Giáo án Hóa học Lớp 9 - Chương trình cả năm - Năm học 2010-2011

 Ca(OH)2 ë b×nh thu Cl2 cã t¸c dông g×?
HS: ®Ó khö khÝ clo sau thÝ nghiÖm.
+ V× sao trong qóa tr×nh ®iÒu chÕ clo ng­êi ta më kh¸o tõ tõ cho mét Ýt HCl ch¶y xuèng ?HS: ®Ó h¹n chÕ l­îng clo sinh ra d­, g©y ®éc h¹i.
GV l¾p r¸p dông cô theo h×nh 3.5 SGK vµ lµm thÝ nghiÖm ®iÒu chÕ khÝ clo. Yªu cÇu hs quan s¸t hiÖn t­îng :
- Sù thay ®æi mµu s¾c cña MnO2 ?
- Cã hiÖn t­îng g× ë thµnh b×nh vµ b×nh thu khÝ clo?
 tõ c¸c hiÖn t­îng trªn em h·y dù ®o¸n s¶n phÈm vµ viÕt PTP¦.
GV chèt l¹i: trong phßng thÝ nghiÖm , ta ®iÒu chÕ khÝ clo tõ HCl ®Ëm ®Æc vµ MnO2 .
Ho¹t ®éng 3. §iÒu chÕ trong c«ng nghiÖp 
? ViÕt PTP¦ ®iÒu chÕ NaOH trong c«ng nghiÖp ?
HS: 2 NaCl + 2 H2O 2 NaOH + H2 + Cl2 
GV: ChÝnh ph¶n øng nµy còng dïng ®Ó ®iÒu chÕ clo trong c«ng nghiÖp. H·y cho biÕt tªn cña ph­¬ng ph¸p nµy?
HS: ®iÖn ph©n cã mµng ng¨n dung dÞch muèi ¨n b·o hoµ.
GV yªu cÇu hs quan s¸t s¬ ®å b×nh ®iÖn ph©n ®Ó m« t¶ qu¸ tr×nh ®iÒu chÕ clo trong c«ng nghiÖp. 
HS th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi.
? ë n­íc ta khÝ clo ®­îc s¶n xuÊt ë ®©u ?
HS: Nhµ m¸y ho¸ chÊt ViÖt Tr×; nhµ m¸y giÊy B·i B»ng; 
GV chèt l¹i : KL / SGK
III.øng dông cña clo
Clo cã nhiÒu øng dông trong ®êi sèng vµ s¶n suÊt.
IV.§iÒu chÕ khÝ clo
1.§iÒu chÕ khÝ clo trong phßng thÝ nghiÖm.
Dïng chÊt oxi ho¸ m¹nh t¸c dông víi dung dÞch axit HCl ®Æc, nãng.
4HCL + MnO2 
 MnCl2 + Cl2 + H2O 
2.§iÒu chÕ trong c«ng nghiÖp.
§iÖn ph©n dung dÞch NaOH b·o hoµ cã mµng ng¨n.
2 NaCl + 2 H2O 2 NaOH + H2 + Cl2
4. Cñng cè
GV chiÕu ®Ò bµi :
1.Nh÷ng cÆp ho¸ chÊt nµo sau ®©y ®­îc dïng ®Ó ®iÒu chÕ clo trong PTN:
A. HCl vµ MnCl2 B. HCl vµ MnO2
C. HCl vµ KMnO4 D. B; C ®Òu ®óng
Bµi 11 ( SGK, TR 81): Gv h­íng dÉn HS lµm bµi.
5. H­íng dÉn vÒ nhµ
- Häc bµi theo SGK vµ vë ghi
- Lµm bµi tËp : tõ 4 ®Õn 11/ SGK
- Xem tr­íc bµi : Cacbon
TiÕt 33 Ngµy so¹n: 7/ 12/ 2010
 Bµi 27: Cacbon
I.Môc tiªu:
1. KiÕn thøc.
HS biÕt ®­îc:
- §¬n chÊt cacbon cã ba d¹ng thï h×nh chÝnh, d¹ng ho¹t ®éng ho¸ häc nhÊt lµ cacbon v« ®Þnh h×nh.
- Cacbon v« ®Þnh h×nh cã tÝnh hÊp phô vµ ho¹t ®éng ho¸ häc m¹nh nhÊt. Cacbon lµ phi kim ho¹t ®éng ho¸ häc yÕu: T¸c dông víi oxi víi mét sè kim lo¹i.
- Mét sè øng dông cña cacbon.
2. KÜ n¨ng.
- Quan s¸t thÝ nghiÖm, h×nh ¶nh thÝ nghiÖm rót ra nhËn xÐt.
- ViÕt ph­¬ng tr×nh ho¸ hoc.
