Giáo án Hình học 11 - Chương III - Tiết 40: Hai mặt phẳng vuông góc

Tiết 40: HAI MẶT PHẲNG VUÔNG GÓC 
I. MỤC TIÊU BÀI DẠY 
 1. Về kiến thức
Nắm được định nghĩa và tính chất hình lăng trụ đứng, hình hộp chữ nhật, hình lập phương .
Định nghĩa hình lăng trụ đều, hình hộp đứng
Nắm được định nghĩa và tính chất hình chóp đều, hình chóp cụt đều
 2. Về kỷ năng
Vận dụng tính chất của các hình trên làm một số dạng bài tập quen thuộc 
 3. Về tư duy
Rèn luyện khả năng nhận biết, phân tích, tổng hợp
Trực quan 
 4. Về thái độ
Cẩn thận, chính xác
Nghiêm túc trong công việc
II. CHUẨN BỊ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
 1.Thực tiễn: Khái niệm hình lăng trụ, hình hộp, hình chóp, hình chóp cụt hoc sinh đã học ở những phần trước
2. Phương tiện
Học sinh: Chuẩn bị nội dung bài học ở nhà
Giáo viên: Bảng phụ khổ nhỏ(dùng cho học sinh), phấn, computer, projecter
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
 1.Gợi mở vấn đáp khi trình chiếu
 2. Luyện tập theo nhóm dưới sự hướng dẫn của giáo viên
Chia lớp thành 6 nhóm, các nhóm làm bài tập và trình bày vào bảng phụ 
Mỗi nhóm cử đại diện trình bày bài giải trước lớp, cho học sinh các nhóm khác nhận xét bài trình bày sau mỗi nhóm trình bày
Sau mỗi nhóm trình bày giáo viên nhận xét, trình chiếu nội dung bài dạy
IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
 A. Các tình huống học tập
 Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ 
 Hoạt động 2: Hình lăng trụ đứng, hình hộp chữ nhật, hình lập phương
 Hoạt động 3: Luyện tập 
 Hoạt động 4: Hình chóp đều, hình chóp cụt
 Hoạt động 5: Củng cố
 B. Tiến trình bài dạy
 Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (3’)
 Kiểm tra kiến thức hình lăng trụ thông qua trò chơi ô chữ
Nội dung câu hỏi
 Cho một hình lăng trụ (có hình vẽ khi trình chiếu)
 Câu 1: Các cạnh bên của hình lăng trụ thế nào với nhau?
 Trả lời: SONG SONG VÀ BẰNG NHAU
 Câu 2: Các mặt bên của hình lăng trụ là các hình gì?
 Trả lời: HÌNH BÌNH HÀNH
 Câu 3: Hai đáy của hình lăng trụ là hai đa giác thế nào với nhau?
 Trả lời: BẰNG NHAU
 Câu 4: Hình lăng trụ có đáy là hình bình hành gọi là hình gì? 
 Trả lời: HÌNH HỘP
 Câu 5: Hình lăng trụ có các cạnh bên vuông góc với các mặt đáy gọi là hình gì?
 Trả lời: HÌNH LĂNG TRỤ ĐỨNG
 Hoạt động 2: Hình lăng trụ đứng, hình hộp chữ nhật, hình lập phương
Phân công nhiệm vụ các nhóm học sinh hoạt động: Nhóm 1: Hình lăng trụ đứng; nhóm 2: Hình lăng trụ đều; nhóm 3: Hình hộp đứng; nhóm 4: Hình hộp chữ nhật, nhóm 5,6 : Hình lập phương
Sau thời gian làm việc đại diện các nhóm lên trình bày, các nhóm nhận xét
Giáo viên trình chiếu 
ĐỊNH NGHĨA
HÌNH VẼ
?
