Đề cương ôn thi học kì II môn Lịch sử 7 - Trường THCS Thạnh Yên A

 học xã hội
 ĐỀ CƯƠNG ÔN THI HỌC KÌ II - SỬ 7
(Năm học: 2012 – 2013)
Câu 1: Hãy nêu nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?
Câu 2: Hãy nêu những nét chính về tình hình xã hội Đàng Trong ở nửa sau thế kỉ XVIII?
Câu 3: Trình bày diễn biến chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút (1785). 
Câu 4: Vua Quang Trung có những chính sách gì để phục hồi kinh tế, phát triển văn hóa dân tộc?
Câu 5: Hãy trình bày vài nét về những đóng góp của Vua Lê Thánh Tông trong việc xây dựng bộ máy nhà nước và luật pháp.
Câu 6: Hãy nêu những cống hiến to lớn của phong trào Tây Sơn đối với lịch sử dân tộc trong những năm 1771 – 1789.
Câu 7: Nhà nước thời Lê Sơ có những biện pháp gì để phát triển kinh tế? Nêu kết quả?
Câu 8: Thăng Long có tầm quan trọng như thế nào đối với đất nước Thời Lê Sơ?
Câu 9: Hãy nêu một số dẫn chứng về sự ủng hộ của nhân dân trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn từ cuối năm 1424 đến cuối 1426.
Câu 10: Tại sao Nguyễn Huệ chọn khúc Sông Tiền, đoạn từ Rạch Gầm đến Xoài Mút làm trận địa quyết chiến? Theo em chiến thắng này có ý nghĩa quan trọng như thế nào?
Câu 11: Vẽ sơ đồ các tầng lớp trong XH nước ta thời Lê Sơ.
Câu 12: Hãy nêu những cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII .
Câu 13 : Quang Trung đại phá quân Thanh như thế nào ?
Câu 14: Hãy nêu nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây sơn 
Câu 15: Trình bày chính sách quốc phòng, ngoại giao của Quang Trung .
Câu 16 : Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền như thế nào? 
Câu 17:Vẽ sơ đồ tổ chức chính quyền thời Lê Sơ?
Câu 18: Lập bảng thống kê về những hoạt động chính của nghĩa quân Tây Sơn từ năm 1771-1789 .
ĐÁP ÁN
Câu 1: -Nguyên nhân thắng lợi:
 +Nhân dân có lòng yêu nước nồng nàn, ý chí bất khuất, quyết tâm giành độc lập.
 +Tất cả các tầng lớp nhân dân đều đoàn kết đánh giặc.
 +Đường lối chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo
 -Ý nghĩa lịch sử:
 +Khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi kết thúc 20 năm đô hộ của nhà Minh
 +Mở ra thời kì mới cho đất nước- thời Lê Sơ
 Câu 2: Từ giữa thế kỉ XVIII chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong suy yếu dần:
 -Ở triều đình:Tương Phúc Loan nắm hết quyền hành, tự xưng “quốc phó”, khét tiếng tham nhũng.
 -Ở địa phương:Quan lại ,cường hào kết thành bè cánh, đàn áp bóc lột nhân dân, đua nhau ăn chơi xa xỉ.
 -Nông dân bị lấn chiếm ruộng đất và nộp nhiều thứ thuế.
 Câu 3:- Nguyễn Anh cầu cứu vua Xiêm. Năm 1784 hơn 5 vạn quân thủy, bộ kéo vào đánh chiếm miền Tây Gia Định.
 -Tháng 1-1785 Nguyễn Huệ kéo vào Gia Định, bố trí trận địa ở khúc sông Tiền, đoạn từ Rạch Gầm- Xoài Mút (Châu Thành- Tiền Giang) để nhử giặc. Quân Xiêm bị tấn công bất ngờ nên bị tiêu diệt gần hết-> Nguyễn Anh thoát chết sang Xiêm lưu vong
Câu 4: *Nông nghiệp
 -Ban hành “Chiếu khuyến nông’’->giải quyết ruộng đất bỏ hoang và nạn lưu vong
 ->Nông nghiệp phát triển,phục hồi nhanh chóng.
 *Công thương nghiệp
 -Bãi bỏ , giảm tô thuế
 -Mở cửa ải, thông thương chợ búa ->Nghề thủ công và buôn bán phục hồi
 *Văn hóa giáo dục
 -Ban hành “Chiếu lập học”-> khuyến khích mở trường học
 -Đề cao chữ Nôm
 -Lập viện Sùng Chính(dịch chữ Hán sang chữ Nôm)->Nguyễn Thiếp phụ trách.
Câu 5: - Vua Lê Thánh Tông là người có đóng góp chủ yếu vào việc làm cho bộ máy nhà nước ngày càng đầy đủ, hoàn thiện và chặt chẽ hơn thời vua Lê Thái Tổ.
 -Ban hành bộ luật Hồng Đức, đây là bộ luật có giá trị lớn nhất thời phong kiến-> góp phần củng cố chế độ phong kiến tập quyền.
