Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 1, Bài 1: Sự hình thành và phát triển của xã hội phong kiến ở châu Âu (Thời sơ - trung kì trung đại) - Trương Văn Hiền

Tuần:1	Ngày soạn: 14/08/2011
Tiết: 1 	
Phần một
KHÁI QUÁT LỊCH SỬ THẾ GIỚI TRUNG ĐẠI
BÀI 1 : SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI PHONG KIẾN 
Ở CHÂU ÂU (THỜI SƠ - TRUNG KÌ TRUNG ĐẠI )
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Kiến thức. Giúp HS
Quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Châu Âu.
Hiểu khái niệm "lãnh địa phong kiến", đặc trưng của nền kinh tế lãnh địa phong kiến.
Nguyên nhân xuất hiện thành thị trung đại. Phân biệt sự khác nhau giữa nền kinh tế lãnh địa và nền kinh tế trong thành thị trung đại.
Tư tưởng
Thấy được sự phát triển hợp quy luật của xã hội loài người:chuyển từ xã hội chiếm hữu nô lệ sang xã hội phong kiến.
Kĩ năng
Biết xác định được vị trí các quốc gia phong kiến châu âu trên bản đồ.
Biết vận dụng phương pháp so sánh, đối chiếu để thấy rõ sự chuyển biến từ xã hội chiếm hĩu nô lệ sang xã hội phong kiến.
CHUẨN BỊ
Giáo viên: Bản đồ châu âu thời phong kiến.
 Tranh ảnh mô tả hoạt động trong lãnh địa phong kiến và thành thị trung đại.
	Học sinh: Đọc bài và tra lời câu hỏi trong SGK.
TIẾN TRÌNH GIỜ DẠY
Tổ chức lớp: KTSS
Kiểm tra bài cũ. Kiểm tra sự chuẩn bị của HS
Bài mới
Lịch sử xã hội loài người đã phát triển liên tục qua nhiều giai đoạn. Học lịch sử lớp 6, chúng ta đã biết được nguồn gốc và sự phát triển của loài người nói chung và dân tộc Việt Nam nói riêng trong thời kì cổ đại, chúng ta sẽ học nối tiếp các thời kì mới:-Thời trung đại. Trong bài học đầu tiên, chúng ta sẽ tìm hiểu"Sự hình thành va phát triển của xã hội phong kiến ở châu âu".
HOẠT ĐỘNG DẠY
HOẠT ĐỘNG HỌC
GHI BẢNG
Yêu cầu HS đọc SGK
Hỏi: Theo các em “ phong kiến” là gì?
=> là chế độ do vua, hoặc nữ hoàng đứng đầu phong tước phong hầu và ban phát ruộng đất cho người khác. Lúc nào việc đó xảy ra lúc đó xã hội phong kiến hình thành.
Hỏi: Từ thiên niên ki I trước công nguyên, các quốc gia cổ đại phương Tây Hi Lạp va Rôma phát triển, tồn tại đến thế kỷ V. Nhưng sau đó sự việc gì đã xảy ra?
Hỏi: Sau đó người Gecman đã làm gì?
Hỏi: Những việc ấy làm xã hội phương tây biến đổi như thế nào?
Hỏi: Những người như thế nào được gọi là lãnh chúa phong kiến?
Hỏi: Nông nô do những tầng lớp nào hình thành?
Hỏi: Quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô ở châu  u như thế nào?
Yêu cầu: HS đọc SGK
Hỏi: Em hiểu thế nào là "Lãnh địa"; "lãnh chúa"; "nông nô"? 
(mở rộng so sánh với "điền trang"; "thái ấp" ở Việt Nam).
Yêu cầu: Em hãy miêu tả và nêu nhận xét về lãnh địa phong kiến trong H1 ở SGK.
Hỏi: Trình bày đời sống, sinh hoạt trong lãnh địa?
Hỏi: Đặc điểm chính của nền kinh tế lãnh địa phong kiến là gì?
Hỏi: Phân biệt sự khác nhau giữa xã hội cổ đại và XHPK?
Yêu cầu: HS đọc SGK.
Hỏi: Đặc điểm của "thành thị" là gì?
Hỏi: Thành thị trung đại xuất hiện như thế nào?
Hỏi: Cư dân trong thành thị gồm những ai? Họ làm những nghề gì?
