Giáo án Hóa học nâng cao Lớp 11 - Học kỳ I - Năm học 2008-2009 - Phan Văn Hưng

t ủoọ cao (4000C) , aựp suaỏt cao vaứ coự xuực taực :
N20 + 3H2 D 2 H3 DH = - 92kJ 
b. Taực duùng vụựi kim loaùi :
 6Li + N20 đ 2 Li3N ( Liti Nitrua ) 
3Mg + N2 đ Mg3N2 (Magie Nitrua )
2 . Tớnh khửỷ :
- ễÛ nhieọt ủoọ 30000C (hoaởc hoà quang ủieọn ) :
N20 + O2 D 2NO . DH=180KJ 
- Khớ NO khoõng beàn :
 2O + O2 D 2O2 
- Caực oxit khaực nhử N2O , N2O3 , N2O5 và NO2 không ủieàu cheỏ trửùc tieỏp được tửứ nitụ vaứ oxi
IV. TRAẽNG THAÙI THIEÂN NHIEÂN VAỉ ẹIEÀU CHEÁ :
1. Traùng thaựi thieõn nhieõn :
- ễÛ daùng tửù do : chieỏm khoaỷng 80% theồ tớch khoõng khớ , toàn taùi 2 ủoàng vũ : 14N (99,63%) , 15N(0,37%) .
- ễÛ daùng hụùp chaỏt :NaNO3 
2 . ẹieàu cheỏ
a. Trong coõng nghieọp :
KKđ KK KKlỏng N2 khí CO2 
 H2O O2 lỏng 
b. Trong phoứng thớ nghieọm :
- ẹun dung dũch baừo hoứa muoỏi amoni nitrit ( Hoón hụùp NaNO2 vaứ NH4Cl ) :
NH4NO2 N2 + 2H2O .
V . ệÙNG DUẽNG :
Laứ moọt trong nhửừng thaứnh phaàn dinh dửụừng chớnh cuỷa thửùc vaọt.
Trong coõng nghieọp duứng ủeồ toồng hụùp NH3 , tửứ ủoự saỷn xuaỏt ra phaõn ủaùm , axớt nitrớc . . . Nhieàu nghaứnh coõng nghieọp nhử luyeọn kim , thửùc phaồm , ủieọn tửỷ . . .Sửỷ duùng nitụ laứm moõi trửụứng .
V. củng cố
	Duứng baứi taọp 1,2/40 SGK ủeồ cuỷng coỏ tieỏt hoùc .
 Baứi taọp veà nhaứ : 3, 4, 5 , 6 / 40 SGK
Tiết 16 Bài 11 amôniăc và muối amôni
Ngày soạn: 22/10/2008
I . mục tiêu bài dạy
1. Kieỏn thửực :
 Giuựp HS hieồu 
- Tớnh chaỏt hoựa hoùc cuỷa amoniac 
- Vai troứ quan troùng cuỷa amiac trong ủụứi soỏng vaứ trong kyừ thuaọt 
Cho HS bieỏt :
- Phửụng phaựp ủieàu cheỏ amoniac trong phoứng thớ nghieọm vaứ trong coõng nghieọp
2. Kyừ naờng :
- Dửùa vaứo caỏu taùo phaõn tửỷ ủeồ giaỷi thớch tớnh vaọt lyự , hoựa hoùc cuỷa amoniac.
-Vaọn duùng nguyeõn lyự chuyeồn dũch caõn baống ủeồ giaỷi thớch caực ủieàu kieọn kú thuaọt trong saỷn xuaỏt amoniac .
- Reứn luyeọn khaỷ naờng laọp luaọn logic vaứ khaỷ naờng vieỏt caực phửụng trỡnhtrao ủoồi ion . . .
II. phương pháp giảng dạy
 Trửùc quan - ẹaứm thoaùi
III.chuẩn bị của thầy và trò 
Duùng cuù : ống nghieọm , giaự oỏng nghieọm , chaọu thuyỷ tinh 
Hoựa chaỏt : NH3 , H2O , NH4Cl , Phenolphtaleõin .
IV. tiến trình bài dạy
	1. Bài cũ :
 - Neõu tớnh chaỏt hoựa hoùc cuỷa nitụ ? taùi sao ụỷ điều kiện thửụứng nitụ trụ veà maởt hoaự hoùc ? VD ? 
 - Tại sao trong các hợp chất nitơ chỉ có hoá trị tối đa là IV, trong khi các nguyên tố còn lại có hoá trị tối đa là V?
