Giáo án Lịch sử 7 - Học kỳ I - Năm học 2009-2010

 chữ in nhỏ trang 45
? Qua những việc làm của vua Lý, em nghĩ gì về hàng tơ lụa của Đại việt lúc bấy giờ?
? Vì sao vua Lý không dùng gấm vóc của nhà Tống?
Gv giải thích
? Ngoài những nghề thủ công trong dân gian, lúc bấy giờ còn có những nghề thủ công nào khác?
? Ngoài ra những người thợ thủ công còn tạo những công trình nào?
? Em có nhận xét gì về công trình bấy giờ?
? Tình hình thương nghiệp của ta lúc bấy giờ ra sao?
? Địa điểm trao đổi buôn bán với nước ngoài là ở đâu? 
2.Thủ công nghiệp và thương nghiệp
- Thủ công nghiệp, thương nghiệp
- Dệt vải, làm đồ gốm ..
HS quan sát hình 23
HS đọc bài
- Phát triển
- Đúc đồng, làm giấy, nghề in.
- Vạc phổ Minh, chuông quy điền,
- Buôn bán trong nước và nước ngoài mở rộng
- Vân Đồn
- Thủ công nghiệp:
+ Nghề dệt, làm đồ gốm xây dựng đền đài, cung điện, nhà cửa phát triển
+ Các nghề làm đồ trang sức, làm giấy, đúc đồng, rèn staws đều được mở rộng
+ Nhiều công trình nổi tiengs như Tháp Báo Thiên, chuông Qui Điền, Vạc Phổ Minh
- Thương nghiệp: Việc mua bán trong nước và nước ngoài được mở mang hơn trước. Vân Đồn là nơi buôn bán sầm uất
- Nguyên nhân của sự phát triển: đất nước độc lập hòa bình và ý thức độc lập dân tộc là động lực to lơn thúc đẩy sự phát triển
IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ
1. Củng cố
- Nhà Lý làm gì để đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp?
- Trình bày những nét chính về thủ công nghiệp và thương nghiệp?
2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà
- Học bài, 
- Chuẩn bị nội dung II. 
Tuần 11	NS: 2/12/11
Tiết 21	ND: 5/12/11
BÀI 12:
 ĐỜI SỐNG KINH TẾ - VĂN HOÁ (tt)
II. SINH HOẠT XÃ HỘI VÀ VĂN HOÁ
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
1. Những thay đổi về mặt xã hội
GV gọi hs đọc bài
? Xã hội thời Lý phân chia thành những tầng lớp nào?
? Những ai thuộc tầng lớp thống trị, bị trị? 
? Giai cấp thống trị có cuộc sống như thế nào?
? Giai cấp bị trị có cuộc sống ntn?
 + Nông dân 
 + Thợ thủ công
 + Thương nhân
 + Nô tì
Gv phân tích từng tầng lớp trong xã hội 
? So sánh với thời Đinh- Tiền Lê?
Gv phân tích
1. Những thay đổi về mặt xã hội
HS đọc bài
- Thống trị: Vua, Hoàng Tử, Công Chúa, Quan lại, địa chủ
 Bị Trị: Nông dân, thợ thủ công, thương nhân , nô tì
- Có nhiều ruộng đất, địa vị
- Phải nộp tô thuế và đi phu dịch
+ Nông dân 
+ Thợ thủ công
+ Thương nhân
+ Nô tì
- Phân biệt giai cấp sâu sắc hơn
Vua quan là bộ phận chính trong giai cấp thống trị, một số quan lại, một số ít dân thường có nhiiều ruộng đất cũng trở thành địa chủ
Thành phần chủ yếu của xã hội là nông dân gắn bó với làng xã, họ phải làm các nghĩa vụ cho nhà nước và nộp tô cho địa chủ, một số đi khai hoang lập nghiệp ở nơi khác
Những người làm nghề thủ công sống rải rác ở các làng xã, phải nộp thuế và làm các nghĩa vụ với nhà vua
Nô tì phục vụ trong cung điện, các nhà quan
2. Giáo dục và văn hóa
? Trong lĩnh vực giáo dục nhà Lý đã làm gì?
Gv Văn miếu là miếu thời tổ đạo nho là nơi dạy học cho con của vua
? Quá trình tổ chức thi cử dưới thời LÝ ntn? Nội dung học tập thi cử ra sao?
Gv cho hs quan sát hình 24, 25 trang 48
Gv gọi hs đọc “ Hầu hết..làm sư”
? Bấy giờ đạo phật như thế nào?
? Vì sao đạo phật được đề cao?
