Giáo án Hóa học 9 - kỳ 1

 , bæ xung.
GV chèt l¹i ý nghÜa cña d·y ho¹t ®éng ho¸ häc / SGK
HS th¶o luËn nhãm nhá tr¶ lêi c¸c c©u hái:
? C¸c kim lo¹i ®­îc s¾p xÕp nh­ thÕ nµo trong d·y ho¹t ®éng ho¸ häc ?
? Kim lo¹i ë vÞ trÝ nµo ph¶n øng víi n­íc ë nhiÖt ®é th­êng ?
? Kim lo¹i ë vÞ trÝ nµo ph¶n øng ®­îc víi dd axit gi¶i phãng khÝ hi®ro?
? Kim lo¹i ë vÞ trÝ nµo ®Èy ®­îc kim lo¹i ®øng sau ra khái dd muèi ?
 4. Cñng cè - ®¸nh gi¸
GV gäi 1 hs nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi. Sau ®ã cho hs lµm bµi tËp 1/SGK
HS suy nghÜ bµi tËp 1; 1hs ®øng t¹i chç tr¶ lêi : ®¸p ¸n ®óng :C
GV cho hs suy nghÜ lµm viÖc c¸ nh©n bµi tËp 4 /SGK, sau Ýt phót gäi 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy.
Zn + CuCl2 ® ZnCl2 + Cu
Cu + 2AgNO3 ® Cu(NO3)2 + 2 Ag
Zn + Mg ® kh«ng ph¶n øng
2Al + 3CuCl2 ® 2AlCl3 + 3Cu 
 5. H­íng dÉn vÒ nhµ . 
- Häc bµi , ghi nhí d·y ho¹t ®éng ho¸ häc cña kim lo¹i vµ ý nghÜa cña nã.
- Lµm bµi tËp 2 ; 3 ; 5 /SGK
TuÇn 13 Ngµy so¹n:19/11/07
 Ngµy d¹y : 30/11/07
 TiÕt 24: nh«m
I. Môc tiªu:
1 .KiÕn thøc: - HS n¾m ®­îc tÝnh chÊt vËt lý cña nh«m, n¾m ®­îc tÝnh chÊt ho¸ häc cña nh«m, biÕt c¸ch s¶n xuÊt nh«m.
- BiÕt dù ®o¸n tÝnh chÊt ho¸ häc cña nh«m dùa vµo tÝnh chÊt ho¸ häc cña kim lo¹i vµ vÞ trÝ cña nh«m trong d·y ho¹t ®éng ho¸ häc.
2. KÜ n¨ng: BiÕt lµm thÝ nghiÖm ®Ó kiÓm tra dù ®o¸n cña m×nh.
3. Th¸i ®é: - Gi¸o dôc niÒm tin vµo khoa häc; biÕt vËn dông , liªn hÖ kiÕn thøc võa häc víi thùc tiÔn cuéc sèng..
II.ChuÈn bÞ:
1. GV chuÈn bÞ
 Dông cô : b×a giÊy, ®Ìn cån, diªm, èng nghiÖm.
 Ho¸ chÊt : bét nh«m, d©y nh«m, dung dÞch CuCl2 , dung dÞch NaOH ®Æc.
B¶ng phô
 2. HS chuÈn bÞ: §äc tr­íc bµi
III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng :
1. æn ®Þnh tæ chøc: KiÓm tra sÜ sè HS
2 KiÓm tra bµi cò : 
 HS 1. Nªu ý nghÜa vµ d·y ho¹t ®éng ho¸ häc cña kim lo¹i.
 HS 2. Ch÷a bµi tËp 3/SGK
3. D¹y häc bµi míi:
 Ho¹t ®éng 1. TÝnh chÊt vËt lÝ
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
 Néi dung
? Em h·y cho biÕt kÝ hiÖu ho¸ häc , nguyªn tö khèi cña nh«m?
