Giáo án Đại số 9 - Tiết 6, 7, 8 - Nguyễn Thị Kim Nhung

c tiªu:
Nắm được nội dung và cách chứng minh định lý về liên hệ giữa phép chia và phép khai phương.
- Hiểu được đẳng thức chỉ đúng khi a không âm và b dương
- Có kỹ năng dùng các quy tắc khai phương một thương và chia hai căn thức bậc hai 
 trong tính toán và trong biến đổi biểu thức.
II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs:
 GV: b¶ng phô ghi ®Þnh lý quy t¾c hai ph­¬ng mét th­¬ng, quy t¾c chia hai c¨n bËc hai
 vµ chó ý.
 HS:PhiÕu häc tËp, bót d¹
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc: 
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra bµi cò (7 phót)
HS1: Giải bài tập 34d- tr. 8 – SBT
HS2: Cho . Lời giải nào sau đây đúng :
A/ x – 10 = (-2)2 Û x – 10 = 4 Û x = 14
B/ x – 10 = - 2 Û x = 8
C/ Vế trái không âm, vế phải âm nên không có giá trị của x thỏa m·n đề bµi.
D/ x- 10 = 2 Û x = 12 
GV lưu ý cho HS: Với những giá trị của x làm cho có nghĩa thì không âm. Khi giải các bài toán tìm x (x ở dưới dấu căn) cần nhận xét dấu của 2 vế đẳng thức.
HS: 4 – 5x = 144 Û 5x = -140 Û x = - 28 (ĐK : x £ 4/5)
HS2: C/ Vế trái không âm, vế phải âm nên không có giá trị của x thỏa m·n đề bµi 
Ho¹t ®éng 2: §Þnh lý (10 phót)
Cho HS làm ? 1
Làm ?1
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
14
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
? Dự đoán xem và có bằng nhau hay không
GV giới thiệu định lý.
GV: Chứng minh định lý tương tự như c/m định lý về liên hệ giữa phép nhân và phép khai phương
HS : Bằng nhau
Định lý
Với a ³ 0, b > 0 ta có 
HS nhắc lại định lý 
Chøng minh định lý 
a ³ 0, b > 0 nên xác định và không âm
Ho¹t ®éng 3: ¸p dông (16 phót)
GV: Căn cứ vào ? 1 và định lý đã được c/m, rút ra quy tắc khai phương 1 thương?
GV nêu VD1
? Thương 25 chia 121 có phải số chính phương hay không ?
? Các số 25, 121 có phải số chính phương hay không ?
? Vậy ta có thể vận dụng quy tắc trên như thế nào ?
b) GV: Tương tự, ta có 
HS làm ? 2. 
GV: Tổng quát, định lý trên còn có thể viết 
(giới thiệu quy tắc chia 2 căn thức bậc hai)
GV nêu VD2
? Các số 80; 5 có phải số chính phương không ? 
? Thương 80 chia 5 có là số chính phương không ?
? H·y vận dụng quy tắc ?
Câu b : thực hiện tương tự câu a 
Cho HS làm ?3
HS: Phát biểu quy tắc
 Không
 Có 
HS thực hiện tiếp
?2
a,
b, =
Quy tắc chia hai căn thức bậc hai
 Không
 Thương bằng 16, là số chính phương.
?3
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
15
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
? Trong đẳng thức 
Thay các số a,b bởi các biểu thức A,B ta có điều gì ?
GV giới thiệu phần chú ý 
Nêu ví dụ 3 : 
? Câu b ta áp dụng quy tắc khai phương 1 thương hay chia 2 căn thức bậc hai ? Vì sao ? 
Lưu ý cho HS cần vận dụng linh hoạt (2 chiều) quy tắc.
HS làm ?4
HS: 
HS : Quy tắc chia 2 căn thức bậc hai vì thương 27a chia 3a là số chính phương
 (với a > 0)
HS làm ?4
Ho¹t ®éng 4: LuyÖn tËp- cñng cè (10 phót)
Ph¸t biÓu §L liªn hÖ gi÷a phÐp chia vµ phÐp khai ph­¬ng tæng qu¸t
Bài 28-SGK 
HS hoạt độngnhóm 
 Đúng hay sai với các biểu thức A> B > 0
GV lưu ý cho HS: Các câu b; d sai và sửa lại là : 
Ho¹t ®éng 5: H­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót)
Học thuộc định lý và hai quy tắc trong bài, xem lại cách chứng minh định lý.
Làm các bài tập 29,30( a, b) ,33( a, b) , tr 19 SGK
Bµi tËp 36, 37, 40 tr 8,9 SBT
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
16
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2010 – 2011
Ngày so¹n: 9 th¸ng 9 n¨m 2010
 Ngµy d¹y : 11 th¸ng 9 n¨m 2010
TiÕt 7
LuyÖn tËp
I. Môc tiªu:
- HS ®­îc cñng cè c¸c kiÕn thøc vÒ khai ph­¬ng mét th­¬ng vµ chia hai c¨n bËc hai .