Hỏi: Thành thị ra đời có ý nghĩa gì?
Yêu cầu: Miêu tả lại cuộc sống ở thành thị qua bức tranh h2 trong SGK.
HS đọc phần 1.
- Một số HS trả lời
- Từ phương Bắc, người Giecman tràn xuống va tiêu diệt các quốc gia này, lập nên nhiều vương quốc mới(Kể tên một số quốc gia).
Trả lời: Chia ruộng đất, phong tước vị cho nhau.
+ Bộ máy Nhà nước chiếm hữu nô lệ sụp đổ.
+ Các tầng lớp mới xuất hiện
- Những người vừa có ruộng đất, vừa có tước vị.
- Nô lệ và nông dân.
- HS đọc phần 2.
- "Lãnh địa" là vùng đất do quý tộc phong kiến chiếm được; "lãnh chúa" là người đứng đầu lãnh địa; "nông nô" là người phụ thuộc vào lãnh chúa, phải nộp tô thuế cho lãnh chúa.
- Miêu tả: Tường cao, hào sâu, đồ sộ, kiên cố, có đầy đủ nhà cửa, trang trại, nhà thờ như một đất nước thu nhỏ.
- Lãnh chúa giàu có nhờ bóc lột tô thuế nặng nề từ nông nô, ngược lại nông nô hết sức khổ cực và nghèo đói.
- Tự sản xuất và tiêu dùng, không trao đổi với bên ngoài dẫn đến tự cung tự cấp
- Xã hội cổ đại gồm chủ nô và nô lệ, nô lệ chỉ là "công cụ biết nói". XHPK gồm lãnh chúa và nông nô, nông nô phải nộp tô thuế cho lãnh chúa.
- HS đọc phần 3
- Là các nơi giao lưu, buôn bán, tập trung đông dân cư...
- Do hàng hoá nhiều® cần trao đổi, buôn bán® 
lập xưởng sản xuất, mở rộng thành thị trấn® thành thị trung đại ra đời.
- Thợ thủ công và thương nhân.
- Sản xuất và buôn bán, trao đổi hàng hoá. 
- Thúc đẩy sản xuất và buôn bán phát triển® tác động đến sự phát triển của xã hội phong kiến.
- Đông người, sầm uất, hoạt động chủ yếu là buôn bán, trao đổi hàng hoá.
1. Sự hình thành XHPK ở châu Âu.
a. Hoàn cảnh lịch sử
- Cuối thế kỷ V, người Gecman tiêu diệt các quốc gia cổ đại, thành lập nhiều vương quốc mới : Ăng-glô Xắc-xông, ...
b. Biến đổi trong xã hội
- Tướng lĩnh, quý tộc được chia ruộng, phong tước trở thành các lãnh chúa phong kiến.
- Xuất hiện nô lệ và nông dân.
- Nông nô phụ thuộc lãnh chúa, xã hội phong kiến hình thành.
2. Lãnh địa phong kiến
- Là vùng đất rộng lớn do lãnh chúa làm chủ, trong đó có lâu đài và thành quách.
- Đời sống trong lãnh địa:
 + Lãnh chúa: xa hoa, đầy đủ.
 + Nông nô: đói nghèo, khổ cực® chống lãnh chúa.
- Đặc điểm kinh tế: tự cung tự cấp, không trao đổi với bên ngoài.
3. Sự xuất hiện các thành thị trung đại.
a. Nguyên nhân
- Cuối thế kỷ XI, sản xuất phát triển, hàng hoá thừa được đưa đi bán® thị trấn ra đời® thành thị trung đại xuất hiện.
b. Tổ chức
- Bộ mặt thành thị : phố xá, nhà cửa...
- Tầng lớp : thị dân (thợ thủ công + thương nhân)
c.Vai trò
- Thúc đẩy XHPK phát triển.
Củng cố.
Yêu cầu học sinh trả lời:
 	1. XHPK ở châu Âu được hình thành như thế nào?
 	2. Vì sao lại có sự xuất hiện của thành thị trung đại? Kinh tế thành thị có gì mới? Y nghĩa sự ra đời của thành thị ?
Dặn dò
Học bài 1, chuẩn bị bài : Sự suy vong của chế độ phong kiến và sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở châu Âu.
IV. RÚT KINH NGHIỆM