? C¸c em h·y quan s¸t lä ®ùng bét nh«m, d©y nh«m ®ång thêi liªn hÖ thùc tÕ, h·y nªu c¸c tÝnh chÊt vËt lÝ cña nh«m? 
GV bæ xung thªm : tÝnh dÎo, D = 2,7 g/cm3 ; 
?Nªu kÕt luËn vÒ tÝnh ch¸t vËt lÝ cña Al
HS nªu KHHH, NTK cña nh«m
HS suy nghÜ tr¶ lêi.
HS nªu kÕt luËn, chèt kiÕn thøc.
Nh«m
KHHH : Al
NTK : 27
I.TÝnh chÊt vËt lÝ :
-Lµ kim lo¹i ë thÓ r¾n, mµu tr¾ng b¹c, cã ¸nh kim.
-DÎo, dÔ d¸t máng, kÐo sîi, dÉn nhiÖt , dÉn ®iÖn tèt; D = 2,7 g/cm3 ; t0nc = 6600 C
 Ho¹t ®éng 2. TÝnh chÊt ho¸ häc
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
 Néi dung
? Dùa vµo tÝnh chÊt ho¸ häc cña kim lo¹i vµ ý nghÜa d·y ho¹t ®éng ho¸ häc cña kim lo¹i , em h·y dù ®o¸n tÝnh chÊt ho¸ häc cña nh«m ? V× sao em l¹i dù ®o¸n nh­ vËy?
+ GV biÓu diÔn thÝ nghiÖm ®èt ch¸y bét nh«m trªn ngän löa ®Ìn cån, h­íng dÉn HS quan s¸t hiÖn t­îng, nhËn xÐt, viÕt PTP¦ x¶y ra.
+ GV: ë ®k th­êng nh«m ph¶n øng víi oxi trong kh«ng khÝ t¹o ra 1 líp Al2O3 máng bÒn v÷ng b¶o vÖ Al , kh«ng cho nh«m t¸c dông víi oxi kh«ng khÝ vµ n­íc, lµm cho nh«m bÒn v÷ng ë nhiÖt ®é th­êng.
+ GV : nh«m t¸c dông ®­îc víi nhiÒu phi kim kh¸c nh­ Cl2 ; S ; .. t¹o thµnh muèi; gäi 1HS lªn b¶ng viÕt PTHH minh ho¹.
GV gäi 1 HS ®äc kÕt luËn trong SGK
GV cho HS lµm thÝ nghiÖm Al t¸c dông víi c¸c dd : HCl ; CuSO4 ; AgNO3 
GV bæ xung: Nh«m kh«ng t¸c dông víi H2SO4 ®Æc nguéi vµ HNO3 ®Æc nguéi.
? Qua c¸c thÝ nghiÖm võa lµm, em rót ra kÕt luËn g× vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc cña nh«m ? HS suy nghÜ tr¶ lêi.
GV: Ngoµi c¸c tÝnh chÊt chung cña kim lo¹i, nh«m cßn cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt nµo kh«ng? GV cho hs lµm thÝ nghiÖm: cho 1 ®o¹n d©y s¾t vµ 1 ®o¹n d©y nh«m vµo 2 èng nghiÖm riªng biÖt ®ùng dd NaOH
GV liªn hÖ thùc tÕ : kh«ng ®­îc dïng chËu nh«m ®Ó ®ùng v«i hoÆc dd kiÒm ® GV chèt l¹i tÝnh chÊt ho¸ häc cña nh«m.
HS suy nghÜ tr¶ lêi.
HS theo dâi thÝ nghiÖm,tr¶ lêi c¸c c©u hái:
HS: nh«m ch¸y s¸ng t¹o thµnh chÊt r¾n mµu tr¾ng
HS nghe gi¶ng, më réng kiÕn thøc.