Gv giải thích
? Trong lĩnh vực sinh hoạt văn hoá nhân dân ta yêu thích những gì?
Gv giới thiệu, giải thích một số trò chơi
Gv gọi hs đọc “ Kiến thức.Thăng Long”
? Hãy nêu những công trình kiến trức thời Lý? 
? Em có nhận xét gì về công trình kiến trúc đó?
? Còn về điêu khắc thì ntn? Gv ch hs quan sát hình 26
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật thời Lý? 
Gv phân tích
* GDMT: Giáo dục HS ý thức giữ gìn các di tích, hiện vật lịch sử văn hóa 
2. Giáo dục và văn hóa
- Xây dựng văn miếu
 Mở Quốc Tử Giám
 Mở khoa thi đầu tiên
- Nhà Lý có nhu cầu thì tổ chức khoa thi
Chữ Hán: Sôi kinh nấu sử
- Được tôn sùng đề cao
- Phật giáo làm quốc giáo
- Ca hát nhảy múa
- Chùa Một Cột
- Đẹp tinh vi, phát triển cao
- Đa dạng, độc đáo, linh hoạt => Văn hoá Thăng Long
Năm 1070 văn Miếu được xây dựng ở Thăng Long, năm 1076 mở quốc tử Giám. Nhà nước quan tâm giáo dục khoa cử.
Văn học chữ Hán bước đầu phát triển
Các vua Lí rất sùng đạo Phật, khắp nơi đều dựng chùa, tô tượng, đúc chuông,
Ca hát, nhảy múa, trò chơi dân gian, kiến trúc, điêu khắc,đều phát triển với phong cách nghệ thuật đa dạng, độc đáo và linh hoạt tiêu biểu là chùa một cột, tượng phật A-di-đà, hình rông thời Lí
IV. CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ
Củng Cố:
Trình bày những thay đổi về mặt xã hội thời Lý?
Hãy nêu nhận xét của em về nghệ thuật thời LÝ?
hhhhhHhhhHHướng dẫn HS tự học ở nhà
Học bài, chuẩn bị bài mới
Tuần 11	NS: 3/12/11
Tiết 22	ND: 6/12/11
CHƯƠNG III: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (thế kỉ XIII – XIV)
Bài 13
NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Kíên thức : Giúp hs nắm
- Nguyên nhân dẫn đến sự suy sụp của nhà Lý=> Sự thành lập nhà Trần
- Quá trình xây dựng bộ máy chính quyền thời Trần vững mạnh thông qua việc sữa đổi pháp luật thời lý.
2. Tư tưởng
 - Lòng yêu nước, tự hào dân tọc, biết ơn tổ tiên và ý thức ý kế thừa truyền thống dân tộc
3. Kĩ năng
 Rèn luyện kĩ năng vẽ bản đồ và sử dụng bản đồ, phương pháp đối chiếu
II. CHUẨN BỊ CỦA GV – HS:
1. GV: Bản đồ đại Việt thời Lý- Trần
Sơ dồ tổ chức bộ máy quan lại và các đơn vị hành chính thời Trần
2. HS: Xem trước nội dung bài học
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
Ổn định lớp:
Kiểm tra bài cũ
? Tình hình giáo dục và văn hóa thời lí phát triển ra sao?
Bài mới:
I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
1. Nhà Lí sụp đổ
? Cuối thế kỉ XII tình hình nhà Lý ntn?
Gv gọi hs đọc chữ in nhỏ
? Nguyên nhân dẫn đến sự suy yếu của nhà Lí?
? Hậu quả?
? Tình hình xã hội lúc bấy giờ?
Gv các thế lực phong kiến nổi dậy, nhà Lý phải dựa vào thế lực của họ trần chống lại các lực lượng nổi dậy
Gv gọi hs đọc “Nhà Lý Hoàng Tử”
? Nhà Trần được thành lập vào thời gian nào? Với sự kiện gì?
Gv phân tích
1. Nhà Lí sụp đổ
- Ngày càng suy yếu
- Chính quyền không chăm lo đến đời sống của nhân dân
- mất mùa. Đói kém
- Rối loạn
- 12/ 1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh
Từ cuối thế kỉ XII nhà lí suy yếu, chính quyền không chăm lo đời sống nhân dân, quan lại ăn chơi sa đọa
Kinh tế khủng hoảng, mất mùa, dân li tán
Một số thế lực phong kiến địa phương nổi dậy, nhà Lí buộc phải dựa vào thế lực họ Trần để chóng lại các thế lực nổi loạn
Tháng 12 năm Ất Dậu, Lí Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh, Nhà Trần được thành lập
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền
? Sau khi lên nắm quyền nhà trần làm gì?
