Giáo án Hóa học 9 - Tiết 43 đến tiết 67

quả?
* Ta phải sử dụng nhiên liệu cho hiệu quả vì :
+ Nếu nhiên liệu cháy ko hoàn toàn sẽ vừa gây lãng phí , vừa làm ô nhiễm môi trường .
+ Sử dụng nhiên liệu hiệu quả là làm thế nào để nhiên liệu cháy hoàn toàn đồng thời tận dụng được nhiệt lượng do quá trình cháy tạo ra.
* Muốn sd nhiên liệu hiệu quả ta phải thực hiện những biện pháp sau:
- HS đọc SGK
- Cung cấp đủ oxi (không khí) cho quá trình cháy: VD thổi ko khí vào lò , xây ống khói cao để hút gió .
- Tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với oxi : VD chẻ nhỏ củi , đập nhỏ than,..
- Điều chỉnh lượng nhiên liệu cháy cho phù hợp
? Ngoài nguyên nhân năng suất toả nhiệt cao tại sao nhiên liệu khí lại được ưa dùng hơn các nhiên liệu rắn ---> Em có biết!
4. Bài tập: - Bài tập 1, 2, 3,4 /SGK
5. Dặn dò: 
- Về nhà làm bài tập:
Bài tập 1:
Giải thích tại sao có thể nói khí thải của các nhà máy và khí thải của các động cơ đốt trong (ô tô, xe máy...) là nguyên nhân của mưa axit?
Bài tập 2:
Một trong những sản phẩm của quá trình luyện than cốc là một hiđrocacbon có tên là băng phiến. Băng phiến có phân tử khối là 128 đvC. Khi đốt cháy hoàn toàn 3,2 gam băng phiến thu được 11 gam CO2 và 1,8 gam nước. Xác định CTPT của băng phiến.
(C10H8)
- Chuẩn bị bài mới: bài thực hành tính chất của hiđrocacbon.
Tiết:
53
Ngày soạn:
Thực hành: TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA HIĐROCACBON
A/ Mục tiêu:
- Củng cố các kiến thức về hiđrocacbon.
- Rèn luyện các kỹ năng thí nghiệm: lắp dụng cụ, quan sát, ghi chép, so sánh.
B/ Chuẩn bị:
- 6 bộ dụng cụ thực hành cho học sinh: 1 khay, 1 bình cầu (ống nghiệm) có nhánh lắp sẵn trên 1 giá, 1 ống dẫn cao su, 1 chậu thuỷ tinh, 4 ống nghiệm, dung dịch Brom hoặc dung dịch iot, ống thuỷ tinh vuốt nhọn (4cm), benzen.
C/ Tổ chức hoạt động:
1/ Ổn định tổ chức lớp:
2/ Bài mới:
GV vào bài: SGK
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
I. Tiến hành thí nghiệm:
Thí nghiệm 1: Điều chế axetilen
? Người ta tường điều chế axetilen bằng cách nào
Cho vào ống nghiệm có nhánh 1 mẩu CaC2 sau đó nhỏ khoảng 2-3 ml nước .
Thu khí axêtilen bằng cách đẩy nước
? Nêu cách tiến hành thí nghiệm
Thí nghiệm 2: Tính chất của axetilen
- Sục khí axetilen điều chế được vào dung dịch Br2
- Dẫn khí C2H2 thoát ra ở ống nghiệm A vào ống nghiệm C đựng dd Br2
HT: Ở ống nghiệm C màu da cam của dd Br2 bị nhạt màu dần 
C2H2 + 2Br2→ C2H2Br4
- Dẫn khí axetilen qua đầu ống thuỷ tinh vuốt nhọn rồi đốt
- Dẫn khí C2H2 qua ống thuỷ tinh vuốt nhọn rồi châm lửa đốt ( phải để cho khí thoát ra 1 lúc để đuổi hết không khí rồi mới đốt để tránh nổ )
HT: Khi đốt C2H2 cháy với ngọn lửa màu xanh .