3. Th¸i ®é.
- Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc.
II.ChuÈn bÞ:
GV: - Dông cô: èng nghiÖm cã vuèt nhän, cèc thuû tinh, ®Ìn cån .
 - Ho¸ chÊt : mùc tÝmbét CuO, than gç, n­íc v«i trong, lä ®ùng khÝ O2 ®· thu s½n.
III.TiÕn tr×nh bµi gi¶ng :
æn ®Þnh.
Bµi cò.
- Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña clo? ViÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng minh ho¹?
 3. Bµi häc.
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung
Ho¹t ®éng 1. C¸c d¹ng thï h×nh cña cacbon
?Em h·y cho biÕt kÝ hiÖu ho¸ häc vµ NTK cña cacbon?
GV lÊy vÝ dô : khÝ oxi (O2) vµ khÝ ozon ( O3) ®­îc gäi lµ c¸c d¹ng thï h×nh cña oxi. 
?VËy hai khÝ trªn cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c nhau ? 
?Tõ ®ã thö ®o¸n xem c¸c d¹ng thï h×nh lµ g× ? 
HS suy nghÜ tr¶ lêi .
?Trong tù nhiªn cacbon cã nh÷ng d¹ng thï h×nh nµo ?
HS: c¸c d¹ng thï h×nh cña cacbon lµ : kim c­¬ng , than ch× , cacbon v« ®Þnh h×nh.
? Nªu c¸c tÝnh chÊt vËt lý c¬ b¶n cña c¸c d¹ng thï h×nh ®ã?
? Theo c¸c em trong c¸c d¹ng thï h×nh c¶u cacbon d¹ng nµo ho¹t ®éng ho¸ häc m¹nh nhÊt?
HS tr¶ lêi.
GV chèt l¹i : Thï h×nh lµ d¹ng tån t¹i c¸c ®¬n chÊt kh¸c nhau cña cïng mét nguyªn tè ho¸ häc . 
Ho¹t ®éng 2. TÝnh chÊt cña cacbon 
GV tæ chøc cho c¸c nhãm HS lµm thÝ nghiÖm vÒ tÝnh hÊp thô cña cacbon, quan s¸t hiÖn t­îng, nhËn xÐt vµ gi¶i thÝch.
HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, suy nghÜ gi¶i thÝch hiÖn t­îng .
GV: Do than gç xèp cã kh¶ n¨ng gi÷ l¹i trªn bÒ mÆt cña nã c¸c chÊt khÝ, chÊt h¬i, chÊt tan trong dung dich. V× vËy ta nãi than gç cã tÝnh hÊp phô.
GV yªu cÇu HS liªn hÖ thùc tÕ?
HS liªn hÖ than gç cã tÝnh hÊp phô mïi , mµu nªn ®­îc dïng ®Ó läc n­íc khö mïi c¬m khª, lµm tr¾ng ®­êng ,
GV:Than gç , than x­¬ng  míi ®iÒu chÕ cã tÝnh hÊp phô cao gäi lµ than ho¹t tÝnh. 
a) GV biÓu diÔn thÝ nghiÖm ®èt ch¸y C trong lä ®ùng oxi. Cho HS quan s¸t, nhËn xÐt.
HS: Cacbon ch¸y trong oxi t¹o thµnh khÝ CO2, ph¶n øng to¶ nhiÒu nhiÖt , ph­¬ng tr×nh ph¶n øng : ..
GV: Cacbon t¸c dông ®­îc víi kim lo¹i vµ hi®ro nh­ng ph¶n øng x¶y ra rÊt khã kh¨n:
 2C + Ca CaC2 ; C + 2H2 CH4 
? VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc cña cacbon? VÒ møc ®é ho¹t ®éng ho¸ häc cña cacbon ?
HS: Cacbon cã c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc cña phi kim, nã lµ 1 phi kim ho¹t ®éng ho¸ häc yÕu.
b) GV biÓu diÔn thÝ nghiÖm: Trén 1 th×a nhá bét CuO kh« víi 2 th×a nhá C ®· t¸n nhá sÊy kh«, cho 1 Ýt hçn hîp vµo èng nghiÖm kh«, ®Ëy nót dÉn khÝ, l¾p dông cô nh­ h×nh 3.9SGK råi ®un nãng hçn hîp.
HS quan s¸t , nhËn xÐt vµ viÕt PTP¦:
GV chèt l¹i : ë nhiÖt ®é cao C khö ®­îc mét sè oxit kim lo¹i ho¹t ®éng ho¸ häc trung b×nh : PbO; ZnO;  thµnh Pb; Zn ;  C ®­îc øng dông ®Ó ®iÒu chÕ kim lo¹i.
