sự kiện trong khi học bài.
- Có những hoạt động hướng tới đại lễ 1000 năm Thăng Long –Hà Nội.
II. CHUẨN BỊ.
1. Giáo viên:
- Bản đồ nước Việt Nam.
- Sưu tầm một số tranh ảnh bổ sung cho bài học.
- Bảng phụ.
2. Học sinh
- Sách giáo khoa.
- Vở bài soạn, vở bài học
- Phiếu học tập
III. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC.
 1. Kiểm tra bài cũ.
- Đời sống xã hội và văn hoá nước Đại Cồ Việt có gì thay đổi ?Em hãy khoanh tròn vào câu
đúng sau đây:
+ Thời Tiền Lê, các nhà sư được trọng dụng vì :
 a.Đạo phật được truyền bá rộng rãi hơn trước.
 b.Phần lớn người có học là các nhà sư.
 c.Giáo dục chưa phát triển.
 d.Các câu a,b,c đúng.
 - Xã hội thời Tiền Lê có những tầng lớp nào? Mối quan hệ giữa các tầng lớp?
 2. Giới thiệu bài. Như chúng ta đã biết, năm 979 Lê Hoàn lên ngôi vua lập ra nhà Tiền Lê. Trải qua quá trình xây dựng, nhà tiền Lê đã có những đóng góp đáng kể cho sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội. Nhưng sau khi Lê Hoàn qua đời, nội bộ triều đình đã có những thay đổi gì, nhà Lý được thành lập trong hoàn cảnh nào ? -> bài hôm nay.
 3. Bài mới.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
GHI BẢNG
Hoạt động 1: 
Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự thành lập nhà Lý
GV tĩm tắt: Triều Lê: Lê Hồn mất, Lê Long việt lên ngơi được 3 ngày® Lê Long Đĩnh làm vua ® Lê Long Đĩnh gàn rở, dâm đãng, tàn bạo® Lê Ngọa Triều.
? Đứng trước tình hình đĩ các nhà sư đã làm gì?
? Em biết gì về Lý Cơng Uẩn?
HS: Sinh ngày 12/2/974, mẹ mất sớm từ nhỏ làm con nuơi nhà sư Lý Khánh Văn® Nhờ sự nuơi dạy của Lý Khánh Văn và sư Vạn Hạnh, Lý Công Uẩn đã trở thành người xuất chúng. Khi Ngọa Triều mất triều thần đã tơn Lý Công Uẩn lên làm vua 10/1009.
? Sau khi lên làm vua Lí Công Uẩn dã làm gì?
HS đọc đoạn “Thành Đại La” .
GV: Sử dụng lược đồ Viêt Nam.
HS: Tìm hiểu vị trí, địa thế thuận lợi cho việc dời đơ về Thăng Long. 
? Tại sao nhà Lý lại dời đơ về Thăng Long? 
HS: Vì kinh đô Hoa Lư xa và hẻo lánh, Đại La có nhiều ưu điển hơn: Vị trí địa thế thuận lợi, là trung tâm của đất nước.
GV: Nhấn mạnh về các hoạt động kỉ niêm đại lễ 1000 năm Thăng Long- Hà Nội.
HS: Đọc đoạn in nhỏ sgk
HS làm việc nhóm:(3 phút)Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước ở trung ương và địa phương thời Lý
? Tại sao nhà Lý lại giao các chức vụ quan trọng cho những người thân cận ?
GV phân tích: chế độ cha truyền con nối – khi một hòang tử được chọn vua bắt người đó phải ra ngoài thành tìm hiểu đời sống nhân dân.
? Nhận xét về việc làm đó?
 HS: Chính quyền nhà Lý xây dựng là chính quyền quân chủ, nhưng khoảng cách giữa chính quyền và nông dân, giữa vua với dân chưa xa lắm. Luôn quan tâm đến đời sống nhân dân và luôn coi dân là gốc rễ bền lâu của chính quyền.
? Tổ chức hành chính có gì khác thời Đinh tiền Lê?
 GV: nói thêm cho HS hiểu về điều kiện để một Hoàng Tử được đăng ngôi vua
 GVKL: Các vua LÝ luôn quan tâm, chăm lo đêùn đời sống nhân dân, luôn coi dân là gốc rễ lâu bền của chính quyền – Đây là một tư tưởng hết sức tiến bộ mà đến mãi sau này, người đời sau vẫn vân dụng triệt đễ để xây dựng đất nước
GV: Minh hoạ câu noí của Hồ Chí Minh trong việc lấy dân làm gốc:
 “ Dể ngàn lần không dân cũng chịu
 Khó ngàn lần dân liệu cũng xong”
Hoạt động 2:Tìm hiểu về luật Pháp và quân đội nhà Lý.
