Giáo án Bám sát 11 Nâng cao: Ôn tập về định nghĩa và ý nghĩa đạo hàm

Bài soạn: ôn tập về định nghĩa và ý nghĩa đạo hàm
Tiết thứ: Ngày soạn: - 2 - 2011
 Chương trình Nâng cao Dạy lớp 11B1, Ngày dạy:..
I - Mục tiêu bài học
Học sinh cần nắm được:
1. Về mặt kiến thức
- Định nghĩa đạo hàm tại một điểm 
- ý nghĩa hình học của đạo hàm 
- Đạo hàm của một số hàm số thường gặp.
2. Về kĩ năng
- Biết tính đạo hàm bằng định nghĩa 
- Viết được phương trình tiếp tuyến của hàm số
- Giải các bài toán khác về đạo hàm.
3. Về tư duy, thái độ
- Phát triển tư duy trừu tượng, óc suy luận, phán đoán
- Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác.
II - Chuẩn bị, phương tiện, phương pháp dạy học
Phương pháp: Gợi mở, vấn đáp
 Phương tiện: Thước kẻ, máy tính bỏ túi
 Chuẩn bị: Tài liệu tham khảo.
III – Tiến trình dạy học
1. Kiểm tra bài cũ
Nêu định nghĩa đạo hàm 
2. Dạy bài mới
Đặt vấn đề: Đạo hàm là một khái niệm quan trong. Bài hôm nay ta sẽ ôn tập và giải một số bài tập về đạo hàm 
Hoạt động 1: Hệ thống hoá kiến thức
Thời gian: 10 phút
Mục tiêu: Hệ thống hoá được kiến thức.
Hình thức tiến hành: Bằng hệ thống câu hỏi 
Đặt vấn đề: Những kiến thức chính
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Ghi bảng - Trình chiếu
HĐTP 1: Dẫn dắt
- Giới thiệu bài
HĐTP 2: Tiếp cận khái niệm
- Lấy ví dụ
- Hướng dẫn 
HĐTP 3: Hình thành khái niệm
- Hướng dẫn HS định nghĩa
- Chính xác hoá
HĐTP 4: Củng cố khái niệm
- Lấy ví dụ
- Chính xác hoá
- Lắng nghe
Thực hiện
Phát biểu
Nhận xét
Thực hiện giải ví dụ
Cho hàm số y = f(x) có đồ thị (C), phương trỡnh tiếp tuyến của (C) tại tiếp điểm M(x0 ; y0) cú dạng : y-y0=f’(x0)(x-x0)
 Bài toỏn: Viết phương trỡnh tiếp tuyến khi biết tiếp điểm
 Cho hàm số y=f(x) của đồ thị (C).Ta cần viết phương trỡnh tiếp tuyến với đồ thị (C) trong cỏc trường hợp sau:
 II.Cỏc dạng toỏn:
Dạng 1 . Tại tiếp điểm M(x0 ; y0)
Phương phỏp:
B1: Tỡm f ’(x) f ’(x0)
B2: Phương trỡnh tiếp tuyến với (C) tại điểm (x0; y0) là: y - y0= (x–x0) 
*VD ỏp dụng:
Dạng 2. Tại điểm trờn đồ thị (C) cú hoành độ x0 :
Phương phỏp:
B1: Tỡm f ’(x) f ’(x0), f(x0) 
B2: Phương trỡnh tiếp tuyến với (C) tại điểm cú hoành độ x0 là:
 y = (x–x0) + f(x0).
Dạng 3. Tại điểm trờn đồ thị (C) cú tung độ y0 :
Phương phỏp:
B1: Tỡm f ’(x) .
B2:Do tung độ là y0 với y0 =f(x0) giải phương trỡnh này ta được x0 f /(x0) 
B3: Phương trỡnh tiếp tuyến với (C) tại tiếp điểm cú tung độ y0 là
 y = (x–x0) + y0
*VIẾT PHƯƠNG TRèNH TIẾP TUYẾN BIẾT HỆ SỐ GểC
Dạng1: Biết hệ số gúc của tiếp tuyến là k:
 Phương phỏp: 
 B1: Gọi M0(x0;y0) là tiếp điểm .
