Giáo án Lịch sử 7 - Năm học 2010-2011 - Nguyễn Văn Hùng

*******************************
Ngày soạn:21/11/2010
Bài 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HOÁ THỜI TRẦN
Tiết 29: SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ
:
I-Mục tiờu cần đạt: 
	1.Kiến thức:
- Sau khỏng chiến Đại Việt trải qua nhiều khú khăn về kinh tế-xó hội
-Nhờ những chớnh sỏch, biện phỏp tớch cực của vương triều Trần và tinh thần lao động cần cự của nhõn dõn, nền kinh tế Đại Việt được phục hồi và phỏt triển nhanh chúng; Văn hoỏ-khoa học-giỏo dục dục-Kỹ thuật đều đạt thành tựu. Đại Việt ngày càng cường thịnh.
	2.Kĩ năng: So sỏnh, đối chiếu cỏc sự kiện
	3 .Thỏi độ :
-Bồi dưỡng lũng yờu nước, niềm tự hào dõn tộc, biết ơn tổ tiờn
	II-Chuẩn bị:
	1. Thầy : Sưu tầm văn bản " Hịch tướng sĩ".
	2 Trũ : Đọc trước bài và trả lời cõu hỏi ở từng mục .
III-Tiến trỡnh lờn lớp:
	1.Ổn định lớp:
	2.Kiểm tra bài cũ :
-Tỡnh hỡnh kinh tế thời Trần ntn? Vỡ sao kinh tế thời Trần phỏt triển ?
-Vẽ sơ đồ phõn hoỏ xó hội và nờu rừ quyền lợi của mỗi tầng lớp ?
3.Bài mới:
- Giới thiệu bài : Mặc dự phải tiến hành khỏng chiến chống quõn Mụng - Nguyờn nhưng kinh tế thời Trần rất phỏt triển. Vậy trờn lĩnh vực văn húa KHKT thời kỡ này NTN ?.....
- Bài mới : 
Hoạt động của GV và HS
Nội dung kiến thức
GV:
?
?
HS
?
?
Gv
?
GV
?
?
?
?
?
?
GV
?
GV
?
?
?
?
-Thời Trần cỏc tớn ngưỡng cổ truyền vẫn phổ biến trong nhõn dõn
Kể tờn một vài tớn ngưỡng trong nhõn dõn ?
 =>thờ tổ tiờn, thờ cỏc anh hựng dõn tộc cú cụng với đất nước
 Đạo Phật thời Trần so với thời Lý ntn ?
 =>cú phỏt triển nhưng khụng mạnh bằng thời Lý.
 Nhiều người đi tu, cả những người thuộc giai cấp thống trị, chựa chiền mọc lờn khắp nơi
- Đọc in nghiờng
So với đạo Phật, Nho giỏo cú đặc điểm gỡ ?
 => phỏt triển do nhu cầu xõy dựng bộ mỏy nhà nước của giai cấp thống trị, Nhà nước quan tõm chế độ thi cử, tuyển dụng quan lại với nhõn dõn học tập là đạo Nho
 Kể tờn cỏc nhà Nho tiờu biểu ? 
-Cỏc nhà nho giữ vị trớ cao trong bộ mỏy nhà nước, nhiều nhà Nho được triều đỡnh trọng dụng: Trương Hỏn Siờu, Chu Văn An...
Em biết gỡ về Chu Văn An ?
Chu Văn An: sinh 25.08.1292 ở Hà Nội. Đậu tiến sĩ nhưng khụng làm quan ở nhà dạy học. Về sau vua Trần Minh Tụng mời giữ chức Tư nghiệp Quốc Tử Giỏm. Thời Trần Dụ Tụng chớnh sự đổ nỏt ụng dõng sớ xin chộm 7 viờn nịnh thần, khụng được liền từ quan về Hải Dương dạy học, khi mất ụng được thờ ở Văn Miếu
Từ vua đến dõn lao động đều yờu thớch cỏc hoạt động văn nghệ, thể thao..
Nờu dẫn chứng về tập quỏn sống giản dị của nhõn dõn ? 
 =>đi chõn đất, quần ỏo đơn giản, ỏo đen hoặc ỏo tứ thõn, cạo trọc đầu...
