Chuyên đề Một số vấn đề về hidrocacbon

ử cacbon).
2.2. DẠNG 2: Tìm CTPT của hidrocacbon khi biết KL phân tử:
v Phương pháp: + Gọi CTTQ của hidrocacbon là CxHy; Đk: x1, y2x+2, y chẳn. 
+ Ta có 12x+ y=M
+ Do y>0 12x<M x< (chặn trên) (1)
+ y2x+2 M-12x 2x+2 x(chặn dưới) (2)
Kết hợp (1) và (2) x và từ đó y.
Thí dụ : KLPT của hydrocacbon CxHy = 58
Ta có 12x+y=58
+ Do y>o 12x<58 x<4,8 và do y 2x+2 58-12x 2x+2 x 4
x=4 ; y=10 CTPT hydrocacbon là C4H10.
2.3. DẠNG 3 : GIẢI BÀI TOÁN HỖN HỢP
Khi giải bài toán hh nhiều hydrocacbon ta có thể có nhiều cách gọi :
- Cách 1 : Gọi riêng lẻ, cách này giải ban đầu đơn giản nhưng về sau khó giải, dài, tốn thời gian.
- Cách 2: Gọi chung thành một công thức hoặc (Do các hydrocacbon khác dãy đồng đẳng nên k khác nhau)
vPhương pháp: Gọi Ct chung của các hydrocacbon trong hh là (nếu chỉ đốt cháy hh) hoặc (nếu vừa đốt cháy vừa cộng hợp H2, Br2, HX)
- Gọi số mol hh.
- Viết các ptpứ xảy ra, lập hệ phương trình, giải hệ phương trình 
+ Nếu là ta tách các hydrocacbon lần lượt là 
Ta có: a1+a2+ = nhh
Nhớ ghi điều kiện của x1,y1
+ x1 1 nếu là ankan; x1 2 nếu là anken, ankin; x1 3 nếu là ankadien
RChú ý: + Chỉ có 1 hydrocacbon duy nhất có số nguyên tử C=1 nó là CH4 (x1=1; y1=4)
+ Chỉ có 1 hydrocacbon duy nhất có số nguyên tử H=2 nó là C2H2 (y2=4) (không học đối với C4H2).
2.4. CÁC PHẢN ỨNG DẠNG TỔNG QUÁT: 
2.4.1. Gọi CT chung của các hydrocacbon là 
a. Phản ứng với H2 dư (Ni,to) (Hs=100%)
+H2 hỗn hợp sau phản ứng có ankan và H2 dư
RChú ý: Phản ứng với H2 (Hs=100%) không biết H2 dư hay hydrocacbon dư thì có thể dựa vào của hh sau phản ứng. Nếu <26 hh sau phản ứng có H2 dư và hydrocacbon chưa no phản ứng hết
b. Phản ứng với Br2 dư:
+Br2 
c. Phản ứng với HX
+HX 
d.Phản ứng với Cl2 (a's'k't')
+Cl2 
e.Phản ứng với AgNO3/NH3
2+xAg2O x
2.4.2. Đối với ankan:
CnH2n+2 + xCl2 CnH2n+2-xClx + xHCl ĐK: 1 x 2n+2
CnH2n+2 CmH2m+2 + CxH2x ĐK: m+x=n; m 2, x 2, n 3.
2.4.3.Đối với anken:
+ Phản ứng với H2, Br2, HX đều tuân theo tỉ lệ mol 1:1
+ Chú ý phản ứng thế với Cl2 ở cacbon 
	CH3-CH=CH2 + Cl2 ClCH2-CH=CH2 + HCl
2.4.4. Đối với ankin:
+ Phản ứng với H2, Br2, HX đều tuân theo tỉ lệ mol 1:2
VD: CnH2n-2 + 2H2 CnH2n+2
+ Phản ứng với dd AgNO3/NH3
2CnH2n-2 + xAg2O 2CnH2n-2-xAgx + xH2O
ĐK: 0 x 2 
* Nếu x=0 hydrocacbon là ankin ankin-1
* Nếu x=1 hydrocacbon là ankin-1
* Nếu x= 2 hydrocacbon là C2H2.
2.4.5. Đối với aren và đồng đẳng:
+ Cách xác định số liên kết ngoài vòng benzen.
Phản ứng với dd Br2 là số liên kết ngoài vòng benzen.
+ Cách xác định số lk trong vòng:
Phản ứng với H2 (Ni,to): 
* với là số lk nằm ngoài vòng benzen
* là số lk trong vòng benzen.
