Giáo án Hóa học 10 - Tiết 69: Ôn tập Học kỳ II (Tiếp theo)
1. Kiến thức:
- Củng cố lại kiến thức học kì 2, halogen (đơn chất và hơp chất), oxi – lưu huỳnh & h/c của chúng, CBHH, tốc độ phản ứng
- Định nghĩa phản ứng thuận nghịch và nêu thí dụ .
- Khái niệm về cân bằng hoá học và nêu thí dụ.
- Khái niệm về sự chuyển dịch cân bằng hoá học và nêu thí dụ.
- Nội dung nguyên lí Lơ Sa- tơ- liê và cụ thể hoá trong mỗi trường hợp cụ thể.
- Bài tập CBHH.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện cách vận dụng kiến thức đã học để nhậ biết ion halogenua, SO42--, S2—, giải BT tính toán.
+ Phân biệt phản ứng thuận nghịch và phản ứng một chiều,
+ Trạng thái cân bằng của phản ứng thuận nghịch và sự chuyển dịch cân bằng;
+ Dự đoán chiều của phản ứng thuận nghịch khi thay đổi một yếu tố cụ thể;
+ Đề xuất biện pháp làm tăng hiệu suất phản ứng theo sản phẩm mong muốn
3. Tư tưởng:
- Giáo dục học sinh thêm yêu mến môn hóa học.
- HS có ý thức tự giác trong giờ học tập, GD ý thức BVMT.
Soạn /../2014 Giảng//2014 Lớp 10A 1 Tiết 69 ÔN TẬP HỌC KỲ II (tiếp theo) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức: - Củng cố lại kiến thức học kì 2, halogen (đơn chất và hơp chất), oxi – lưu huỳnh & h/c của chúng, CBHH, tốc độ phản ứng - Định nghĩa phản ứng thuận nghịch và nêu thí dụ . - Khái niệm về cân bằng hoá học và nêu thí dụ. - Khái niệm về sự chuyển dịch cân bằng hoá học và nêu thí dụ. - Nội dung nguyên lí Lơ Sa- tơ- liê và cụ thể hoá trong mỗi trường hợp cụ thể. - Bài tập CBHH. 2. Kỹ năng: - Rèn luyện cách vận dụng kiến thức đã học để nhậ biết ion halogenua, SO42--, S2—, giải BT tính toán. + Phân biệt phản ứng thuận nghịch và phản ứng một chiều, + Trạng thái cân bằng của phản ứng thuận nghịch và sự chuyển dịch cân bằng; + Dự đoán chiều của phản ứng thuận nghịch khi thay đổi một yếu tố cụ thể; + Đề xuất biện pháp làm tăng hiệu suất phản ứng theo sản phẩm mong muốn 3. Tư tưởng: - Giáo dục học sinh thêm yêu mến môn hóa học. - HS có ý thức tự giác trong giờ học tập, GD ý thức BVMT. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên Soạn bài từ SGk,SBt,STK. 2. Học sinh: Học bài cũ, làm BT và chuẩn bị bài ôn lại bài trước khi đến lớp III. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG 1.Bài cũ (0 phút): 2.Bài mới: (41’) ÔN TẬP HỌC KỲ II Ch¬ng 7 Tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc I. KiÕn thøc träng t©m 1. Tèc ®é ph¶n øng 1.1. Kh¸i niÖm Tèc ®é ph¶n øng lµ ®é biÕn thiªn nång ®é cña mét trong c¸c chÊt ph¶n øng hoÆc s¶n phÈm trong mét ®¬n vÞ thêi gian. 1.2. BiÓu thøc : Tèc ®é trung b×nh cña ph¶n øng. , DC : BiÕn thiªn nång ®é chÊt tham gia hoÆc s¶n phÈm. Dt : Thêi gian ph¶n øng. 1.3. C¸c yÕu tè ¶nh hëng a) Nång ®é : T¨ng nång ®é chÊt ph¶n øng, tèc ®é ph¶n øng t¨ng. b) ¸p suÊt : §èi víi ph¶n øng cã chÊt khÝ, t¨ng ¸p suÊt, tèc ®é ph¶n øng t¨ng. c) NhiÖt ®é : T¨ng nhiÖt ®é, tèc ®é ph¶n øng t¨ng. d) DiÖn tÝch bÒ mÆt : T¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt chÊt ph¶n øng, tèc ®é ph¶n øng t¨ng. e) Xóc t¸c : ChÊt xóc t¸c lµm t¨ng tèc ®é ph¶n øng. 2. C©n b»ng ho¸ häc 2.1. Kh¸i niÖm C©n b»ng ho¸ häc lµ tr¹ng th¸i cña ph¶n øng thuËn nghÞch khi tèc ®é cña ph¶n øng thuËn b»ng tèc ®é ph¶n øng nghÞch. 2.2. BiÓu thøc C©n b»ng : aA + Bb cC + dD 2.3. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn c©n b»ng ho¸ häc Nguyªn lÝ L¬ Sa-t¬-li-ª Mét ph¶n øng thuËn nghÞch ®ang ë tr¹ng th¸i c©n b»ng khi chÞu mét t¸c ®éng tõ bªn ngoµi nh biÕn ®æi nång ®é, ¸p suÊt, nhiÖt ®é, th× c©n b»ng sÏ chuyÓn dÞch theo chiÒu lµm gi¶m t¸c ®éng bªn ngoµi ®ã. a) Nång ®é : T¨ng nång ®é chÊt tham gia ph¶n øng, c©n b»ng chuyÓn theo chiÒu thuËn. b) ¸p suÊt : T¨ng ¸p suÊt chung, c©n b»ng chuyÓn vÒ phÝa cã sè ph©n tö khÝ Ýt h¬n. c) NhiÖt ®é : §èi víi ph¶n øng thu nhiÖt : T¨ng nhiÖt ®é, c©n b»ng chuyÓn dÞch theo chiÒu thuËn. §èi víi ph¶n øng to¶ nhiÖt : T¨ng nhiÖt ®é c©n b»ng chuyÓn dÞch theo chiÒu nghÞch. II. Nh÷ng chó ý quan träng 1. C©n b»ng hãa häc lµ c©n b»ng ®éng NghÜa lµ t¹i thêi ®iÓm c©n b»ng ®îc thiÕt lËp kh«ng cã nghÜa lµ ph¶n øng dõng l¹i mµ ph¶n øng vÉn diÔn ra nhng tèc ®é ph¶n øng thuËn b»ng tèc ®é ph¶n øng nghÞch. (vt =vn). 2. Khi biÕn ®æi hÖ sè trong ph¬ng tr×nh hãa häc biÓu diÔn c©n b»ng hãa häc th× b»ng sè c©n b»ng còng biÕn ®æi theo. ThÝ dô: 2A + B C + D Kcb 4A + 2B 2C + 2D K/cb = (Kcb)2 III. C©u hái, bµi tËp 1. Cho mét mÈu ®¸ v«i nÆng 10 g vµo 200 ml dung dÞch axit clohi®ric 2M Tèc ®é ph¶n øng thay ®æi thÕ nµo nÕu : a) nghiÒn nhá ®¸ v«i tríc khi cho vµo ? b) dïng 100 ml dung dÞch HCl 4M ? c) t¨ng nhiÖt ®é ph¶n øng ? d) cho thªm 500 ml dung dÞch HCl 1M vµo ? e) thùc hiÖn ph¶n øng trong 1 èng nghiÖm lín h¬n ? 2. XÐt ph¶n øng : CO2 + H2 CO + H2O x¶y ra ë 850 oC. Nång ®é c¸c chÊt ë tr¹ng th¸i c©n b»ng nh sau : [ CO2] = 0,2 M ; [H2] = 0,5 M [CO] = [ H2O] = 0,3 M a) TÝnh h»ng sè c©n b»ng K. b) TÝnh nång ®é cña H2 vµ CO2 ë thêi ®iÓm ®Çu. 3. Ph¶n øng thuËn nghÞch : N2 + O2 2NO cã h»ng sè c©n b»ng ë 2400 oC lµ K = 35.10-4. BiÕt lóc c©n b»ng, nång ®é cña N2 vµ O2 lÇn lît b»ng 5M vµ 7M. TÝnh nång ®é mol cña NO lóc c©n b»ng vµ nång ®é ban ®Çu cña N2 vµ O2. 