Nhận xột cỏc hoạt động sinh hoạt văn hoỏ thời Trần ?
 =>phong phỳ, đa dạng, nhiều vẻ mang đậm tớnh dõn tộc-Tập quỏn sống giản dị, yờu quờ hương
Vỡ sao đời sống văn hoỏ thời kỡ này phỏt triển ?
HS thảo luận nhúm (2)' - Đại diện trỡnh bày. 
+Giỏo dục, thi cử phỏt triển, thịnh hành, đào tạo được nhiều Nho sĩ giỏi
+Sau khỏng chiến thắng lợi, ý thức dõn tộc được khơi dậy
Văn học thời Trần cú đặc điểm gỡ ?
 Kể tờn một vài tỏc giả và đọc một vài bài thơ văn nổi tiếng của thời Trần ?
 +Tụng giỏ hoàn kinh sư - Trần Quang Khải.
 + Bạch Đằng giang phỳ - Trương Hỏn Siờu
 + Hịch tướng sĩ - Trần Quốc Tuấn
Tại sao văn học thời Trần phỏt triển mạnh lại mang đậm lũng yờu nước lũng tự hào dõn tộc ?
-Núi về ý nghĩa của văn hoỏ với đời sống sinh hoạt và chiến đấu
Nờu những nột chủ yếu về giỏo dục thời kỡ này ?
-Do yờu cầu ngày càng cao của nhõn dõn và nhu cầu tăng cường đội ngũ trớ thức cho đất nước, giỏo dục 
rất được quan tõm: Quốc tử giỏm được mở rộng cho con 
em quan lại, trường cụng và tư mở ra càng nhiều, cỏc kỡ thi tổ chức thường xuyờn hơn
Nờu những thành tựu về khoa học thời Trần ?
Vỡ sao thời kỡ này cỏc ngành khoa học đều đạt được những thành tựu lớn ?
HS thảo luận bàn đại diện trỡnh bày.
HS quan sỏt hỡnh 37
Qua hỡnh đú em cú nhận xột gỡ về kiến trỳc thời
Trần ?
HS Quan sỏt hỡnh 38
Nhận xột gỡ về điờu khắc thời Trần ?
Nờu những nột khỏc biệt giữa điờu khắc thời Lớ với thời Trần ?
Hs trỡnh bày
GV nhận xột
Bổ sung( nếu cần)
1.Đời sống văn hoỏ
-Cỏc tớn ngưỡng cổ truyền phổ biến trong nhõn dõn
-Phật giỏo thịnh hành nhưng khụng bằng thời Lý
-Nho giỏo ngày càng phỏt triển mạnh
-Cỏc hỡnh thức sinh hoạt văn hoỏ: ca hỏt, nhảy mỳa... phổ biến
2.Văn học
-Phỏt triển, mang đậm bản sắc dõn tộc: lũng yờu nước, tự hào dõn tộc
-Gồm cả chữ Hỏn và chữ Nụm
3.Giỏo dục và khoa học-kĩ thuật
 a. Giỏo dục :
- Quy mụ được mở rộng
- Thi cử tổ chức thường xuyờn, quy củ hơn.
b. Khoa học :
- Sử học : Thành lập cơ quan quốc sử viện:
 Năm 1272 Lờ Văn Hưu biờn soạn xong bộ Đại Việt sử kớ.
- Quõn sự : " Binh thư yếu lược" của Trần Hưng Đạo.
 - Y học : Phỏt triển
c. Kĩ thuật : chế tạo được sỳng thần cơ , thuyền đi biển.
4. Nghệ thuật kiến trỳc và điờu khắc.
a. Kiến trỳc :
Độc đỏo, nhiều tầng , cú thỏp nhọn.....
b. Điờu khắc : 
Tinh xảo , rừ nột...
4-Củng cố, dặn dũ :
* Củng cố : 
? Sinh hoạt văn húa thời Trần được thể hiện như thế nào?
? Nờu một số dẫn chứng về sự phỏt triển văn học, giỏo dục, khoa học kỹ thuật thời Trần?
