Đồ án Giải pháp để nâng cao chất lượng đọc cho học sinh lớp 5

 đề nghiên cứu.
Như chúng ta đã biết: việc dạy tập đọc trong nhà trường Tiểu học, việc hình thành năng lực đọc cho học sinh được tạo nên từ 4 kỷ năng. và cũng chính là 4 yêu cầu về chất lượng của "đọc": Đọc đúng, đọc nhanh, đọc có ý thức, đọc biết và đọc diễn cảm...
Kỹ năng đọc có nhiều mức độ, nhiều cung bậc khác nhau. Một trong những mức độ đọc giải mã chữ - âm một cách sơ bộ.
Trong mức độ này được hình thành bằng nhiều nấc khác nhau và tuân thủ nguyên tắc từ đơn giản đến phức tạp. Cụ thể như: 
Đọc tiếng từ, cụm từ , đọc câu, đọc đoạn, đọc bài.
Một trong những vai trò quyết định đến chất lượng đọc của học sinh đó là việc học sinh được thực hành đọc nhiều hay ít, mặt khác giáo viên cũng giữ vai trò quyết định.
 	Vì vậy giáo viên phải có kỹ năng đọc tốt, phải làm chủ được nội dung bài dạy. Làm chủ được các phương pháp - thủ pháp dạy tập đọc ở bậc tiểu học đồng thời biết chữa lỗi phát âm sai cho học sinh có biện pháp luyện cho học sinh đọc to, đọc nhanh, đọc đúng tốc độ đọc diễn cảm (đọc hay), phải biết cách tổ chức hoạt động để tạo ra hứng thú trong học tập. Đó là cơ sở để hình thành nhu cầu tự đọc cho học sinh.
II. Cơ sở thực tiễn:
Để điều tra thực tế về trình độ hiện nay của học sinh khối 5 trường tiểu học Thống Nhất. Tôi đã đưa vào 3 bài tập ở 3 thể loại khác nhau thể loại thơ, thể loại văn miêu tả, thể loại hội thoại kể chuyện: 
Bài 1: Hạt gạo làng ta. (tiếng việt 5 tập 1)
Bài 2: Quang cảnh làng mạc ngày mùa ( Tiếng việt 5 tập 1- trang 6)
Bài 3: Người công dân số 1. (Tiếng việt 5 tập 2- trang 5)
Qua thực tế kiểm tra tôi thấy học sinh còn tồn tại một số lỗi sau.
- Phát âm sai: học sinh phát âm sai một số tiếng có dấu hỏi, dấu ngã, tiếng có vần ưu điểm đọc là yêu điểm hoặc ngôn ngữ đọc là ngôn ngử.
- Do phát âm sai vì tiếng địa phương.
- Tốc độ, cường độ đọc, ngắt nhịp.
-Một bộ phận học sinh đọc chưa đúng tốc độ (60 đến 70 tiếng trong một phút) hoặc có một số em đọc quá nhanh (Do đã thuộc lòng bài thơ) cách ngắt chưa hợp lý: Ngắt nghĩ câu dài trong đoạn văn, ngắt nhịp dòng thơ .
- Giọng đọc: Phần lớn học sinh chưa thể hiện được giọng đọc của người dẫn truyện, các nhân vật trong truyện. Nhìn chung giọng đọc chưa giàu cảm xúc, tính biểu cảm chưa cao.
Kết quả cụ thể từng bài như sau: Tổng số học sinh được khảo sát là 87 em.
 Chất lượng đọc 
Tên bài đọc
Giỏi
TB
Yếu
SL
TL
SL
TL
SL
TL
1. Hạt gạo làng ta
10
11,5
61
70,1
16
18,4
2. Quang cảnh làng mạc ngày mùa
12
13,8
58
66,7
17
19,5
3. Người công dân số 1
11
12,6
58
66,7
18
20,7
II. Các giải pháp thực hiện : 
Trước hết phải phát hiện ra các lỗi sai để có biện pháp sử chữa.
Lỗi sai về phát âm.
Đối với các em đọc còn ê a ngắc ngứ thì mức độ đọc đúng của các em chỉ đạt 60% số tiếng có trong bài, 40% số tiếng còn lại các em độc ngắc ngứ phát âm sai vì .
Các nhận thông tin từ mắt đến bộ não còn chậm 
+ Các em có tính nhút nhát, e thẹn, khi phát âm thành tiếng trước chỗ động người qua một văn bản có sẵn thì ngượng ngùng, lúng túng. 
- Một số ít các em còn thiếu sách giáo khoa, nên việc thực hành đọc còn hạn chế.
- Đối với 1 bộ phận học sinh (kể các em đọc tương đối nhanh rõ ràng) Phần lớn các em còn e dè như một số em ở (Cao Thịnh - Ngọc Lặc, hoặc Quảng Phú - Thọ Xuân) đôi khi phát âm sai các từ có tiếng phụ âm đầu đọc cong lưỡi như: r, s, tr đây là do tiếng địa phương.
