Đề thi chọn học sinh giỏi cấp trường môn Lịch sử Lớp 8 - Năm học 2012-2013 - Phòng GD&ĐT Bình Giang (Có đáp án)

ĐỀ CHÍNH THỨC
PHÒNG GD&ĐT BÌNH GIANG
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG
NĂM HỌC 2012 - 2013
MÔN: LỊCH SỬ - LỚP 8
(Thời gian làm bài: 120 phút)
(Đề thi gồm 01 trang)
Câu 1 (4,0 điểm): 
 Em hãy nhận xét chung về phong trào Cần vương chống Pháp ở Việt nam nửa cuối thế kỉ XIX về: (quy mô, hình thức, tính chất, ý nghĩa, bài học kinh nghiệm)? Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương?
C©u 2 (4,0 ®iÓm):
 B»ng hiÓu biÕt cña em vÒ lÞch sö ViÖt Nam cuèi thÕ kØ XIX h·y cho biÕt :
a) Hoµn c¶nh lÞch sö nµo ®· dÉn tíi sù ra ®êi trµo l­u t­ t­ëng canh t©n ®Êt n­íc nh÷ng n¨m cuèi thÕ kØ XIX.
b) Nh÷ng ai lµ ng­êi ®­a ra ®Ò nghÞ canh t©n ®Êt n­íc? C¸c ®Ò nghÞ ®ã cã ®­îc thùc hiÖn kh«ng? V× sao.
c) Nªu t¸c dông cña nh÷ng ®Ò nghÞ c¶i c¸ch ®ã? Em h·y liªn hÖ víi nh÷ng cuéc c¶i c¸ch trong khu vùc mµ còng ®­îc tiÕn hµnh trong kho¶ng thêi gian nµy.
Câu 3 (2,0 điểm):
 V× sao NguyÔn TÊt Thµnh ra ®i t×m ®­êng cøu n­íc? con ®­êng cøu n­íc cña Ng­êi cã g× kh¸c víi c¸c vÞ tiÒn bèi ®i tr­íc.
------------HÕt------------
Họ tên thí sinh:Số báo danh:...
Chữ kí giám thị 1:  Chữ kí giám thị 2:
Phßng gD&§T b×nh giang
H­íng dÉn chÊm, BiÓu §iÓm HSG
 m«n LÞch sö 8
n¨m häc 2012 - 2013
Câu 1 (4,0 điểm): 
Nhận xét chung về phong trào Cần vương
- Quy mô: 
+ Thời gian, không gian, mức độ: Phong trào diễn ra quyết liệt suốt từ 1885-1896, rộng khắp trong cả nước, sôi động nhất là các tỉnh Bắc Kì và Trung Kì, tiêu biểu là ba cuộc khởi nghĩa lớn... 
+ Thành phần tham gia phong trào: bao gồm các văn thân, sĩ phu yêu nước và đồng bào các dân tộc thiểu số, đông đảo nhất là nông dân
0,5
0,5
- Hình thức và phương pháp đấu tranh: khởi nghĩa vũ trang (phù hợp với truyền thống đấu tranh của dân tộc).
- Tính chất của phong trào: là cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
0,5
 - Ý nghĩa: Đây là phong trào thể hiện truyền thống yêu nước, thể hiện ý chí quyết tâm đấu tranh giành lại độc lập dân tộc của nhân dân ta, làm chậm quá trình bình định của thực dân Pháp. Các cuộc khởi nghĩa tuy thất bại nhưng đã tạo tiền đề vững chắc cho các phong trào đấu tranh giai đoạn sau, cho thấy vai trò lãnh đạo của giai cấp phong kiến trong lịch sử đấu tranh của dân tộc.
0,5
 - Bài học kinh nghiệm: Tuy phong trào đã bị thực dân Pháp dập tắt song để lại nhiều tấm gương và bài học kinh nghiệm quí báu
+ Cần tập hợp, đoàn kết toàn dân để tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân chống Pháp, có sự phối hợp các cuộc khởi nghĩa, chủ động trong cách đánh, xây dựng căn cứ...