- Cã kü n¨ng thµnh th¹o vËn dông hai quy t¾c vµo c¸c bµi tËp tÝnh to¸n, rót gän biÓu thøc vµ gi¶i ph­¬ng tr×nh 
II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs:
 GV : đề bài tập 36 trên bảng phụ.
HS : PhiÕu häc tËp
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc: 
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ho¹t ®éng 1: kiÓm tra Bµi cò (10 phót)
HS1: - Ph¸t biÓu §L khai ph­¬ng mét th­¬ng
- Ch÷a bµi 30 (a, b) tr19 SGK
HS2: Ch÷a bµi 28 (a) vµ bµi 29 (c) SGK
- Ph¸t biÓu quy t¾c khai ph­¬ng mét th­¬ng vµ quy t¾c chia hai c¨n bËc hai.
HS1: Ph¸t biÓu §L 
- Ch÷a bµi 30 (a, b)
KQ: c) 	d) 
HS2: Ch÷a bµi tËp
KQ: 28(a) , bµi 29 (x) . 5
- Ph¸t biÓu hai quy t¾c 
Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp (23 phót)
D¹ng 1: TÝnh
Bµi 28( b , d) - SGK
? Áp dụng quy tắc nào dể làm bài này ?
GV hướng dẫn :
Nhận dạng BT dưới dấu căn để có phép biến đổi thích hợp.
Bµi 29(a,c , d) – SGK
Gäi 3 HS lªn b¶ng tr×nh bµy
? B¹n ®· ¸p dông qui t¾c nµo ®Ó tÝnh.
Bµi 28
- Áp dụng quy tắc khai phương một thương
b) 
d) 
Bµi 29
a) 
c) 
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
17
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
? H·y nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n
GV nhËn xÐt vµ bæ sung
D¹ng 2: Chøng minh
 Bài tập 31 -SGK
HS làm câu a bằng cách tính trực tiếp.
? Dự đoán 
? Để c/m ta có thể so sánh vì a = a+b-b
? Nhắc lại kết quả bài tập 26-SGK
? Áp dụng kết quả bài tập 26 cho 
và ?
? Thu gọn BT dưới dấu căn vế trái ?
 ? Chuyển vế ?
GV: Vậy ta có căn bậc hai của một hiệu lớn hơn hiệu hai căn thức bậc hai.
D¹ng 3: Gi¶i ph­¬ng tr×nh 
Bài 33 ( a, b) -SGK
a) ? Phương trình có dạng gì đã biết ?
? Vậy cách giải PT này ra sao ?
GV : Vậy ta có thể trình bày lời giải như sau 
x = 5
Vậy nghiệm của PT là x = 5
d) 
Bài tập 31
a) 
- 
? Cho a > 0 và b > 0 để so sánh 2 số dương ta bình phương 2 số, kết quả 
< (căn bậc hai của 1 tổng bé hơn tổng 2 căn bậc hai)
Suy ra < 
Hay 
Bài 33
a) x + b = 0 (a = )
 x = - b/ a(chuyển vế, chia cả 2 vế cho hệ số 
HS lên bảng làm câu b
Vậy nghiệm của PT là x = 4
Ho¹t ®éng 3: Bµi tËp n©ng cao, ph¸t triÓn t­ duy (10 phót)
Bµi 43* (a) tr10 SBT
T×m x tho¶ m·n ®iÒu kiÖn 
GV ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh lµ g×?
? H·y nªu cô thÓ
Bµi 43
HS ³ 0
 hoÆc 
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
18
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Gäi 2 HS lªn b¶ng gi¶i víi hai tr­êng hîp trªn
? Víi ®iÒu kiÖn nµo cña x th× x¸c ®Þnh?
? H·y dùa vµo ®Þnh nghÜa c¨n bËc hai sè häc gi¶i PT trrªn
GV gäi tiÕp HS thø ba lªn b¶ng
HS: Víi x < 1 hoÆc th× x¸c ®Þnh
HS: ®k 
Gi¶i ra x = 
Ho¹t ®éng 5: H­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót)
Về nhà làm bài tập còn lại trong SGK và các bài trang 9- SBT.
Tiết sau làm bài kiểm tra 15phút trên giấy.
Xem bài : Bảng căn bậc hai.
Đem theo bảng số và máy tính bỏ túi ở tiết sau.
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
19
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2010 – 2011
Ngày so¹n:16 th¸ng 9 n¨m 2009
 Ngµy d¹y : 18 th¸ng 9 n¨m 2009
TiÕt 8
b¶ng c¨n bËc hai
I. Môc tiªu:
	Qua bài này HS cần:
Hiểu được cấu tạo của bảng căn bậc hai.
Có kỹ năng tra bảng để tìm căn bậc hai của một số không âm.
II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs:
 GV: 	- B¶ng phô ghi bµi tËp.
	- B¶ng sè, ª ke hoÆc tÊm b×a cøng h×nh ch÷ L
	HS: 	- B¶ng phô nhãm, bót d¹.
