Giáo án Lịch sử 7 - Học kỳ I - Năm học 2010-2011 - Nguyễn Thị Nhi

ược diễn biến và kết quả trận chiến trên sông Như Nguyệt.
Lồng ghép môi trường: Diễn biến cuộc chiến đấu
Chờ mãi không thấy thủy quân đến, Quách Quỳ làm gì?
Bắc cầu phao, đóng bè vượt sông tấn công phòng tuyến của ta nhưng thất bại.
Tình hình giặc thế nào?
Chán nản, mệt mỏi
Lý Thường Kiệt làm gì để khích lệ tinh thần binh sĩ của ta?
Bài thơ: “ Nam quốc sơn hà” 
Nội dung và ý nghĩa của bài thơ này?
=> Bản tuyên ngôn lần thứ nhất
GV đọc truyền cảm, sâu lắng bài thơ.
=> Tăng thêm sức mạnh quân ta, làm khiếp nhược quân giặc.
Cuối xuân 1077 quân ta quyết định làm gì?
GV tường thuật trên bản đồ.
Tại sao Lý Thường Kiệt chủ động giảng hòa.
Tránh hao tổn sức người, sức của.
Muốn hòa bình cho 2 nước
Thể hiện tính nhân đạo.
* Thảo luận nhóm: hãy tìm những nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý Thường Kiệt.
Nguyên nhân thắng lợi?
Nhân dân đoàn kết
Sự chỉ huy tài giỏi của Lý Thường Kiệt.
Y nghĩa?
Là trận đánh tuyệt vời của lịch sử chống ngoại xâm.
Giữ vững nền độc lập, tư chủ
Buộc nhà tống bỏ mộng xâm lược Đại Việt.
1.Kháng chiến bùng nổ
* Chuẩn bị
Các địa phương được lệnh bố phòng.
Lý Kế Nguyên giữ vùng biển Đông Bắc.
Xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt.
* Diễn biến:
Cuối 1076 quân tống kéo vào nước ta.
Năm 1077 ta đánh nhiều trận nhỏ cản bước tiến của giặc, chặn đứng giặc ở bắc sông Cầu.
Quân thủy của giặc bị Lý Kế Nguyên đánh 10 trận không vào hỗ trợ được.
2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt.
* Diễn biến
Quách Quỳ cho quân vượt sông đánh phòng tuyến của ta nhưng thất bại.
Một đêm cuối xuân 1077 quân ta bất ngờ vượt sông đánh vào đồn giặc, tiêu diệt hơn nửa quân Tống.
Quách Quỳ chấp nhận “giảng hòa” rút quân về nước.
* Ý nghĩa:
- Là chiến thắng tuyệt vời chống ngoại xâm.
- Giữ vững nền độc lập.
- Nhà Tống từ bỏ âm mưu xâm lược Đại Việt.
4. Củng cố
- Vì sao Lý Thường Kiệt chọn sông Như Nguyệt làm phòng tuyến chống Tống.
- Trình bày diễn biến lịch sử của kháng chiến chống Tống?
- Ý nghĩa lịch sử?
5. Dặn dò
- Học bài
- Làm bài tập. 
Tuần 9. Tiết 17
Ngày sọan:15.10.10 
Ngày dạy:18->23.10.10 Bài 12 
ĐỜI SỐNG KINH TẾ, VĂN HÓA
I. ĐỜI SỐNG KINH TẾ.
I. Mục tiêu bài học
1.Kiến thức
- Dưới thời Lý, nước được ổn định lâu dài, nông nghiệp, thủ công nghiệp đã có chuyển biến và đạt được 1 số thành tựu nhất định.
 - Việc buôn bán với nước ngoài phát triển.
2.Thái độ
 Khâm phục ý thức vươn lên trong công việc xây dựng đất nước độc lập của dân tộc ta thời Lý.
3. Kỹ năng
Quan sát và phân tích các nét đặc sắc của 1 công trình nghệ thuật.
Chuẩn bị .
1. Giáo viên 
Tranh ảnh mô tả hoạt động kinh tế thời Lý.
Tư liệu về thành tựu kinh tế, văn hóa thời Lý.
2. Học sinh 
Tập ghi, sgk
III. Họat động dạy và học
1. Ổn định 
2. Kiểm tra bài cũ 
3. Bài mới 
Đại Việt thời Lý đạt nhiều thành tựu về kinh tế đó là thành tựu gì? Vì sao nhân dân ta lại đạt được nhiều kết quả đó -> bài học hôm nay.
Họat động của thầy và trò
Ghi bảng
Họat động 1.
Mục tiêu: Nông nghiệp là nền kinh tế chủ yếu và quan trọng nhất.
* Ruộng đất trong cả nước thuộc quyền sở hữu của ai?
Danh nghĩa: vua
Thực tế: nông dân chia ruộng cày cấy -> nộp thuế, đi phu, đi lính cho vua.
Lễ cày tịnh điền là gì? Có ý nghĩa thế nào?
- HS đọc đoạn in nhỏ Sgk . 