HS lªn b¶ng viÕt PTHH
1 HS ®äc kÕt luËn
HS: - cho 1 sîi d©y Al vµo èng nghiÖm (1) ®ùng dd HCl
- Cho 1 sîi d©y Al vµo èng nghiÖm (2) ®ùng dd CuSO4
- Cho 1 sîi d©y Al vµo èng nghiÖm (3) ®ùng dd AgNO3 
Hs tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t hiÖn t­îng, gi¶i thÝch vµ viÕt PTHH minh ho¹.
HS : ë èng nghiÖm (2) cã chÊt r¾n mµu ®á b¸m vµo d©y nh«m, nh«m tan dÇn , mµu xanh cña dd CuSO4 nh¹t dÇn.
+ ë èng nghiÖm (3) cã chÊt r¾n mµu tr¾ng xanh b¸m vµo d©y nh«m, nh«m tan dÇn.
HS lµm thÝ nghiÖm , nªu hiÖn t­îng : ë èng nghiÖm cã d©y s¾t kh«ng cã hiÖn t­îng g× x¶y ra, ë èng nghiÖm ®ùng d©y nh«m thÊy cã bät khÝ tho¸t ra ®ång thêi d©y nh«m tan dÇn, chøng tá nh«m t¸c dông ®­îc víi dd kiÒm cßn s¾t th× kh«ng.
II.TÝnh chÊt ho¸ häc.
1.Nh«m cã tÝnh chÊt ho¸ häc cña kim lo¹i kh«ng ?
a.ph¶n øng cña nh«m víi phi kim.
-Ph¶n øng cña nh«m víi oxi:
4Al(r) + 3O2(k) ® 2Al2O3 (r)
-Ph¶n øng cña nh«m víi phi kim kh¸c :
2Al(r) + 3S(r) ® Al2S3(r)
KL: SGK
b.Ph¶n øng cña nh«m víi dung dÞch axit:
2Al(r)+6HCl (dd)® 
 2AlCl3(dd)+3H2(k)
 c.Ph¶n øng cña nh«m víi dung dÞch muèi.
2Al(r)+3CuSO4(dd)® 
Al2(SO4)3(dd)+2Cu(r)
Al(r) + 3AgNO3(dd) ®Al(NO3)3(dd)+3Ag(r)
KL : SGK
2.Nh«m cã tÝnh chÊt ho¸ häc kh¸c.
Nh«m ph¶n øng víi dung dÞch kiÒm
 Ho¹t ®éng 3. øng dông vµ s¶n xuÊt nh«m
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
 Néi dung
GV yªu cÇu HS nªu c¸c øng dông cña nh«m trong ®êi sèng s¶n xuÊt.
GV sö dông tranh vÏ 2.14 ®Ó giíi thiÖu vÒ c¸ch s¶n xuÊt nh«m.
? Nh«m ®­îc s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo ? Nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt nh«m lµ g× ? 
GV giíi thiÖu bÓ ®iÖn ph©n nh«m b»ng tranh vÏ.
? HS suy nghÜ tr¶ lêi 
HS quan s¸t tranh vÏ, nghe gi¶ng vµ tiÕp thu kiÕn thøc
HS tr¶ lêi c¸c c©u hái, chèt kiÕn thøc.
HS nghe gi¶ng.
III.øng dông :
Dïng ®Ó lµm d©y dÉn ®iÖn, vËt liÖu x©y dùng, ®iÒu chÕ hîp kim 
IV.S¶n xuÊt nh«m.
Nguyªn liÖu : quÆng boxit.
Ph­¬ng ph¸p : ®iÖn ph©n nãng ch¶y Al2O3 trong cryolit
2Al2O3 4Al + 3O2
 4. Cñng cè - ®¸nh gi¸
Gäi 1 HS ®äc kÕt luËn SGK
Cho hs lµm bµi tËp 5 / SGK
HS lµm bµi vµo vë, sau Ýt phót GV gäi 1 hs lªn b¶ng ch÷a bµi 
HS : M Al2O3.2SiO2.2H2O = 102 + 120 + 36 = 258
 % Al = 
 5.H­íng dÉn vÒ nhµ
- Häc bµi, ghi nhí tÝnh chÊt ho¸ häc cña nh«m 
- Lµm bµi tËp 1; 2; 3; 4; 6 / SGK
- §äc tr­íc bµi : S¾t.
