Giáo án Lịch sử 7 - Bài 11, Tiết 15: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống - Quàng Công Xuấn

Ngày soạn: 30/09/2011 Ngày dạy: 03/10/2011- Dạy lớp:7b,7c. 
 Ngày dạy:05/10/2011- Dạy lớp: ,7A
 BÀI 11-Tiết 15
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075 - 1077)
 1. MỤC TIÊU BÀI DẠY:
Kiến thức
Biết được âm mưu XL Đại Việt của nha Tống.
Hiểu được Nhà Lý đứng trước âm mưu XL của nhà Tống đã chuẩn bị K/C ra sao
Hiểu được chủ trương “ Tiến công trước để để tự vệ” là một chủ trương độc đáo sáng tạo của nha Lý.
Tích hợp: HS thấy được vị trí vai trò của Sông như Nguyệt và việc xd phòng tuyến sông Như Nguyệt. Thấy được diễn biến của cuộc chiến đấu
b . Kĩ năng
Sử dụng lược đồ để tường thuật cuộc tiến công vào đất Tống do Lý Thường Kiệt chỉ huy.
Phân tích, nhận xét, đánh giá các sự kiện, nhân vật lịch 
Tư tưởng
Giáo dục cho HS lòng tự hào dân tộc và biết ơn người anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt có công lớn đối với đất nước.
Bồi dưỡng lòng dũng cảm, nhân ái và tình đoàn kết dân tộc (thể hiện trong cuộc tiến vào đất Tống)
2. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ
 a.Thầy: Bản đồ đại việt thời Lý Trần
 b.Trò: Sưu tầm tranh ảnh về thời lý trần.
 3. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG
 a. Kiểm tra bài cũ : (5’)
Hỏi: Nhà Lý được thành lập như thế nào?
-Trả lời: 
- Năm 1009 Lý Công Uẩn lên làm vua.(2Đ)
- Năm 1010 Lý Công Uẩn rời đô về Đại La lấy tên là Thăng Long.(2Đ)
- Bởi muốn xây dựng đất nước giàu mạnh và khẳng định ý chí tự lực tự cường của dân tộc.(2Đ)
 - Năm 1054 nhà Lý đặt tên nước là Đại Việt xây dựng và củng cố chính quyền từ trung ương đến địa phương.(2Đ)
-Năm 1054 nhà Lý đổi tên nước là Đại Việt.(2Đ).
 * Gíơi thiệu bài mới: (1’)
Năm 981, mối quan hệ giữa hai nước được củng cố, nhưng từ giữa thế kỉ XI, quan hệ ngoại giao giữa hai nước đã bị cắt đứt bởi nhà Tống có nhưũgn hành động khiêu khích xâm lược Đại Việt.
Dạy nội dung bài mới:
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
Gọi HS đọc bài
Hỏi: Tình hình nhà Tống trước khi xâm lược Đại Việt như thế nào?
Hỏi: Nhà Tống xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì?
Hỏi: Để chiếm được Đại Vịêt nhà Tống đã làm gì?
Hỏi: Chúng xúi giục Champa đánh lên từ phía Nam nhằm mục đích gì?
Hỏi: Đứng trước âm mưu xâm lược đó, nhà Lý đã đối phó bằng cách nào?
Hỏi: Cho biết một vài nét về Lý Thường Kiệt?
GVgiảng: Lý Thường Kiệt cùng quan sỹ ngày đêm luyện tập, mộ thêm binh lính quyết làm thất bại âm mưu xâm lược của nhà Tống.Lý Thường Kiệt đưa Lý Đạo Thành, một đại thần có uy tín cùng làm việc nước.
+ Vua Lý Thánh Tông và Thái uý Lý Thường Kiệt chỉ huy đạo quân khoảng 5 vạn quân đánh Champa. Vua Champa bị bắt làm tù binh, buộc Champa phải cắt 3 châu(thuộc vùng đất Quảng Bình, Quảng Trị ngày nay) để chuộc vua về.
Tích hợp:
Hỏi: Trước tình hình quân Tống như vậy, Lý Thường Kiệt chủ trương đáng giặc như thế nào?
Hỏi: Câu nói của Lý Thường Kiệt" ngồi yên đợi giặc... chặn thế mạnh của giặc" thể hiện điều gì?
(Nhấn mạnh: Đây là cuộc tấn công để bảo vệ thuộc địa chứ không phải xâm lược).
Hỏi: Em hãy trình bày diễn biến của cuộc K/C chống Tống do Lý Thường Kiệt chỉ huy?