=> Vua quan tâm đến nông nghiệp
Vua Lý dùng biện pháp gì để khuyến khích phát triển nông nghiệp?
Khai hoang
Thủy lợi, đê điều
Ban hành luật bảo vệ đê điều, trâu bò -> bảo vệ sức kéo.
Kết quả?
Nhiều năm mùa màng bội thu
Tại sao nhà Lý, nông nghiệp phát triển mạnh?
Nhà nước quan tâm
Nhân dân cần cù, chăm chỉ 
Lồng ghép môi trường: Việc khai thác điều kiện tự nhiên để phát triển sản xuất
* GV đọc tài liệu
Nông nghiệp phát triển tạo điều kiện cho ngành thủ công nghiệp và thương nghiệp phát triển.
Họat động 2.
Mục tiêu: Dưới thời Lý, nước được ổn định lâu dài, thủ công nghiệp đã có chuyển biến và đạt được 1 số thành tựu nhất định.Việc buôn bán với nước ngoài phát triển.
* HS đọc Sgk phần 2
HS đọc đoạn in nghiêng Sgk .
 Nội dung trên cho thấy nghề thủ công nào phát triển.
Nghề dệt
Tại sao nhà Lý không dùng gấm vóc của nhà Tống.
Vua Lý muốn nâng cao giá trị hàng trong nước.
=> Liên hệ thực tế hiện nay
Kể tên 1 số nghề thủ công?
Gốm, đúc đồng, rèn sắt
Xây dựng
Làm đồ trang trí
* HS xem hình đồ gốm tráng men
-> Nhận xét về chúng.
Bước phát triển mới thủ công nghiệp thời Lý là gì?
Tại sao nhiều sản phẩm mới.
Kĩ thuật cao
Tình hình thương nghiệp?
Buôn bán trong và ngoài nước phát triển?
HS đọc đoạn in nghiêng.
=> Vân đồn thuộc Quảng Ninh là 1 hải đảo -> thương nhân nước ngoài đến buôn bán.
Tại sao nhà Lý chỉ cho người nước ngoài buôn bán ở hải đảo, vùng biên giới mà không cho họ đi lại ở nội địa.
Thể hiện ý thức cảnh giác tự vệ đối với nhà Tống.
Sự phát triển thủ công nghiệp, thương nghiệp chứng tỏ điều gì? 
- Nhân dân ta có đủ khả năng xây dựng nền kinh tế tự chủ phát triển.
1. Sự chuyển biến của nền nông nghiệp.
- Ruộng đất thuộc quyền sở hữu của vua do nông dân canh tác
- Nhà Lý quan tâm đến nông nghiệp và đề ra nhiều biện pháp khuyến khích nông nghiệp phát triển.
2. Thủ công nghiệp và Thương nghiệp.
- Thủ công nghiệp có nhiều ngành, nghề tạo ra các sản phẩm chất lượng cao
- Hoạt động trao đổi buôn bán trong và ngoài nước phát triển.
- Vân Đồn là nơi buôn bán thuận tiện với thương nhân nước ngoài.
4.Củng cố
Lễ cày tịnh điền là gì?
Lễ cúng được mùa, do các quan tiến hành.
Lễ tiến thần nông, do bô lão tiến hành.
Lễ tế trời, do vua tiến hành.
Lễ tế thần nông, do vua tiến hành.
 Trung tâm buôn bán sầm uất với nước ngoài thời bấy giờ là:
Vân Đồn	b. Hội An 	c. Phố Hiến	d. Thăng Long 
5. Dặn dò
- Học bài 
- Làm bài tập
- Chuẩn bị phần II bài 12.
IV. Rút kinh nghiệm
Tuần 9. Tiết 18
Ngày sọan:15.10.10 
Ngày dạy:18->23.10.10 
 Bài 12
ĐỜI SỐNG KINH TẾ, VĂN HÓA.
 II. SINH HOẠT XÃ HỘI VÀ VĂN HÓA
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
 - Thời Lý có sự phân hóa mạnh về giai cấp và các tầng lớp trong xã hội.
- Văn hóa giáo dục phát triển mạnh, hình thành văn hóa Thăng Long.
2. Thái độ
Giáo dục lòng tự hào truyền thống văn hóa của dân tộc ý thức xây dựng nền văn hóa dân tộc.
3. Kỹ năng
Rèn kĩ năng lập bảng so sánh, vẽ sơ đồ
II. Chuẩn bị 
1. Giáo viên 
Tranh ảnh các thành tựu văn hóa thời Lý.
2. Học sinh 
	Tập ghi, sgk
III. Họat động dạy và học
 1.Ổn định
2. Kiểm tra bài cũ
* Nhà Lý làm gì để đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp?
- Tổ chức khai hoang
- Đào kênh ngòi, đắp đê.
- Cấm giết trâu, bò.
- Cày ruộng tịnh điền.
3. Bài mới
Bên cạnh sự phát triển kinh tế thì sinh hoạt văn hóa của nhân dân ta cũng rất phong phú, giáo dục có chuyển biến mới -> nội dung bài học mới.
