Giáo án Lịch sử 6 - Tiết 32: Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng - Tòng Văn Hợp

Ngày soạn : 1/5/2009 Ngày dạy : ./5/2009 Dạy lớp 6A
 Ngày dạy : ./5/2009 Dạy lớp 6B
Tiết 32
NGÔ QUYỀN VÀ CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG 
NĂM 938
 1 . Mục tiêu bài học 
a . Về kiến thức : Học sinh nắm được :
- Quân Nam Hán xâm lược nước ta lần thứ 2 trong hoàn cảnh nào ? Ngô Quyền và nhân dân ta đã chuẩn bị chống giặc rất quyết tâm và chủ động 
- Đây là trận thủy chiến đầu tiên trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc và thắng lợi cuối cùng thuộc về dân tộc ta , trong trận này , tổ tiên ta đã tận dụng cả 3 yếu tố : " Thiên thời , địa lợi , nhân hòa "để tạo nên sức mạnh và chiến thắng 
- Chiến thắng Bạch Đằng có ý nghĩa vô cùng trọng đại đối với lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta .
b . Về tư tưởng : Giáo dục cho H về lòng tự hào và ý chí quật cường của dân tộc ta 
c . Về kỹ năng : 
- Rèn luyện kỹ năng đọc bản đồ lịch sử 
- Kỹ năng xem tranh lịch sử 
 2 . Phần chuẩn bị :
a . Thầy : - Lược đồ chiến thắng Bạch Đằng năm 938
 - Sử dụng tranh ảnh trong SGk 
b. Trò : đọc trước Sgk ở nhà 
 3. Tiến trình tiết dạy 
* / ổn định tổ chức ( 1' ) : Kiểm tra sĩ số : 6a : 6B :
 a . Kiểm tra bài cũ : ( 5' ) ? Họ Khúc đã giành lại độc lập cho đất nước như thế nào và làm được những gì để củng cố quyền tự chủ ?
Đáp Án 
- Giữa năm 905 tiết độ sứ An nam bị giáng chức , khúc thừa dụ được sự ủng hộ của nhân dân đã đánh chiếm Tống Bình ròi tự xưng là tiết độ sứ , xây dựng một chính quyền tự chủ .
- Đầu năm 906 vua đường buộc phải phong khúc thừa dụ làm tiết độ sứ An nam đô hộ 
- Năm 907 khúc Thừa dụ mất , Khúc hạo ( con trai ) lên thay làm được nhiều việc lớn ...
* / Giới thiệu bài mới: công cuộc xây dựng nền tự chủ của họ Khúc và họ Dương đã kết thúc ách đô hộ hàng nghìn năm của các thế lực phong kiến trung quốc đối với nước ta về mặt danh nghĩa .
- Việc dựng nền tự chủ đã tạo cơ sở để nhân dân ta tiến lên giành độc lập hoàn toàn và Ngô Quyền đã hoàn thành sứ mạng lịch sử ấy bằng một trận quyết chiến chiến lược , đánh tan ý chí xâm lược của kẻ thù mở ra một thời kỳ độc lập lâu dài của đất nước .
 b . Dạy bài mới :
H
?
H
?
H
?
H
T
?
T
?
H
?
H
?
H
?
H
T
?
T
?
H
T
( đọc đoạn đầu mục 1 Sgk )
Em biết gì về Ngô quyền ?
(Trả lời theo Sgk )
Theo em , ngô Quyền kéo quân ra bắc nhằm mục đích gì ?
- Để giết Kiều Công Tiễn , trừ hậu họa .
- Bảo vệ nền tự chủ đang được xây dựng .
Vì sao Kiều Công Tiễn cầu cứu nhà nam hán ?
KCT muốn dùng thế lực của nhà Nam hán để chống Ngô Quyền , đoạt bằng được chức tiết độ sứ 
Đây là một hành động phản phúc " cõng rắn cắn gà nhà "
Kế hoạch của quân nam Hán xâm lược nước ta lần thứ 2 như thế nào ?
bản thân vua Nam hán đóng quan ở Hải môn 
( huyện Bách Bạch - Quảng Tây )sẵn sàng tiếp ứng cho Hoằng tháo .
Nghe tin quân Nam Hán sắp vào nước ta , Ngô Quyền đã chuẩn bị kháng chiến như thế nào ?
Ngô Quyền đã nhanh chóng tiến quân vào thành đại La ( Tống Bình - Hà nội ) bắt giết Kiều Công Tiễn , khẩn trương chuẩn bị chống xâm lược 
Dự kiến quân nam hán sẽ vào nước ta theo đường sông Bạch đằng , ngô quyền bàn với các tướng cách chống giặc .
Vì sao ngô quyền quyết định tiêu diệt quân Nam Hán ở cửa sông bạch Đằng ?