2C2H2 + 5O2 4CO2 + 2H2O
Thí nghiệm 3: Tính chất vật lý của benzen
- Cho 1ml C6H6 vào ống nghiệm đựng 2ml nước cất, lắc kỹ
- Tiếp tục cho 2ml dung dịch Br2 loãng vào, lắc kỹ
II. Viết bản tường trình:
3. Các nhóm trình bày kết quả thí nghiệm, GV đánh giá
4. Dặn dò: 
- Thu dọn dụng cụ.
- Chuẩn bị bài mới: Rượu etylic
Chương 5: DẪN XUAÁT CUÛA HIÑROÂCACBON
 Tieát 54: 
RÖÔÏU EÂTYLIC ( C2H6O: 46)
I. Muïc tieâu: 
- HS naém ñöôïc CTPT- CTCT- T/c lí hoïc – t/chh – ÖD cuûa C2H6O
- Bieát nhoùm –OH laø nhoùm nhuyeân töû gaây ra t/c ñaëc tröng cuûa röôïc 
- Bieát ñoä röôïu – caùch tính ñoä röôïc – caùch ñieàu cheá röôïu 
- Vieát ñöôïc PTPÖcuûa röôïu vôùi Na, bieát caùch giaûi baøi taäp veà röôïu 
II. Chuaån bò : GV:Maùy chieáu , Thí nghieäm ñoát röôïu , thí nghieäm röôïu pö vôùi Na
 Duïng cuï : Coác thuyû tinh (2chieác ), Ñeøn coàn , Panh saét , Dieâm, 
Hoaù chaát : Na, C2H5OH( coàn ), H2O
III: Toå chöùc hoaït ñoäng 
1. Kieåm tra baøi cuõ 
2. Baøi môùi :
Vaøo baøi :ôû SGK
 Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø 
GV: GT veà caùc hôïp chaát coù oxi , caùc hôïp chaát tieâu bieåu : röôïu eâtylic, axitaxeâtic , glucoâzô,...
HS: QS loï ñöïng C2H5OH
Neâu caùc t/c vaät lyù cuûa röôïu 
Goùc chai röôïu coù ghi: 15o.
Em hieåu 150 coù nghóa laø gì?
→Trong 100ml röôïu ñoù coù 15 ml röôïu nguyeân chaát 
? Em hieåu ñoä röôïu laø gì ?
HS: Haõy giaûi thích Coâng thöùc tính ñoä röôïu :
BT: Haõy tính ñoä röôïu bieát 150ml röôïu naøy coù chuùa 30ml röôïu n/c.
Ñoä röôïu = ( 30 : 150) . 100 = 200
Röôïu 900 döôïc goïi laø coàn ko uoáng ñöôïc
 HS: QS moâ hình phaân töû röôïu eâtylic daïng roãng vaø ñaëc . Sau ñoù vieát CTCT cuûa röôïu .
Em haõy NX ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa röôïu eâtylic 
CYÙ : vò trí cuûa 6 nguyeân töû H
→ Chính nhoùm OH naøy laøm cho röôïu coù t/c ñaëc tröng 
GV: HD hs laøm thí nghieäm : Ñoát coàn 
HS: QS neâu ht, vieát PT:
Lieân heä : ÖÙng duïng cuûa röôïu , coàn , chaêt ñoát trong PTN
GV: HD hs laøm thí nghieäm 
Cho 1 maûu Na vaøo coác ñöïng röôïu etylíc .
Cho maåu Na vaøo coác ñöïng nöôùc ñeå so saùnh 
HS: QS ht vaø so saùnh .
Pö vôùi nöôùc : Na laên troøng 
Pö vôùi röôïu : Na noåi baäp beành do röôïu nheï hôn nöôùc 
GT: Nguyeân töû H trong nhoùm OH raát linh ñoäng 
PƯ treên thuộc loại pư gì ?
Kể cac ứng dụng của rượu ?
uống rượu điều độ có lợi , giúp cho cơ thể tiêu hoá tốt 
Uống nhiều rượu có hại cho sức khoẻ gây choáng váng ko làm chủ được mình VD: 
	Noäi dung 
I. Tính chaát vaät lyù 
- Laø chaát loûng ko maøu , nheï hôn nöôùc , tan voâ haïn trong nöôùc .
- Röôïu eâtylic soâi ôû 78,30 
- Röôïu eâtylic hoaø tan ñöôïc nhieàu chaát nhö ioát , benzen,...