 Câu 6: - Lật đổ các chính quyền phong kiến thối nát Nguyễn, Trịnh , Lê. Xóa bỏ ranh giới chia cắt đất nước, đặt nền tảng thống nhất quốc gia.
 - Đánh tan quân Xiêm- Thanh bảo vệ độc lập tổ quốc. 
Câu 7: * Nông nghiệp: Nhà Lê thực hiện nhiều biện pháp tích cực:
 -Tăng cường lực lượng sản xuất
 -Kêu gọi dân phiêu tán về quê làm ruộng
 -Đặt cơ quan chuyên môn lo về nông nghiệp
 -Thực hiện phép quân điền ,bảo vệ sức kéo, chú trọng thủy lợi
 ->Nông nghiệp phục hồi nhanh chóng
 * Công thương nghiệp 
 Thủ công nghiệp:
 -Nhiều làng thủ công chuyên nghiệp nổi tiếng ra đời
	-Thăng Long là nơi tập trung nhiều ngành nghề thủ công nhất.
 -Các công xưởng do nhà nước quản lí->(Cục bách tác)
 Thương nghiệp:
 -Trong nước:lập thêm chợ, hợp chợ
 -Ngoài nước:buôn bán với nước ngoài phát triển
 -> Kết quả:Kinh tế phát triển phục hồi nhanh chống
Câu 8: Thăng Long: Thủ đô 
Trung tâm: Kinh tế, chính trị, văn hoá .
 Câu 9: Nhiều tấm gương yêu nước xuất hiện: bà Lương Thị Minh Nguyệt(Nam Định) bán rượu thịt ở thành Cổ Lộng, lừa cho giặc ăn uống no say-> bí mật quẳng xuống sông Đáy; cô gái ở làng Đào Đặng( Hưng Yên) sau những buổi ca hát, nhiều kẻ chui vào bao vải ngủ cô cùng trai làng quẳng xuống sông
 Câu 10: *Nguyễn Huệ chọn khúc sông Tiền làm trận địa vì: Đoạn sông từ Rạch Gầm đến Xoài Mút dài khoảng 6km, rộng hơn 1km, có chỗ gần 2km.Hai bên bề cây cối rậm rạp, giữa dòng có cù lao Thới Sơn. Địa hình thuận lợi cho việc đặt phục binh
 *Ý nghĩa 
 -Là một trong những trận thủy chiến lớn nhất trong lịch sử chống ngoại xâm
 -Đưa phong trào Tây Sơn phát triển lên một trình độ mới-> trở thành phong trào quật khởi của dân tộc.
Câu 11: 
Xã hội
Giai cấp
Tầng lớp
Địa chủ phong kiến
Nông dân
Thị 
dân
Thương
nhân
Thợ 
thủ
công
Nô 
tì 
Câu 12: Hãy nêu những cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII 
-Khởi nghĩa Nguyễn Dương Hưng ( 1737 ) nổ ra ở Sơn Tây, mở đầu phong trào nông dân ở Đàng Ngoài .
-Khởi nghĩa Lê Duy Mật (1738-1770) hoạt động khắp vùng Thanh Hóa và Nghệ An, kéo dài hơn 300 năm 
-Khởi nghĩa Nguyễn Danh Phương (1740-1751) lấy núi Tam Đảo ( Vĩnh Phúc) làm căn cứ và lan ra khắp các trấn Sơn Tây, Tuyên Quang .
-Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu (1741-1751), xuất phát từ Đồ Sơn ( Hải Phòng), di chuyển lên Kinh Bắc (Bắc Giang, Bắc Ninh), uy hiếp kinh thành Thăng Long rồi xuống Sơn Nam, vào Thanh Hóa, Nghệ An .
-Khởi nghĩa Hồng Công Chất (1739-1769) nổ ra ở vùng Sơn Nam, sau đó chuyển lên Tây Bắc .Căn cứ chính là vùng Điện Biên (Lai Châu).
Câu 13 : Quang Trung đại phá quân Thanh như thế nào ?
-Lê Chiêu Thống sai người sang cầu cứu nhà Thanh. Vua Càn Long nhà Thanh nhân cơ hội này thực hiện âm mưu xâm lược nước ta để mở rộng lãnh thổ xuống phía nam.
-Cuối năm 1788, nhà Thanh tiến hành xâm lược nước ta. Tôn Sĩ Nghị chỉ huy 29 vạn quân, chia thành 4 đạo tiến vào nước ta.
-Trước thế mạnh của giặc, Ngô Văn Sở và Ngô Thì Nhậm một mặt cho quân rút khỏi Thăng Long về xây dựng phòng tuyến ở Tam Điệp-Biện Sơn; một mặt cho người về Phú Xuân cấp báo với Nguyễn Huệ.