2. Lỗi sai về tốc độ, cường độ đọc và cách ngắt nhịp.
+ Đối với những em đọc còn ngắc ngứ, nhát gừng thì tốc độ đọc và cách ngắt nhịp chưa thích hợp là điều tất yếu. Song cường độ đọc vẫn còn nhỏ.
- Nguyên nhân này là do các em còn e thẹn, xấu hổ với bạn bè và thầy cô.
- Đối với những em đọc đã đúng, rõ ràng, nhưng tốc độ đọc, cường độ đọc và cách ngắt nhịp chưa hợp lý vì: Cách ngắt nhịp lô-gich và cách ngắt nhịp biểu cảm của các em chưa tốt. Nguyên nhân này là do ảnh hưởng của phân môn chuyên từ và câu các em chưa nắm vững về quan hệ giữa nghĩa - ngữ pháp, cũng như nội dung của bài đọc.
Ví dụ: 
Sau dấu phẩy nghỉ vừa phải.
Sau dấu chấm nghỉ lâu hơn dấu phẩy.
	Sau dấu chấm lửng nghỉ lâu hơn dấu chấm.
	Đọc câu hỏi phải ấm giọng, dứt khoát của người hỏi.
	Đối với câu thể hiện tình cảm, phải đọc với giọng nhẹ nhàng.
Đối với những câu cầu khiến (Yêu cầu người khác làm theo ý mình thì đọc cao giọng và nhanh.
2.Lỗi sai về giọng đọc: Đối với những em đọc đúng, đọc nhanh nhưng các em vẫn chưa thể hiện được giọng đọc, giọng đọc còn đều đều chưa thể hiện rõ giọng đọc của người dẫn truyện với giọng đọc của các nhân vật khi đọc thơ chưa thể hiện được các nhịp thơ. Đó là các em biết luyện đọc diễn cảm theo từng bài, tức là các em chưa thực sự hiểu bài để thả tâm hồn của mình vào bài đọc.
III. Các biện pháp tổ chức thực hiện.
- Nắm được những nguyên nhân và những phần còn yếu của học sinh, tìm tòi ra một số hướng khắc phục sau:
+ Phân loại học sinh cùng mắc lỗi sai giống nhau.
+ Lựa chọn các biện pháp thích hợp để uốn nắn, sửa sai cho từng em với từng lỗi cụ thể:
+ Hình thành cho học sinh ý thức tự học, tự đọc.
Khắc phục về phát âm.
- Đối với nhóm học sinh đọc còn ê - a, ngắc ngứ thì trước khi đọc giáo viên chỉ rõ cho các em tư thế ngồi đọc, cách lấy hơi, cụ thể như tư thế ngồi đọc phải thoải mái, cổ thẳng, mắt cách xa sách khoảng 30 - 3cm, hít thở sâu, thở ra chậm để lấy hơi, ngoài ra giáo viên phải phối hợp với gia đình để bổ sung kịp thời sách giáo khoa cho học sinh đồng thời tạo điều kiện để các em được thực hành đọc nhiều hơn.
- Giáo viên cụ thể cho từng em thực hành khi ở nhà hay lúc ra chơi ...luôn theo sát nhắc nhở, động viên khích lệ các em để các em sung phong phát biểu ý kiến xây dựng bài, nhất là xung phong đọc: Đọc tiếng khó, đọc đoạn văn, đọc cả bài, sau mỗi lần đọc giáo viên có đánh giá nhận xét khen sự tiến bộ của các em, ngoài ra còn yêu cầu các em đọc tiến tới như các bạn đọc tốt, giống như thầy cô giáo hay như cách đọc trên đài, trên ti vi ... Từ chỗ đọc còn chậm còn e thẹn sau một thời gian kiên trì với cách làm này các em đã bạo dạn dần lên, chất lượng đọc của các em đã có sự chuyển biến trong quá trình học tập.
Khắc phục lỗi sai về phương ngữ: 
Đối với nhóm học sinh ngoài Nông Trường như Cao Thịnh khi phát âm sai một số tiếng có dấu hỏi, dấu ngã thì khi dạy giáo viên phải dư tính trước các lỗi sai của học sinh. Đồng thời sắp xếp các lỗi đó để sửa theo trình tự sau.
Luyện phát âm đúng các âm tiết mở, hơi mở trước.
Luyện phát âm đúng các âm tiết khép sau.
Ví dụ: Khi dạy cho học sinh phát âm đúng tiếng "ngã"
+ Luyện cho các em phát âm đúng chính âm. Muốn vậy giáo viên cần chỉ rõ cho học sinh lấy tác dụng của việc đọc đúng: Nếu các em đọc đúng thì sẽ viết đúng và đặc biệt là sẽ hiểu đúng từ đó các em thấy được sự cần thiết phải sửa lỗi theo phương ngữ để phát âm đúng.
+ Khi phát âm tiếng "ngã" chúng ta không phát âm "ngả" vì "ngả" khác với "ngã".