*Ñoä röôïu laø soá ml röôïu n/c coù trong 100 ml hh röôïu vôùi nöôùc .
VD: Röôïu 45 0
Ñoä röôïu = Vröôïu n/c . 100 
	V hh röôïu 
II. Caáu taïo phaân töû .
CTPT: C2H6O
CTCT: 
 H H
H – C – C – O – H hay CH3- CH2 – OH 
 H H Hoaëc C2H5OH
NX: Trong phaân töû röôïu etylic coù 1 mguyeân töû H ko lk vôùi ntöû C maø lk vôùi ntöû O taïo ra nhoùm OH.
- Nhoùm OH : ñaëc tröng cuûa röôïu .
III. Tính chaát hoaù hoïc 
1.Röôïu etylic coù chaùy khoâng
- röôïu etylic chaùy vôùi ngoïn löûa maøu xanh , toaû nhieàu nhieät .→R­äu etylic t/d m¹nh víi oxi khi ®èt nãng 
PT: C2H6O + 3O2 2CO2 + 3H2O
 (l) (k) (K) (h)	
2. Röôïu etylic coù pö vôùi Na khoâng 
- Röôïu pö vôùi Na ko maõnh lieät baèng pö vôùi nöôùc .
- HT: Coù boït khí thoaùt ra , maåu Na tan daàn ,
PT: 2C2H5OH + 2Na → 2C2H5ONa + H2↑
- Pư trên thuộc loại pư thế ↔Đây là pư đặc trưng của rượu 
3. Pư với axit axêtic ( Bài sau) 
IV. Ứng dụng / SGK
V. Điều chế .
- Chất bột (or ñöôøng röôïu .
- Cho eâtilen pö vôùi nöôùc .
C2H4 + H2O → C2H5OH.
4. Cuûng coá : Caâu hoûi SGK
5.Luyeän taäp Cho Na dö vaøo coác ñöïng röôïu eâtilic 500 . Vieát PTPÖ xaûy ra.
BTVN: 1,2,3,4,5/139
Tieát 55: 
AXÍT AXEÂTÍC (C2H4O2: 60)
I. Muïc tieâu: 
- HS naém ñöôïc CTCT , t/c hh ,t/c vaät lyù vaø öùng duïng cuûa axitaxeâtic.
- Bieát nhoùm – COOH laø nhoùm gaây ra tính axit 
- Bieát kn este vaø pö este hoaù .
- Vieát ñöôïc pö cuûa axitaxeâtic vôùi caùc chaát .
II. Chuaån bò :
GV: Moâ hình phaân töû axit axeâtíc daïng ñaëc , daïng roãng .
Thí nghieäm CH3COOH t/d vôùi quyø tím, Na2CO3, NaOH.
Duïng cuï : Giaù oáng nghieäm ( 10 oáng nghieäm), keïp goã , oáng huùt, giaù saét, ñeàn coàn , coác thuyû tinh, Heä thoáng oáng daãn khí .
Hoaù chaát : CH3COOH, Na2CO3, NaOH, Pheânolphtaleâin, quyø tím .
III. Toå chöùc hoaït ñoäng .
1. KTBC: HS1: Neâu ñ ñ caáu taïo vaø t/c hh cuûa röôïu etylíc.
	2 hs leân chöõa bt 2-5/SGK
2. Baøi môùi : 
 Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø 
GV: Cho hs qs loï ñöïng CH3COOH .
Lieân heä vôùi thöïc teá : giaám aên laø dd chöùa 3-5%.
Trình baøy caùc t/c vaït lí cuûa CH3COOH.
Nhoû vaøi gioït dd CH3COOH vaøo oáng nghieäm ñöïng H2O, qs.
GV: cho Hs caùc nhoùm qs moâ hình phaân töû axitaxeâtic ( daïng ñaëc vaø daïng roãng ) 
GV: goïi 1 hs vieát CTCT, NX ñ.ñ caáu taïo .
Cyù: Ntöû H trong nhoùm COOH 
GV: Goïi 1 hs neâu t/c chung cuûa axit sau ñoù ñaët vaán ñeà: ax.axeâtic coù caùc t/c cuûa axit ko?