-Tại Thăng Long quân Thanh ra sức cướp bóc, đốt nhà, giết người rất tàn bạo. Lê Chiêu Thống tìm cách trả thù, báo oán rất tàn ngượckhiến cho lòng căm thù của nhân dân ta đối với quân cướp nước và bè lũ bán nước lên cao độ.
-Trước tình thế đó, Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế (1788), lấy hiệu là Quang Trung và lập tức tiến quân ra Bắc. trên đường đi, đến Nghệ An và Thanh Hóa, Quang trung đều tuyển thêm quân.
-Từ Tam Điệp, Quang trung chia quân làm 5 đạo : đạo chủ lực do Quang Trung chỉ huy tiến thẳng về Thăng Long; đạo thứ hai và thứ ba đánh vào Tây Nam Thăng Long; đạo thứ 4 tiến ra Hải Dương; đạo thứ năm tiến lên Lạng Giang chặn đường rút lui của giặc.
-Đêm 30 Tết, quân ta vượt sông Gián Khẩu (Sông Đáy), tiêu diệt toàn bộ quân địch ở đồn tiền tiêu. Mờ sáng mồng 5 Tết, quân ta đánh đồn Ngọc Hồi, quân Thanh chống cự không nổi, bỏ chạy tán loạn. Cùng lúc đó, đạo quân của đô đốc Long đánh đồn Đống Đa, tướng giặc Sầm Nghi Đống khiếp sợ, thắt cổ tự tử. Tơn Sĩ Nghị vội vượt sông Nhị (Sơng Hồng) chây sang Gia Lâm. Trưa mồng 5 Tết, Quang Trung cùng đoàn quân Tây Sơn chiến thắng kéo vào Thăng Long.
Câu 14: Hãy nêu nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây sơn .
*/ Nguyên nhân thắng lợi : 
-Là nhờ ý chí đấu tranh chống áp bức bóc lột và tinh thần yêu nước cao cả của nhân dân ta 
-Do sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân đã góp phần quan trọng vào thắng lợi .
*/ Ý nghĩa :
-Lật đổ các chính quyền phong kiến thối nát Nguyễn, Trịnh, Lê, xóa bỏ ranh giới chia cắt đất nước, đặt nền tảng thống nhất quốc gia. 
-Đánh tan các cuộc xâm lược của Xiêm, Thanh, bảo vệ nền độc lập và lãnh thổ của Tổ quốc .
Câu 15: Trình bày chính sách quốc, ngoại giao của Quang Trung .
* Quốc phòng :
-Quang Trung khẩn trương xây dựng một quân đội mạnh .
-Thi hành chế độ binh dịch, ba suất đinh lấy một suất lính .
-Quân đội gồm bộ binh,thủy binh, tượng binh và kị binh .
* Ngoại giao: Chủ trương của Quang Trung đối với nhà Thanh là mềm dẻo nhưng kiên quyết bảo vệ từng tấc đất của Tổ quốc.
Câu 16 : Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền như thế nào? 
-Khoảng giữa năm 1802, Nguyễn ánh kéo quân ra Bắc rồi tiến về Thăng Long, Nguyễn Quang Toản chạy lên Bắc Giang thì bị bắt. Triều đại Tây Sơn chấm dứt.
-Năm 1802, Nguyễn ánh đặt niên hiệu Gia Long, chọn Phú Xuân làm kinh đô, lập ra triều Nguyễn ; Năm 1806 , Nguyễn ánh lên ngôi Hoàng đế .
-Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền : vua trực tiếp điều hành mọi việc từ trung ương đến địa phương. 
-Năm 1815, nhà Nguyễn ban hành bộ Hoàng triều luật lệ (luật Gia Long) 
-Các năm 1831-1832, nhà Nguyễn chia nước làm 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc (Thừa Thiên). 
-Quân đội : gồm nhiều binh chủng , xây thành trì và thiết lập hệ thống trạm ngựa dọc theo chiều dài đất nước.
Câu 17:Vẽ sơ đồ tổ chức chính quyền thời Lê Sơ?
Câu 18: Hoàn thành bảng thống kê về những hoạt động chính của nghĩa quân Tây Sơn từ năm 1771-1789 theo mẫu sau:
Thời Gian
Những Hoạt Động Chính Của Nghĩa Quân Tây Sơn
Mùa xuân 1771
-Ba anh em Nguyễn Nhạc,Nguyễn Huệ,Nguyễn Lữ dựng cờ khỡi nghĩa ở Tây Sơn Thượng Đạo.
1773
-Nghĩa quân hạ thành Quy Nhơn.
1777
-Lật đổ chính quyền họ Nguyễn .
1-1785
-Chiến thắng Rạch Gầm-Xoài Mút.
Giữa năm 1786
-Lật đổ chính quyền họ Trịnh.
Giữa năm 1788
-Nguyễn Huệ tiến quân ra Thăng Long thu phục bắc hà
12-1788
-Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế lấy niên hiệu là Quang Trung.
1789
-Quang Trung đại phá quân Thanh.
	---------- Hết-----------
Duyệt của Ban giám hiệu Gi