Sông Bạch Đằng có vị chí chiến lược rất quan trọng , địa hình , địa vật đặc biệt , có thể chiến thắng quân thù .
Ngô quyền đã chuẩn bị trận địa trên sông bạch đằng như thế nào ?
Ông đã huy động quân và dân lên rừng đẵn hàng ngàn cây gỗ dài , đẽo nhọn đầu và bịt sắt ... có quân mại phục hai bên bờ .
Kế hoạch của ngô quyền chủ động và độc đáo ở điểm nào ?
Bố trí trận địa bãi cọc ngầm trên sông , lợi dụng được địa hình địa vật đặc biệt ở cửa sông bạch đằng 
Sử dụng lược đồ trình bày diễn biến của chiến thắng bạch đằng : giải thích rõ hơn ở hai bên bờ của sông Bạch đằng có những con sông nhỏ để dấu quân thủy của ta : Sông tranh ở tả ngạn sông giá , sông Nam Triệu ( sông Cấm )ở hữu ngạn .
dựa vào lược đò , giáo viên tường thuật những nét diễn biến của trận đánh 
hướng dẫn H xem tranh : thuyền địch to lớn , kềnh càng , không thể thoát khỏi trận địa bãi cọc lúc này đã nhô lên do nước triều rút , thuyền quân ta nhỏ hơn , nhẹ , dễ dàng luồn lách qua những hàng cọc , chủ động , dũng mãnh xông vào tiêu diệt quân thù .
Vì sao nói : trận chiến trên sông Bạch Đằng năm 938 là một chiến thắng vĩ đại của dân tộc ta ?
Sau trận này nhà nam hán còn tồn tại một thời gian nữa nhưng không dám đem quân xâm lược nước ta lần thứ ba . với chiến thắng này nhân dân ta đã đập tan hoàn toàn mưu đồ xâm chiếm nước ta của bọn phong kiến phương bắc , khẳng định quyền độc lập của tổ quốc .
Ngô Quyền có công như thế nào trong cuộc kháng chiến chống quân Nam hán xâm lược lần thứ hai ?
Huy động được sức mạnh toàn dân , tận dụng được vị trí và địa thế của sông bạch đằng , chủ động đưa ra kế hoạch đánh địch độc đáo , bố trí trận địa cọc để làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc 
Lăng ngô Quyền được xây dựng chính xác vào năm nào thì chưa rõ , chỉ biết được tu sửa lớn vào năm 1858 , lăng ở xế trước cửa đền thờ ngô Quyền , xây kiểu có 4 mái ngói cong , có đường bao , giữa đặt một cỗ ngai rồng và tấm bia đá lớn ghi 4 chữ " Tiền Ngô Vương Lăng "khắc năm 1821
1 . Ngô quyền đã chuẩn bị đánh quân xâm lược Nam hán như thế nào ?
- Năm 937 Dương đình Nghệ bị kiều Công Tiễn giết . được tin đó ngô Quyền kéo quân ra bắc .
- Kiều công Tiễn cầu cứu vua nam hán .
- Năm 938 vua nam hán sai con là Lưu Hoằng Tháo đem thủy quân sang đánh ta .
- Ngô quyền tiến quân vào thành Đại La giết Kiều Công Tiễn . Khẩn trương chuẩn bị chống xâm lược .
- Ngô Quyền quyết định tiêu diệt quân nam hán ở cửa sông bạch đằng .
- Ông cho xây dựng trận địa cọc ngầm có quân mai phục hai bên bờ .
2 . Chiến thắng Bạch đằng năm 938 
- Cuối năm 938 đoàn thuyền chiến Nam Hán do lưu hoằng tháo chỉ huy kéo vào vùng biển nước ta 
- Ngô quyền cho thuyền nhẹ ra đánh nhử quân nam hán vào cửa sông Bạch đằng lúc nước triều đang lên 
- Nước triều bắt đầu rút , Ngô quyền hạ lệnh dốc toàn lực lượng đánh quật trở lại . quân nam hán không chống nổi phải rút chạy ra biển .
- Đúng lúc nước triều rút nhanh, quân ta đánh mạnh , quân Nam hán rối loạn , thuyền xô vào bãi cọc nhọn vỡ tan tành ...Hoằng tháo cũng thiệt mạng trong đám loạn quân 
Trận bạch đằng của Ngô quyền kết thúc hoàn toàn Thắng lợi .
* / Ý nghĩa lịch sử 
- Chiến thắng bạch đằng năm 938 chấm dứt hơn 1000 năm bắc thuộc của dân tộc ta , mở ra thời kỳ độc lập lâu dài của đất nước .
 c / Củng cố, luyện tập : 
 Dựa vào lược đồ em hãy thuật lại diễn biến của chiến thắng Bạch Đằng năm 938? d. Hướng dẫn học ở nhà 
 - Ôn tập toàn bộ chương trình đã học trong học kỳ II
============== * * * ===============