Giáo án Đại số và Giải tích 11 Bài 2: Phương trình lượng giác cơ bản
Bài 2: PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC CƠ BẢN
Tiết 5, 6, 7, 8, 9, 10
I . Mục tiêu:
1. Kiến thức: Hs cần nắm vững
- Phương pháp xây dựng công thức nghiệm của các ptlg cơ bản dựa vào đường tròn lượng giác.
- Nắm vững công thức nghiệm các ptlg cơ bản , , .
- Các điều kiện của a để phương trình , có nghiệm, v cách viết công thức nghiệm của phương trình và trong trường hợp số đo được cho bằng radian và số đo được cho bằng độ.
- Cách sử dụng các ký hiệu và khi viết công thức nghiệm của phương trình lượng giác.
- Sử dụng MTBT hổ trợ việc tìm nghiệm của các ptlg cơ bản.
2. Kỹ năng:
- Giaûi nhanh và chính xác các phöông trình löôïng giaùc , , .
- Sử dụng linh hoạt MTBT để cho kết quả nghiệm của một ptlg cơ bản.
- Biết biểu diễn nghiệm của các ptlg cơ bản trên đương tròn lượng giác.
oâ nghieäm. Khoâng coù vì . Phöông trình voâ nghieäm. Phöông trình voâ nghieäm. Hoaït ñoäng 2: Nghieäm cuûa phöông trình với Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Sử dụng mô hình đường tròn lượng giác. ?1: Haõy xaùc ñònh ñieåm K treân truïc sin sao cho . ?2: Veõ qua K ñöôøng thaúng vuoâng goùc truïc sin vaø caét ñöôøng troøn löôïng giaùc taïi M vaø . ?3: Goïi a laø soá ño baèng radian cuûa moät cung löôïng giaùc . Xaùc ñònh ? ?4: Nhaän xeùt moái quan heä giöõa a vaø phöông trình . ?5: Haõy chæ ra caùc ngieäm khaùc cuûa phöông trình . ?6: Xaùc ñònh soá ño cuûa cung . ?7: Tính ?8: Nhaän xeùt moái quan heä giöõa vaø phöông trình . ?9: Haõy chæ ra caùc ngieäm khaùc cuûa phöông trình trong tröôøng hôïp naøy. ?10: Keát luaän chung veà nghieäm cuûa phöông trình . Giôùi thieäu kyù hieäu . ?11: Haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình khi . Hoạt động trao đổi nhóm Khi đó: Ta có a laø moät nghieäm cuûa phöông trình sñ Khi đó: laø moät nghieäm cuûa phöông trình . . Hs nắm vững công thức nghiệm. thì ta viết . HS vieát coâng thöùc nghieäm. Hoaït ñoäng 3: Xeùt caùc tröôøng hôïp ñaëc bieät. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh ?1: Giaû söû cho tröôùc a sao cho . Haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình naøy. ?2: Toång quaùt hôn, haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình . ?3: Trong tröôøng hôïp ñôn vò ño laø ñoä, haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình . ?4: Khi a = 1 hãy xác định giá trị của cung x trên đtlg. ?5: Căn cứ vào chu kì của hàm sin xác định nghiệm của phương trình trên. ?6: Xác định nghiệm khi a = -1 và a = 0. Lưu ý: Trong một công thức về nghiệm của phương trình lượng giác không được dùng đồng thời chứa 2 đơn vị độ và radian. Hs lên xác định trên đtlg Nghiệm Nghiệm và Tiết 2: Hoạt động 4: Củng cố công thức nghiệm pt Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Bài 1/ SGK ?1: Nhaän xeùt giaù trò coù trong baûng caùc gtlg cuûa caùc cung ñaëc bieät hay khoâng. ?2: Ñeå chæ cung coù sin baèng ta duøng kyù hieäu gì. ?3: Vieát nghieäm cuûa phöông trình treân. ?4: Nhaän xeùt giaù trò coù trong baûng caùc gtlg cuûa caùc cung ñaëc bieät hay khoâng. ?5: ?6: Dùng Coâng thöùc cung ñoái thì ?7: Bieán ñoåi phöông trình treân veà daïng . ?8: Vieát nghieäm cuûa phöông trình treân. ?9: Công thức nghiệm của pt sin u = 0. ?10: Biến đổi xác định x. Bài 2: Giải các phương