Giáo án Lịch sử 7 - Năm học 2010-2011

( Làm bàn đạp tấn công vào Đại Việt ).
? Nhân dân Chămpa đã tổ chức kháng chiến như thế nào ?
( Năm 1283, 10 vạn quân Nguyên do Toa Đô chỉ huy xâm lược Champa , chiếm được kinh thành. Nhân dân Champa dựa vào rừng núi và chiến đấu anh dũng ,nên quân Nguyên bị thất bại và buộc chúng phải rút một bộ phận về cố thủ ở phía bắc Champa giáp biên giới Đại Việt để phối hợp tấn công nước ta .
š Như vậy, kế hoạch của nhà Nguyên định dùng Champa làm bàn đạp tấn công Đại Việt bước đầu thất bại ).
Ho¹t ®éng 2.
? Nhà Trần đã làm gì để chuẩn bị chuẩn bị kháng chiến ?
( 1282 triệu tập Hội nghị Bình Than , các vương hầu quan lại bàn kế đánh giặc ).
? Em có nhận xét gì về hành động đó ?
( Vua Trần lo lắng, quan yâm đến vận mệnh đất nước ).
- GV: Trần hưng đạo( Trần quốc tuấn ) được giao trọng trách chỉ huy cuộc kháng chiến . Trần Quốc Tuấn cũng hăng hái mộ quân. Ông soạn“Hịch tướng sĩ” để khích lệ tinh thần chiến đấu toàn quân. Năm 1285, vua Trần triệu tập Hội nghị Diên Hồng và mời toàn bộ các bô lão có uy tín để bàn cách đánh giặc. ® Hội nghị Diên Hồng có tác dụng tăng cường khối đoàn kết dân tộc, cổ vũ tinh thần chiến đấu quyết tâm cho cuộc kháng chiến.Từ Hội nghị này chủ trương đánh giặc cứu nước của triều đình đã được các tầng lớp quý tộc quan lại hưởng ứng. - Nhà Trần đã tổ chức tập trận ở Đông Bộ Đầu, một không khí sắm sửa vũ khí ,chuẩn bị kháng chiến dâng lên khắp cả nước. Quân sĩ đều thích 2 chữ “ Sát thát” (giết quân Mông Cổ ) vào cánh tay. 
? Việc thích 2 chữ “ Sát Thát ‘ có ý nghĩa gì ?
( Việc thích 2 chữ “ Sát thát” vào cánh tay š thể hiện quyết tâm cao độ của quân sĩ thà chết không chịu mất nước ). 
- GV: Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản không được dự Hội Nghị Bình Than ( vì mới 15 tuổi ) nên uất ức bóp nát quả cam đang cầm trong tay lúc nào không biết, về quê cậu tập hợp một đạo quân lớn giương cao lá cờ thêu 6 chữ vàng” Phá cường địch, báo hoàng ân”, ngày đêm luyện tập sẵn sàng cùng nhân dân đánh giặc.
? Em có suy nghĩ gì về tuổi trẻ ngày đó ? 
( Yêu nước nhiệt tình, sẵn sàng hi sinh để bảo vệ độc lập cho tổ quốc ).
Ho¹t ®éng 3.
- GV : Dùng lược đồ cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên để trình bày diễn biến:
Tháng 1/1285, 50 vạn quân Nguyên doThoát Hoan chỉ huy tiến vào nước ta theo 2 đường ( quân gấp 20 lần so với trước ) theo đường Lạng Sơn. Đạo thứ 2 do Nạp Tốc Lạt Đinh tiến vào theo đường sông Hồng. Đạo quân Toa Đô đóng ở Bắc Champa tiến vào phía Nam nước ta. Sau nhiều trận đánh quyết chiến với giặc ở biên giới Trần Quốc Tuấn cho quân rút về Vạn Kiếp để bảo toàn lực lượng. Vua Trần rất lo nhưng Trần Quốc Tuấn đã khẳng khái trả lời: “Nếu bệ hạ muốn hàng giặc thì trước hết hãy chém đầu thần rồi hãy hàng”. 
? Em có suy nghĩ gì về câu nói của Trần Quốc Tuấn “chém đầu thần rồi hãy hàng”?