Họat động của thầy và trò
Ghi bảng
Họat động 1.
Mục tiêu: Thời Lý có sự phân hóa mạnh về giai cấp và các tầng lớp trong xã hội.
* GV giảng giải: thời Lý xã hội chia thành nhiều tầng lớp -> đó là những tầng lớp nào?
HS đọc đoạn 1 Sgk 
So với thời Đinh – Tiền Lê, sự phân biệt giai cấp ở thời Lý như thế nào?
Sự phân biệt giai cấp sâu sắc hơn.
Địa chủ ngày càng tăng, nông dân tá điền bị bóc lột càng nhiều.
Đời sống các tầng lớp thống trị thế nào?
Đầy đủ, sung túc.
Nêu đời sống của giai cấp bị trị?
Thợ thủ công, thương nhân sống rải rác ở các làng -> sản xuất trao đổi buôn bán => nộp thuế, làm nghĩa vụ cho vua.
Nông dân: lực lượng sản xuất chính của xã hội.
Nông dân nghèo -> cày ruộng cho địa chủ
Nô tì: phục vụ nhà quan
Nguồn gốc nô tì?
Tù binh, nợ nần hoặc bán thân cuộc sống không đảm bảo.
=> Xã hội thời Lý phân hóa sâu sắc.
Họat động 2.
 Mục tiêu: Văn hóa giáo dục phát triển mạnh, hình thành văn hóa Thăng Long
* Giáo dục lồng ghép môi trường
- Giáo dục tinh thần tự hào dân tộc về những thành tựu văn hóa.
- Giáo dục ý thức giữ gìn các di tích văn hóa ở địa phương.
* HS đọc phần 2Sgk . 
Năm 1070 nhà Lý làm gì?
Xây văn miếu -> thờ Khổng Tử và là nơi dạy học con vua.
GV đọc tài liệu về văn miếu.
Năm 1075 có sự kiện gì?
Mở khoa thi đầu tiên.
Năm 1076?
Xây dựng Quốc Tử Giám trong văn Miếu => trường đại học đầu tiên của Đại Việt -> GD được quan tâm -> song chế độ thi cử chưa nề nếp.
Tôn giáo thời Lý?
Nêu dẫn chứng đạo phật được truyền bá rộng?
HS đọc Sgk . 
Gv khai thác kênh hình Sgk H24,25 -> đọc tài liệu về tượng phật Adiđà và chùa một cột.
Kể tên các hoạt động văn hóa dân gian và các môn thể thao được nhân dân yêu thích.
-HS trả lời Sgk 
=> Các hoạt động văn hóa được đưa vào lễ hội mùa xuân -> nét đẹp văn hóa cổ truyền.
Nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc?
* GV giới thiệu tranh ảnh.
Quan sát và nhận xét hình Rồng thời Lý?
Rồng mình trơn, uốn khúc uyển chuyển -> tượng trưng mây mưa -> nông nghiệp lúa nước.
=> hình tượng nghệ thuật độc đáo.
* Nền văn hóa dân tộc -> văn hóa Thăng Long.
1.Những thay đổi về mặt xã hội.
Địa chủ bao gồm: quan lại, hoàng tử, công chúa, nông dân giàu có nhiều ruộng đất.
Nông dân thường: nhận ruộng công làng xã.
Nông dân tá điền: nhận ruộng của địa chủ và phải nộp địa tô.
Thợ thủ công, thương nhân.
Nô tì
2. Giáo dục và văn hóa.
- Năm 1070 nhà Lý xây dựng văn miếu.
- Năm 1075 mở khoa thi đầu tiên.
- Năm 1076 thành lập Quốc Tự Giám.
- Đạo Phật rất phát triển.
- Nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc, hội họa, ca múa, trò chơi nhân gian phát triển .
4. Củng cố
 1. Giai cấp thống trị gồm:
a. Vua quan	b. Công Chúa, nông dân	c. Hoàng Tử, tá điền	d. Địa chủ thường
 2. Nêu 3 sự kiện đánh dấu sự ra đời của giáo dục Đại Việt ?
 3 . Hình rồng thời Lý:
a. Có sừng hung dữ.	b. Mình có vảy
Mình trơn, uốn khúc uyển chuyển	d. Tất cả đều đúng
5. Dặn dò
 Học bài 
 Làm bài tập.
IV. Rút kinh nghiệm. Tuần 10. Tiết 19
Ngày sọan:22.10.10	
Ngày dạy:25->30.10.10	 	LÀM BÀI TẬP LỊCH SỬ 
 I. Mục tiêu bài học 
1. Kiến thức 
- Củng cố lại kiến thức thời Ngô- Đinh- Tiền Lê-Lý: chế độ chính trị, kinh tế , văn hóa.
- Cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Tiền Lê và nhà Lý.
2. Thái độ
- Giáo dục cho học sinh tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc.
- Tôn trọng thành quả lao động sáng tạocủa cha ông ta.
3.