Giảng: Tháng 10- 1075, 10 vạn quân ta chia làm 2 đạo tấn công vào đất Tống:
+ Quân bộ do các tù trưởng là Tông Đản và Thân Cảnh Phúc chỉ huy vượt biên giới đánh châu Ung.
+ Quân thuỷ do Lý Thường Kiệt chỉ huy theo vùng ven biển Quảng Ninh đổ bộ vào châu Khâm và châu Liêm. Lý Thường Kiệt sau khi phá huỷ các kho tàng của giặc, tiến về bao vây thành Ung Châu.
Để cô lập và tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân Trung Quốc, Lý Thường Kiệt đã cho yết bảng nói rõ mục đích của cuộc tiến công của mình.
Hỏi: Mục đích làm việc đó là gì?
GVgiảng: Cuộc tập kích diễn ra nhanh chong làm cho các căn cứ quân sự của nhà Tống bị giáng nhiều đòn nặng nề.
Hỏi: Tại sao nói đây là cuộc tấn công để tự vệ mà không phải là cuộc tấn công xâm lược?Kết quả ra sao? 
Hỏi: Việc chủ động tấn công có ý nghĩ như thế nào?
- Vì nhà Tống gặp nhiều khó khăn:
+ Ngân khố tài chính nguy ngập.
+ Nội bộ mâu thuẫn.
+Nhân dân khắp nơi đấu tranh.
+ Bộ tộc người Liêu Hạ quấy nhiễu phía Bắc.
- Giải quyết tình trạng khủng hoảng trong nước.
- Xúi giục vua Champa đánh lên từ phía nam ; Phía Bắc nhà Tống ngăn cản buôn bán giữa hai nước.
- Làm suy yếu lực lượng của nhà Lý.
- Cử thái uý Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy tổ chức kháng chiến.
Lý Thường Kiệt sinh năm 1019 tại phường Thái Hoà, Thăng Long, là người có chí hướng, ham đọc binh thư, luyện võ nghệ, có cốt cách tài năng phi thường.
+ 23 tuổi ông làm quan.
+ Vua Lý Nhân Tông phong làm Thái uý và nhận làm con nuôi.
- Tiến công trước để tự vệ
XD phòng tuyến Sông Như Nguyệt.
- Thể hiện chủ trương táo bạo nhằm giành thế chủ động tiêu hao sinh lực địch ngay từ lúc chúng chưa tiến hành xâm lược.
- Để tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân Trung Quốc.
- Vì: 
+ Ta chỉ tấn công các căn cứ quân sự, kho lương thảo đó là những nơi quân Tống tập chung lực lượng, lương thực, vũ khí để xâm lược nước Đại Việt
+ Khi hoàn thành mục đích, quân ta rút về nước.
- Làm thay đổi kế hoạch và làm chậm lại cuộc tấn công xâm lược của nhà Tống.
I. GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT ( 1075).
1. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta. (10’)
- Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta để giải quyết tình hình khó khăn trong nước. 
- Xúi giục vua Champa đánh lên từ phía nam ; Phía Bắc nhà Tống ngăn cản buôn bán giữa hai nước.
- Cử thái uý Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy tổ chức kháng chiến.
2. Nhà Lý chủ động tấn công để phòng vệ ( 29’)
a. Hoàn cảnh
- Nhà Tống ráo riết chuẩn bị xâm lược Đại Việt.
- Chủ trương của nhà Lý là tấn công trước để tự vệ.
b. Diễn biến
Tháng 10-1075, Lý Thường Kiệt và Tông Đản chỉ huy hơn 10 vạn quân tiến vào đất Tống.
Lý Thường Kiệt cho yết bảng nói rõ mục đích cuộc tấn công để tự vệ.
c. Kết quả
Sau 42 ngày đêm, quân ta đã làm chủ thành Ung Châu, tướng giặc phải tự tử.
d. ý nghĩa 
Làm thay đổi kế hoạch và làm chậm lại cuộc tấn cỗng xâm lược của nhà Tống vào nước ta.
c.Củng cố- Luyện tập: (4’)
Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi:
Hỏi: V ì sao nói cuộc tấn công của nhà Lý vào châu ung , châu Khâm, châu Liêm chỉ là một cuộc tấn công tự vệ?
Đáp: Trước âm mưu của nhà Tống, nhà lý chủ trương tiến công trước để tiêu hao sinh lực địch, phá huỷ các căn cứ quân sự, các kho thảo của địch đã chuẩn bị cho cuộc tấn công xâm lược nước ta, sau khi đạt được mục đích tấn công để tự vệ, nhà Lý đã rút quân về nước.
d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà : ( 1’)
 - Làm bài tập trong vở bài tập
 - ôn lại toàn bộ kiến thức trong chương I và II