Giáo án Đại số 10 - Ban cơ bản tiết 46, 47, 48: Biểu đồ - Luyện tập

; 162); [162; 168); [168; 174)
Có thể mô tả một cách trực quan các bảng phân bố tần suất (hoặc tần số), bảng phân bố tần suất (hoặc tần số) ghép lớp bằng biểu đồ hoặc đường gấp khúc ® Bài mới 
1 HS lên bảng, các HS dưới lớp cùng làm
Hoạt động 2: Biểu đồ tần suất hình cột và đường gấp khúc tần suất
I/- Biểu đồ tần suất hình cột và đường gấp khúc tần suất:
Yêu cầu HS vẽ bảng phân bố tần suất ghép lớp đã hoàn thành ở kiểm tra bài cũ vào vở
Để mô tả bảng tần suất ghép lớp trên, ta có thể vẽ biểu đồ tần suất hình cột về chiều cao (cm) của 36 HS® treo biểu đồ tần suất hình cột (hình 34 trang 115) lên bảng. Yêu cầu HS quan sát tự tìm ra cách vẽ biểu đồ tần suất hình cột
HS nghe giảng và ghi bài
+ Dựng hệ trục tọa độ. Trục hoành: biểu diễn chiều cao. Trục tung biểu diễn tần suất
+ Xác định các hình chữ nhật (các cột) của biểu đồ (chiều rộng của cột biểu đồ là số đo của lớp số đo chiều cao; Vẽ các cặp điểm có tọa độ là cặp số gồm chiều cao ci và tần suất fi (ci; fi)
1)- Biểu đồ tần suất hình cột: 
* VD: Cho bảng phân bố tần suất chiều cao của 36 HS lớp 9A
Lớp số đo chiều cao (cm)
Tần suất (%)
[150; 156)
[156; 162)
[162; 168)
[168; 174)
16,7
33,3
36,1
13,9
Cộng
100(%)
* Biểu đồ tần số hình cột về chiều cao (cm) của 36 HS
Bảng phân bố tần suất ghép lớp trên cũng có thể được mô tả bằng một đường gấp khúc, vẽ như sau (GV vừa hướng dẫn, vừa vẽ): B1: Trên mặt phẳng tọa độ, xác định các điểm (ci; fi), i = 1, 2, 3, 4, trong đó ci là trung bình cộng của hai mút của lớp i (ta gọi ci là giá trị đại diện của lớp i; Vẽ các đoạn thẳng nối điểm (ci+1; fi+1) , i = 1, 2, 3 thu được một đường gấp khúc, gọi là đường gấp khúc tần suất
HS vừa nghe giảng, vừa thao tác vẽ đường gấp khúc tần suất theo hướng dẫn của GV
2) Đường gấp khúc tần suất:
Ta cũng có thể mô tả bảng tần số ghép lớp bằng biểu đồ tần số hình cột hoặc đường gấp khúc tần số. Cách vẽ cũng như cách vẽ biểu đồ tần suất hình cột hoặc đường gấp khúc tần suất, trong đó thay trục tần suất bởi trục tần số
HS nghe giảng 
3)- Chú ý: (SGK)
Hoạt động 4: Củng cố
J
Yêu cầu HS đọc đề J
Yêu cầu HS hoạt động nhóm 5 phút
Mời đại diện nhóm bất kì lên treo bảng nhóm
Các nhóm kiểm tra kết quả chéo nhau
GV nhận xét, bổ sung
HS đọc đề
HS hoạt động nhóm 
Đại diện 1 nhóm lên treo bảng nhóm và trình bày cách vẽ biểu đồ tần suất hình cột của nhóm mình
Nhóm khác bổ sung
Biểu đồ tần suất hình cột và đường gấp khúc tần suất về nhiệt độ (0C) trung bình của tháng 12 tại thành phố Vinh từ 1961 đến 1990 (30 năm):
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà
Học bài và làm BT: 1, 2/ 118 SGK
Chuẩn bị phần lý thuyết tiếp theo
Tiết 47 	§2. BIỂU ĐỒ (TT)
Ngày soạn: ___/___/_____
Ngày dạy: ___/___/_____
I/- Mục tiêu:
1)- Kiến thức: 	- Nắm được biểu đồ hình cột, biểu đồ hình quạt 
2)- Kỹ năng: 	- Rèn kĩ năng đọc biểu đồ hình quạt 
3)- Thái độ: 	- Rèn tính cẩn thận khi vẽ biểu đồ 
II- Chuẩn bị:	- GV: SGK, bảng phụ
	- HS: SGK, bảng nhóm, ôn tập kiến thức cũ
III- Tiến trình lên lớp:
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của HS
Ghi bảng
Hoạt động 1: Đặt vấn đề
Ngoài cách dùng biểu đồ hoặc đường gấp khúc để mô tả trực quan các bảng phân bố tần suất (hoặc tần số), bảng phân bố tần suất (hoặc tần số) ghép lớp. Người ta còn dùng biểu đồ hình quạt để mô tả bảng cơ cấu ® Bài mới