4. XÐt c©n b»ng : Cl2(k) + H2(k) 2HCl a) ë nhiÖt ®é nµo ®ã h»ng sè c©n b»ng cña ph¶n øng lµ 0,8 vµ nång ®é c©n b»ng cña HCl lµ 0,2M. TÝnh nång ®é cña Cl2 vµ H2 lóc ban ®Çu, biÕt r»ng lóc ®Çu lîng H2 ®îc lÊy nhiÒu gÊp 3 lÇn lîng Cl2. b) NÕu t¨ng ¸p suÊt th× cã ¶nh hëng g× ®Õn c©n b»ng trªn kh«ng ? 5. Cho c©n b»ng ho¸ häc : 2A(k) B(k) + C(k) (1) a) ë mét nhiÖt ®é nµo ®ã, h»ng sè c©n b»ng K cña ph¶n øng b»ng . TÝnh xem cã bao nhiªu phÇn tr¨m A bÞ ph©n huû ë nhiÖt ®é ®ã. b) TÝnh h»ng sè c©n b»ng cña hai ph¶n øng sau ë cïng nhiÖt ®é nh trªn : A(k) B(k) + C(k) (2) B(k) + C(k) 2A(k) (3) 6. XÐt ph¶n øng : CO (k) + H2O (k) CO2 (k) + H2 (k) BiÕt r»ng nÕu thùc hiÖn ph¶n øng gi÷a 1 mol CO vµ 1 mol H2O th× ë tr¹ng th¸i c©n b»ng cã 2/3 mol CO2 ®îc sinh ra. a) TÝnh h»ng sè c©n b»ng cña ph¶n øng. b) TÝnh sè mol CO2 trong hçn hîp khi ph¶n øng ®¹t tr¹ng th¸i c©n b»ng nÕu xuÊt ph¸t tõ 1 mol CO vµ 3 mol H2O. 7. XÐt c©n b»ng sau : CaCO3 (r) CaO (r)+ CO2 (k) DH =178,5 kJ C©n b»ng trªn sÏ chuyÓn dÞch nh thÕ nµo khi biÕn ®æi mét trong c¸c ®iÒu kiÖn sau : - T¨ng nhiÖt ®é. - Thªm lîng CaCO3 vµo. - LÊy bít CO2 ra. - T¨ng ¸p suÊt chung b»ng c¸ch nÐn cho thÓ tÝch cña hÖ gi¶m xuèng. 8. NÐn 2 mol N2 vµ 8 mol H2 vµo b×nh kÝn cã thÓ tÝch 2 lÝt (chØ chøa s½n chÊt xóc t¸c víi thÓ tÝch kh«ng ®¸ng kÓ) ®· ®îc gi÷ ë nhiÖt ®é kh«ng ®æi. Khi ph¶n øng trong b×nh ®¹t c©n b»ng, ¸p suÊt c¸c khÝ trong b×nh b»ng 0,8 lÇn ¸p suÊt lóc ®Çu (khi míi cho vµo b×nh, cha x¶y ra ph¶n øng). TÝnh nång ®é c¸c chÊt trong b×nh lóc x¶y ra c©n b»ng. 9. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gang, x¶y ra ph¶n øng : Fe2O3(r) +3CO(k) 2 Fe(r) + 3CO2(k) DH >0 Cã thÓ dïng nh÷ng biÖn ph¸p g× ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng ? IV. Híng dÉn gi¶i vµ ®¸p ¸n 1. a) Tèc ®é ph¶n øng t¨ng do diÖn tÝch tiÕp xóc t¨ng. b) Tèc ®é ph¶n øng t¨ng do nång ®é HCl t¨ng. c) Tèc ®é ph¶n øng t¨ng do nhiÖt ®é t¨ng. d) Tèc ®é ph¶n øng gi¶m do nång ®é HCl gi¶m : CHCl= = =1,29 (mol/l) < 2 (M) e) Tèc ®é ph¶n øng kh«ng ®æi. 2. a) H»ng sè c©n b»ng cña ph¶n øng : K = . b) CO2 + H2 CO + H2O Nång ®é c©n b»ng : 0,2 0,5 0,3 0,3 Nång ®é ph¶n øng : 0,3 0,3 Nång ®é ban ®Çu : 0,5 0,8 VËy t¹i thêi ®iÓm ban ®Çu [CO2] = 0,5M vµ [H2] = 0,8M 3. Ta cã : K = ® [NO] = = = 