Chuyên đề Phương pháp giải bài tập về nhôm (tiếp theo)

Phương pháp giải bài tập về nhôm .
A. Nội dung Với các bài toán hóa học về nhôm , hợp chất của nhôm cũng như các bài toán hỗn hợp . Ngoài việc sử dụng các phương pháp như bào toàn khối lượng , bảo toàn electron , tăng - giảm khối lượng ...v..v .... Ngoài ra còn có một số dạng bài tập đặc trưng riêng của nhôm đó là :
1.  Muối tác dụng với dung dịch kiềm tạo kết tủa . 
        Khi cho một lượng dung dịch chứa vào dung dịch thu được kết tủa . Nếu sẽ có hai trường hợp phù hợp xảy ra . Khi đó bài toán sẽ có hai giá trị gần đúng .
Trường hợp 1 : Lượng thiếu , chỉ đủ để tạo kết tủa theo phản ứng .
Lượng được tính theo kết tủa , khi đó giá trị là giá trị nhỏ nhất .
Trường hợp 2 : Lượng đủ để xảy ra hai phản ứng :
Trong đó , phản ứng hoàn toàn , phản ứng xảy ra 1 phần . Lượng được tính theo cả và , khi đó giá trị là giá trị lớn nhất . 
 2. Dung dịch tác dụng với dung dịch tạo kết tủa .
    Khi cho từ từ dung dịch chứa vào dung dịch chứa thu được kết tủa .Nếu sẽ có hai trường hợp phù hợp xảy ra . Khi đó bài toán sẽ có hai giá trị gần đúng .
Trường hợp 1: Lượng thiếu , chỉ đủ để tạo kết tủa theo phản ứng 
Lượng được tính theo kết tủa , khi đó giá trị là giá trị nhỏ nhất 
Trường hợp 2 : Lượng đủ ,  để tạo kết tủa theo phản ứng 
Trong đó , phản ứng hoàn toàn , phản ứng xảy ra 1 phần . Lượng được tính theo cả và , khi đó giá trị là giá trị lớn nhất . 
3. Hỗn hợp kim loại kiềm gồm kim loại kiềm (kiềm thổ ) , nhôm tác dụng với nước .
   Khi đó , kim loại kiềm hoặc kiềm thổ tác dụng với nước tạo dung dịch kiềm , sau đó dung dịch kiềm hòa tan nhôm . 
Ví dụ : Một hỗn hợp gồm được chia làm hai phần bằng nhau
-Phần 1 : Đem hòa tan trong nước dư thu được V1 lít khí (đktc)
-Phần 2 : Hòa tan trong dung dịch dư thu được V2 lít khí (đktc)
Khi đó : Ở phần 1 có các phản ứng
             Ở phần 2 có các phản ứng
Nếu khi đó , ở phần 1 nhôm chưa tan hét , lượng được tính theo thoát ra . Phần 2 , cả và đều tan hết , lượng  được tính theo cả .
B. Bài tập minh họa 
Bài 1:  Cho V lít dung dịch vào dung dịch chứa 0,15 mol thu được 9,86 gam kết tủa . Tính V .
Hướng dẫn :
Kết tủa thu được là .
Ta có : 
Do đó bài toán co 2 trường hợp xảy ra :
TH1: Chỉ có phản ứng
TH2 : Có 2 phản ứng xảy ra
     0,45      0,15
       0,03 <-- 0,15-0,12
Từ suy ra : Giá trị của V là 1,8 và 2,4 lít .
Bài 2: Cho 1 lít dung dịch vào dung dịch chứa 0,2 mol lọc ,nung kết tủa đến khối lượng không đổi được 7,65 gam chất rắn . Tính nồng độ của dung dịch .
Hướng dẫn giải :
 Bài 3: Hỗn hợp X gồm và . Cho m gam X vào lượng dư nước thì thoát ra 1 lít khí .Nếu cũng cho m gam X vào dung dịch dư thì được 1,75 lít khí .Tính thành phần phần trăm khối lượng của các chất trong hỗn hợp X (biết các khí đo ở điều kiện tiêu chuẩn ).
Hướng dẫn :
Nhận thấy lượng thoát ra khi tác dụng với nước ít hơn khi tác dụng với dung dịch  , do đó khi tác dụng với nước thì còn dư 
    2a............................2a...........a
                  2a............................................3a
Khi tác dụng với dung dịch dư thì xảy ra phản ứng :
      2a ......................................a
     b.........................................................1,5b
Khi đó ta có hệ : 
 Trường hợp 1: Lượng thiếu , chỉ đủ để tạo kết tủa theo phản ứng 
CM 
 Trường hợp 2: Lượng đủ để xảy ra phản ứng :
0,2................0,2..........................0,2
0,2-0,15..........0,15
0,15....................0,075
CM 
Vậy CM và CM 
Bài 4: Chia m gam hỗn hợp A gồm thành 2 phần bằng nhau:
-Phần 1: Tan trong nước dư thu được 1,344 lít khí (đktc) và dung dịch B.
-Phần 2: Tan trong dung dịch dư được 10,416 lít khí (đktc) 
a/ Tính khối lượng kim loại trong hỗn hợp ban đầu .
b/ Cho 50ml dung dịch vào B .Sau phản ứng thu được 7,8 gam kết tủa .Tính nồng độ mol của dung dịch .
 Hướng dẫn :
a/  Nhận thấy lượng thu được ở phần 1 ít hơn lượng thu được ở phần 2 , nên còn dư và lượng tính theo lượng 
Phần 1:
  a..............................a............a
    a............................................................3a
Phần 2:
   a...........................................a
    b ........................................................1,5b
b/ Dung dịch B chứa 0,03 mol .Khi tác dụng với tạo thành kết tủa .
.Có hai trường hợp xảy ra .
Trường hợp 1: Lượng thiếu , chỉ đủ để tạo kết tủa theo phản ứng 
                                       0,01.........................0,01
CM 
  Trường hợp 2: Lượng đủ để xảy ra phản ứng :
0,03.........................................0,03
0,03-0,01..........0,06
Phản ứng hoàn toàn , phản ứng xảy ra 1 phần 
CM