Giáo án Hình học 7: Bài 6: từ vuông góc đến song song

Tuần : 05 tiết : 10
Ngày soạn: 7/10/2007
Ngày dạy: 10/10/2007
	 Bài 6:TỪ VUÔNG GÓC ĐẾN SONG SONG
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Biết quan hệ giữa hai đường thẳng cùng vuông góc hoặc cùng song song với một đường thẳng thứ ba.
2. Kỹ năng: Biết phát biểu chính xác một mệnh đề toán học.
3. Thái độ: Bước đầu tập suy luận và biết cách trình bày bài toán.
II. PHƯƠNG TIỆN:
	1. Giáo viên: Thước thẳng, thước đo góc, bảng phụ.
	2. Học sinh:Thước đo góc, thước thẳng, vở nháp.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
1. Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
HS1: 
a/ Nêu dấu hiệu nhận biết hai đường thẳng song song
b/ Cho điểm M nằm ngoài đường thẳng d. Vẽ đường thẳng c đi qua M sao cho cd
HS2: 
a/ Phát biểu tiên đề Ơclit, tính chất của 2 đường thẳng song song
b/ Trên hình bạn vừa vẽ, dùng êke vẽ đường thẳng d’ qua M và d’c
HS nhận xét bài của các bạn trên bảng
Nhận xét gì về quan hệ giữa đường thẳng d và d’ qua hình các bạn đã vẽ trên bảng ? Vì sao ?
Đó chính là quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song của ba đường thẳng
HS1 trả lời, vẽ hình:
 c
 d
 M
 d’
HS2 trả lời
Vẽ tiếp vào hình của bạn đường thẳng d’ đi qua M và d’c
HS nhận xét
- Đường thẳng d và d’ song song với nhau vì đường thẳng d và d’ cắt c tạo ra cặp góc so le trong (hoặc đồng vị) bằng nhau
2. Hoạt động 2: Quan hệ giữa tính vuông góc với tính song song:
GV cho HS quan sát hình 27
Trả lời HS vẽ hình vào vở, một bạn lên bảng vẽ
Hãy nêu nhận xét về quan hệ giữa hai đường thẳng phân biệt cùng vuông góc với đường thẳng thứ ba
HS nhắc lại tính chất SGK GV tóm tắt dưới dạng hình vẽ và kí hiệu hình học:
HS suy luận tính chất trên
GV treo bảng phụ có bài toán
Nếu có đường thẳng a // b và đường thẳng ca. Theo em quan hệ giữa đường thẳng c và b thế nào ? Vì sao ?
GV gợi ý:
Liệu c không cắt b được không ? 
Vì sao ?
Nếu c cắt b thì góc tạo thành bằng bao nhiêu ? Vì sao ?
Nhận xét ?
Đó là nội dung tính chất 2
GV yêu cầu một số HS nhắc lại hai tính chất SGK trang 96
Yêu cầu HS tóm tắt nội dung tính chất 2 bằng hình vẽ và kí hiệu
HS so sánh nội dung tính chất (1) và (2)
Cho HS làm bài 40/97 SGK
3. Hoạt động 3: Ba đường thẳng song song
HS chia nhóm làm: Vẽ hình 28(a), 28(b) và trả lời câu hỏi
Đại diện nhóm lên trả lời câu a
HS phát biểu tính chất/97
GV giới thiệu: Khi ba đường thẳng d, d’, d’’ song song với nhau từng đôi một, ta nói ba đường thẳng ấy song song với nhau.
Kí hiệu d // d’ // d’’
GV treo bảng phụ ghi nội dung bài 41 cho HS điền vào chỗ trống
4. Hoạt động 4:Củng cố:
Làm bài 46/98 SGK
Yêu cầu HS lên bảng vẽ theo hướng dẫn của GV:
+ Dùng êke vẽ 2 đường thẳng a, b cùng vuông góc với đường thẳng c:
c a = {A}; c b = {B}
+ Vẽ đường thẳng d cắt a tại D, cắt b tại C sao cho ADC = 1200
Đây chính là hình 11
a/ Vì sao a // b ?
b/ Muốn tính DCB ta làm như thế nào ?
5. Hoạt động 5:Dặn dò
BT42, 43, 44/98 – SGK
BT33, 34/80 – SBT
Tập diễn đạt các TC bằng hình vẽ và kí hiệu hình học
HS trả lời
a/ a có song song với b
b/ Vì c cắt a và b tạo thành cặp góc so le trong bằng nhau nên a // b
Vẽ hình:
 c	 a
 b
Hai dường thẳng phân biệt cùng vuông góc với đường thẳng thứ ba thì chúng song song song với nhau
HS bổ sung vào hình vẽ để được hình trên rồi trình bày:
 ca tại A. Có A3= 900
 cb tại B. Có B1= 900
Có A3vàB1ở vị trí so le trong và A3= B1 (900) a // b (theo dấu hiệu nhận biết hai đường thẳng song song)
Nếu c không cắt b thì c // b
Gọi ca tại A. Như vậy qua điểm a có hai đường thẳng a và c cùng song song với b. Điều này trái với tiên đề Ơclit. Vậy c cắt b
Cho c cắt b tại B theo tính chất hai đường song song có: B1= A3 (hai góc so le trong)
Mà A3= 900(vì ca)
Suy ra B1= 900 hay c b
Một đường thẳng vuông góc với một trong hai đường thẳng song song thì nó cũng vuông góc với đường thẳng kia
HS lên bảng vẽ hình và ghi tính chất dưới dạng kí hiệu
Nội dung hai tính chất này ngược nhau
a/ Nếu a c và bc thì a//b
b/ Nếu a // b và ca thì cb
 d
 d
 d'
 d''
 d
	 a
Có d // d’ mà ad ad’ theo tính chất 2: một đường thẳng vuông góc với một trong hai đường thẳng song song thì cũng vuông góc với đường thẳng kia
Tương tự vì d // d’ mà ad
ad’’. Do đó d’ // d’’ vì cùng vuông góc với a (Hai đường thẳng phân biệt cùng vuông góc với đường thẳng thứ ba thì song song với nhau)
HS điền vào chỗ trống:
Nếu a // b và a // c thì b // c
1 HS lên bảng, cả lớp vẽ vào vở
a/ a// b vì cùng vuông góc với đường thẳng c (hay đường thẳng AB)
b/ Vì a// b => DCB và ADC ở vị trí trong cùng phía
=> DCB=1800 - ADC
 = 1800 - 1200  = 600
1. Quan hệ giữa tính vuông góc với tính song song:
Tính chất 1:
 c
 2 A 1 a
 23 41 b
 3 B4
Hai đường thẳng phân biệt cùng vuông góc với một đường thẳng thứ ba thì chúng song song với nhau
Tính chất 2:
 c
 a
 A
Một đường thẳng vuông góc với một trong hai đường thẳng song song thì nó cũng vuông góc với đường thẳng kia
2. Ba đường thẳng song song:
Tính chất 3:
 c
 b
 a
Kí hiệu: a// b //c
Hai đường thẳng phân biệt cùng song song với một đường thẳng thứ ba thì chúng song song với nhau
3. Luyện tập:
Bài 46/98 SGK
 A D	a
 b
 B C
a/ 
b/ DCB +ø ADC = 1800 (trong cùng phía)
=> DCB=1800 - ADC
 = 1800 - 1200  = 600