Giáo án Hóa học 9 - Học kỳ II - Phạm Văn Lượng

tõ dÇu má nh­ x¨ng, dÇu vµ cån
3. Nhiªn liÖu khÝ
Gåm c¸c lo¹i khÝ thiªn nhiªn, khÝ má dÇu, khÝ lß cèc, khÝ lß cao, khÝ than
Ho¹t ®éng 3
? V× sao chóng ta ph¶i sö dông nhiªn liÖu cho hiÖu qu¶?
? Muèn sö dông nhiªn liÖu cho hiÖu qu¶ chóng ta ph¶i lµm g×?
? Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c biÖn ph¸p võa nªu trªn?
Tr¸nh l·ng phÝ nhiªn liÖu.
Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi.
III. Sö dông nhiªn liÖu nh­ thÕ nµo cho hiÖu qu¶?
Cung cÊp ®ñ oxi.
T¨ng diÖn tÝch tiÕp xóc cña nhiªn liÖu víi oxi b»ng c¸ch:
+ Trén ®Òu nhiªn liÖu khÝ, láng víi kh«ng khÝ.
+ §Ëp hoÆc trÎ nhá nhiªn liÖu r¾n.
+ §iÒu chØnh nhiªn liÖu ®Ó duy tr× sù ch¸y ë møc ®é cÇn thiÕt phï hîp víi nhu cÇu ®­îc sö dông.
Ho¹t ®éng 4: Cñng cè
? H·y nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi?
Ho¹t ®éng 5: H­íng dÉn vÒ nhµ.: 
- BTVN 1,2,3,4 SGK
TuÇn: 28 
Ngµy so¹n:01/ 03/ 2011 
Ngµy d¹y: / (9d,b,a,c)
Tiết 53
THỰC HÀNH TÍNH CHẤT CỦA HYĐROCACBON
Nh÷ng kiÕn thøc cò cã liªn quan.
- LËp ph­¬ng tr×nh ho¸ häc.
-TÝnh chÊt ho¸ häc cña hi®r«cacbon-nhiªn liÖu,
cÊu t¹o ph©n tö hîp chÊt h÷u c¬.
-Gi¶i to¸n tÝnh theo ph­¬ng tr×nh ho¸ häc.
-X¸c ®Þnh c«ng thøc ho¸ häc.
I. Mục tiêu: 
Giúp học sinh:
Củng cố các kiến thức về hyđrocacbon
Tiếp tục rèn kỹ năng thực hành hóa học
Giáo dục ý thức cẩn thận , tiết kiệm trong học tập, thực hành hóa học
II. Chuẩn bị
1.Gi¸o viªn: 
Dụng cụ: ống nghiệm có nhánh, ốn nghiệm, nút cao su kèm ống nhỏ giọt, giá, chậu thủy tinh, ống vuốt nhọn, diêm.
Hóa chất: lọ thu sẵn: CaC2, H2O, ddBr2, I2
 2.Ph­¬ng ph¸p.
-ThÝ nghiÖm ho¸ häc.
-Sö dông thiÕt bÞ d¹y häc vµ c«ng nghÖ th«ng tin.
-Ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
- Häc tËp hîp t¸c.
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Néi dung
Ho¹t ®éng1:
? Nªu c¸ch ®iÒu chÕ axetilen trong PTN?
? Nªu TCVL vµ TCHH cña axetilen vµ gi¶i thÝch c¸ch thu khÝ axetilen?
GV h­íng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm, l¾p s½n dông cô cho HS. GV yªu cÇu häc sinh tiÕn hµnh tõng b­íc theo h­íng dÉn.
? Quan s¸t vµ nhËn xÐt l¹i c¸c TCVL cña axetilen
Tr¶ lêi.
Lµ chÊt khÝ kh«ng mµu, Ýt tan trong n­íc.
1. ThÝ nghiÖm ®iÒu chÕ axetilen.
C¸ch tiÕn hµnh:
HiÖn t­îng:
Gi¶i thÝch:
KÕt luËn:
Ho¹t ®éng 2:
GV h­íng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm vÒ TCHH cña C2H2,
DÉn C2H2 vµo dd brom.
? NhËn xÐt hiÖn t­îng?
? Gi¶i thÝch?
? ViÕt PTP¦?
T¸c dông víi oxi: DÉn èng thuû tinh vuèt nhän råi ch©m löa ®èt(®Ó khÝ tho¸t ra mét lóc míi ®èt tr¸nh g©y næ)
? NhËn xÐt hiÖn t­îng?
HS lµm theo h­íng dÉn.
DD brom bÞ mÊt mµu.