TuÇn 14 Ngµy so¹n:24/11/07
 Ngµy d¹y : 4/12/07
 TiÕt 25: s¾t
I. Môc tiªu:
1 .KiÕn thøc: - BiÕt dù ®o¸n tÝnh chÊt vËt lÝ vµ tÝnh chÊt ho¸ häc cña s¾t. BiÕt liªn hÖ tÝnh chÊt cña s¾t vµ vÞ trÝ cña s¾t trong d·y ho¹t ®éng ho¸ häc.
2. KÜ n¨ng: - BiÕt dïng thÝ nghiÖm vµ sö dông kiÕn thøc cò ®Ó kiÓm tra dù ®o¸n vµ kÕt luËn vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc cña s¾t.
- ViÕt ®­îc c¸c PTHH minh ho¹ tÝnh chÊt ho¸ häc cña s¾t: t¸c dông víi phi kim, víi dd axit, dd muèi cña kim lo¹i kÐm ho¹t ®éng h¬n s¾t.
3. Th¸i ®é: - Gi¸o dôc niÒm tin vµo khoa häc; biÕt vËn dông , liªn hÖ kiÕn thøc võa häc víi thùc tiÔn cuéc sèng..
II.ChuÈn bÞ:
1. GV chuÈn bÞ
Dông cô : b×nh thuû tinh miÖng réng; ®Ìn cån, kÑp gç.
Ho¸ chÊt : d©y s¾t h×nh lß xo, b×nh clo ®· ®­îc thu s½n.
B¶ng phô
 2. HS chuÈn bÞ: §äc tr­íc bµi
III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng :
1. æn ®Þnh tæ chøc: KiÓm tra sÜ sè HS
2 KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra 15 phót
 §Ò bµi:
C©u 1: H·y s¾p xÕp c¸c kim lo¹i trong tõng d·y theo chiÒu møc ®é ho¹t ®éng cña kim lo¹i gi¶m dÇn:
A. K, Cu, Mg, Al, Zn, Fe B. Fe, Na, Pb, Cu, Ag, Au
C©u 2: Cho c¸c cÆp chÊt sau: 
 a) Zn + HCl c) Ag + CuSO4
 b) Cu + HCl d) Zn + PbSO4
Nh÷ng cÆp chÊt nµo x¶y ra ph¶n øng? ViÕt PTHH minh ho¹.
C©u 3: Cã nh÷ng kim lo¹i sau:
 a. Fe b. Cu c. Al d. Ag
H·y chän 1 kim lo¹i cã ®ñ 3 tÝnh chÊt sau:
+NhÑ, dÉn ®iÖn, dÉn nhiÖt tèt.
+ Ph¶n øng m¹nh víi dd axit HCl
+ Tan trong dung dÞch kiÒm gi¶i phiãng khÝ H2.
 3. D¹y häc bµi míi:
 Ho¹t ®éng 1. TÝnh chÊt cña s¾t
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
 Néi dung
? B»ng hiÓu biÕt thùc tÕ, c¸c em h·y nªu c¸c tÝnh chÊt vËt lÝ cña s¾t ?
GV bæ xung vµ chèt c¸c tÝnh chÊt vËt lÝ cña s¾t.
? Dùa vµo vÞ trÝ cña s¾t trong d·y ho¹t ®éng ho¸ häc cña kim lo¹i , em h·y dù ®o¸n c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc cña s¾t? 
GV: Chóng ta sÏ lµm thÝ nghiÖm ®Ó kiÓm nghiÖm l¹i c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc ®ã.
GV lµm thÝ nghiÖm minh ho¹ : Cho d©y s¾t h×nh lß xo nung nãng ®á vµo lä ®ùng khÝ clo
GV: ë nhiÖt ®é cao, s¾t ph¶n øng víi nhiÒu phi kim kh¸c t¹o thµnh muèi.
