Giáo án Đại số 9 - Tiết 4, 5 - Nguyễn Thị Kim Nhung

Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2010 – 2011
 Ngày so¹n: 29 th¸ng 8 n¨m 2010
 Ngµy d¹y : 1 th¸ng 9 n¨m 2010
TiÕt 4
§3. Liªn hÖ gi÷a phÐp nh©n vµ phÐp khai ph­¬ng
I. Môc tiªu:
Nắm được nội dung và cách chứng minh định lý về liên hệ giữa phép nhân và phép khai phương.
Có kỹ năng dùng các quy tắc khai phương một tích và nhân các căn thức bậc hai trong tính toán và trong biến đổi biểu thức.
Biết dùng bảng số và máy tính bỏ túi để tính căn bạc hai của một số dương cho trước
II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs:
GV: B¶ng phô ghi ®Þnh lý, quy t¾c.
	- HS: B¶ng phô nhãm, bót d¹.
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc: 
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ho¹t ®éng 1: kiÓm tra (5 phót)
HS :Rót gän c¸c ph©n thøc
 víi x - 5
Ho¹t ®éng 2: §Þnh lý (10 phót)
Cho HS làm ?1
? Dự đoán xem 2 kết quả và có bằng nhau hay không ?
? Tổng quát với a ; b là 2 số không âm ta có định lý sau (nêu đ/lý) 
GV: Để c/m định lý ta sẽ c/m vế phải là CBHSH của a.b, tức là bình phương vế phải bằng số dưới dấu căn ở vế trái.
? Vì sao vế phải xác định và không âm ?
Làm ?1
HS: = 
HS phát biểu định lý 
Với 2 số a; b không âm ta có 
Vì a ³ 0; b ³ 0 nên xác định và không âm.
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
9
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
? Tính 
GV nêu chú ý.
Lưu ý cho HS 
Chú ý : a ³ 0; b ³ 0; c ³ 0; 
Ho¹t ®éng 3: ¸p dông (20 phót)
GV giới thiệu quy tắc và hướng dẫn HS làm VD 1
? Các thừa số 49; 81; 0,01 chính là bình phương của các số nào ?
? Khai phương từng thừa số 
? Các số 810; 40 có phải số chính phương không ?
? Vậy ta có thể viết tích trên bằng tích của c¸c số chính phương nào 
? Áp dụng quy tắc ?
GV chia nhóm, nhóm làm câu a, nhóm làm câu b ? 2
 GV giới thiệu quy tắc nhân các căn thức bậc hai và hướng dẫn HS làm ví dụ 2.
? Các số 5, 20 có chính phương không ? 
? Tích 5.20 có phải số chính phương hay không ?
GV : Chỉ nên áp dụng quy tắc trong trường hợp là những số chính phương.
Cho HS làm ? 3
Lưu ý cho HS biến đổi để tính nhẩm cho nhanh.
GV: Nêu phần chú ý.
Hướng dẫn HS làm VD3
* Quy tắc (SGK)
Ví dụ 1
HS: 7 ; 9; 0,1
 HS: Không.
 810.40 = 81.400 = 81.4.100
? 2
HS hoạt động nhóm
Nhận xét bài làm của nhóm bạn.
Quy tắc : SGK 
*Ví dụ 2
 vì các số 4 và 25 là những số chính phương.
HS làm ? 3 
Chú ý : (SGK-tr.14)
* Ví dụ 3: Rút gọn biểu thức (a ³ 0)
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
10
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Cho HS làm ? 4
Lưu ý : cho HS điều kiện a; b không âm.
HS làm ? 4
Ho¹t ®éng 4: LuyÖn tËp - cñng cè (8 phót)
Ph¸t biÓu vµ viÕt ®Þnh lý.
- §Þnh lý ®­îc tæng qu¸t nh­ thÕ nµo?
- Ph¸t biÓu quy t¾c khai ph­¬ng mét tÝch vµ quy t¾c nh©n c¸c c¨n bËc hai?
§iÒn vµo « trèng cho hîp lÝ:
- Mét HS lªn b¶ng viÕt ®Þnh lý
- Víi biÓu thøc A, B kh«ng ©m
HS ph¸t biÓu hai quy t¾c nh­ SGK
3 HS lµn l­ît lªn b¶ng ®iÒn vµo « trèng, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt vµ söa ch÷a
Ho¹t ®éng 5: H­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót)
Học thuộc định lý, xem lại cách chứng minh định lý.
 Học thuộc 2 quy tắc khai phương một tích và nhân các căn thức bậc hai.
Làm các bài tập 17 đến 20 SGK, sè 23,24 SBT`
- H­íng dÉn bµi 19c: 
Ôn lại HĐT hiệu hai bình phương.
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
11
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2010 – 2011
Ngày so¹n: 4 th¸ng 9 n¨m 2010
 Ngµy d¹y : 6 th¸ng 9 n¨m 2010
TiÕt 5
LuyÖn tËp
I. Môc tiªu	
 - Cñng cè cho HS kÜ n¨ng dïng c¸c quy t¾c khai ph­¬ng mét tÝch vµ nh©n c¸c c¨n thøc bËc hai trong tÝnh to¸n vµ biÕn ®æi biÓu thøc.