( Thể hiện quyết tâm đánh giặc ).
- GV: Thoát Hoan tập trung lực lượng lớn tấn công vào Vạn Kiếp. Trước thế giặc mạnh , quân ta lui về Thăng Long và rút về Thiên Trường (Nam Định). Ở Thăng Long nhân dân lại thực hiện chủ trương “Vườn không nhà trống”. Thoát Hoan kéo vào Thăng Long trống vắng không dám đóng quân trong thành chúng dựng doanh trại ở phía bắc sông Nhị (s. Hồng)
- Toa Đô từ phía Nam đánh ra Nghệ An, Thanh Hoá. Thấy thế giặc mạnh một số quý tộc nhà Trần: Trần Kiện ,Trần Ính Tắc....đầu hàng và đem 1 vạn quân cùng người thân chạy sang hàng giặc .Cuộc k/c thêm nhiều khó khăn tuy vậy vẫn còn nhiều tấm gương yêu nước như Trần Quốc Toản ,Trần Bình Trọng ,An Tư công chúa... những chiến sĩ bị bắt trước khi bị giặc tàn sát vẫn giơ cao 2 chư õ“sát thát ”.
- Cùng lúc Toa Đô từ Nghệ An tiến ra Thanh Hoá, quân Thoát Hoan dốc toàn lực đánh xuống Thiên Trường nhằm tạo thế “gọng kìm” để tiêu diệt quân chủ lực của ta. Trước tình thế đó Trần Quốc Tuấn rút quân để củng cố lực lượng để chuẩn bị phản công .
? Không thực hiện âm mưu bắt sống vua Trần , quân chủ lực, Thoát Hoan làm gì ?
( Thoát Hoan cho quân rút về Thăng Long chờ tiếp viện nhưng chúng rơi vào thế bị động, thiếu lương thực trầm trọng
- Tháng 5-1285 nhân cơ hội đó, quân ta tiến quân ra Bắc cắt đôi lực lượng giặc bất ngờ tổ chức phản công mạnh mẽ vào căn cứ phòng thủ của địch , Trần Quốc Toản và Nguyễn Khoái chỉ huy đánh tan giặc ở Tây Kết ,Trần Nhật Duật chỉ huy quân ở cửa Hàm Tử , Trần Quang Khải chỉ huy quân đánh tan giặc ở Chương Dương (làm hệ thống phòng thủ địch trên sông Hồng bị phá vỡ hoàn toàn ) và tiến về giải phóng Thăng Long ,Thoát Hoan hốt hoảng hạ lệnh rút chạy khỏi kinh thành về biên giới. Nhưng quân ta vẫn t/công quyết liệt và bố trí sẵn sàng mai phục trên đường rút chạy. Thoát Hoan phải chui vào ống đồng bắt lính khiêng về nước .quân giặc rút về đường sông hồng đến Phù Ninh bị dân ta chặn đánh xác người ngựa ngổn ngang . Toa Đô không biết gì kéo quân lên Tây Bắc bị ta chém đầu ).
? Kết quả của cuộc kháng chiến ? 
 + Sau 2 tháng phản công quân dân nhà trần đã đánh tan hơn 50 vạn quân Nguyên
 + Thoát Hoan chui vào ống đồng về nước . Toa Đô bị chém đầu.
?Em có nhận xét gì về kết quả của cuộc kháng chiến ?
® Thắng lợi vang đội của ta làm cho quân Nguyên thất bại nhục nhã...
GV: Trong cuéc k/c lÇn II qu©n d©n §¹i ViƯt gỈp nhiỊu khã kh¨n gian nguy vµ thư th¸ch to lín nh­ng qu©n d©n nhµ TrÇn ko lïi b­íc, quyÕt t©m vµ ®· chiÕn ®Êu anh dịng giµnh ®­ỵc th¾ng lỵi vỴ vang.
1. Âm mưu xâm lược Champa và Đại Việt của nhà Nguyên.
- Năm 1279 : Nam Tống bị tiêu diệt ,vua Nguyên là Hốt Tất Liệt âm mưu xâm lược Champa và Đại Việt để thôn tính các nước ở phía nam Trung Quốc.