Ngoài ra còn có 1 lk tạo vòng benzen số lk tổng là ++1.
VD: hydrocacbon có 5 trong đó có 1 lk tạo vòng benzen, 1lk ngoài vòng, 3 lk trong vòng. Vậy nó có k=5 CTTQ là CnH2n+2-k với k=5 CTTQ là CnH2n-8
Hi®rocacbon kh«ng no m¹ch hë
C©u 1: Sè ®ång ph©n cÊu t¹o øng víi c«ng thøc ph©n tö C4H8 lµ
	A. 3.	B. 4.	C. 5.	D. 6.
C©u 2 (A-2007): Ba hi®rocacbon X, Y, Z kÕ tiÕp nhau trong d·y ®ång ®¼ng, trong ®ã khèi l­îng ph©n tö Z gÊp ®«i khèi l­îng ph©n tö X. §èt ch¸y 0,1 mol chÊt Y, s¶n phÈm khÝ hÊp 
thô hoµn toµn vµo dung dÞch Ca(OH)2 d­, thu ®­îc sè gam kÕt tña lµ
	A. 30.	B. 10.	C. 20.	D. 40.
C©u 3: Cho c¸c chÊt sau: CH3CH=CHCH3 (X); CH3CºCCH3 (Y); CH3CH=CHCH2CH3 (Z); Cl2C=CHCH3 (T) vµ (CH3)2C=CHCH3 (U). C¸c chÊt cã ®ång ph©n cis – trans lµ
	A. X, Y, Z.	B. Y, T, U.	C. X, Z.	D. X, Y.
C©u 4: Khi cho 2-metylbut-2-en t¸c dông víi dung dÞch HBr th× thu ®­îc s¶n phÈm chÝnh lµ
	A. 3-brom-3-metylbutan.	B. 2-brom-2-metylbutan.	C. 2-brom-3-metylbutan.	D. 3-brom-2-metylbutan.
C©u 5: §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp A gåm 1 ankan vµ 1 anken thu ®­îc x mol H2O vµ y mol CO2. Quan hÖ gi÷a x vµ y lµ: A. x ³ y.	B. x £ y.	C. x y.
C©u 6: Cho 1,12 gam mét anken t¸c dông võa ®ñ víi dung dÞch Br2 thu ®­îc 4,32 gam s¶n phÈm céng. C«ng thøc ph©n tö cña anken ®ã lµ: A. C3H6.	B. C2H4.	C. C4H8.	D. C5H10.
C©u 7: NÕu ®Æt CnH2n + 2– 2a (víi a ³ 0) lµ c«ng thøc ph©n tö tæng qu¸t cña hi®rocacbon th× gi¸ trÞ cña a biÓu diÔn
	A. tæng sè liªn kÕt ®«i.	B. tæng sè liªn kÕt ®«i vµ liªn kÕt ba.
	C. tæng sè liªn kÕt pi (p).	D. tæng sè liªn kÕt pi (p)vµ vßng.
C©u 8: Khi ®èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp gåm 2 hi®rocacbon m¹ch hë thu ®­îc sè mol CO2 vµ H2O b»ng nhau. Hçn hîp ®ã cã thÓ gåm
	A. 2 anken (hoÆc 1 ankin vµ 1 anka®ien).	 B. 2 ankin (hoÆc 1 ankan vµ 1 anken).
	C. 2 anken (hoÆc 1 ankin vµ 1 ankan).	D. 2 ankin (hoÆc 1 ankan vµ 1 anka®ien).
C©u 9: §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp 2 anken thu ®­îc 11,2 lÝt khÝ CO2 (®ktc). Sè lÝt O2 (®ktc) ®· tham gia ph¶n øng ch¸y lµ: A. 11,2.	B. 16,8.	C. 22,4.	D. 5,6.
C©u 10: Khi céng HBr vµo isopren víi tû lÖ mol 1: 1 th× sè l­îng s¶n phÈm céng t¹o thµnh lµ
	A. 2.	B. 4.	C. 6.	D. 8.
C©u 11: Khi cho 0,2 mol mét ankin t¸c dông víi AgNO3 trong dung dÞch NH3 (d­) thu ®­îc 29,4 gam kÕt tña. C«ng thøc ph©n tö cña ankin lµ: A. C2H2.	B. C3H4.	C. C4H6.	 D. C5H8.