GV: hd hs laøm thí nghieäm theo nhoùm : 
Ngoaøi caùc t/c chung của axit thì axit axeâtic coøn coù t/c hh naøo khaùc ?
GV: coù theå tieán haønh thí nghieäm hoaëc cho HS xem baêng hình .Pö giöõa axit axeâtic vôùi röôïu eâtitic €loaïi pö este hoaù . SP thu ñöôïc laø este. 
	Noäi dung.
I. Tính chaát vaät lí 
- Axit axeâtic laø chaát loûng ko maøu vò chua, tan voâ haïn trong nöôùc .
II. Caáu taïo phaân töû .
-CTPT: C2H4O2
- Caáu taïo : H	 O
 H – C – C	 Hoaëc CH3COOH
 H	 O – H
Coù nhoùm COOH mang tính axit.
Goác axit laø : CH3COO: hoaù trò (I): axeâtat
III. Tính chaát hoaù hoïc .
1. Axit axeâtic coù t/c hh cuûa axit khoâng?
*TN 1: Nhoû 1 gioït dd CH3COOH vaøo 1 maåu giaáy quyø tím : quyø tím hoaù ñoû .
*TN 2; : Nhoû vaøi gioït dd CH3COOH vaøo oáng nghieäm coù chöùa dd Na2CO3( hoaëc CaCO3)
 → HT:có sủi bọt khí 
PT:Na2CO3+2CH3COOH→2CH3COONa+ CO2↑+H2O
*TN 3: : Nhoû vaøi gioït dd CH3COOH vaøo oáng nghieäm coù chöùa dd NaOH coù vaøi gioït pheânolphtaleâin( maøu ñoû ) →chuyển dần về ko màu .
PT: CH3COOH + NaOH→CH3COONa + H2O
*TN 4: Nhoû vaøi gioït dd CH3COOH vaøo oáng nghieäm coù chöùakl h/ ñ maïnh (Mg. Na,..) →có khí bay ra.
PT: 2CH3COOH + 2Mg → (CH3COO)2Mg +H2↑
*TN 5: Nhoû vaøi gioït dd CH3COOH vaøo oáng nghieäm coù chöùa CuO (rắn đñen) → chất rắn tan dần tạo thành dd màu xanh.
PT: CH3COOH + CuO → 2CH3COO)2Cu + H2O
NX: Axit axêtíc là 1 axit hữu cơ có t/c của 1 axit yếu .
2.T/d với rượu êtylíc .
CH3COOH+HOC2H5CH3COOC2H5+H2O
 (L) (l) Eâtyl axeâtat
PÖ treân€ loaïi pö este hoaù(pö ñaëc tröng cuûa röôïu)
IV. ÖÙng duïng 
V. Ñieàu cheá 
CN: 2C4H10+5O2 CH3COOH +2H2O
Thöïc teá : leân men dd röôïu C2H5OH loaõng 
C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O
Luyeän taäp – cuûng coá :
GV: ch hs nhaéc laïi noäi dung chính cuûa baøi 
BT: Vieát caùc PTPÖ xaûy ra khi cho axit axeâtíc t/d vôùi : Ba(OH)2, CaCO3, Na, MgO, CH3OH.
2. Co boät Mg (dö) t/d vôùi 200 ml dd CH3COOH 1M.
a. Vieát PTPÖ.- b. Tính V khí thu ñöôïc (ñktc)
Tieát 56
MOÁI LIEÂN HEÄ GIÖÕA ETILEN, RÖÔÏU ETILIC VAØ AXÕIT AXEÂTIC.
I. Muïc tieâu:
- Hoïc sinh phaûi naêm ñöôïc moái lieân heä giöõa hiñroâcaùc bon , röôïu , axit vaø este vôùi caùc chaát cuï theå laø eâtylen, röôïu eâtylic , axitaxeâtic vaø eâtyle axeâtat.
- Vieát caùc PT theo sô ñoà chuyeån hoaù giöõa caùc chaát .
II. Chuaån bò : 
III. Caùc toå chöùc hoaït ñoäng 
1.KTBC : HS1: Neâu ct vaø t/chh cuûa axit axtic
 	HS2: Chöõ