+ Cần có một lực lượng xã hội tiên tiến, có đủ năng lực lãnh đạo cách mạng Việt Nam đến thắng lợi.
0,5
Khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất:
- Khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa nổ ra trên một không gian rộng, địa bàn hoạt động chính ở bốn tỉnh: Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. Ngoài ra có lúc cuộc khởi nghĩa còn được mở rộng ra các vùng xung quanh
0,5
- Khởi nghĩa Hương Khê là một cuộc khởi nghĩa có trình độ tổ chức cao, chặt chẽ, quy củ, được chuẩn bị một cách chu đáo (căn cứ địa, vũ khí, quân đội, lương thực) dưới sự lãnh đạo của hai lãnh tụ thiên tài là Phan Đình Phùng và Cao Thắng. Lực lượng khởi nghĩa đông đảo được tổ chức huấn luyện một cách chu đáo, được biên chế một cách quy củ (15 đơn vị).
0,5
- Là cuộc khởi nghĩa tồn tại trong thời gian dài nhất (1885-1895) trong khi khởi nghĩa Ba Đình chỉ diễn ra trong 34 ngày đêmvới sức chiến đấu dẻo dai bền bỉ nhất, gây cho thực dân Pháp nhiều thiệt hại nhất.
0,5
Câu 2 (4,0 điểm): 
PhÇn néi dung
§iÓm
a. Hoµn c¶nh lÞch sö (1,0 ®iÓm)
- Cuèi thÕ kû XIX c¸c n­íc t­ b¶n ph­¬ng T©y ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn m¹nh mÏ... x· héi phong kiÕn ViÖt Nam ®ang l©m vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng trÇm träng, c¸c cuéc khëi nghÜa cña nh©n d©n liªn tiÕp næ ra... T×nh h×nh ®ã ®Æt ViÖt Nam ®øng tr­íc hai con ®­êng ph¶i lùa chän.
0.5
+ Mét lµ : Gi÷ nguyªn chÕ ®é phong kiÕn víi nh÷ng chÝnh s¸ch b¶o thñ tr× trÖ...
0.25
+ Hai lµ : TiÕn hµnh c¶i c¸ch canh t©n ®Êt n­íc ®­a ®Êt n­íc tho¸t khái khñng ho¶ng, më réng quan hÖ bang giao kh«n khÐo ®Ó b¶o vÖ ®éc lËp chñ quyÒn...
0,25
b.* Nh÷ng ng­êi ®Ò ra c¶i c¸ch tiÕn bé ®ã lµ :
 + TrÇn §×nh Tóc, NguyÔn Huy TÕ, §inh V¨n §iÒn (1868).
+ ViÖn th­¬ng b¹c (1872).
+ NguyÔn Tr­êng Té ( 1863-1871)
+ NguyÔn Lé Tr¹ch (1877-1882)
0,25
0,25
0.25 
0,25
 * Nh÷ng ®Ò nghÞ c¶i c¸ch tiÕn bé ®ã kh«ng ®­îc thùc hiÖn. 
0,25
 * V× : 
+ Néi dung c¶i c¸ch ch­a phï hîp víi thùc tÕ ViÖt Nam lóc ®ã...
+ Ch­a x©y dùng ®­îc c¬ së x· héi ®Ó tiÕn hµnh c¶i c¸ch, nh÷ng c¶i c¸ch ®ã ch­a gi¶i quyÕt ®­îc 2 m©u thuÉn c¬ b¶n (m©u thuÉn d©n téc vµ m©u thuÉn giai cÊp)...
+ Do triÒu ®×nh NguyÔn b¶o thñ, bÊt lùc, kh«ng thÝch øng ®­îc víi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cña lÞch sö...
0,25
0,25
c. * T¸c dông 
+ TÊn c«ng vµo hÖ t­ t­ëng b¶o thñ cña x· héi phong kiÕn...
