Giáo án Lịch sử 6 - Tiết 22, Bài 20: Từ sau Trưng Vương đến trước Lý Nam Đế (Giữa thế kỉ I - Giữa thế kỉ VI) (Tiếp theo) - Nguyễn Văn Nguyên

Tuần: 22
Ngày soạn: 22 / 01 / 2011
Tiết: 22
Ngày dạy: 25 / 01 / 2011
Bài: 20
Từ sau trưng vương đến trước lý nam đế
( Giữa thế kỉ I – Giữa thế kỉ VI ) (Tiếp theo)
a- mục tiêu bài học:
1- Kiến thức:
Giúp học sinh nắm được:
- Cùng với sự phát triến kinh tế tuy chậm chạp ở các thế kỉ I- VI xã hội nước ta có sự chuyển biến sâu sắc.
- Trong cuộc đấu tranh chống đồng hoá của người Hán, tổ tiên ta đã kiên trì bảo vệ tiếng việt, phong tục tập quáncủa người Việt.
- Những nét chính về nguyên nhân, diễn biến và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu.
2- Kĩ năng:
Làm quen phương pháp phân tích.
3- Tư tưởng, tình cảm, thái độ:
- Giáo dục lòng tự hào dân tộc, lòng biết ơn Bà Triệu.
- Giáo dục tinh thần đấu tranh chống mọi âm mưu phá hoại của kẻ thù.
b- Thiết bị, đồ dùng và tài liệu dạy học:
- ảnh lăng Bà triệu.
- Bẳng phụ vẽ sơ đồ sự phân hoá xã hội.
- Hướng dẫn sử dụng kênh hình trong SGK Lịch sử THCS.
- Tập bản đồ, tranh ảnh, bài tập Lịch sử 6.
- Tư liệu và phương tiện liên quan, tài liệu chuẩn kiến thức
c- Tiến trình tổ chức dạy và học:
* ổn định và tổ chức:
* Kiểm tra bài cũ:
-? Chế độ cai trị của bọn phong kiến phương Bắc tàn bạo như thế nào?
-? Tìm dẫn chứng tỏ kinh tế nước ta vẫn tiếp tục phát triển?
* Giới thiệu bài mới:
Bên cạnh những thay đổi về hành chính, kinh tế trong thời gian từ TK I- TK VI nước ta có những chuyển biến về văn hoá, xã hội.
3. Những chuyển biến về xã hội và văn hoá nước ta các thế kỉ I- VI.
Hoạt động dạy - học
Ghi bảng
- GV treo “Sơ đồ phân hoá xã hội”.
-? Qua sơ đồ em hãy cho biết: xã hội nước ta thời kì bị đô hộ có sự chuyển biến như thế nào? Em có nhận xét gì về sự chuyển biến đó?
- HS thảo luận:
- HS trình bày ý kiến trước lớp:
+ XH Văn Lang - Âu Lạc bị phân hoá thành 3 tầng lớp
+ Thời kì bị đô hộ: tầng lớp thống trị có địa vị và quyền lực cao thuộc về người Hán. Quý tộc Việt trở thành hào trưởng, họ bị chèn ép, khinh rẻnông dân bị chia thành 3 tầng lớp khác nhau.
* Sơ đồ phân hoá xã hội: (so sánh)
Thời Văn Lang - Âu Lạc
Thời kì nước ta bị đô hộ
Vua
Quan lại đô hộ
Quý tộc
Hào trưởng Việt
Địa chủ Hán
Nông dân công xã
Nông dân công xã
Nông dân lệ thuộc
Nô tì
Nô tì
- Xã hội tiếp tục bị phân hoá.
- Người Hán không ngừng thâu tóm quyền lực vào tay mình.
- GV chốt: Từ khi bị PK phương Bắc đô hộ XH Âu Lạc tiếp tục bị phân hoá. Những hào trưởng người Việt chính là tầng lớp đảm nhận sứ mạng lãnh đạo ND đánh đuổi bọn đô hộ giành ĐLDT.
- Yêu cầu HS đọc SGK từ đoạn “ Chính quyền đô hộhết”.
-? Theo em, chính quyền đô hộ mở một số trường học ở nước ta nhằm mục đích gì?
( Nhằm đồng hoá dân tộc ta)
-? Vì sao người Việt vẫn giữ được phong tục, tập quán và tiếng nói của tổ tiên?