	2. Baứi mụựi :	
Hoạt động của giáo viên
hoạt động của học sinh
Hoaùt ủoọng 1 : 
GV: Hãy moõ taỷ sửù hỡnh thaứnh phaõn tửỷ NH3 và cho bieỏt ủaởc ủieồm caỏu taùo cuỷa phaõn tửỷ NH3?
GV: Hãy vieỏt coõng thửực electron vaứ coõng thửực caỏu taùo cuỷa phaõn tửỷ NH3 ?
GV: Vì sao NH3 là phân tử phân cực mạnh?
 Hoaùt ủoọng 2:
GV: Tiến hành thí nghiệm tính tan của amoniăc HS quan sát nêu các hiện tượng xảy ra và giải thích?
GV: Vì sao NH3 tan nhiều trong nước ?
 Hoaùt ủoọng 3: 
GV: Dung dũch NH3 theồ hieọn tớnh chaỏt cuỷa moọt kieàm yeỏu nhử theỏ naứo ?
GV: Dửùa vaứo thuyeỏt axớt – bazụ cuỷa Bronsteõt vieỏt phửụng trỡnh ủieọn li cuỷa NH3 trong nửụực?
GV: Dung dịch amoniac gồm những gì?
GV: Vì sao NH3 dễ tác dụng với axit tạo thành muối?
Hoaùt ủoọng 4 :
GV: Hãy viết các PTPƯ ion rút gọn trong các trường hợp trên?
GV: Tiến hành thí nghiệm cho tửứ tửứ d2 NH3 + d2 CuSO4 HS quan sát nêu các hiện tượng xảy ra và giải thích?
GV: Tương tự như trên hãy viết các phương phản ứng khi cho tửứ tửứ d2 AgNO3 vaứo d2 NaCl sau đó cho tiếp dd NH3 vào đến dư ?
GV: Sửù taùo thaứnh caực ion phửực laứ do sửù keỏt hụùp caực phaõn tửỷ NH3 baống caực electron chửa sửỷ duùng cuỷa nguyeõn tửỷ nitụ vụựi ion kim loaùi 
Hoaùt ủoọng 5 : 
GV: Xaực ủũnh soỏ oxihoựa cuỷa nitụ ? So với các soỏ oxihoựa coự theồ coự cuỷa nitụ ? Từ đó dự đoán tính chất hoá học có thể có của NH3?
GV: Vì sao NH3 có tính khử?
GV: Vì sao NH3 khi taực duùng vụựi Cl2 tạo ra khói trắng ?
GV:
 Duứng sụ ủoà ủeồ giaỷi thớch thớ nghieọm .
I . CAÁU TAẽO PHAÂN TệÛ :
 H : : H H – N – H
CT e H H
 N CTCT
 H • H 
 H
Lieõn keỏt trong phaõn tửỷ NH3 laứ lieõn keỏt CHT phaõn cửùc, đầu nitụ tớch ủieọn aõm , đầu hiủro tớch ủieọn dửụng .
-Phaõn tửỷ NH3 coự caỏu taùo hỡnh thaựp , ủaựy laứ moọt tam giaực ủeàu 
 phaõn tửỷ NH3 laứ phaõn tửỷ phaõn cửùc
II . TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ :
- Laứ chaỏt khớ khoõng maứu , muứi khai vaứ xoỏc , nheù hụn khoõng khớ .
- Khớ NH3 tan raỏt nhieàu trong nửụực , taùo thaứnh dung dũch amoniac coự tớnh kieàm yeỏu .
III. TÍNH CHAÁT HOÙA HOẽC 
1 . Tớnh bazụ yeỏu :
a. Taực duùng vụựi nửụực :
Trong dung dũch NH3 laứ moọt bazụ yeỏu , ụỷ 250C , Kb = 1,8. 10-5 
NH3 + H2O NH4+ + OH –
Dung dịch amoniac : chủ yếu là NH3 và một phần rất nhỏ ion NH4+, OH-
 b. Taực duùng vụựi axớt : 
- Taùo thaứnh muoỏi amoni .
 2NH3 + H2SO4 đ (NH4)2SO4 
 NH3 + H+ đ NH4+ .
