Giáo án Lịch sử 7 - Bài 15, Tiết 29: Sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần - Quàng Xuấn

Ngày soạn: Ngày dạy: Dạy lớp:
Bài 15. Tiết 29 . SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VĂN HOÁ THỜI TRẦN
 (Tiếp theo)
MỤC TIÊU
Kiến thức
 HS hiểu được văn hoá, tín ngưỡng thời trần.
Một nền văn học phong phú đa dạng mang đậm bản sắc dân tộc làm rạng rỡ cho nền văn hoá Đại Việt.
Giáo dục khoa học kỹ thuật thời Trần đạt tới trình độ cao, nhiều công trình nghệ thuật tiêu biểu.
Kỹ năng
Giúp học sinh nhìn nhận sự phát triển về xã hội và văn hoá qua phương pháp so sánh với thời kỳ trước.
Phân tích đánh giá nhận xét thành tựu văn hoá đặc sắc 
Tư tưởng
Bồi dưỡng ý thức dân tộc và niềm tự hào về một thời kỳ lịch sử có nền văn hóa riêng mang đậm bản sắc dân tộc.
CHUẨN BỊ:
 a.Giáo viên :Tranh ảnh các thành tựu văn hoá thời Trần
Học sinh: Sử dụng các H35, 36, 37 –SGK
3. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY : 
Kiểm tra bài cũ( 4’).
Hỏi : Nêu đặc điểm kinh tế, xã hội thời Trần sau chiến tranh ?
Đáp :
*Giới thiệu bài mới : (1’). 
b. Dạy nội dung bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦAN THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
GV: Thời Trần, các tín ngưỡng cổ truyền vẫn phổ biến trong dân gian.
Hỏi : Kể tên một vài tín ngưỡng trong dân gian?
GV: Đạo phật thời Trần có phát triển song không mạnh bằng thời Lý. Đạo phật không ảnh hưởng tới chính trị. Thời kỳ này Nho giáo được sử dụng phổ biến.
Hỏi : Đạo phật thời Trần So với thời Lý ntn?
Hỏi : So với Đạo phật, Nho giáo phát triển ntn ?
GV: Các nho giáo giữ vị trí cao trong bộ máy nhà nước, nhiều nhà Nho được triều đình trọng dụng như Trương Hán Siêu, Chu Văn An ... Từ vua đến người dân lao động đều yêu thích các hoạt động văn nghệ, thể thao ...
Hỏi : Em hãy nêu dẫn chứng, chứng tỏ đạo phật phát triển ?
( Cho Hs đọc chữ in nghiêng SGK Tr 71).
Hỏi :Em hãy nêu các hình thức sinh hoạt VH dân gian thời Trần ?
Các hoạt động Vhoá nói trên rất phổ bíên và phát triển.
Hỏi :Nêu những dẫn chứng về tập quán giản dị của nhân dân.
GV: Bên ngoài rất giản dị, nhưng ẩn chứa bên trong con người họ là tinh thần thượng võ, lòng yêu quê hương đất nước.
Hỏi :Nhận xét về các hoạt động văn hoá dưới thời Trần?
Hs đọc trong SGK tr71,72
Hỏi :Văn học thời Trần có đặc điểm gì?
Hỏi :Kể tên một số tác phẩm mà em biết?
GV Tổng kết: Văn học thời kỳ này rất phát triển bao gồm cả văn học chữ Hán và chữ Nôm. Các tác phẩm phản ánh niềm tự hào dân tộc về một thời hào hùng lịch sử.
GV: Do yêu cầu ngày càng cao của nhân dân và nhu cầu tăng cường đội ngũ trí thức cho đất nước, giáo dục thời Trần rất được quan tâm: Quốc Tử Giám được mở rộng cho con em quan lại, thi cử đều đặn hơn, trường công, tư nhiều hơn.
Hỏi : Nêu 1 số công trình nghệ thuật kiến trúc tiêu biểu thời Trần ?
- Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc với các công trình nổi tiếng : tháp Phổ Minh (Nam Định), thành Tây Đô (Thanh Hoá).
Hỏi:Quan sát các kênh hình 37- Tháp Phổ Minh (Nam Định) và hình 38 - Hình đầu rồng men lục trong SGK, nêu nhận xét về sự phát triển của nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc?
1. Đời sống văn hoá
Các Tín ngưỡng cổ truyền được duy trì và có phần phát triển hơn như tục thờ cúng tổ tiên và các anh hùng dân tộc...
Thờ cúng tổ tiên, thờ các anh hùng dân tộc có công với đất nước ...phát triển nhưng không mạnh bằng thời Lý.
+Đạo Phật tuy vẫn phát triển nhưng không bằng thời Lý.
+ Nho giáo ngày càng phát triển, địa vị Nho giáo ngày càng cao và được trọng dụng.
Nhiều người đi tu, kể cả những người thuộc tầng lớp thống trị, chùa chiền mọc lên khắp nơi.
+ Các hình thức sinh hoạt văn hoá dân gian : ca hát, nhảy múa, chèo tuồng, các trò chơi...vẫn duy trì, phát triển.
Đi chân đất, quần áo đơn giản, áo đen hoặc áo tứ thân, cạo trọc đầu.
Các hoạt động văn hoá phong phú, đa dạng, nhiều vẻ mang đậm tính dân tộc
2. Văn học
Văn học phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc, chứa đựng sâu sắc lòng yêu nước, tự hào dân tộc, được phát triển mạnh ở thời Trần, làm rạng rỡ cho nền văn hoá Đại Việt.
- Hịch tướng sĩ
- Phò giá về kinh
- Phú sông Bạch Đằng 
3. Giáo dục và khoa học kỹ thuật:
+ Quốc tử giám được mở rộng, các lộ, phủ đều có trường học, các kì thi được tổ chức ngày càng nhiều. 
+ Năm 1272, tác phẩm Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu ra đời.
Lập ra Quốc sử viện.
Năm 1272 bộ "Đại Việt sử ký" ra đời.
Quân sự, y học, khoa học kỹ thuật cũng đạt nhiều thành tựu
4, Nghệ thuật, kiến trúc, điêu khắc
- Nhiều công trình kiến trúc có giá trị ra đời: tháp Phổ Minh, Thành Tây Đô ...
- Nghệ thuật chạm khắc tinh tế ...
Nghệ thuật ngày càng đạt đến trình độ tinh xảo rõ nét
C. Củng cố- luyện tập 
1. Sinh hoạt văn hoá thời Trần được thể hiện như thế nào?
2. Nét độc đáo của nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc thời Trần
d. Hướng dẫn học sinh tự học bài ở nhà