HS nghe giảng
Hoạt động 2: Biểu đồ hình quạt
II/- Biểu đồ hình quạt:
Treo bảng 7: Cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp trong nước năm 1997, phân theo thành phần kinh tế 
Biểu đồ hình quạt dưới đây mô tả các thành phần kinh tế 
® Giới thiệu biểu đồ hình quạt: 
Toàn bộ hình tròn biểu diễn cho 100%
Mỗi hình quạt biểu diễn số phần trăm của một nhóm trong bảng cơ cấu
Số đo độ (và độ dài) của các cung tròn ứng với các hình quạt tỉ lệ với số phần trăm của các nhóm của bảng cơ cấu
Giới thiệu chú ý: Có thể sử dụng biểu đồ hình quạt để mô tả bảng phân phối tần số ghép lớp
Lấy ví dụ minh họa 
Treo biểu đồ hình quạt mô tả các bảng tần số ghép lớp 
HS quan sát bảng 7
HS nghe giảng và vẽ hình vào vở
HS ghi bài 
HS nghe giảng 
VD1: Cơ cấu giá trị sản sản xuất công nghiệp trong nước năm 1997 phân theo thành phần kinh tế được cho trong bảng sau:
Các thành phần kinh tế
Số phần trăm
(1) Khu vực doanh nghiệp nhà nước
(2) Khu vực ngoài quốc doanh
(3) Khu vực đầu tư nước ngoài
23,7
47,3
29,0
Cộng
100 (%)
* Biểu đồ hình quạt mô tả bảng đã cho:
* Chú ý: Có thể sử dụng biểu đồ hình quạt để mô tả bảng phân phối tần số ghép lớp
VD2: Nhiệt độ trung bình của 12 tháng tại thành phố Vinh từ 1961 đến 1990 (30 năm) được cho trong bảng sau
Lớp nhiệt độ (0C)
Tần suất (%)
[15; 17)
[17; 19)
[19; 21)
[21; 23)
16,7
43,3
36,7
3,3
Cộng
100 (%)
* Biểu đồ hình quạt mô tả bảng đã cho:
Hoạt động 3: Củng cố
J
J. GV nêu đề bài
Yêu cầu HS quan sát biểu đồ hình quạt (hình 37) về cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp trong nước năm 1999 phân theo thành phần kinh tế, lập bảng cơ cấu như trong ví dụ 1
HS quan sát biểu đồ lập bảng cơ cấu 
Các thành phần kinh tế
Số phần trăm
(1) Khu vực doanh nghiệp nhà nước
(2) Khu vực ngoài quốc doanh
(3) Khu vực đầu tư nước ngoài
22,0
39,9
38,1
Cộng
100 (%)
Hoạt động 4: Hướng dẫn về nhà
Học bài và làm BT: 3/ 118 SGK
Ôn kĩ lý thuyết + bài tập. Tiết sau luyện tập
Tiết 48: 	LUYỆN TẬP
Ngày soạn: ___/___/_____
Ngày dạy: ___/___/_____
I/- Mục tiêu:
1)- Kiến thức: 	- Củng cố lại các kiến thức đã học về biểu đồ: Đọc và vẽ biểu đồ tần suất, tần số hình cột, đường gấp khúc tần suất, tần số (mô tả bảng phân bố tần suất, tần số ghép lớp); Đọc biểu đồ hình quạt
2)- Kỹ năng: 	- Rèn kĩ năng đọc và vẽ biểu đồ hình cột, biểu đồ hình quạt 
3)- Thái độ: 	- Rèn tính cẩn thận khi vẽ biểu đồ và tính toán số liệu 
II- Chuẩn bị:	- GV: SGK, bảng phụ
	- HS: SGK, bảng nhóm
III- Tiến trình lên lớp:
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của HS
Ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ 
Bài 1 / 118: 
Nêu cách vẽ biểu đồ tần suất hình cột
GV treo bảng phụ bảng phân bố tần số ghép lớp về độ dài của 60 lá dương sỉ trưởng thành ở bài 2/114 SGK
Hãy mô tả bảng tần suất ghép lớp đã trên bằng cách vẽ biểu đồ tần suất hình cột và đường gấp khúc tần suất 
Mời 1 HS khác nhận xét
GV nhận xét, cho điểm
HS phát biểu
HS làm bài 
HS khác nhận xét
* Biểu đồ tần suất hình cột và đường gấp khúc tần suất về độ dài (cm) của 60 lá dương sỉ trưởng thành:
Hoạt động 2: Luyện tập
Bài 2/ 118: 
Bài 2/ 118: 
GV treo bảng phụ ghi sẵn các số liệu thống kê ở bài 3/114 về khối lượng của 30 củ khoai tây thu hoạch được ở nộng trường T. 