? Ph¶n øng gi÷a cacbon víi oxi, víi oxit kim lo¹i gäi lµ ph¶n øng g×? Vai trß cña cacbon trong c¸c ph¶n øng ®ã?
HS: Gäi lµ ph¶n øng oxi ho¸ - khö, cacbon lµ chÊt khö.
Ho¹t ®éng 3. øng dông cña cacbon
? Tuú theo tÝnh chÊt mµ c¸c d¹ng thï h×nh cña cacbon ®­îc øng dông nh­ thÕ nµo ?
HS nªu c¸c øng dông cña cacbon nh­ SGK
KHHH : C 
NTK : 12
I. C¸c d¹ng thï h×nh cña cacbon
1. D¹ng thï h×nh lµ g×?
C¸c d¹ng thï h×nh cña mét nguyªn tè ho¸ häc lµ nh÷ng ®¬n chÊt kh¸c nhau do nguyªn tè ®ã t¹o nªn.
2. Cacbon cã nh÷ng d¹ng thï h×nh nµo ?
- Kim c­¬ng
- Than ch×
- Cacbon v« ®Þnh h×nh.
II. tÝnh chÊt cña cacbon.
1.TÝnh hÊp phô:
Than gç xèp cã kh¶ n¨ng gi÷ l¹i trªn bÒ mÆt cña nã c¸c chÊt khÝ, chÊt h¬i, chÊt tan trong dung dich. V× vËy ta nãi than gç cã tÝnh hÊp phô.
2.TÝnh chÊt ho¸ häc :
a) Cacbon tac dông víi oxi
C + O2 CO2 + Q
b) Cacbon t¸c dông víi oxit kim lo¹i.
C + 2CuO 2Cu + CO2
Cacbon cã tÝnh khö. 
III. øng dông cña cacbon:
( SGK)
4. Cñng cè 
- GV yªu cÇu HS ®äc kÕt luËn chung trong Sgk.
- ViÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng cña C víi c¸c oxit sau:
a)CuO b) PbO c) CO2 d) FeO
H·y cho biÕt lo¹i ph¶n øng, vai trß cña C trong c¸c ph¶n øng, øng dông cña ph¶n øng ®ã.
- Lµm bµi tËp 3/ SGK
5. DÆn dß.
- Häc bµi 
- Lµm bµi tËp 1, 2, 4, 5(Sgk) vµ 27.3 / SBT
- ¤n tËp tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit axit; nguyªn t¾c luyÖn gang thÐp.
TiÕt 34. Ngµy so¹n: 13/ 12/ 2010
 Bµi 28: Cac oxit cña cacbon.
I Môc tiªu:
1. KiÕn thøc.
HS biÕt ®­îc :
- Cacbon t¹o 2 oxit t­¬ng øng lµ CO vµ CO2 .
- CO lµ oxit kh«ng t¹o muèi, ®éc, khö ®­îc nhiÒu oxit kim lo¹i ë nhiÖt ®é cao.
- CO2 cã nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit axit.
2. KÜ n¨ng.
- BiÕt quan s¸t thÝ nghiÖm, h×nh ¶nh thÝ nghiÖm vµ rót ra tÝnh chÊt ho¸ häc cña CO vµ CO2 .
- ViÕt ph­¬ng tr×nh ho¸ häc.
- NhËn biÕt CO2
3. Th¸i ®é.
- Gi¸o dôc th¸i ®é nghiªm tóc, cÈn thËn khi lµm thÝ nghiÖm; Cã ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng.
II.ChuÈn bÞ:
GV: - Ho¸ chÊt : NaHCO3; dd HCl; quú tÝm; nÕn; n­íc .
 - Dông cô thÝ nghiÖm : b×nh kÝp , nót cao su cã èng dÉn khÝ, 1 lä cã nót cao su ®Ó thu khÝ, 1 èng nghiÖm ®ùng n­íc, 1 cèc thuû tinh nhá, kÑp gç, ®Ìn cån, diªm.
III.TiÕn tr×nh bµi gi¶ng :
1.æn ®Þnh.
2. Bµi cò:
- Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña cacbon? ViÕt PTP¦?
3. D¹y häc bµi míi .
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Ghi b¶ng
Ho¹t ®éng 1. Cacbon oxit 
GV gäi 1HS nªu CTHH vµ PTK cña cacbon oxit.
? Nghiªn cøu SGK, cho biÕt CO cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lý nµo ?
HS: CO lµ chÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, Ýt tan trong n­íc, nhÑ h¬n kh«ng khÝ, rÊt ®éc.
GV: Gi¶ng gi¶i thªm vÒ t¸c h¹i cña CO vµ c¸ch phßng tr¸nh.
GV cho HS nh¾c l¹i c¸c tÝnh chÊt vËt lÝ cña CO.