	"Ngả" là ngả nghiêng....
	"Ngã" là sa ngã, ngã ba...
+ Luyện cho các em đọc đúng mẫu: Nếu luyện đọc đúng chính âm mà học sinh vẫn chưa đọc đúng thì giáo viên phải luyện đọc theo mẫu. Giáo viên hoặc học sinh đọc đúng sẽ đọc mẫu. Sau đó cho các em đọc lại theo mẫu nhiều lần.
Thực tế cho thấy việc đọc đúng theo mẫu rất có hiệu quả. Học sinh được đọc đúng . Nếu học sinh có ý thức sử lỗi thì khi đọc cá tiếng có dấu hỏi, ngã thì phải chú ý để sửa, đồng thời phải tăng cường cho các em luyện tập trong thời gian dài để xoá bỏ thói que cho các em phát âm sai tiếng này.
Khắc phục lỗi sai về tốc độ đọc. Cường độ độ và ngắt nhịp. 
Lỗi sai về tốc độ đọc:
- Đối với nhóm học sinh đã phát âm đúng nhưng đọc còn chậm thì phải luyện cho các em đọc nhanh tức là đọc rõ ràng, trôi chảy bằng cách đọc mẫu của giáo viên, khi tiến hành cho học sinh đọc thì giáo viên phải là người cầm nhịp để điều chỉnh tốc độ của các em.
VD: Học sinh đọc chậm thì giáo viên phải nhắc các em đọc nhanh hơn chút nữa .
- Học sinh đọc nhanh thì giáo viên phải nhắc các em đọc chậm vừa tốc độ 
Ngoài ra khi tiến hành cho học sinh đọc giáo viên phải chỉ rõ tốc độ đọc cho từng đoạn, từng bài.
VD: Khi dạy bài tập đọc miêu tả về tính cách mạnh mẽ của nhân vật, cần đọc với tốc độ nhanh như câu văn sau.
"Lão thích nhà văn Đức hơn lời chào của người Đức chăng?" 
"Sao ngài lại nói thế?" (Tác phẩm của Si-Le và tên phát xít -Tiếng Việt 5 tập 1 - trang 58)
Chỉ luyện đọc cho học sinh đọc đúng tốc độ khi đã nghe thầy cô và các bạn đọc mẫu.
Khắc phục lỗi sai về cường độ đọc.
+ Đối với học sinh cần uốn nắn về cường đọ đọc thì trước tiên giáo viên phải luyện cho các em phải đọc to không phải là gào lên. Từ đó xác định cho các em cường độ đọc cho từng câu, từng bài cụ thể .
VD: Những câu văn miêu tả thì phải đọc với cường độ thấp lắng giọng, như đoạn văn sau;
	".. tiếng rao đều đều, khàn khàn, kéo dài trong đêm khuya tĩnh mạch, nghe buồn não ruột"
	Tiếng rao đêm - tiếng việt 5 - tập 2, trang 30)
Khắc phục lỗi sai về ngắt nhịp.
Đối với các em học sinh còn mắc lỗi sai về ngắt nhịp khi đọc giáo viên phải nắm vững ngữ nghĩa, ngữ pháp chỗ ngắt giọng, dự tính những chỗ còn luyện ngắt giọng trong bài tập đọc, đồng thời phải chỉ rõ cho chọc sinh thấy ngắt nhịp (khi đọc thấy dấu câu phải ngắt nhịp).
Ví dụ: Khi gặp dấu phẩy ngắt hơi bằng nửa dấu chấm.
Dấu chấm xuống dòng, ngắt hơi bằng hai lần dấu chấm.
Ví dụ: Khi luyện cách ngắt nhịp ở bài "Ê-mi-li-con" (tiếng việt 5 - tập 1) có các câu sau.
	"Con sẽ ôm lấy mẹ mà hôn
	Cho cha nhé.
Oa-sinh-tơn
Buổi hoàng hôn
... cho ngọn lửa sáng loà 
Sự thật ...."
Học sinh mắc vào lỗi. Con sẽ ôm lấy mẹ mà hôn/cho cha nhé
Oa-sinh-tơn/buổi hoàng hôn.
Xác định chỗ ngắt nhịp sai. Giáo viên chủ động trong cách dạy để các em ngắt nhịp đúng.
Phân tích cách ngắt nhịp sai ngữ nghĩa câu văn sẽ khác. Vì thế khi đọc đến những câu thơ trong bài văn này chúng ta phải đọc ngắt dòng cụ thể như sau:
Con sẽ ôm lấy mẹ mà hôn
	Cho cha nhé
	Oa - sinh-tơn
	Buổi hoàng hôn
	Cho ngọn lửa sáng loà
	Sự thật
So sánh hai cách đọc trong bài thơ để học sinh hiểu tác dụng của việc đọc cách ngắt nhịp đúng. Khi dạy các bài này giáo viện cho học sinh xác định những câu phải đọc vắt dòng và đánh dấu vào trong s