Gv gọi hs đọc bài
Cho học sinh thảo luận cặp
? Hãy vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước tập quyền thời Trần?
Giáo viên nhận xét
? Em có nhận xét gì về bộ máy nhà nước thời trần so với thời lý?
? Để bảo vệ ngai vàng họ Trần thực hiện điều gì?
Giáo viên giảo thích
? Thời trần đặc thêm cơ quan nào?
Giáo viên giải thích
? Việc đặt thêm một số cơ quan và một số chức quan nói lên điều gì?
? Còn về đơn vị hành chính thì ntn? Tổ chức ra sao?
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền
Học sinh trình bày
Học sinh nhận xét
- Hs vẽ sơ đồ. 
- Thái thượng hoàng
Các cơ quan: quốc sử viện, thái y viện, Tôn nhân phủ
- Các chức quan: Quản lí xã hội chặt chẽ
- 12 lộ=> phủ=> châu => huyện => xã
Bộ máy quan lại thời Trần cũng giống như thời Lí, được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền, gồm 3 đẳng cấp:
+ Triều đình
+ Các đơn vị hành chính trung gian từ lộ, phủ, huyện, châu
+ Cấp hành chính cơ sở là xã
Thời Trần thực hiện chế độ Thái Thượng hoàng
Đặt thêm một số cơ quan như: quố sử viện, thái y viện, hà đê sứ, khuyến nông sứ, đồn điền sứ,
Cả nước chia thành 12 lộ
Các quí tộc họ Trần được phong vương hầu và ban thái ấp
3. Luật pháp thời Trần
? Hãy kể tên luật pháp dưới thời Trần?
? Nội dung của bộ luật đó?
? So sánh luật pháp thời trần với thời lý?
Gv giải thích
3. Luật pháp thời Trần
- Quốc triều hình luật
- HS nêu nội dung
- Đặt thêm cơ quan thẩm hình viện, đặt chuông ở điện
Ban hành bộ luật mới mang tên quốc triều hình luật, nội dung giống như bộ luật thời Lí nhưng được bổ sung thêm. Luật xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản
Cơ quan pháp luật được tăng cường và hoàn thiện. thẩm hình viện là cơ quan chuyên việc xét xử, kiện cáo
**********************************
Tuần 12	NS: 3/12/11
Tiết 23	ND: 7/12/11	Bài 13
NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII (tt)
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ	
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
1. Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng
Gọi hs đọc bài
? Quân đội thời Trần bao gồm những bộ phận nào?
? Nhiệm vụ của từng bộ phận:?
Gv giải thích cấm quân và quân địa phương
? Quân đội nhà trần được tuyển chọn theo chủ trương nào?
Gv giải thích
? Em có nhận xét gì về quân đội thời Trần?
? Để củng cố quốc phòng, vua Trần đã làm gì?
Gv phân tích 
? Việc xây dựng quân đội thời trần có gì khác so với thời lý?
Gv giải thích
1. Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng
3 bộ phận
+ Cấm quân 
+ Quân địa phương
- Ngụ binh ư nông. Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông
- Cử tướng giỏi canh phòng ở những nơi hiểm yếu
Quân đội thời Trần gồm có cấm quân (đạo quân bảo vệ kinh thành, triều đình và nhà vua), quân ở các lộ, ở làng xã có hương binh, ngoài ra còn có quân của các vương hầu
Quân đội được tuyể theo chính sách “ngụ binh ư nông”, “ quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông”, xây dựng tinh thần đoàn kết
Học tập binh pháp, luyện tập võ nghệ
Bố trí tướng giỏi quân đông ở vùng hiểm yếu nhất là biên giới phía Bắc	
2. Phục hồi và phát triển kinh tế
? Nhà trần làm gì để phát triển kinh tế?
* GDMT: 
Gv phân tích (đẩy mạnh khai hoang, đắp đê phòng lụt, nạo vét kênh mương )
? Những công việc trên nhằm mục đích gì?
? Em có nhận xét gì về chủ trương phát triển nông nghiệp của nhà Trần?
Gv qua đó thấy sự quan tâm của nhà trần đến nông nghiệp
? Kể tên cá nghề thủ công trong nhân dân?
Gv giớ thiệu hình 28
Nhận xét về thủ công nghiệp thời trần?
? Còn về thương nghiệp lúc bấy giờ ra sao?
+ Trong nước?
+ Ngoài nước?
? Em có nhận xét gì về tình hình thủ công n