Axetilen ch¸y víi ngän löa mµu xanh to¶ nhiÒu nhiÖt.(cã thÓ g©y tiÕng næ)
2. ThÝ nghiÖm vÒ TCHH cña axetilen.
a.T¸c dông víi dd brom
 - C¸ch tiÕn hµnh:
HiÖn t­îng:
Gi¶i thÝch:
PTP¦
b.T¸c dông víi oxi
- C¸ch tiÕn hµnh:
- HiÖn t­îng:
- Gi¶i thÝch:
- PTP¦
Ho¹t ®éng 3
GV h­íng dÉn HS :
Cho 1ml C6H6 vµo èng nghiÖm ®ùng 2ml H2O, l¾c kü råi ®Ó yªn.
? Quan s¸t hiÖn t­îng?
TiÕp tôc cho thªm 2ml dd Br2 lo·ng, l¾c kü sau ®ã ®Ó yªn.
? Quan s¸t mµu cña dd?
Benzen næi lªn trªn mÆt n­íc.
DD brom tan nhanh trong C6H6 t¹o dd cã mµu vµn da cam.
3. ThÝ nghiÖm vÒ TCVL cña benzen
- C¸ch tiÕn hµnh:
- HiÖn t­îng:
- Gi¶i thÝch:
- KÕt luËn:
Ho¹t ®éng 4: H­íng dÉn HS viÕt b¶n t­êng tr×nh
GV h­íng dÉn HS viÕt b¶n t­êng tr×nh theo mÉu:
Tªn thÝ nghiÖm
C¸ch tiÕn hµnh
HiÖn t­îng
Gi¶i thÝch- PTP¦
TN1
TN2
TN3
GV h­íng dËn häc sinh dän röa vÖ sinh dông cô thÝ nghiÖm.
Ho¹t ®éng 5: H­íng dÉn vÒ nhµ.
- ChuÈn bÞ ®äc tr­íc bµi míi.
Ngµy so¹n:01/ 03/ 2011 
Ngµy d¹y: / (9b,c,d,a)
CHƯƠNG V
DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON - POLYME
Tiết 54
RƯỢU ETYLIC 
(C2H6O2, PTK: 46đvC)
Nh÷ng kiÕn thøc cò cã liªn quan.
- LËp ph­¬ng tr×nh ho¸ häc.
-TÝnh chÊt ho¸ häc cña hi®r«cacbon-nhiªn liÖu,
cÊu t¹o ph©n tö hîp chÊt h÷u c¬.
-X¸c ®Þnh c«ng thøc ho¸ häc.
I. Mục tiêu: 
Giúp học sinh:
Nắm được công thức phân tử, công thức cáu tạo, tính chất vật lý, tính chất hóa học & ứng dụng của rượu etylic
Biết nhóm –OH là nhóm nguyên tử gây ra tính chất hóa học đặc trưng của rượu
Biết độ rượu, cách tính độ rượu, cách điều chế rượu
Viết PTPƯ của rượu với Na, biết cách giải một số bài tập về rượu.
II.Chuẩn bị
1.Gi¸o viªn: 
Mô hình phân tử rượu etylic
Dụng cụ: đèn cồn, diêm, panh sắt, cốc thủy tinh
Hóa chất: Na, C2H5OH, H2O
2.Ph­¬ng ph¸p.
-ThÝ nghiÖm ho¸ häc.
-Sö dông thiÕt bÞ d¹y häc vµ c«ng nghÖ th«ng tin.
-Ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
- Häc tËp hîp t¸c.
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
Giíi thiÖu: Trªn tay c« cã mét lä cån y tÕ rÊt quen thuéc víi c¸c em, trong ho¸ häc cån cã tªn gäi r­îu etylic, vËy r­îu etylic cã c«ng thøc, cÊu t¹o vµ nh÷ng tÝnh chÊt nh­ thÕ nµo? Chóng ta nghiªn cøu bµi häc.
Ho¹t ®éng1: I. TÝnh chÊt vËt lý cña r­îu etylic. §é r­îu.
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Néi dung
GV: Ph¸t phiÕu häc tËp
GV: Trªn c¸c nh·n chai r­îu ®Òu cã ghi 12o, 25o, 40o c¸ch ghi ®ã lµ g×?
GV: NhÊn m¹nh ®©y lµ tØ lÖ % vÒ thÓ tÝch chø kh«ng ph¶i vÒ khèi l­îng r­îu. §Ó ®o ®é r­îu mét c¸ch nhanh chãng ng­êi ta dïng mét dông cô ®¬n gi¶n gäi lµ r­îu kÕ. Khi th¶ r­îu kÕ vµo dung dÞch r­îu, ®é r­îu cµng cao, r­îu kÕ cµng ch×m s©u.