? CO cã nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc nµo? gièng vµ kh¸c g× so víi C ?
GV kh¼ng ®Þnh: CO kh«ng cã kh¶ n¨ng t¸c dông víi n­íc, kiÒm vµ axit ë nhiÖt ®é th­êng tÝnh chÊt a
? B»ng kiÕn thøc ®· häc, em h·y cho biÕt CO cßn cã nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc nµo kh¸c n÷a kh«ng?
GV treo tranh vÏ h×nh 3.11 lªn b¶ng, h­íng dÊnh quan s¸t, m« t¶, nhËn xÐt rót ra kÕt luËn vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc cña CO HS m« t¶ thÝ nghiÖm theo tranh vÏ.
GV: CO lµ chÊt khö m¹nh , khö ®­îc nhiÒu oxit kim lo¹i t¹o thµnh kim lo¹i .
HS lªn b¶ng viÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng CO víi CuO, Fe3O4 ,
? Nªu øng dông cña CO ?
HS suy nghÜ dùa vµo c¸c tÝnh chÊt ®Ó tr¶ lêi 
Ho¹t ®éng 2. Cacbon ®ioxit
? Em h·y cho biÕt c«ng thøc ph©n tö vµ ph©n tö khèi cña cacbon ®ioxit?
? Nªu c¸c tÝnh chÊt vËt lÝ cña CO2 mµ em biÕt ?
HS: CO2 lµ chÊt khÝ kh«ng mµu; nÆng h¬n kh«ng khÝ
GV lµm thÝ nghiÖm rãt CO2 tõ cèc nµy sang cèc kh¸c ®Ó chøng minh CO2 nÆng h¬n kh«ng khÝ vµ kh«ng duy tr× sù ch¸y .
GV lµm thÝ nghiÖm chøng minh ph¶n øng gi÷a CO2 víi H2O t¹o thµnh dd axit víi thuèc thö lµ quú tÝm.
HS quan s¸t, nªu hiÖn t­îng vµ gi¶i thÝch .
GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i ph¶n øng gi÷a oxit axit víi dd baz¬. ViÕt PTP¦ gi÷a CO2 víi NaOH .
GV bæ xung ®Ó ph¶n øng t¹o ra 2 lo¹i muèi Na2CO3 vµ NaHCO3.
HS nhËn xÐt : Ph¶n øng cña CO2 vµ NaOH t¹o ra s¶n phÈm kh¸c nhau tuú thuéc vµo tØ lÖ sè mol gi÷a hai chÊt tham gia ph¶n øng.
GV: Tuú theo tØ lÖ sè mol gi÷a CO2 vµ NaOH mµ ph¶n øng cã thÓ t¹o ra muèi trung hoµ hay muèi axit hoÆc c¶ hai lo¹i muèi trªn .
? ViÕt PTP¦ gi÷a CO2 víi oxit baz¬?
? So s¸nh tÝnh chÊt ho¸ häc cña CO2 víi tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit axit råi rót ra kÕt luËn ? 
HS: CO2 cã nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit axit 
? CO2 cßn cã øng dông g× trong ®êi sèng s¶n xuÊt hay kh«ng ? Nång ®é CO2 cao trong kh«ng khÝ cã t¸c h¹i g× ?
 HS suy nghÜ tr¶ lêi .
I. Cacbon oxit
KHHH: CO
PTK : 28
1.TÝnh chÊt vËt lÝ : (SGK)
2.TÝnh chÊt ho¸ häc :
a. CO lµ oxit trung tÝnh .
b. CO lµ chÊt khö.
CO khö ®­îc nhiÒu oxit kim lo¹i ë nhiÖt ®é cao.
CuO + CO Cu + CO2
Fe3O4 + 4CO 3Fe + 4CO2
2CO + O2 2 CO2
3. øng dông (Sgk)
II. Cacbon ®ioxit
CTHH: CO2 
 PTK : 44
1.TÝnh chÊt vËt lÝ : (SGK)
2.TÝnh chÊt ho¸ häc :
CO2 cã tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit axit.
a. T¸c dông víi n­íc 
CO2 + H2O D H2CO3 
b. T¸c dông víi dung dÞch baz¬
CO2 + 2NaOHNa2CO3+ H2O
1mol 2mol
CO2 + NaOH NaHCO3 
1mol 1mol
c. T¸c dông víi oxit baz¬
CO2 + CaO CaCO3 
CO2 t¸c dông víi mét sè oxit baz¬ t¹o thµnh muèi .
3. øng dông : (SGK)
4. Cñng cè.
- GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c tÝnh chÊt quan träng cña CO vµ CO2 .
- Lµm bµi tËp 2/ SGK.
5. DÆn dß.
-