 NH3(k) + HCl(k) đ NH4Cl(r )
c. Taực duùng vụựi dung dũch muoỏi cuỷa nhieàu kim loaùi , taùo keỏt tuỷa hiủroxit 
Al3++3NH3+3H2OđAl(OH)3+3NH4+ Fe2++2NH3+2H2OđFe(OH)2+2NH4+
2 . Khaỷ naờng taùo phửực :
CuSO4 +2NH3 +2H2O đ 
 (NH4)2SO4 + Cu(OH)2 
Cu(OH)2 + 4 NH3đ [Cu(NH3)4](OH)2
Cu(OH)2 + 4NH3 đ
 [Cu(NH3)4]2++ 2OH-
 Maứu xanh thaóm
AgCl + 2NH3 đ[Ag(NH3)2] Cl
AgCl + 2NH3 đ [Ag(NH3)2]+ + Cl- 
3 . Tớnh khửỷ :
a. Taực duùng vụựi oxi :
4NH3 +3O2 2N02 + 6H2O
4NH3 +5O2 4NO + 6H2O
 850 – 9000C, Pt- Ir
b. Taực duùng vụựi clo :
Khớ NH3 tửù boỏc chaựy trong khớ Clo taùo ngoùn lửỷa coự khoựi traộng :
 2NH3 + 3Cl2 đ N20 + 6 HCl
khớ HCl vửứa taùo thaứnh hoựa hụùp vụựi NH3
 NH3 + HCl đ NH4Cl
 Khoựi traộng laứ nhửừng haùt NH4Cl
c. Taực duùng vụựi moọt soỏ oxit kim loaùi:
2NH3 + 3CuO 3 Cu + N20 +3H2O
Khi ủun noựng , NH3 coự theồ khửỷ oxit cuỷa moọt soỏ kim loaùi thaứnh kim loaùi 
V. củng cố
* Phản ứng của NH3 với Cl2 tạo ra “ khói trắng”, chất này có công thức là.
A. HCl B. N2 C. NH3 D. NH4Cl 
* Để tách riêng NH3 ra khỏi hỗn hợp N2, H2 và NH3 trong công nghiệp, người ta đã sử dụng phương pháp nào sau đây?
 A. Cho hỗn hợp đi qua dung dịch nước vôi trong.
 B. Cho hỗn hợp đi qua CuO nung nóng.
 C. Cho hỗn hợp đi qua dung dịch H2SO4 đặc.
 D. Nén và làm lạnh hỗn hợp, NH3 hoá lỏng.
* Hướng dẫn SGK- bài tập về nhà. 
Tiết 17 amoniac - muối amoni ( tiết 2 )
Ngày soạn: 25/10/2008
 I. tiến trình bài dạy
Bài cũ: Tính chất hóa học cơ bản của amôniắc, giải thích nguyên nhân?
Hoạt động của giáo viên
hoạt động của học sinh
Hoaùt ủoọng 1
GV: Hãy nêu các ứng dụng của NH3 ?
GV: Trong phoứng thớ nghieọm vaứ trong coõng nghieọp NH3 ủửụùc ủieàu cheỏ nhử theỏ naứo ?
GV: Laứm theỏ naứo ủeồ caõn baống chuyeồn dũch veà phớa NH3 ?
GV: Duứng sụ ủoà thieỏt bũ toồng hụùp NH3 ủeồ giaỷi thớch quaự trỡnh tạo thành saỷn phaồm. 
Hoaùt ủoọng 2 
GV: Cho HS quan saựt tinh theồ muoỏi amoni clorua.
GV: Hoứa caực tinh theồ muoỏi amoni clorua vaứo nửụực. Haừy nhaọn xeựt traùng thaựi , maứu saộc , tớnh tan ?
Hoaùt ủoọng 3 
GV : Làm thí nghiệm sau :
- ống 1 : (NH4)2SO4 + NaOH 
- ống 2 : NH4Cl + AgNO3 .
GV: HS quan saựt hieọn tửụùng , vieỏt phửụng trỡnh phaõn tửỷ vaứ ion ruựt goùn ?
GV: Cho NH4Cl vaứo oỏng nghieọm, ủun noựng. Hãy nêu hiện tượng nhaọn xeựt vaứ giaỷi thớch ?
GV: Dửùa vaứo phaỷn ửựng gv phaõn tớch ủeồ hs thaỏy ủửụùc baỷn chaỏt cuỷa phaỷn ửựng phaõn huyỷ muoỏi amoni .
GV: Tuyứ thuoọc vaứo axit taùo thaứnh maứ NH3 coự theồ bũ oxi hoaự thaứnh caực saỷn phaồm khaực nhau .
GV: Hướng dẫn HS viết các phương trình phản ứng với (NH4)2SO4, (NH4)2Cr2O7
IV.ệÙNG DUẽNG :
Sản xuất HNO3, phân bón, chất gây lạnh trong máy lạnh.