Yêu cầu HS hoạt động nhóm lập bảng phân bố tần số và tần suất ghép lớp, với các lớp sau [70; 80); [80; 90); [90; 100); [100; 110); [110; 120). 
Sau đó vẽ biểu đồ tần suất, tần số hình cột, đường gấp khúc tần suất, tần số ứng với mỗi bảng phân bố tần số, tần suất
Mời đại diện 2 nhóm lên treo bảng nhóm và trình bày bài làm vùa nhóm mình
Các nhóm khác góp ý, bổ sung
GV nhận xét, cho điểm bài làm từng nhóm
HS hoạt động nhóm 8 phút 
Dãy 1: Lập bảng tần suất ghép lớp. Sau đó vẽ biểu đồ hình cột và đường gấp khúc tần suất
Dãy 2: Lập bảng tần số ghép lớp, vẽ biểu đồ hình cột và đường gấp khúc tần số 
Đại diện nhóm lên treo bảng nhóm và trình bày bài làm của nhóm mình
Các nhóm khác nhận xét
a) Bảng phân bố tần suất khối lượng của 30 củ khoai tây thu hoạch ở nông trường T
Lớp khối lượng (gam)
Tần suất (%)
[70; 80)
[80; 90)
[90; 100)
[100; 110)
[110; 120)
10
20
40
20
10
Cộng
100 (%)
Biểu đồ tần suất hình cột và đường gấp khúc tần suất về khối lượng (g) của 30 củ khoai tây thu hoạch ở nông trường T
b) Bảng phân bố tần suất khối lượng của 30 củ khoai tây thu hoạch ở nông trường T
Lớp khối lượng (gam)
Tần số
[70; 80)
[80; 90)
[90; 100)
[100; 110)
[110; 120)
3
6
12
6
3
Cộng
30 
Biểu đồ tần số hình cột và đường gấp khúc tần số về 
Như vậy, ta cũng có thể mô tả bảng phân bố tần số ghép lớp bằng biểu đồ tần số hình cột hoặc đường gấp khúc tần số. Cách vẽ tương tự như cách vẽ biểu đồ tần suất hình cột hoặc đường gấp khúc tần suất, trong đó thay trục tần suất bởi trục tần số
Quan sát biểu đồ tần suất hình cột câu a), nêu nhận xét về khối lượng của 30 củ khoai tây được khảo sát
HS nghe giảng 
HS nêu nhận xét 
khối lượng (g) của 30 củ khoai tây thu hoạch ở nông trường T
c) Trong 30 củ khoai tây được khảo sát ta thấy
+ Chiếm tỉ lệ thấp nhất (10%, ứng với mỗi cột trong hai cột thấp nhất của biểu đồ) là những củ có khối lượng từ 70g đến 80g hoặc từ 110g đến 120g;
+ Chiếm tỉ lệ cao nhất (40%, ứng với cột cao nhất của biểu đồ) là những củ có khối lượng từ 90g đến 100g);
+ Đại đa số (80%, ứng với 3 cột cao trội lên của biểu đồ) các củ có khối lượng từ 80g đến 110g
Bài 3 /118: Dựa vào biểu đồ hình quạt về