? Nột độc đỏo của nghệ thụõt kiến trỳc và điờu khắc dưới thời Trần?
* GV cung cấp cho Hs một số tư liệu về : 
 + Trần Quang Khải, Trần Quốc Tuấn
 + Bài "Phũ giỏ về kinh, hịch tướng sĩ"
 * Dặn dũ :
 - Học bài theo cõu hỏi SGK/73.
 - Chuẩn bị : BÀI 16: SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỶ XIV. (I/ TèNH HèNH KINH TẾ-XÃ HỘI).
1: Trỡnh bày túm tắt tỡnh hỡnh kinh tế-xó hội nước ta nữa sau thế kỷ XIV ?
2: Nhận xột vương triều Trần cuối thế kỷ XIV ?
3: Sự bựng nổ cỏc cuộc khởi nghĩa nụng dõn, nụ tỡ nữa sau thế kỷ XIV núi lờn điều gỡ? Tại sao ?
***************************************
Ngaứy soaùn:28/11/2010	 
BÀI 16: SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỶ XIV. (2 tiết)
TIẾT 30 : TèNH HèNH KINH TẾ-XÃ HỘI.
I/ Mục tiờu bài học. 
1/ Kiến thức : 
 Tỡnh hỡnh kinh tế -xó hội cuối thời Trần vua quan ăn chơi sa đọa khụng chăm lo đến đời sống của nhõn dõn. Cỏc cuộc đấu tranh của nụng nụ, nụ tỡ diễn ra rầm rộ.
2/ Kỹ năng :
 Nhận xột, đỏnh giỏ phõn tớch cỏc sự kiện lịch sử.
3/ Thỏi độ :
 Bồi dưỡng tỡnh cảm yờu thương người dõn lao động. thấy được vai trũ của quần chỳng nhõn dõn trong lịch sử.
II/ Chuẩn bị:
1. Thầy : Lược đồ khởi nghĩa nụng dõn cuối thế kỷ XIV.
2. Trũ : Đọc trước bài và trả lời cỏc cõu hỏi ở mỗi mục .
III-Tiến trỡnh lờn lớp:
1/ Ổn định tổ chức :
2/ Kiếm tra bài cũ.
- Trỡnh bày một số nột về tỡnh hỡnh văn húa, giỏo dục, khoa học kỹ thuậtdưới thời Trần? Em cú nhận xột gỡ?
- Tại sao văn húa, giỏo dục, khoa học thời Trần phỏt triển ?
3/ Bài mới:
- Giới thiệu bài : Vương triều Trần được thành lập từ năm 1226 sau 1 thời gian dài rất vững mạnh đưa đất nước phỏt triển , chống giặc Mụng- Nguyờn thắng lợi đến cuối thế kỉ 14 nhà Trần bước vào thời kỡ suy sụp . Vậy những biểu hện suy yếu ấy như thế nào ? ......
- Bài mới :
Hoạt động của GV & HS.
Nội dung kiến thức.
?
HS:
?
?
GV
?
GV
?
GV
?
?
?
Cuộc sống của người dõn ở cuối thế kỷ XIV như thế 
nào ?
- Đời sống nhõn dõn gặp nhiều khú khăn. Vua quan vẫn lao vào cuộc sống ăn chơi sa đọa.
-Làng xó tiờu điều xơ xỏc, cuộc sống người dõn đúi khổ, họ phải đi nơi khỏc hoặc bỏn mỡnh làm nụ tỡ.
Hậu quả của những việc làm trờn của vua quan nhà Trần cuối thế kỷ XIV?
- HS: dựa vào SGK trả lời.
Trước tỡnh hỡnh đời sống của người dõn như vậy quan lại nhà Trần đó làm gỡ?
- Chu Văn An đó dõng sớ xin chộm 7 tờn nịnh thần nhưng vua khụng nghe, ụng đó bỏ làm quan về quờ ở ẩn.
Việc làm của Chu Văn An đó chứng tỏ điều gỡ?
- HS: ễng là vị quan thanh liờm, khụng vụ lợi biết đặt lợi ớch của nhõn dõn lờn trờn hết.