+ Phong tục tập quánđược hình thành, xây dựng vững chắc từ lâu đời, nó trở thành đặc trưng riêng của người Việt, bản sắc dân tộc VN có sức sống bất diệt.
-? Theo em, thay đổi về kinh tế liên quan gì đến sự chuyển biến về xã hội – văn hoá?
+ Dẫn đến sự biến chuyển về xã hội – văn hoá
=> Xã hội thực sự là xã hội đô hộ.
- Người nghèo khổ: tăng
- Quan lại địa chủ Hán: chiếm địa vị thống trị.
* Văn hoá:
- Tiếp tục chính sách đồng hoá: 
Mở trường dạy chữ Hán; đưa Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo; luật lệ ; phong tục của người Hán
- Mặc dù vậy, nhân dân ta vẫn giữ được phong tục, tập quán và tiếng nói của tổ tiên. Đồng thời cũng tiếp thu những tinh hoa của nền văn hoá Trung Quốc và các nước khác làm phong phú thêm nèn văn hoá của mình.
4. Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu (248).
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
- Yêu cầu HS đọc SGK đoạn 1
-? Theo em, cuộc khởi nghĩa Bà Triệu và tất cả các cuộc khởi nghĩa trước đó, xuất phát từ những nguyên nhân nào?
- Yêu cầu HS đọc SGK từ đoạn “ Giữa TK IIIkhởi nghĩa”
-? Em biết gì về Bà Triệu?
- Yêu cầu HS đọc SGK đoạn in nghiêng.
-? Qua câu nói của Bà Triệu, em hiểu thêm điều gì về bà?
 - Yêu cầu HS đọc SGK từ đoạn “ Năm 248đế hết”
-? Hãy trình bày sơ lược diễn biến cuộc khởi nghĩa Bà Triệu?
-? Em có nhận xét gì về cuộc khởi nghĩa Bà Triệu?
-? Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu có ý nghĩa như thế nào?
- GV: Hình ảnh Bà Triệu cùng với cuộc khởi nghĩa của bà là một cuộc nổi dậy lớn, tiêu biểu cho ý chí giành ĐL của dân tộc. Nhân dân ta đời đời ghi nhớ công lao của Bà.
- GV cho HS xem ảnh lăng Bà Triệu.
- HS đọc SGK.
- Do bị áp bức, bóc lột nặng nề.
- HS trả lời theo SGK.
- Bà Triệu: một phự nữ đầy khí phách, hiên ngang, có chí lớn.
- Cuộc KN lan rộng Châu Giaodo chênh lệch lực lương, mưu kế hiểm độcthất bại.
- ý nghĩa: tiêu biểu cho ý chí quyết giành ĐL của dân tộc.
- Nguyên nhân: do bị áp bức, bóc lột nặng nề. Nhân dân ta không cam chịu kiếp sống nô lệ...
- Diễn biến: 
- Bà Triệu là người yêu nước có chí lớn dũng cảm.
Chuẩn bị: Tập hợp nghĩa quân, lập căn cứ Phú Điền (Hậu Lộc – Thanh Hoá).
+ Năm 248 cuộc khởi nghĩa bùng nổ. Bà Triệu lãnh đạo các nghĩa quân đánh phá các thành aapa của nhà Ngô ở quận Cửu Chân, rồi từ đó ra khắp Giao Châu.
+ Nhà Ngô huy động lực lượng lớn 6000 quân sang đàn áp cuộc khởi nghĩa. Cuộc khởi nghĩa thất bại. Bà Triệu hy sinh trên núi Tùng (Phú Điền – Hậu lộc – Thanh Hoá)
- ý nghĩa: Khẳng định ý chí bất khuất của dân tộc trong cuooc đấu tranh giành ĐL của dân tộc.
* Củng cố bài học:
-? Những nét mới về văn hoá nước ta các thế kỉ I- VI là gì?
-? Trình bày nguyên nhân, diễn biến, ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu?
-? Ngày nay dân số ngày một đông và phát triển đã có tác động thế nào đến môi trường? Làm sao để khắc phục những hạn chế đó?
* Hướng dẫn về nhà:
- Học bài nắm chắc những nét mới về văn hoá, nguyên nhân, diễn biến, ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu.
- Đọc và chuẩn bị bài 21 tìm hiểu nội dung bài theo các câu hỏi cuối mục, cuối bài.