GV gäi 1 hs nh¾c l¹i tÝnh chÊt 2 vµ viÕt PTP¦
GV l­u ý HS: s¾t kh«ng t¸c dông víi HNO3 ®Æc nguéi vµ H2SO4 ®Æc nguéi.
GV gäi 1HS nh¾c l¹i tÝnh chÊt 3 vµ viÕt PTHH minh ho¹.
GV yªu cÇu HS ®äc kÕt luËn SGK: S¾t cã nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc cña kim lo¹i
L­u ý HS vÒ ho¸ trÞ cña s¾t.
HS nªu c¸c tÝnh chÊt vËt lÝ cña s¾t.
HS dù ®o¸n c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc cña s¾t.
HS quan s¸t thÝ nghiÖm.
HS nªu hiÖn t­îng : s¾t ch¸y s¸ng chãi t¹o thµnh khãi mµu n©u ®á , chøng tá s¾t ®· t¸c dông ®­îc víi clo. 1Hs lªn b¶ng viÕt PTHH.
HS nghe gi¶ng, nhí l¹i kiÕn thøc bµi tr­íc, viÕt PTHH minh ho¹.
1 HS lªn b¶ng viÕt PTHH
HS ®äc kÕt luËn SGK
HS nghe gi¶ng, ghi nhí kiÕn thøc
I. TÝnh chÊt vËt lÝ cña s¾t.
(SGK)
II. TÝnh chÊt ho¸ häc 
1.T¸c dông víi phi kim 
- T¸c dông víi oxi:
3Fe + 2O2 Fe3O4 
- T¸c dông víi clo
2Fe + 3Cl2 2FeCl3 
2.T¸c dông víi dung dÞch axit :
Fe + H2SO4 ® FeSO4 + H2 
Chó ý : S¾t kh«ng t¸c dông víi axit H2SO4 ®Æc nguéi vµ HNO3 ®Æc nguéi.
3.T¸c dông víi dung dÞch muèi :
Fe + CuSO4 ® 
FeSO4 + Cu
KÕt luËn : SGK
 4. Cñng cè - ®¸nh gi¸
+ GV ®­a bµi tËp 1,yªu cÇu hs ho¹t ®éng nhãm viÕt PTHH vµo vë: ViÕt c¸c ph­¬ng tr×nh ho¸ häc biÓu diÔn c¸c chuyÓn ho¸ sau :
 FeCl2 ® Fe(NO3)2 ® Fe
Fe
 FeCl3 ® Fe(OH)3 ® Fe2O3 ® Fe
HS th¶o luËn nhãm , sau Ýt phót gäi ®¹i diÖn 1 nhãm lªn b¶ng tr×nh bµy.
GV ®­a ®Ò bµi tËp 2 : Cho m gam bét s¾t ( d­ ) vµo 20 ml dung dÞch CuSO4 1M . Ph¶n øng kÕt thóc, läc ®­îc dung dÞch A vµ 4,08 gam chÊt r¾n B.TÝnh m ?
GV yªu cÇu hs suy nghÜ Ýt phót , th¶o luËn nhãm råi ®¹i diÖn 1 nhãm nªu c¸ch lµm.
? Em h·y x¸c ®Þnh dung dÞch A vµ chÊt r¾n B ?
HS: dung dÞch A lµ FeSO4 cßn chÊt r¾n B lµ : Cu vµ Fe ( d­ ).
1.tÝnh nCuSO4
tÝnh nCu t¹o thµnh , nFe ®· ph¶n øng ® mCu ; mFe ®· ph¶n øng 
tÝnh mFe d­ 
tÝnh m = mFe ®· ph¶n øng + mFe d­ 
HS lµm bµi vµo vë, 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy.
 5.H­íng dÉn vÒ nhµ . 
- Häc bµi , ghi nh