Giáo án Hình học 11 nâng cao tiết 1, 2, 3: §1 Mở đầu về phép biến hình - §2 Phép tịnh tiến và phép dời hình

Ngày soạn: 15-9-2007
Tiết 1– 2 – 3
§1. MỞ ĐẦU VỀ PHÉP BIẾN HÌNH
§2. PHÉP TỊNH TIẾN VÀ PHÉP DỜI HÌNH
I. Mục tiêu:
 1) Kiến thức:
	-HS nắm được khái niệm: phép biến hình, phép dời hình, phép tịnh tiến.
	-Liên hệ được các phép biến hình đã học ở lớp dưới.
	-Các tính chất của phép tịnh tiến, phép dời hình.
	-Biểu thức tọa độ của phép tịnh tiến.
 2) Kĩ năng:
	-Xác định ảnh của một hình qua phép tịnh tiến.
	-Tìm được tọa độ M’ ảnh của M qua phép tịnh tiến.
 3) Thái độ:
	-Liên hệ nhiều vấn đề trong thực tế với phép tịnh tiến.
	-Có nhiều sáng tạo trong hình học.
	-Hứng thú trong học tập, phát huy tính tích cực, độc lập trong học tập.
II. Chuẩn bị:
	GV: các hình vẽ trong SGK, thước, phấn màu.
	HS: chuẩn bị bài ở nhà.
III. Tiến trình dạy học:
Kiểm tra bài cũ: không.
Tiến trình bài dạy:
Tiết 0,5
GV nêu định nghĩa.
Phép biến hình (trong mặt phẳng) là một quy tắc để với mỗi điểm M thuộc mặt phẳng, xác định được một điểm duy nhất M’ thuộc mặt phẳng ấy. Điểm M’ gọi là ảnh của điểm M qua phép biến hình đó.
2)Ví dụ
Thực hiện VD 1 trong 2 phút.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
-MM’ quan hệ với d như thế nào ?
-Có bao nhiêu điểm M’?
-Phép xác định M’ như vậy có là phép biến hình không ?
+ MM’ d
+ M’ là duy nhất.
+ Là một phép biến hình.
GV nêu khái niệm phép biến hình này.
Phép biến hình này gọi là phép chiếu (vuông góc) lên đường thẳng d.
Thực hiện VD2 trong 2 phút. Sử dụng hình 2.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
-So sánh và ?
-Có bao nhiêu điểm M’ ?
-Phép xác định M’ như vậy có là phép biến hình không ?
-Hai vec tơ bằng nhau.
-M’ là duy nhất.
-Là một phép biến hình.
GV nêu khái niệm phép biến hình này.
Phép biến hình này gọi là phép tịnh tiến theo vectơ .
Thực hiện VD3 trong 2 phút. Sử dụng hình 2.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
-Nêu mối quan hệ giữa M và M’ ?
-Có bao nhiêu điểm M’ ?
-Phép xác định M’ như vậy có là phép biến hình không ?
-Hai điểm trùng nhau.
-M’ là duy nhất.
-Là một phép biến hình.
GV nêu khái niệm phép biến hình này.
Phép biến hình này gọi là phép đồng nhất.
3.Khái niệm và thuật ngữ:
* GV nêu khái niệm phép biến hình:
Nếu ta kí hiệu một phép biến hình nào đó là F và điểm M’ là ảnh của điểm M qua phép biến hình F thì ta viết M’ = F(M), hoặc F(M) = M’. Khi đó, ta còn nói phép biến hình F biến điểm M thành điểm M’.
Với mỗi hình H, ta gọi hình H’ gồm các điểm M’ = F(M), trong đó M thuộc H, là ảnh của H qua phép biến hình F, và viết H’ = F(H)
Thực hiện HĐ1 trong 2 phút.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hãy vẽ một đường tròn và một đường thẳng d rồi vẽ ảnh của đường tròn qua phép chiếu lên d.
Hãy vẽ một vec tơ và một tam giác ABC rồi lần lượt vẽ ảnh A’, B’, C’ của các đỉnh A, B, C qua phép tịnh tiến theo vec tơ . Có nhận xét gì về hai tam giác ABC và A’B’C’ ?
Vẽ 2 tiếp tuyến của đường tròn vuông góc với d và lần lượt cắt d tại A và B. Ảnh của đường tròn qua qua phép chiếu lên d là đoạn thẳng AB.
Hai tam giác ABC và A’B’C’ bằng nhau, có các cạnh tương ứng song song và bằng nhau.
3)Củng cố:
- Khái niệm phép biến hình.
- Khái niệm ảnh của một hình qua một phép biến hình.
Tiết 1.5
1.Định nghĩa phép tịnh tiến:
* GV nêu vấn đề: Cho điểm A và vec tơ