1. Em h·y quan s¸t lä ®ùng r­îu vµ nhËn xÐt:
- Tr¹ng th¸i
- Mµu s¾c
- Mïi vÞ
2. Cho mét giät mùc vµ èng nghiÖm cã r­îu vµ l¾c nhÑ sÏ ®­îc dung dÞch cã mµu, rãt dung dÞch cã mµu ®ã vµo cèc n­íc vµ l¾c nhÑ. NhËn xÐt vÒ kh¶ n¨ng tan trong n­íc cña r­îu vµ mµu s¾c c¸c dung dÞch thu ®­îc.
- ChÊt láng, kh«ng mµu, mïi th¬m
- S«i ë 78,3oC
- Hoµ tan ®­îc nhiÒu chÊt
BT: TÝnh thÓ tÝch r­îu etylic cã trong 2 lit r­îu 25o. §­a ra c«ng thøc tÝnh ®é r­îu.
§é r­îu = x 100
	ChuyÓn tiÕp: NÕu cho c¸c em mét cèc chøa mét dung dÞch láng, hái c¸c em ®ã lµ cèc r­îu hay giÊm, c¸c em cã thÓ dÔ dµng tr¶ lêi ®­îc. Nh­ng nÕu cho c¸c em mét c«ng thøc VD C2H6O hái chÊt nµy cã ph¶i lµ r­îu kh«ng ? Cã thÓ tr¶ lêi ®­îc khi biÕt c«ng thøc cÊu t¹o cña chÊt . VËy r­îu etilic cã c«ng thøc cÊu t¹o nh­ thÕ nµo ?
Ho¹t ®éng 2: II.C«ng thøc cÊu t¹o cña r­îu etylic.
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Néi dung
? Dùa vµo kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o HCHC em h·y viÕt tÊt c¶ c¸c c«ng thøc cÊu t¹o cã thÓ cã cña C2H6O?
GV: Cho häc sinh biÕt trong sè c¸c c«ng thøc cÊu t¹o trªn chØ cã mét c«ng thøc cÊu t¹o lµ cña r­îu etylic, ®ã lµ c«ng thøc cã nhãm OH. Ng­êi ta gäi nhãm – OH lµ nhãm chøc cña r­îu, quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt vµ lµm cho r­îu cã tÝnh chÊt ®Æc tr­ng.
Häc sinh lªn b¶ng viÕt
 H H
H C C OH
 H H
ViÕt thu gän: CH3- CH2 – OH
NX: §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña r­îu etylic:
Cã nhãm –OH
PhÇn cßn l¹i cã gèc hidrocacbon
5 H liªn kÕt víi C cßn 1H liªn kÕt víi O t¹o nhãm - OH
	ChuyÓn tiÕp: R­îu etylic cã cÊu t¹o nh­ vËy th× cã nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc g×?
Ho¹t ®éng 3: III. TÝnh chÊt ho¸ häc
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Néi dung
GV: H­íng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm ®èt r­îu etylic
? Quan s¸t vµ nhËn xÐt hiÖn t­îng?
? Em h·y viÕt PTP¦?
GV: Lµm thÝ nghiÖm biÓu diÔn. Cho 2ml r­îu vµo mét èng nghiÖm, thªm mÈu natri b»ng nöa h¹t ®Ëu xanh vµo. LÊy ngãn tay bÞt miÖng èng nghiÖm. §­a miÖng èng nghiÖm vµo gÇn ngän löa vµ më ngãn tay ra.
? Quan s¸t vµ nhËn xÐt hiÖn t­îng?
? C¸c bµn th¶o luËn dù ®o¸n s¶n phÈm cña ph¶n øng vµ viÕt PTP¦ x¶y ra?
 TÝnh chÊt n÷a cña r­îu etylic lµ ph¶n øng víi axit axetic chóng ta sÏ häc ë bµi axit axetic.
§æ cån ra ®Üa sø, ch©m diªm.
Ngän löa xanh nh¹t, to¶ nhiÒu nhiÖt, cã giä n­íc trªn thµnh cèc óp ng­îc, khi ®æ n­íc v«i trong vµo cèc, n­íc v«i vÈn ®ôc.
Cã khÝ t¹o thµnh, khÝ ch¸y ngän löa mµu xanh trong kh«ng khÝ.