 B2: Hệ số gỳc tiếp tuyến là k nờn : =k (*)
 B3: Giải phương trỡnh (*) ta cú x0 f(x0) phương trỡnh tiếp tuyến.
Chỳ ý: Hệ số gúc của tiếp tuyến cú thể cho dưới dạng:
Tiếp tuyến song song với đường thẳng y=ax+b thỡ cú f/(x0)=a.
Tiếp tuyến vuụng gúc với đường thẳng y=ax+b thỡ cú f/(x0).a=-1.
Hoạt động 2: Tính đạo hàm theo định nghĩa 
Thời gian: 10 phút
Mục tiêu: Biết tính đạo hàm của một hàm số bằng định nghĩa 
Hình thức tiến hành: Bằng hệ thống câu hỏi 
Đặt vấn đề: Làm thế nào để tính đạo hàm bằng định nghĩa ?
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Ghi bảng - Trình chiếu
HĐTP 1: Dẫn dắt
Ghi đề
Phân tích
HĐTP 2: Thực hiện giải
Gọi HS lên bảng
Nhận xét bài làm 
Chính xác hoá
HĐTP3: Củng cố bài giải
Lưu ý khi giải bài toán
Mở rộng, tổng quát hoá bài toán
Tìm hiểu
Mỗi HS giải 1 câu
HS khác nhận xét
Ghi nhận
Bài 1: Tính đạo hàm của hàm số y = 3x tại x = 2.
HD:
ĐS: 3.
Hoạt động 3: Về ý nghĩa của đạo hàm
Thời gian: 10 phút
Mục tiêu: Nắm được cách viết phương trình tiếp tuyến 
Hình thức tiến hành: Bằng hệ thống câu hỏi 
Đặt vấn đề: Ta sẽ giải một bài toán về viết phương trình tiếp tuyến
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Ghi bảng - Trình chiếu
HĐTP 1: Dẫn dắt
Tim hiểu đề, phân tích
HĐTP 2: Thực hiện giải
Gọi HS lên bảng
Nhận xét bài làm 
Chính xác hoá
HĐTP3: Củng cố bài giải
Lưu ý khi giải bài toán
Mở rộng, tổng quát hoá bài toán
Suy nghĩ tìm lời giải
Thực hiện theo yêu cầu GV
HS khác nhận xét
Ghi nhận
Bài 2: Cho hàm số . Viết phương trình tiếp 
tuyến với đồ thị hàm số đã cho biết tiếp tuyến song 
song với đường thẳng y = 3x - 2008.
 HD:
y = 3x – 2
y = 3x + 2
Hoạt động 4: Tính đạo hàm theo định nghĩa 
Thời gian: 10 phút
Mục tiêu: Biết tính đạo hàm của một hàm số bằng định nghĩa 
Hình thức tiến hành: Bằng hệ thống câu hỏi 
Đặt vấn đề: Làm thế nào để tính đạo hàm bằng định nghĩa ?
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Ghi bảng - Trình chiếu
HĐTP 1: Dẫn dắt
Đọc đề và hướng dẫn
HĐTP 2: Thực hiện giải
Gọi HS lên bảng
Nhận xét bài làm 
Chính xác hoá
HĐTP3: Củng cố bài giải
Lưu ý khi giải bài toán
Mở rộng, tổng quát hoá bài toán
Phân tích cách
 làm
Lên bảng giải
HS khác nhận xét
Ghi nhận
Bài 3: Tớnh đạo hàm của 
a. tại x0 = 2
b. tại x0 = 3
c. tại x0 = 1
HD:
4
27
3. Luyện tập, củng cố, hướng dẫn về nhà
Hoạt động 5: Củng cố toàn bài
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Ghi bảng - Trình chiếu
Nêu câu hỏi củng cố bài
Tìm hiểu những kĩ năng cơ bản, kiến thức trọng tâm
Qua tiết này các, em cần nắm được gì? Kiến thức nào là trọng tâm?
Hướng dẫn HS làm bài ở nhà 
Ghi nhớ
Bài tập về nhà (gv tự ra thêm)