Trước tỡnh hỡnh như vậy Cham-pa nhũm ngú xõm lược nước ta, nhà Minh đưa yờu sỏch  nhõn dõn chịu nhiều cực khổ đó nổi dậy đấu tranh.
Kể tờn cỏc cuộc khởi nghĩa tiờu biểu ?
Hs kể tờn
*Dựng lược đồ chỉ địa điểm những cuộc khởi nghĩa của nụng dõn và nụ tỡ. 
- Hs theo dừi trờn lược đồ.
Cho biết kết quả của cỏc cuộc khởi nghĩa ?
Nguyờn nhõn vỡ sao cỏc cuộc khởi nghĩa đều bị thất bại ?
- HS thảo luận bàn 1 phỳt.
- Đại diện bàn trỡnh bày.
Cỏc cuộc khởi nghĩa nổ ra lẻ tẻ chưa thống nhất, bị đàn ỏp.
Cỏc cuộc khởi nghĩa trờn liờn tiếp nổ ra vào cuối triều Trần núi lờn điều gỡ?
- HS: Thảo luận nhúm (2)' 
Đại diện nhúm trỡnh bày .
GV nhận xột 
Bổ sung ( nếu cần) 
1/ Tỡnh hỡnh kinh tế.
-Cuối TK XIV Nhà nước khụng quan tõm đến sản xuất. 
-Nụng dõn phải bỏn ruộng đất, bỏn vợ con và trở thành nụ tỡ.
2/ Tỡnh hỡnh xó hội.
- Vua quan ăn chơi sa đọa.
-Cham- pa xõm lược, nhà Minh đưa yờu sỏch
-> nhõn dõn khổ cực nổi dậy đấu tranh.
* Cỏc cuộc khởi nghĩa tiờu biểu. ( SGK ).
Thời gian
Địa bàn hoạt động
Người lónh đạo
1344-1360
Hải Dương
Ngụ Bệ
1379
Sụng chu, Nụng Cống, Bắc Giang
Nguyễn Thanh,
Nguyễn Kị,
Nguyễn Bổ
1390
Sơn Tõy
Phạm Sư ễn
1399-1400
Sơn Tõy, Vĩnh Phỳc, Tuyờn Quang
Nguyễn Nhữ Cỏi
* Kết quả : Đều thất bại
4-Củng cố, dặn dũ:
* Củng cố :
? Nguyờn nhõn nào dẫn đến sự suy sụp của nhà Trần ?
- Trỡnh bày túm tắt tỡnh hỡnh kinh tế xó hội nước ta nửa sau thế kỷ XIV? NHận xột về nhà Trần cuối thế kỷ XIV?
* Dặn dũ:
- Học bài cũ theo cõu hỏi sgk
chuẩn bị BÀI 16: SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỶ XIV.(TT)II/ NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUí LY.
***************************************
Ngày soạn : 2/12/2010
 BÀI 16: SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỶ XIV ( tiếp)
TIẾT 31: NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUí LY.
I/ Mục tiờu bài học:
1/ Kiến thức :
 HS hiểu nhà Hồ lờn thay nhà Trần trong hoàn cảnh đất nước gặp nhiều khú khăn đúi kộm.
 Sau khi lờn ngụi Hồ Quý Ly cho thi hành nhiều chớnh sỏch cải cỏch để chấn hưng đất nước.
2/ Kỹ năng :
 Nhận xột, đỏnh giỏ,phõn tớch nhõn vật lịch sử Hồ Quý Ly.
3/ Thỏi độ :
 Thấy dược vai trũ to lớn của quần chỳng nhõn dõn.
 Đúng gúp to lớn của Hồ Quý Ly và tài năng của ụng.
II/ Chuẩn bị:
1 Thầy : Ảnh di tớch thành nhà Hồ ở Thanh Húa.
2. Trũ : Đọc trước bài và trả lời cỏc cõu hỏi ở mỗi mục.
III-Tiến trỡnh lờn lớp:
1/ Ổn định tổ chức :
2/ Kiếm tra bài cũ.
- Trỡnh bày tỡnh hỡnh kinh tế, xó hội ở nước ta nữa sau thế kỷ XIV ?
- Kể tờn, địa danh, thời gi