	- B¶ng sè, ª ke hoÆc tÊm b×a cøng h×nh ch÷ L
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ho¹t ®éng 1: kiÓm tra (15 phót)
§Ò ra:
 Bài 1 : Tìm x để biểu thức sau có nghĩa 
 a) ; b)
 Bài 2 : Tính c) 
§¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm
 Bài 1: (2®) a) x ; b) x 
 Bài 2 : ( 6 ®) a) ; b) 18 ; c) 
Ho¹t ®éng 2: C¸ch dïng b¶ng (25 phót)
GV giới thiệu cuốn “Bảng số với 4 chữ số thập phân”.
Các cột : N ; 1 đến 9 ; 9 cột hiệu chính.
Các dòng : Từ 1,00 đến 99,9
GV cho HS lµm vÝ dô 1. T×m 
MÉu 1
? Giao cña hµng 1,6 vµ cét 8 lµ sè nµo
GV: VËy » 1,296
HS: Theo dõi bảng.
HS më b¶ng IV ®Ó xem cÊu t¹o cña b¶ng
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
20
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Dùng MTBT kiểm tra lại bằng cách bình phương số 1,296 
? H·yT×m ; 
GV cho HS lµm tiÕp VD 2. 
? T×m 
Căn bậc hai của mỗi số được viết bởi không quá 3 chữ số nên trong bảng không có kết quả của . Vậy ta có thể tìm 
? Tìm giao của hàng 39 ; cột 8 hiệu chính ?
GV : Vậy ta có » 6,235 + 0,006 = 6,259
? Kiểm tra lại bằng MTBT ? 
HS làm ?1 – GV yêu cầu HS trình bày cách tìm kết quả trên bảng số.
GV đặt vấn đề  : Dựa vào tính chất của căn bậc hai, ta vẫn dùng bảng để tìm được CBH của số không âm lớn hơn 100 hoặc nhỏ hơn 1
- Tìm CBH của số lớn hơn 100
GV nêu VD3 : Tìm 
? Nhắc lại dạng tổng quát khai phương một tích ?
GV : Ta viết 1680 = 16,8 . 100 .? Tra bảng 
? Kết luận về  ?
GV : Khi thực hành, ta có thể làm theo quy tắc dời dấu phẩy (SGK) 
Dời dấu phẩy của số N đi 2 ; 4 ; 6  chữ số
Dời dấu phẩy theo cùng chiều của số đi 1 ; 2 ;3  chữ số.
Cho HS làm ?2 (Áp dụng quy tắc dời dấu phẩy)
Lưu ý cho HS câu b
- Tìm CBH của số không âm nhỏ hơn 1
GV nêu VD 4 và cách thực hành dời dấu phẩy
GV HS lªn b¶ng lµm tiÕp theo quy t¾c khai ph­¬ng 1 th­¬ng
(Dời dấu phẩy của số N sang phải 4 chữ số nên dời dấu phẩy của số sang phải 2 chữ số.
Đọc kết quả 1,296 = 1,679616
» 6,235
a) Giao nhau của hàng 9,1 cột 1
 3,018
b) Giao của hàng 39 cột 8 
Giao của hàng 39 cột 2 hiệu chính 
 » 4,099
VËy » 4,099.10 = 10,99
HS làm ?2
3,018 suy ra 
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
21
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
GV ®­a chó ý lªn b¶ng phô
GV yªu cÇu HS lµm ? 3
Dïng b¶ng c¨n bËc hai, t×m gi¸ trÞ gÇn ®óng cña nghiÖm PT: x2 = 0,3982
? Em lµm ntn ®Ó t×m gi¸ trÞ gÇn ®óng cña x
? VËy nghiÖm PT x2 = 0,3982 bao nhiªu
HS ®äc chó ý
HS: T×m » 0,6311
NghiÖm cña PT lµ: x2 = 0,3982 lµ
x1 » 0,6311 vµ x2 = - 0,6311
Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp (10 phót)
Bµi 41- tr 23 SGK
BiÕt » 3,019. H·y tÝnh 
? Dùa trªn c¬ së nµo cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc ngay kÕt qu¶?
GV gäi HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi
Bµi 42- tr 23 SGK
? Dïng b¶ng c¨n thøc bËc hai ®Ó t×m gi¸ trÞ gÇn ®óng cña nghiÖm mçi PT sau
a. x2 = 3,5; b. x2 = 132
? Bµi nµy c¸ch lµm t­¬ng tù nh­ ? 3 
GVgäi 2 em HS lªn b¶ng lµm
Bµi 41
HS: ¸p dông chó ý vÒ quy t¾c dêi dÊu phÈy ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶.
 » 3,019 (dêi dÊu phÈy sang ph¶i 1 ch÷ sè ë kÕt qu¶)
 » 301,9; » 0,3019
» 0,03019
 Bµi 42
a. x1 = ; x2 = 
Tra b¶ng » 1,871
VËy x1 » 1,871; x2 » - 1,871
b. x1 » 11,49; x2 » -11,49
Ho¹t ®éng 4: H­íng dÉn vÒ nhµ (1 phót)
Làm các bài tập 47 đến 53 tr.10-SBT.
Xem bài Biến đổi đơn giản biểu thức c