- RÌn luyÖn t­ duy, tËp cho HS c¸ch tÝnh nhÈm, tÝnh nhanh, vËn dông lµm c¸c bµi tËp chøng minh, rót gän, t×m x vµ so s¸nh hai biÓu thøc.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
	GV:hoÆc b¶ng phô ghi bµi tËp.
	HS: B¶ng phô nhãm, bót d¹
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc: 
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra (8 phót
HS1: - Ph¸t biÓu ®Þnh lÝ liªn hÖ gi÷a phÐp nh©n vµ phÐp khai ph­¬ng
- Ch÷a bµi tËp 17(a) tr15 SGK
HS2: - Ph¸t biÓu quy t¾c khai ph­¬ng mét tÝch vµ quy t¾c nh©n c¸c c¨n bËc hai
- Ch÷a Bµi tËp 21/15-SGK:
Khai ph­¬ng tÝch 12.30.40 ®­îc : 
A) 1200 B) 120 C) 12 D) 240
Hai HS lÇn l­ît liªn kiÓm tra
HS1: - Nªu ®Þnh lý 
- Ch÷a bµi tËp 17 (a)
- HS2: Ph¸t biÓu quy t¾c
 Chän (B) .120
Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp (30 phót)
D¹ng 1. TÝnh gi¸ trÞ c¨n thøc
Bµi 22 (a, b)- tr15 SGK: BiÕn ®æi c¸c biÕu thøc d­íi dÊu c¨n thµnh tÝch råi tÝnh:
GV gäi hai HS ®ång thêi lªn b¶ng lµm bµi
GV kiÓm tra c¸c b­íc biÕn ®æi HS
 Bài 24-tr15-SGK
? Nhận xét biểu thức dưới dấu căn ?
? Vậy có thể đưa BT ra ngoài dấu căn bằng cách nào ?
? Viết 1+ 6x + 9x2 dưới dạng bình phương một tổng
? Xét giá trị BT (1+ 3x)2 để bỏ dấu GTTĐ
Bµi 22 (a, b) 
Hai em lªn b¶ng tr×nh bµy:
Bài 24 
HS: Có dạng bình phương của một biểu thức
Vận dụng hằng đẳng thức 
HS: (1+ 3x)2
 BT có giá trị không âm với mọi x nên 
ê(1+ 3x)2ê = (1+3x)2
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
12
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2010 – 2011
? Thay giá trị của x bằng để tính giá trị biểu thức ?
GV hướng dẫn HS sử dụng MTBT.
Nhắc lại các bước tiến hành:
Khai phương một tích 
Đưa BT ra ngoài dấu căn
Bỏ dấu GTTĐ
Thay giá trị của biến bằng số đã cho.
Giải thích rõ cho HS bước bỏ dấu GTTĐ
D¹ng2: T×m x
Bài 25 -tr.16-SGK : Tìm x biết
GV làm câu a 
? Căn cứ vào đ/n là CBHSH của 16x ta có điều gì ?
? Tìm x biết 64 = 16x 
? Cách khác, có thể khai phương một tích để vế trái đơn giản hơn được không ?
? Rút gọn ; tìm x ? 
Yêu cầu HS làm các câu c; d 
GV kiểm tra bài làm của vài HS, sửa sai cho HS (nếu có)
D¹ng 3 :Chøng minh
Bµi 26(a)-Sgk-Tr7
? §Ó c/m ®¼ng thøc bªn em lµm nh­ thÕ nµo? Cô thÓ víi bµi nµy?
GV gäi mét HS lªn b¶ng
GV:yªu cÇu HS so s¸nh
 vµ 
Thay x = vµo biÓu thøc ta ®­îc : 
2.( 1+ 3.(-))2 = 2(1-3)2
= 2(19 - 6) =38 - 12 21,029
Thay giá trị a = - 2 ; b = ta có 
 » 22,392
HS: 82 = 16x
Bài 25 
 x = 4 
HS: => x = 4
 ĐK: x ³ 1
Vậy x = 50
1/ 1 - x = 3 Û x = - 2
2/ 1 - x = - 3 Û x = 4
Vậy x = - 2 và x = 4
Bµi 26
HS :BiÕn ®æi vÕ phøc t¹p (vÕ tr¸i) ®Ó b»ng vÕ ®¬n gi¶n (vÕ ph¶i)
HS : BiÕn ®æi vÕ tr¸i
VT=
=
*Sau khi biÕn ®æi vÕ tr¸i b»ng vÕ ph¶i, vËy ®¼ng thøc ®­îc chøng minh.
HS ®øng t¹i chç so s¸nh: 
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót)
- Làm các bài tập 25 ; 27 ; 32 ; 34 –SBT
- HS khá giỏi làm thêm bài 30 ; 33
- Hướng dẫn bài 33 : Viết BT dưới dấu căn dưới dạng tích. Tích 2 BT không âm khi 2 BT nhận giá trị cùng dấu
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
13