0,35 (M) VËy nång ®é c©n b»ng cña [NO] lµ 0,35M N2 + O2 2NO Nång ®é c©n b»ng : 5M 7M 0,35M Nång ®é ph¶n øng : 0,175M 0,175M Nång ®é ban ®Çu : 5,175M 7,175M VËy nång ®é ban ®Çu cña N2 lµ 5,175M vµ cña O2 lµ 7,175M. 4. a) §Æt nång ®é ban ®Çu cña Cl2 lµ x, nång ®é ban ®Çu cña H2 lµ 3x. Cl2 (k) + H2 (k) 2HCl Nång ®é ban ®Çu : x 3x Nång ®é ph¶n øng : 0,1M 0,1M 0,2M Nång ®é c©n b»ng : x – 0,1M 3x – 0,1M 0,2M Ta cã : K = = = 0,8 Þ 3x2 – 0,4x – 0,04 = 0 Þ x = 0,2. VËy nång ®é ban ®Çu cña Cl2 lµ 0,2M vµ cña H2 lµ 0,6M. b) Do sè mol khÝ ë hai vÕ cña ph¬ng tr×nh b»ng nhau nªn ¸p suÊt kh«ng ¶nh hëng g× ®Õn c©n b»ng cña hÖ. 5. a) 2A(k) B(k) + C(k) Nång ®é ban ®Çu : x Nång ®é ph¶n øng : y Nång ®é c©n b»ng : x – y 0,5y 0,5 y Ta cã K1 = = ® ® 14,5y = x PhÇn tr¨m A bÞ ph©n huû : C% = = 6,9%. b) K2 = = K3 = (K1)-1 = 729 6.a) CO(k) + H2O(k) CO2(k) + H2(k) Sè mol ban ®Çu : 1 mol 1 mol Sè mol ph¶n øng : mol mol mol Sè mol khi c©n b»ng : mol mol mol mol H»ng sè c©n b»ng cña ph¶n øng : K = = 4. b) Gäi sè mol CO2 lóc c©n b»ng lµ x (x<1) CO(k) + H2O(k) CO2(k) + H2(k) Sè mol ban ®Çu : 1 3 Sè mol ph¶n øng : x x Sè mol khi c©n b»ng : 1 - x 3 - x x x Ta cã K = = 4 ® 3x2 – 16x – 12 = 0 ® x = 0,9 VËy t¹i thêi ®iÓm c©n b»ng cã 0,9 mol CO2 ®îc t¹o thµnh. 7 - Do ph¶n øng thu nhiÖt nªn khi t¨ng nhiÖt ®é th× c©n b»ng chuyÓn dÞch theo chiÒu thuËn. - Thªm CaCO3 c©n b»ng kh«ng chuyÓn dÞch do CaCO3 ë pha r¾n, kh«ng cã mÆt trong biÓu thøc tÝnh K c©n b»ng. - LÊy bít lîng CO2 ra th× c©n b»ng chuyÓn dÞch theo chiÒu thuËn. - Do ph¶n øng lµm t¨ng sè mol khÝ nªn khi t¨ng ¸p suÊt th× c©n b»ng chuyÓn dÞch theo chiÒu nghÞch 8 N2 + 3H2 2NH3 Sè mol tríc ph¶n øng : 2 8 Sè mol ph¶n øng : x 3x Sè mol sau ph¶n øng : 2 – x 8 – 3x 2x Sè mol khÝ ban ®Çu : 2 + 8 = 10 (mol) Sè mol khÝ lóc c©n b»ng : (2 – x) + (8 – 3x) + 2x = 10 – 2x Do nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt b×nh kh«ng ®æi nªn ¸p suÊt tØ lÖ víi sè mol khÝ : ® ® x = 1(mol). Nång ®é c¸c chÊt lóc c©n b»ng : [NH3] = = 2 (M) [ H2] = = 2,5 (M) [N2] = = 0,5 (M). 9- T¨ng diÖn tÝch tiÕp xóc cña Fe2O3 vµ CO b»ng c¸ch nghiÒn quÆng tríc khi cho vµo lß. - V× ®©y lµ ph¶n øng thu nhiÖt nªn cÇn t¨ng nhiÖt ®é ph¶n øng. - NÕu cã thÓ, nªn dïng mét lo¹i xóc t¸c nµo ®ã ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶ ứng. 3. Củng cố bài giảng: (3') 4. Hướng dẫn học sinh học và làm bài tập về nhà: (2') - Chuẩn bị kiểm tra HK II RÚT KINH NGHIỆM
File đính kèm:
- Tiết 69.doc