-Năm 1283, Toa Đô đem 10 vạn quân tấn công Champa làm bàn đạp tấn công Đại Việt song thất bại.
2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến.
- Năm 1282 vua Trần triệu tập Hội nghị Bình Than bàn kế hoạch đánh giặc.
- Cử Trần Quốc Tuấn làm chỉ huy quân đội.
- Năm 1285, vua Trần mở Hội nghị Diên Hồng ’ tăng cường khối đoàn kết dân tộc.
- Nhà Trần đã tổ chức tập trận ở Đông Bộ Đầu
3. Diễn biến và kết quả của cuộc kháng chiến 
a) Diễn biến : 
- Tháng 1/ 1285, 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy tiến vào xâm lược nước ta.
- Ta rút về Vạn Kiếp ,Thiên Trường thực hiện “vườn không nhà trống” đánh giặc .
- Thoát Hoan kéo vào Thăng Long , quân toa đô từ phía nam đánh lên .vua trần tổ chức chiếm lại Thanh Hóa, chuẩn bị phản công .
- 5/ 1285 nhà Trần cho quân tổ chức phản công đánh bại quân giặc ở: Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương.giãi phóng Thăng Long .giặc hốt hoảng tháo chay ,kháng chiến thắng lợi 
-b ) Kết quả:
+ Đánh tan hơn 50 vạn quân Nguyên .
+ Thoát Hoan chui vào ống đồng về nước. Toa Đô bị chém đầu.
4.Cđng cè bµi gi¶ng: ( 4’ )
- Gv hƯ thèng l¹i NDKT cÇn n¾m.
 1./ Ý dồ xâm luợc Đại Việt lần thứ hai của nhà Nguyên là:
Rửa nhục. 
Quyết tâm chiếm bằng được Đại Việt.
Làm cầu nối xâm lược và thôn tính Nam Trung Quốc.
Cả 3 ý trên đều đúng.
2 /. Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến bằng lược đồ.
 3 /. Nêu cách đánh của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên - Mông lần thứ 2 ?
 - Lúc đầu khí giặc mạnh, nhà Trần không dốc toàn lực để đối phó với chúng mà khôn khéo biết rút lui chờ thời cơ, quyết giành thắng lợi.
 - Tạm rút khỏi kinh thành tiếp tục thực hiện chiến thuật “Vườn không nhà trống” đưa chúng vào tình thế bị động, thiếu lương thực trầm trọng rồi phản công tiêu diệt toàn bộ quân địch.
5. H­ãng dÉn häc sinh häc bµi vµ lµm bµi ë nhµ: ( 1’ )
 - HS về nhà soạn trước các câu hỏi trong SGK bài 14 trang 62.
V. Rĩt kinh nghiƯm sau giê gi¶ng:
...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Bài 14: 
BA LẦN KHÁNG CHIẾN
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN 
( THẾ KỈ XIII) ( TiÕp theo )
 TiÕt 26
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1287 - 1288)
Ngµy so¹n: 10/11/2009.
Gi¶ng ë líp:
Líp
Ngµy d¹y
Häc sinh v¾ng mỈt
Ghi chĩ
7A
7B
I.Mơc tiªu cÇn ®¹t:
1. VỊ kiÕn thøc: 
- KiÕn thøc chung: 
- Giúp HS thấy được âm mưu xâm lược Đại Việt lần thứ ba của quân Nguyên .
- Vua tôi nhà Trần quyết tâm tiến hành cuộc kháng chiến chống lại nhà Nguyên với các trận lớn: Vân Đồn , Bạch Đằng và giành thắng lợi vẻ vang dưới sự chỉ huy tài tình sáng suốt của Trần Hưng Đạo .
- KiÕn thøc träng t©m: Cuéc k/c cđa qu©n d©n §¹i ViƯt chèng qu©n Nguyªn x©m l­ỵc.
2. VỊ kÜ n¨ng:
- Rèn kĩ năng sử dụng lược đồ để tóm tắt sự kiện lịch sử.
3. T­ t­ëng: 
- Bồi dưỡng HS lòng yêu nước ,căm thù giặc ngoại xâm , niềm tự hào dân tộc trong cuộc kháng chiến cho