1. R­îu etylic cã ch¸y kh«ng?
R­îu ph¶n øng víi oxi trong kh«ng khÝ t¹o thµnh n­íc vµ khÝ cacbon®ioxit
C2H6O+ 3O2 2CO2 + 3H2O
 (l) (k) (k) (h)
2. R­îu etylic cã ph¶n øng víi natri kh«ng?
Natri ph¶n øng víi r­îu etylic gi¶i phãng khÝ hi®ro.
2C2H5OH + 2Na 
 2C2H5ONa + H2
 Natri etylat
H liªn kÕt víi O trong nhãm –OH linh ®éng h¬n c¸c H kh¸c nªn dÔ bÞ ®øt ra vµ bÞ thay thÕ bëi Na. §©y lµ ph¶n øng ®Æc tr­ng cña r­îu
Ho¹t ®éng 4: IV. øng dông cña r­îu etylic
GV yªu cÇu häc sinh t×m hiÓu trong SGK kÕt hîp víi sù hiÓu biÕt cña m×nh tãm t¾t c¸c øng dông cña r­îu etylic. Yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch c¸c øng dông ®ã dùa vµo c¨n cø nµo.
Ho¹t ®éng 5: V. §iÒu chÕ r­îu etylic
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Néi dung
GV: Yªu cÇu HS th¶o luËn vÒ viÖc nÊu r­îu nh­ thÕ nµo vµ nguyªn liÖu lµ g×?
? Rót ra ph­¬ng ph¸p ®iÒu chÕ r­îu theo c¸ch ®ã?
GV th«ng b¸o cã 2 PP ®iÒu chÕ r­îu etylic.
HS th¶o luËn theo yªu cÇu.
2 PP:
- PP lªn men r­îu: Tinh bét (g¹o, ng«, khoai, s¾n) lªn men thµnh r­îu
- PP cho khÝ etilen hîp n­íc cã xóc t¸c
 axit
C2H4+ H2O C2H5OH
Ho¹t ®éng 6: LuyÖn tËp - Cñng cè
- BT1: ViÕt PTP¦ cña chÊt l¸c dông ®­îc víi Na:
CH3- CH3; C6H6; CH3- O- CH3; CH3- CH2 – OH; H2O; Hai chÊt cuèi.
- BT2: R­îu etylic ph¶n øng ®­îc víi Na v× :
	a. Trong ph©n tö cã nguyªn tö O.
	b. Trong ph©n tö cã nguyªn tö H vµ O.
	c. Trong ph©n tö cã nguyªn tö H vµ O, C.
	d. Trong ph©n tö cã nhãm OH.
Ho¹t ®éng 7: H­íng dÉn vÒ nhµ.
- BTVN: C¸c bµi tËp trong SGK, h­íng dÉn qua BT5/ tr.139
TuÇn: 29 
Ngµy so¹n:01/ 03/ 2011 
Ngµy d¹y: / (9b,c,d,a)
Tiết 55
AXIT AXETIC
Nh÷ng kiÕn thøc cò cã liªn quan.
- LËp ph­¬ng tr×nh ho¸ häc.
-TÝnh chÊt ho¸ häc cña hi®r«cacbon-nhiªn liÖu,
cÊu t¹o ph©n tö hîp chÊt h÷u c¬.
-X¸c ®Þnh c«ng thøc ho¸ häc.
I. Mục tiêu: 
Giúp học sinh:
Nắm được công thức cấu tạo, thành phần hóa học, tính chất vật lý và ứng dụng của axit axetic
Biết nhóm – COOH là nhóm nguyên tử gây ra tính axit
Biết khái niệm este và phản ứng este hóa
Viết được phản ứng của axit axetic với các chất
II. Chuẩn bị
1.Gi¸o viªn: 
Mô hình phân tử CH3COOH
Thí nghiêm: CH3COOH tác dụng với Na2CO3, NaOH, quỳ tím...
2.Ph­¬ng ph¸p.
-ThÝ nghiÖm ho¸ häc.
-Sö dông thiÕt bÞ d¹y häc vµ c«ng nghÖ th«ng tin.
-Ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
- Häc tËp hîp t¸c.
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
? Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña r­îu etylic, viÕt c¸c PTHH ®Ó minh ho¹?
Giíi thiÖu: Khi lªn men dd r­îu etylic lo·ng, ng­êi ta thu ®­îc giÊm ¨n. §ã chÝnh lµ dd axit axetic. VËy axit axetic cã CTCT nh­ thÕ nµo? Nã cã tÝnh chÊt vµ øng dông g×, chóng ta nghiªn cøu bµi häc h«m nay.
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Néi dung
Ho¹t ®éng 1
GV giíi thiÖu