V. ẹIEÀU CHEÁ :
1. Trong phoứng thớ nghieọm :
 NH4+ + OH- NH3 + H2O
Cho muoỏi amoni taực duùng vụựi kieàm
2 . Trong coõng nghieọp:
 N2(k) + 3H2(k) 2NH3 ∆H = - 92 kJ 
Hạ nhiệt độ : thích hợp 450 – 5000C
Tăng P : thích hợp 200 – 300 at 
b. muối amoni
I. TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ :
- Laứ nhửừng hụùp chaỏt tinh theồ ion , Phaõn tửỷ goàm cation NH4+ vaứ anion goỏc axit .
- Muoỏi amoni ủeàu deó tan trong nửụực vaứ khi tan ủieọn ly hoaứn toaứn thaứnh caực ion 
 NH4Cl đ NH4+ + Cl-
 Ion NH4+ khoõng coự maứu .
II . TÍNH CHAÁT HOÙA HOẽC 
1 . Phaỷn ửựng trao ủoồi ion :
(NH4)2SO4+ 2 NaOH đ2NH3↑ + 
 Na2SO4 + 2H2O 
 NH4+ + OH- → NH3↑ +H2O 
 đ Phaỷn ửựng naứy duứng ủeồ ủieàu cheỏ NH3 trong PTN 
NH4Cl +AgNO3 đ AgCl↓ + NH4NO3 
 Cl- +Ag+ đ AgCl ↓.
2 . Phaỷn ửựng nhieọt phaõn :
a. Muoỏi amoni taùo bụỷi gốc axớt khoõng coự tớnh oxihoựa :
Muoỏi ụỷ ủaựy oỏng nghieọm giảm dần cho đến và xuaỏt hieọn ụỷ gaàn mieọng oỏng nghieọm NH4Cl thaờng hoa
 NH4Cl(r ) NH3(k) + HCl(k)
 HCl + NH3 NH4Cl
Khi ủun noựng bũ phaõn huỷy thaứnh amoniac vaứ axit 
 (NH4)2CO3 NH3 + NH4HCO3 
 NH4HCO3 NH3 + CO2 + H2O 
b. Muoỏi taùo bụỷi gốc axớt coự tớnh oxihoựa :
 NH4NO2 N2 + 2H2O 
 NH4NO3 N2O + 2H2O 
(NH4)2SO4 NH3 +NH4HSO4
3NH4HSO4N2+NH3+3SO2+6H2O
(NH4)2Cr2O7 N2 + Cr2O3 + 4H2O
II- Củng cố : 
* Khi nhiệt phân hoàn toàn NH4NO3 ta thu được các sản phẩm sau:
 A. N2O, H2O B. NH3, H2O C. NH3, N2O, H2O D. NH3, HNO3
* Hướng dẫn BT SGK – BTVN
 Tiết 18 Baứi 12 : AXiT NiTRiC Và Muối NiTRAT (tiết1)
Ngày soạn: 28/10/2008
I . mục tiêu bài dạy
	1. Kieỏn thửực :
- Hieồu ủửụùc tớnh chaỏt vaọt lyự , hoựa hoùc cuỷa axớt nitric vaứ muoỏi nitrat .
- Bieỏt phửụng phaựp ủieàu cheỏ axớt nitric trong phoứng thớ nghieọm vaứ trong coõng nghieọp
	2. Kyừ naờng :
- Reứn kyừ naờng vieỏt phửụng trỡnh phaỷn ửựng oxihoựa - khửỷ vaứ phaỷn ửựng trao ủoồi ion
- Reứn kyừ naờng quan saựt , nhaọn xeựt vaứ suy luaọn logic	
- Reứn luyeọn kyừ naờng vieỏt phửụng trỡnh phaỷn ửựng oxihoựa – khửỷ .
 II. phương pháp giảng dạy 
 Trửùc quan – Neõu vaứ giaỷi quyeỏt vaỏn ủeà - ẹaứm thoaùi .
III.chuẩn bị của thầy và trò
Duùng cuù : ống nghieọm , giaự ủụừ , oỏng nhoỷ gioùt , ủeứn coàn
Hoaự chaỏt : Axớt HNO3 ủaởc vaứ loaừng , d2 H2SO4 loaừng , d2 BaCl2 ,d2 NaNO3 , NaNO3 Tinh theồ Cu(NO3)2 tinh theồ , Cu , S .
IV. tiến trình bài dạy
	1. Bài cũ :
 * Cho bieỏt tớnh chaỏt hoựa hoùc cuỷa NH3 ? phaỷn ửựng minh hoùa ? 
 * Tớnh chaỏt cuỷa muoỏi amoni ? cho vớ duù minh hoaù ?
	2. Baứi mụựi :
Hoạt động của giáo viên
hoạt động của học sinh
Hoaùt ủoọng 1: 	
GV: Hãy vieỏt CTCT, xaự