+ Lµm chuyÓn biÕn c¸ch nghÜ, c¸ch lµm cña mét sè quan l¹i ®­¬ng thêi...
0,25
0,25
+ ThÓ hiÖn ®­îc ý thøc míi cña con ngêi ViÖt Nam b­íc ®Çu hoµ nhËp víi xu thÕ chung cña thêi ®¹i, lµm tiÒn ®Ò cho sù ra ®êi cña phong trµo duy t©n sau nµy.
0,25
* Liªn hÖ víi cuéc c¶i c¸ch trong khu vùc. 
- VD : NhËt B¶n víi cuéc c¶i c¸ch Duy T©n Minh TrÞ 1868 ®· ®­a n­íc NhËt tõ mét n­íc phong kiÕn l¹c hËu tiÕn lªn mét n­íc t­ b¶n hïng c­êng, tho¸t khái ¸ch thèng trÞ cña c¸c n­íc t­ b¶n ph­¬ng T©y.
- Th¸i Lan víi ®­êng lèi ngo¹i giao kh«n khÐo ®· ®­a ®Êt n­íc tho¸t khái ¸ch ngo¹i x©m...
0,25
0,25
Câu 3 (2,0 điểm):
a. Nh÷ng ho¹t ®éng cña NguyÔn Tất Thành tõ n¨m 1911 ®Õn n¨m 1920
§iÓm
- NguyÔn Tất Thành sinh n¨m 1890 trong mét gia ®×nh nhµ nho yªu n­íc trªn 1 quª h­¬ng giµu truyÒn thèng c¸ch m¹ng (Nam §µn NghÖ An), nªn Ng­êi sím cã chÝ h­íng ®¸nh Ph¸p ®Ó gi¶i phãng d©n téc. 
0.25
- Do đầu thế kỉ XX Việt Nam đang khủng hoảng về đường lối cứu nước nªn ®· th«i thóc NguyÔn Tất Thành ra ®i t×m ®­êng cøu n­íc.
0.25
- XuÊt ph¸t tõ lßng yªu n­íc nån nµn, ngµy 5/6/1911 NguyÔn TÊt Thµnh rêi bÕn c¶ng Nhµ Rång ra ®i t×m ®­êng cøu n­íc, Ng­êi ®i kh¾p ch©n trêi ch©u ¢u, ch©u Phi, ch©u MÜ, råi quay vÒ Ph¸p, ë ®©y Ng­êi kh«ng ngõng häc tËp t×m hiÓu råi trë vÒ gióp ®ì ®ång bµo m×nh ®¸nh Ph¸p ®Ó giµnh ®éc lËp tù do cho d©n téc.
0.5
b. Con ®­êng t×m ch©n lÝ cøu n­íc cña Ng­êi cã g× kh¸c víi c¸c bËc tiÒn bèi:
- VÒ h­íng ®i: C¸c tiÒn bèi ®i tr­íc h­íng vÒ Trung Quèc, NhËt B¶n lµ nh÷ng n­íc cã chung nÒ v¨n hãa, dùa vµo hä ®Ó ®¸nh Ph¸p. Cßn NguyÔn ¸i Quèc chñ tr­¬ng ®i sang c¸c n­íc Ph­¬ng T©y, sang Ph¸p, theo Ng­êi muèn ®¸nh ®­îc kÎ thï th× tr­íc hÕt ph¶i hiÓu râ kÎ thï.
0.5
- VÒ ph­¬ng ph¸p ho¹t ®éng: Ng­êi trùc tiÕp sèng, lao ®éng, ho¹t ®éng cïng víi giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng nghÌo khæ, nhËn râ bé mÆt tµn b¹o cña chñ nghÜa ®Õ quèc, tõ ®ã ng­êi tiÕp thu ®­îc ¸nh s¸ng cña chñ nghÜa M¸c Lª-nin, t×m ra con ®­êng cøu n­íc gi¶i phãng d©n téc.
0.5