Giáo án Hóa học 11 - Bài 6: Bài thực hành số 5: Tính axit - Bazơ, phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li

Tuần : 5
Tiết : 9
Chương: 1
Bài : 6 BÀI THỰC HÀNH SỐ 5: TÍNH AXIT - BAZƠ. 
 PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI ION TRONG DUNG DỊCH CÁC CHẤT ĐIỆN LI 
I/ Mục tiêu
1/ Kiến thức
- HS nắm vững các qui tắc an toàn trong PTN hóa học
- Củng cố các kiến thức về axit - bazơ và điều kiện xảy ra pứ trao đổi ion trong dd các chất điện li
2/ Kĩ năng
- Sử dụng dụng cụ, hóa chất
- Thành công, an toàn
- Quan sát hiện tượng thí nghiệm
- Giải thích và rút ra nhận xét
- Viết tuờng trình
II/ Chuẩn bị
- Chia nhóm
- Dụng cụ: - Hóa chất:
+Ống nghiệm + dd HCl
+ Mặt kính đồng hồ + dd CH3COOH
+ Cặp ống nghiệm + dd NaOH
+ Giá ống nghiệm + CaCl2 ( đặc )
+ Muỗng xúc hóa chất + Na2CO3 (đặc )
+ Ống nhỏ giọt + Phenolphtalein
+ Đũa thủy tinh + Giấy chỉ thị pH ( chất chỉ thị vạn năng )
- Phương pháp: thực hành, thảo luận, nêu vấn đề, diễn giảng
III/ Các bước lên lớp
 Bước 1/ Ổn định và kiểm tra sỉ số ( nhóm)
 Bước 2/ Kiểm tra bài cũ ( GV chuẩn bị tất cả dụng cụ và hóa chất đầy đủ cho mỗi nhóm 
--> phát bảng tường trình và hướng dẫn từng bước cho HS)
 Bước 3/ Tiến hành thí nghiệm
 Sinh hoạt nội qui phòng thí nghiệm và cách sử dụng dụng cụ, hóa chất
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- Gv h/d HS thực hiện thí nghiệm
- Y/c HS q.sát được sự đổi màu của giấy chỉ thị pH. So sánh với mẩu màu chuẩn để biết pH của dung dịch. 
* Lưu ý: HS làm thí nghiệm với lượng hóa chất nhỏ, không để cho hóa chất bắn vào người, áo quần
- Gv h/d HS thực hiện thí nghiệm
- Y/c HS q.sát, giải thích, viết ptpt và pt ion rút gọn? 
- Gv h/d HS thực hiện thí nghiệm
- Y/c HS q.sát, giải thích, viết ptpt và pt ion rút gọn? 
- Gv h/d HS thực hiện thí nghiệm
- Y/c HS q. sát, giải thích, viết ptpt và pt ion rút gọn? 
* Lưu ý: 
- Ống nhỏ giọt không được tiếp xúc với thành ống nghiệm
- Nếu sử dụng NaOH đặc, màu hồng có thể biến mất ngay khi cho P.P vào
Thí nghiệm 1. Tính axit - bazơ
* HS thực hiện được:
- Lấy 1 mẩu giấy chỉ thị pH đặt lên mặt kính đồng hồ.
- Dùng ống nhỏ giọt lấy 1 giọt d d HCl 0,10 M nhỏ vào mẩu giấy chỉ thị
* HS quan sát được:
Sự đổi màu của giấy chỉ thị pH:
* HS so sánh được:
Với mẫu màu chuẩn để biết được pH của dung dịch:
- Làm các thí nghiệm tương tự như trên với các dd
CH3COOH 0,10 M
NaOH 0,10 M
NH3 0,10 M
Thí nghiệm 2. Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li
a) 
- Cho 2 ml dd CaCl2 đặc vào ống nghiệm, 
- Cho tiếp 2 ml dd Na2CO3 (đặc ) vào ống nghiệm, vừa cho vừa lắc
* HS quan sát được: Thấy kết tủa trắng
* HS giải thích được:
* HS viết ptpt, pt ion rút gọn:
CaCl2 + Na2CO3 --> 2NaCl + CaCO3 
 Ca 2+ + CO3 2- --> CaCO3 
b)
- Lấy kết tủa ở thí nghiệm a
- Dùng ống nhỏ giọt cho từng giọt dd HCl loãng vào
* HS quan sát được: Thấy có bọt khí bay lên, kết tủa tan
* HS giải thích được:
* HS viết ptpt, pt ion rút gọn:
CaCO3 + 2 HCl --> CaCl2 + CO2 + H2O
 2 H+ + CO3 2- --> CO2 + H2O
c)
- Cho vào ống nghiệm 2 ml dd NaOH loãng, nhỏ vài giọt P.P vào
- Nhỏ từng giọt d d HCl loãng vào ống nghiệm, vừa nhỏ vừa lắc
* HS quan sát được: Thuốc thử P.P trong dd NaOH có màu hồng --> dd chuyển thành không màu
* HS giải thích được:
* HS viết ptpt, pt ion rút gọn:
NaOH + HCl --> NaCl + H2O
 H+ + OH- --> H2O
 Bước 4: Củng cố; Nộp tường trình, làm vệ sinh, nhận xét buổi tường trình
 Bước 5: Nhận xét - dặn dò 
- Ôn tập chuẩn bị kt 
- Tiết 10 . Kiểm tra 1 tiết