Hình lăng trụ đứng
Là hình lăng trụ có cạnh bên vuông góc với mặt đáy
+ Các mặt bên của hình lăng trụ đứng là hình chữ nhật
+ Các mặt bên của hình lăng trụ vuông góc với mặt đáy
Hình lăng trụ đều
Là hình lăng trụ đứng có đáy là đa giác đều
+ Các mặt bên của hình lăng trụ đều là bằng nhau
Hình hộp đứng
Là hình lăng trụ đứng có đáy là hình bình hành
+ Hình hộp đứng có 4 mặt là hình chữ nhật
Hình hộp chữ nhật 
Là hình hộp đứng có đáy là hình chữ nhật
+ 6 mặt của hình hộp chữ nhật đều là hình chữ nhật
+ Một hình hộp có 6 mặt đều là hình chữ nhật là hình hộp chữ nhật
Hình lập phương
Là hình hộp chữ nhật có tất cả các cạnh bằng nhau
+ Hình hộp chữ nhật mà diện tích các mặt đều bằng nhau là hình lập phương
* Sau khi trình chiếu cho hoc sinh củng có bằng trò chơi ô chữ
Tg
HĐGV
HĐHS
NỘI DUNG TRÌNH CHIẾU
5’
+ Gọi bất kì một em sau đó cho các em chọn câu hỏi và trả lời, nếu trả lời không được thì gọi em khác 
+ Câu 5: Hình lăng trụ đứng có đáy là hình vuông và các mặt bên đều hình vuông gọi là hình lập phương. 
+ HS trả lời
Bài tập 1: Trò chơi ô chữ
Câu 1: Hình lăng trụ đứng có đáy là tam giác gọi là hình lăng trụ gì?
TL: TAM GIÁC
Câu 2: Hình lăng trụ đứng có đáy là một đa giác đều gọi là hình gì?
TL: LĂNG TRỤ ĐỀU
Câu 3: Hình lăng trụ có đáy là hình bình hành gọi là hình gì?
TL: HỘP ĐỨNG
Câu 4: Hình lăng trụ đứng có đáy là hình chữ nhật gọi là hình gì?
TL: HỘP CHỮ NHẬT
Câu 5: Hình hộp có tất cả các mặt đều là hình vuông gọi là hình gì?
TL: LẬP PHƯƠNG
Câu 6: Sáu mặt của hình hộp chữ nhật là những hình gì?
TL: CHỮ NHẬT
Bài tập 2: Các mệnh đề sau đây đúng hay sai?
Hình hộp là hình lăng trụ đứng
Hình hộp chữ nhật là hình lăng trụ đứng
Hình lăng trụ là hình hộp
Có hình lăng trụ không phải là hình hộp
Hoạt động 3: Luyện tập 
 TG
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung ghi bảng ( Trình chiếu)
10’
+ Giao nhiệm vụ : Các nhóm làm cùng một bài tập 
+ Các nhóm thảo luận và làm bài tập vào giấy rô ki 
Bài tập 3: Cho hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’ có AB = a, BC = b, AA’= c. 
CMR: (ADC’B’)(ABB’A’)
Tính độ dài đường chéo AC’ theo a,b,c 
Hoạt động 4: Hình chóp đều, hình chóp cụt đều
 TG
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung ghi bảng ( Trình chiếu)
10’
7’
+ Phân công nhiệm vụ
+ Sau khi hoàn thành BT4 cho hoc sinh khái quát phát biểu hình chóp đều
+ Nhận xét gì về các mặt bên, các góc tạo bởi mặt bên và mặt đáy 
+ Các góc tạo bởi các cạnh bên và mặt đáy
+ Kết nối file HINHCHOPDEU.cg3 để thao tác (dùng công cụ đường cắt đa diện để tạo ra hình chóp cụt)
+ Các nhóm thảo luận và làm bài tập và giấy rôki
+ HS phát biểu
+ HS nhận xét
Bài tập 4: Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông có tâm H và SA = SB = SC = SD 
CMR: SH (ABCD)
Hình chóp đều
Một hình chóp được gọi là hình chóp đều nếu nó có đáy là đa giác đều và có chân đường cao trùng với tâm của đa giác đáy 
Nhận xét: + Hình chóp đều có các mặt bên là những tam giác cân bằng nhau và tạo với mặt đáy các góc bằng nhau
+ Các cạnh bên của hình chóp đều tạo với mặt đáy các góc bằng nhau
Hình chóp cụt đều
 Khi cắt hình chóp đều bởi một mặt phẳng song song với đáy để được một hình chóp cụt thì hình chóp cụt đó gọi là hình chóp cụt đều.
 Đoạn nối tâm của 2 đáy được gọi là đường cao của hình chóp cụt
Bài tập 5: CMR trong hình chóp cụt các mặt bên là những hình thang cân bằng nhau
Hoạt động 5: Củng cố và dặn dò(5’)
 + Nhắc lại các khái niệm
 + Bài tập 21 – 28 sgk nâng cao trang 111- 112