? Vì sao muốn giữ an ninh trong xã hội cần phải có luật pháp?
HS:Vì nếu không có luật pháp thì xã hội không ổn định, không công bằng. 
GV: Trước kia những việc kiện tụng sử phạt đều do quan lại phụ trách xét xử, nhiều khi xét xử quá khắc nghiệt có người còn bị oan ức. Vì thế vua nhà Lý thấy cần phải có quy định luật trong khi xét xử để đảm bảo công bằng cho mọi người.
GV: nêu một số nét về nội dung của bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta?
? Cách tổ chức quân đội nhà Lý khác như thế nào so với thời tiền Lê 
? Nhận xét về cách tổ chức quân đội nhà Lý ? 
HS: Quân đội thờ lý được tổ chức chu đáo, quy củ, hùng mạnh
? Em có nhận xét gì về chủ trương của nhà Lý đối với các tù trưởng miền núi và các nước láng giềng ?
HS: Để củng cố đồn kết giữa các dân tộc. Vì đây là cội nguồn sức mạnh trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và củng cố nền thống nhất quốc gia.
? Về đối ngoại nhà Lí thi hành chính sách gì?
1. Sự thành lập nhà Lý: 
a. Nhà Lý thành lập 
- Năm 1009 triều đình tơn Lý Công Uẩn lên làm vua ( Lý Thái Tổ) nhà Lý thành lập 
 - Năm 1010 đặt niên hiệu là Thuận Thiên, dời đô về Đại La (Thăng Long): “Vùng này mặt đất rộng mà bằng phẳng, thế đất cao mà sáng sủa, dân cư không khổ thấp trũng tối tăm, muôn vật hết sức tươi tốt, phồn thịnh. Xem khắp đất nước Việt đó là nơi thắng địa, thực là chỗ tụ hội quan yếu của bốn phương. Đúng là nơi thượng đô kinh sư mãi muôn đời” (chiếu dời đô)
 - Kinh thành Thăng Long trở thành đô thị phồn thịnh.
 - Năm 1054 đổi tên nước là Đại Việt.
b. Bộ máy chính quyền 
- Chính quyền trung ương
Vua
Các quan võ
Các quan văn
 Đại thần
	- Các đơn vị hành chính	
24 Lộ, phủ
Huyện
Hương và xã
Hương và xã
2. Pháp luật và quân đội:
a. Luật pháp 
- 1042 ban hành bộ hình thư 
 - Nội dung :
 + bảo vệ vua, cung điện. 
 + bảo vệ của công và tài sản nhân dân.
 + Cấm mổ trâu, bò bảo vệ sản xuất nông nghiệp.
 + Người phạm tội bị xử nghiêm
b Quân đội 
 - Gồm 2 bộ phận : Cấm quân và quân địa phương.
 - Thi hành chính sách “Ngụ binh ư nông” 
 - Có quân bộ, thuỷ: kỷ luật nghiêm minh, huấn luyện chu đáo.
c. Chính sách đối nội và đối ngoại:
- Gả công chúa, ban chức tước cho các tù trưởng miền núi.
 - Giữ mối quan hệ bình thường với nhà Tống và Chăm Pa .
	* Sơ kết : Sau khi Lý Công Uẩn lên ngôi Ông đã xây dựng bộ máy nhà nước và quân đội ngày càng chặt chẽ và vững mạnh. Với những chính sách đối nội và đối ngoại khôn khéo nhà Lý đã xây dựng nước Đại Việt ngày càng hưng thịnh .
4. Củng cố. 
	Câu 1: Quân đội thời Tiền Lê gồm những bộ phận nào?
bộ binh, tượng binh, kị binh
cấm quân và quân địa phương
cấm quân và quân ở các lộ
quân ở các lộ và quân địa phương
Câu 2: Điền vào chỗ trống ()
	- Chính sách “Ngụ binh ư nông” nghĩa là:  	
5. Hướng dẫn học tập ở nhà: 
- Học bài kết hợp vở ghi và sgk.
- Chuẩn bị bài 11 – Phần I: Dựa vào các câu hỏi xanh trong sgk.
IV. Rút kinh nghiệm: