Giáo án Lịch sử 7 - Học kì 2 - Hoàng Thị Xuân

 Học sinh:
- SGK.
- Đọc và chuẩn bị bài trước khi đến lớp.
C/ Phương pháp:
 - Phương pháp trực quan, so sánh, phân tích, thảo luận nhóm...
D/ Tiến trình dạy học:
1. Ổn định tổ chức: BCS báo cáo sĩ số lớp.
Lớp
Sĩ số
Ngày giảng
7A1
7A2
7A3
7A4
7A5
7A6
7A7
2. Kiểm tra bài cũ: 
a. Em có nhận xét gì về tính chất của cuộc chiến tranh Nam-Bắc triều?
b. Cuộc chiến tranh Trịnh-Nguyễn đã dẫn đến hậu quả gì?
3. Bài mới
 Chiến tranh liên miên giữa hai thế lực phong kiến Trinh-Nguyễn gây biết bao tổn hại, đau thương cho dân tộc. Đặc biệt sự phân chia cát cứ kéo dài đã ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển chung của đất nước.Vậy tình hình kinh tế, văn hóa thời kì này có điểm gì nổ bật?Chúng ta cùng tìm hiểu bài ngày hôm nay.
 Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cần đạt
* Hoạt động1: 
- HS đọc mục 1 SGK.
? Ở Đàng Ngoài, chúa Trịnh có quan tâm phát triển nông nghiệp không?(không chăm lo, ruộng đất công bị bọn cường hào đem cầm bán.)
? Bọn cường hào đem cầm bán ruộng đất công đã ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống nhân dân như thế nào?(nông dân không có ruộng đất để cày cấy, nên mất mùa đói kém xãy ra dồn dập, nhiều người bỏ làng đi nơi khác....)
? Ở Đàng Trong chúa Nguyễn đã làm gì để phát triển nông nghiệp? Nhằm mục đích gì?(ra sức khai hoang.mục đích: xây dựng kinh tế giàu mạnh để chống đối lại họ Trịnh.)
? Chúa Nguyễn có biện pháp gì để khuyến khích khai hoang?(cấp công cụ, chiêu tập dân tha phương...)
? Kết quả của chính sách đó?(số dân đinh tăng 126557 số ruộng đất tăng 265.507mẫu)
? Chúa Nguyễn đã làm gì để mở rộng đất đai, xây dựng các cứ?
? Phủ Gia Định gồm mấy dinh? Thuộc những tỉnh nào hiện nay?
? Vì sao đến nữa đầu TK XVIII, kinh tế nông nghiệp ở Đàng trong còn có điều kiện để phát triển?( đất đai thuận lợi cư dân thưa thớt, chúa Nguyễn một mặt lo chiến tranh...)
? Hãy phân tích tình hình tích cực của chúa Nguyễn trong việc phát triển nông nghiệp ?
? Sự phát triển sản xuất có ảnh hưởng như thế nào đến tình hình xã hội?(hình thành tầng lớp địa chủ lớn chiếm ruộng đất. Nhưng nhìn chung đời sống nhân dân vẫn ổn định.)
* Hoạt động2: 
- HS đọc mục 2 SGK.
? Ở TK XVII, TCN phát triển như thế nào?
- HS quan sát H51-thảo luận nhóm nhận xét về sản phẩm gốm Bát Tràng.
- Đại diện nhóm nhận xétÒGV kết luận: hai chiếc bình gốm rất đẹp; men trắng ngà, hình khối và đường nét hài hòa cân đối. Đây là một trong những sản phẩm được người nước ngoài rất thích.
- GV: xuất hiện nhiều mặt hàng thủ công có giá trị Ògóp phần phát triển kinh tế đất nước.
? Em hãy kể tên những làng thủ công nổi tiếng của nước ta thời xưa và hiện nay mà em biết ?
? Vì sao các nghề thủ công và làng nghề thủ công phát triển mạnh ở nữa đầu TK XVII ?
? Hoạt động thương nghiệp phát triển như thế nào?
? Việc buôn bán được mở rộng đã hình thành các đô thị ở Đàng Trong và Đàng Ngoài. Em hãy kể tên và địa điểm có các đô thị đó? ( sgk) 
? Xuất hiện nhiều chợ chứng tỏ điều gì?(việc trao đổi hàng hóa rất phát triển.
? Em nhận xét gì về các phố phường?(đẹp, rộng, lát gạch, phố, phường xếp theo ngành hàng.) ? Quê em có những phố chợ nào?
? Chúa Trịnh, Nguyễn có thái độ như thế nào trong việc buôn bán với nước ngoài?(ban đầu tạo điều kiện, về sau hạn chế ngoại thương)
? Tại sao Hội An trở thành phố cảng lớn nhất ở Đàng Trong?(là trung tâm buôn bán trao đổi hàng hóa, gần biển thuận lợi cho các thuyền buôn bán nước ngoài.
? Vì sao đến giai đoạn sau chính quyền Trịnh-Nguyễn hạn chế ngoại thương?(sợ người phương Tây có ý đồ xâm chiếm nước ta.)
1. Nông nghiệp:
a. Đàng Ngoài:
* Chính quyền Lê Trịnh không quan tâm phát triển kinh tế.
* Hậu quả:
- Kinh tế nông nghiệp giảm sút.
- Đời sống nhân dân đói khổ.
b. Đàng Trong:
- Khuyến khích khai hoang.
- Đặt phủ Gia Định, lập làng xóm mới.
* Kết quả: 
- Nông nghiệp phát triển rõ rệt, năng suất lúa rất cao. 
[Hình thành tầng lớp địa chủ lớn chiếm nhiều ruộng đất, nhưng đời sống nhân dân vẫn ổn định.
2. Sự phát triển của nghề thủ công và buôn bán:
a.Thủ công nghiệp:
- Thủ công nghiệp phát triển.
- Xuất hiện các làng thủ công nổi tiếng. Đặc biệt là gốm Bát Tràng và mía đường là những mặt hàng rất được ưa chuộng.
b.Thương nghiệp:
- Xuất hiện nhiều chợ, phố xá và đô thị( Thăng Long. Phố Hiến,Thanh Hà, Hội An..)
- Thế k XVII, nhiều thương nhân châu Á, châu Âu đến nước ta buôn bán.
- Nửa sau thế kỉ XVIII, các chúa hạn chế ngoại thương, các thành thị suy tàn dần.
4.Củng cố: GV tổ chức HS chơi “Rung chuông vàng”
1/ Ruộng đất bỏ hoang,mất mùa đói kém diễn ra dồn dập. Đó là đặc điểm của triều đại nào ở TK XVI?
2/ Khi vào kinh lí phía nam, Nguyễn Hữu Cảnh đặt phủ Gia Định vào năm nào?
3/ Nuyễn Hữu Cảnh cho sáp nhập vùng đất nào ở phía nam vào phủ Gia Định?
4/ Đồng Nai, Bà rịa- Vũng Tàu ngày nay, trước đây thuộc dinh nào của phủ Gia Định?
5/ Sự phát triển nông nghiệp ở Đàng Trong dẫn đến sự hình thành một tầng lớp nào chiếm nhiều ruộng đất?
6/ Ở TK XVII ở Đàng Ngoài có hai đô thị tiêu biểu nhất, đó là hai đô thị nào?
7/ Kẻ Chợ còn có tên gọi là gì?
8/ Thương cảng lớn nhất ở Đàng trong là đâu? Thuộc tỉnh nào của nước ta?
5. Hướng dẫn HS về nhà:
- Học bài cũ trả lời câu hỏi sgk.
- Sưu tầm tranh ảnh, tài liệu TK XVI-XVIII để học tiếp phần II Văn hóa.
E/ Rút kinh nghiệm giờ day:
1.Kiến thức:.................................................................................................................
2. Phương pháp:..........................................................................................................
3. Hiệu quả:.................................................................................................................
4. Sự chuẩn bị bài của HS:.........................................................................................
Ngày sọan:
Ngày giảng:
Tuần	Tiết	 Bài 23
	KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỈ XVI-XVIII(tiếp theo)
	II. VĂN HÓA
A Mục tiêu: Sau khi học xong bài này, HS cần nắm vững được những nội dung sau:
1. Kiến thức: 
- Tuy Nho giáo vẫn được chính quyền PK đề cao, nhưng nhân dân trong làng xã luôn bảo tồn và phát huy nếp sống văn hóa truyền thông của dân tộc.
- Đạo Thiên chúa được truyền bá vào nước ta đồng thời với việc thương nhân châu Âu đến nước ta tìm nguồn lợi và tài nguyên. Chữ Quốc ngữ ra đời xuất phát từ nhu cầu truyền đạo của các Nho sĩ.
2. Kĩ năng: Mô tả một lễ hội hoặc một vài trò chơi tiêu biểu trong lễ hội ở làng mình.
3. Tư tưởng: Hiểu được truyền thống văn hóa của dân tộc luôn phát triển trong bất kì hoàn cảnh nào.
- Bồi dưỡng ý thức bảo vệ truyền thống văn hóa dân tộc
B Chuẩn bị:
1 Giáo viên:
- Giáo án.
- Tranh ảnh về các công trình kiến trúc chùa chiền thời kì này
- Băng hình lễ hội(nếu có)
2. Học sinh:
- SGK
- Đọc và chuẩn bị bài trước khi đến lớp.
C/ Phương pháp
-Phương pháp: Thuyết trình, đàm thoại, nêu vấn đề.
D/ Tiến trình dạy học: 
1. Ổn định tổ chức: BCS báo cáo sĩ số:
Lớp
Sĩ số
Ngày giảng
7A1
7A2
7A3
7A4
7A5
7A6
7A7
2. Kiểm tra bài cũ: 
Em hày trình bày sự phát triển nền kinh tế nông nghiệp của nước ta trong các thế kỉ XVI-XVIII?
3. Bài mới
 Từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII mặc dù tình hình đất nước không ổn định, chia cắt kéo dài nhưng nền kinh tế vẫn đạt mức phát triển nhất định. Bên cạnh đó đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân có nhiều điểm mới do việc giao lưu buôn bán với người phương Tây được mở rộng.Vậy những thành tựu về văn hóa của nước ta trong thời kì này là gì? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài ngày hôm nay.
 Hoạt động của thầy và trò
 Kiến thức cần đạt
* Hoạt động1: 
? Ở TK XVI-XVII nước ta có những tôn giáo nào?(Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo sau đó có thêm Thiên Chúa giáo)
? Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo TK XVI- XVII có gì đáng chú ý so với TK XV ?
? Ở nông thôn có những hình thức sinh hoạt văn hóa nào?(thờ cúng tổ tiên, thờ Thành hoàng,các lễ hội.)
? Kể tên một số lễ hội mà em biết?
-? Quan sát H53 SGK em thấy có những hình ảnh gì?(Cảnh biểu diễn võ nghệ).
? Hình thức sinh hoạt văn hóa có tác dụng gì? (thắt chặt tinh thần đoàn kết, giáo dục về tình yêu quê hương đất nước.)
? Câu ca dao "Nhiễu điều.......nhau cùng" nói lên điều gì?
? Kể tên vài câu ca dao nói nội dung tương tự?(Bầu ơi thương lấy bí cùng....)
- ? Đạo Thiên Chúa giáo bắt nguồn từ đâu? 
? Thái độ của chính quyền Trịnh-Nguyễn đối với đạo Thiên Chúa?(không hợp với cách cai trị dân nên tìm cách ngăn cản)
* Hoạt động2: 
? Chữ Quốc ngữ ra đời trong hoàn cảnh nào?(giáo sĩ phương Tây vào nước ta truyền đạo truyền đạo...giáo sĩ A-lêc-xăng đơ Rốt là người có công lớn)
? Vì sao trong thời gian dài, chữ Quốc ngữ không được sử dụng?(giai cấp phong kiến không sử dụng vì bào thủ, lạc hậu)
? Vì sao chữ cái La- tinh ghi âm tiếng Việt trở thành chữ Quốc ngữ của nước ta cho đến ngày nay?( vì tiện lợi, khoa học, dễ phổ biến)
+ N thảo luận ? Theo em chữ Quốc ngữ ra đời đóng vai trò gì trong quá trình phát triển văn hóa VN?
 - Từng nhóm trả lời-lớp góp ý và GV kết luận: Nhân dân ta không ngừng sử đổi hoàn thiện chữ Quốc ngữ nên chữ viết tiện lợi khoa học, là công cụ thông tin rất quan trọng trong văn học viết.)
* Hoạt động3: 
? Văn học giai đoạn này gồm mấy bộ phận?(văn học bác học và văn học dân gian)
? Kể tên những thành tựu văn học nổi bật?(văn học chữ Nôm rất phát triển: truyện, thơ...
- GV nhấn mạnh: Bộ sử bằng thơ Nôm “Thiên Nam ngữ lục” dài 8000 câu, rất giá trị.
? Thơ Nôm xuất hiện ngày càng nhiều có ý nghĩa như thế nào đối với tiếng nói và văn hóa dân tộc?(khẳng định người Việt có ngôn ngữ riêng của mình, nền văn hóa dân tộc sáng tác bằng chữ Nôm không thua kém bất kì nền văn hóa nào khác, thể hiện ý chí tự lập, tự cường của dân tộc)
? Các tác phẩm bằng chữ Nôm tập trung phản ảnh nội dung gì?
? Ở TK XVI-XVII nước ta có những nhà văn, nhà thơ nổi tiếng nào?- HS đọc phần in nghiêng SGK.
? Em biết gì về Nguyễn Bỉnh Khiêm?
? Nhận xét vai trò của họ đối với sự phát triển văn học dân tộc
? Em có nhận xét gì về văn học dân gian thời kì này ?
? Nghệ thuật dân gian gồm mấy loại hình?(điêu khắc và sân khấu)
?Nghệ thuật điêu khắc gỗ thời kì này có gì nổi bật?
- HS đọc phần in nghi