trình sau: a) b) ?1: Xác định giá trị a. ?2: Xác định cung a sao cho sin a = a . ?3: Xác định nghiệm của pt. Bài 3: Xác định câu trả lời đúng Số nghiệm của pt trong là: A. 0 B. 1 C. 2 D. 4 ?1: Xác định nghiệm của pt trên. ?2: Xác định các nghiệm nằm trong . Thảo luận nhóm Khoâng phải là một gtlg đặc biệt Dùng hàm ngược của hàm sin là . Vậy: . Khoâng phải là một gtlg đặc biệt. Ta có: Vì nên Vậy: . Ta có: Khi đó: Trao đổi nhóm Ta có nên phương trình vô nghiệm. Ta có . Vậy: hoặc Bài 3: Ta có: Khi đó: Vậy: pt có 1 nghiệm thỏa điều kiện 3. Củng cố và dặn dò: ?1: Nghiệm của pt sin x = a trong các trường hợp. ?2: Tìm nghiệm của các phương trình lượng giác sau. a) b) c) - Xem phần tiếp theo trả lời các câu hỏi sau ?1: Pt cos u = a có nghiệm khi nào. Công thức nghiệm của nó. ?2: Các giá trị lượng giác đặc biệt và cách giải tương ứng. - Làm các bài tập 2 SGK tr 28 và 2.1 SBT tr 23 Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn: Ngày giảng: Tiết 3: Kiểm tra miệng: ?1: Nếu vẽ đồ thị (G) của hàm số và đường thẳng thì hoành độ mỗi giao điểm của (d) và (G) là 1 nghiệm của phương trình đúng hay sai. ?2: Lập bảng các giá trị lượng giác và của một số góc đặc biệt từ . Bài mới: 2. Phöông trình . Hoaït ñoäng 1: Chöùng toû phöông trình voâ nghieäm khi . Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh ?: Töông töï phöông trình , haõy cho keát luaän veà phöông trình khi . Ví dụ: Giải pt sau Phöông trình voâ nghieäm vì . Ta có: Þ Pt vô nghiệm Hoaït ñoäng 2: Nghieäm cuûa phöông trình Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh ?1: Baèng caùch xaùc ñònh töông töï nhö ñoái vôùi phöông trình , haõy vieát coâng thöùc nghieäm cuûa phöông trình . ?2: Chu kỳ của hàm cos là bao nhiêu. ?3: Xác định các cung có cung giá trị cos x = a. . Hoaït ñoäng 3: Xeùt caùc tröôøng hôïp ñaëc bieät. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh ?1: Giaû söû cho tröôùc a sao cho . Haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình naøy. ?2: Toång quaùt hôn, haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình . ?3: Trong tröôøng hôïp ñôn vò ño laø ñoä, haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình Giôùi thieäu kyù hieäu ?4: Haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình trong tröôøng hôïp naøy. ?5: Khi a = 1 hãy xác định giá trị của cung x trên đtlg. ?6: Căn cứ vào chu kì của hàm cos xác định nghiệm của phương trình trên. ?7: Xác định nghiệm khi a = -1 và a = 0. Hướng dẫn hs lĩnh hội các ví dụ thì ta viết . Hs viết công thức nghiệm Hs lên xác định trên đtlg Nghiệm Nghiệm và Tiếp nhận kiến thức Hoạt động 4: Củng cố Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Bài 3/ SGK: ?1: Nhaän xeùt coù trong baûng caùc gtlg cuûa caùc cung ñaëc bieät hay khoâng. ?2: Ñeå chæ cung coù cos baèng ta duøng kyù hieäu gì. ?3: Vieát nghieäm cuûa phöông trình treân. ?4: Daïng phöông trình naøy. ?5: Vieát coâng thöùc nghieäm cuûa phöông trình . ?6: Xác định nghieäm cuûa phöông trình ñaõ cho. ?7: Nhaän xeùt coù trong baûng caùc gtlg cuûa caùc cung ñaëc bieät hay khoâng. ?8: Xác định nghiệm của pt c. Thảo luận nhóm Không phải là một gtlg đặc biệt . Vậy: . Vậy: Ta có: Suy ra Vậy: và Tiết 4: 3. Phương trình Hoạt động 5: Nghiệm của phương trình tan a = a Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh ?1: Taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá . ?2: Vì sao phöông trình coù ñieàu kieän laø . Treo bảng phụ đồ thị hàm số tan a Goïi laø hoaønh ñoä giao ñieåm cuûa ñöôøng thaúng vôùi ñoà thò haøm soá . ?3: Nhaän xeùt moái lieân heä giöõa vaø phöông trình . Giới thiệu kí hiệu arctan a ?4: Haõy bieåu dieãn theo . ?5: Nghiệm tổng quát của pt . Vì khi thì khoâng xaùc ñònh. laø caùc nghieäm cuûa phöông trình . Gs thoaû , ta kyù hieäu . Ta có: ; ; . . . Hoạt động 6: Các trường hợp đặc biệt Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh ?1: Giaû söû cho tröôùc a sao cho . Haõy cho biết nghieäm cuûa phöông trình naøy. ?2: Toång quaùt hôn, haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình ?3: Trong tröôøng hôïp ñôn vò ño laø ñoä, haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình . Hướng dẫn hs lĩnh hội các ví dụ Tiếp nhận và khắc sâu kiến thức Hoạt động 7: Củng cố Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Bài 5a/SGK ?1: Nhaän xeùt giaù trò coù trong baûng caùc gtlg cuûa caùc cung ñaëc bieät khoâng. ?2: Ñöa pt veà daïng ?3: Xác định nghieäm cuûa phöông trình. Bài 7b. ?1: Chuyển qua vế phải của pt ñöôïc pt nào. ?2: và Suy ra . ?3: Dùng cung phuï xác định . ?4: Xác định coâng thöùc nghieäm cuûa pt Trao đổi hoạt động nhóm Ta có: Khi đó: Vậy: Bài 7b Ta có: . Mà Mặt khác Vậy: Củng cố và dặn dò: ?1: Công thức nghiệm của pt . ?2: Kí hiệu để chỉ cung có cos bằng a và tan bằng a. ?3: Tìm nghieäm cuûa caùc phöông trình sau (a). . (b). . (c). . - Làm bài tập 6. - Xem trước phần phương trình . Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn: Ngày giảng: Tiết 5: Kiểm tra miệng: ?1: Coâng thöùc nghieäm cuûa phöông trình và . Baøi taäp aùp duïng: Giaûi phöông trình . ?2: Coâng thöùc nghieäm cuûa phöông trình . Baøi taäp aùp duïng: Giaûi phöông trình Bài mới: 2. Phöông trình . Hoạt động 1: Nghiệm của phương trình cot a = a Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh ?1: Taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá ?2: Vì sao phöông trình coù ñieàu kieän laø Treo baûng ñoà thò cuûa haøm soá . Goïi laø hoaønh ñoä giao ñieåm cuûa ñöôøng thaúng vôùi ñoà thò haøm soá . ?3: Nhaän xeùt moái lieân heä giöõa vaø phöông trình . Giới thiệu kí hiệu arccot a ?4: Haõy bieåu dieãn theo ?5: Nghieäm toång quaùt cuûa pt Vì khi thì khoâng xaùc ñònh. laø caùc nghieäm cuûa phöông trình . Ta có ; ; . . . Hoạt động 2: Các trường hợp đặc biệt Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh ?1: Giaû söû cho tröôùc a sao cho . Haõy cho biết nghieäm cuûa phöông trình naøy. ?2: Toång quaùt hôn, haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình ?3: Trong tröôøng hôïp ñôn vò ño laø ñoä, haõy vieát nghieäm cuûa phöông trình . Hướng dẫn hs lĩnh hội các ví dụ Tiếp nhận và khắc sâu kiến thức Hoạt động 3: Củng cố Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Bài 5b/SGK ?1: Nhaän xeùt giaù trò coù trong baûng caùc gtlg cuûa caùc cung ñaëc bieät khoâng. ?2: ?3: Dùng cung ñoái xác định ?4: Bieán ñoåi pt treân veà daïng . ?5: Xác định nghiệm của pt. Bài 5c/SGK ?1: Chuyển qua vế phải của pt ñöôïc pt nào. ?2: và Suy ra . ?3: Xác định coâng thöùc nghieäm cuûa pt Trao đổi hoạt động nhóm Khoâng coù. Ta có: Mà Khi đó: Vậy: Bài 5c. Ta có: . Mà Vậy: Tiết 6: Ho
File đính kèm:
- Bai 2 PTLGCB.doc