C©u 12: Trong phßng thÝ nghiÖm, etilen ®­îc ®iÒu chÕ tõ
	A. ®un nãng r­îu etylic víi H2SO4 ë 170OC. B. cho axetilen t¸c dông víi H2 (Pd, tO).
	C. craking butan. D. cho etylclorua t¸c dông víi KOH trong r­îu.
C©u 13: Cho 12,60 gam hçn hîp 2 anken lµ ®ång ®¼ng kÕ tiÕp t¸c dông võa ®ñ víi dung dÞch Br2 thu ®­îc 44,60 gam hçn hîp s¶n phÈm. C«ng thøc ph©n tö cña 2 anken lµ
	A. C2H4 vµ C3H6.	 B. C3H6 vµ C4H8. C. C4H8 vµ C5H10.	D. C5H10 vµ C6H12.
C©u 14: Chia 16,4 gam hçn hîp gåm C2H4 vµ C3H4 thµnh 2 phÇn b»ng nhau. PhÇn 1 t¸c dông võa ®ñ víi dung dÞch chøa 56,0 gam Br2. PhÇn 2 cho t¸c dông hÕt víi H2 (Ni, tO), råi lÊy 2 ankan t¹o thµnh ®em ®èt ch¸y hoµn toµn th× thu ®­îc x gam CO2. Gi¸ trÞ cña x lµ.
	A. 52,8.	B. 58,2.	C. 26,4.	D. 29,1.
C©u 15: DÉn 4,48 lÝt hçn hîp gåm C2H4 vµ C3H4 (®ktc) qua b×nh ®ùng dung dÞch Br2 d­ thÊy khèi l­îng b×nh t¨ng 6,2 gam. PhÇn tr¨m thÓ tÝch cña C3H4 trong hçn hîp lµ
	A. 75%.	B. 25%.	C. 50%.	D. 20%.
C©u 16: §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp 3 anken råi dÉn s¶n phÈm ch¸y lÇn l­ît qua b×nh 1 ®ùng dung dÞch H2SO4 ®Æc vµ b×nh 2 ®ùng dung dÞch n­íc v«i trong d­, thÊy khèi l­îng b×nh 1 t¨ng m gam vµ khèi l­îng b×nh 2 t¨ng (m + 5,2)gam. Gi¸ trÞ cña m lµ: A. 1,8.	 B. 5,4.	 C. 3,6.	D. 7,2.
 C©u 18: Hçn hîp khÝ A gåm H2 vµ mét olefin cã tØ lÖ sè mol lµ 1:1. Cho hçn hîp A qua èng ®ùng Ni nung nãng, thu ®­îc hçn hîp khÝ B cã tû khèi so víi H2 lµ 23,2; hiÖu suÊt b»ng b%. 
C«ng thøc ph©n tö cña olefin vµ gi¸ trÞ cña b t­¬ng øng lµ
	A. C3H6; 80%.	 B. C4H8; 75%.	C. C5H10; 44,8%.	D. C6H12; 14,7%.
Dïng cho c©u c©u 19, 20: §un nãng hçn hîp X gåm 0,04 mol C2H2 vµ 0,06 mol H2 víi bét Ni (xt) 1 thêi gian ®­îc hçn hîp khÝ Y. Chia Y lµm 2 phÇn b»ng nhau. PhÇn 1 cho léi tõ tõ qua b×nh n­íc brom d­ thÊy khèi l­îng b×nh t¨ng m gam vµ cßn l¹i 448 ml hçn hîp khÝ Z (®ktc) cã tû khèi so víi hidro lµ 4,5. PhÇn 2 ®em trén víi 1,68 lÝt O2 (®ktc) råi ®èt ch¸y hoµn toµn thÊy l­îng O2 cßn l¹i lµ V lÝt (®ktc).
C©u 19: Gi¸ trÞ cña m lµ: A. 0,8.	B. 0,6.	C. 0,4.	 D. 0,2.
C©u 20: Gi¸ trÞ cña V lµ: A. 0,448.	B. 0,224.	C. 1,456.	D. 1,344.
C©u 21: Trén mét hi®rocacbon khÝ (X) víi l­îng O2 võa ®ñ ®­îc hçn hîp A ë 0oC vµ ¸p suÊt P1. §èt ch¸y hÕt X, tæng thÓ tÝch c¸c s¶n phÈm thu ®­îc ë 218,4oC vµ ¸p suÊt P1 gÊp 2 lÇn thÓ tÝch hçn hîp A ë 0oC, ¸p suÊt P1. C«ng thøc ph©n tö cña X lµ: A. C2H6.	B. C3H8.	C. C2H4.	D. C3H6.
 C©u 24: §èt ch¸y hoµn toµn 0,2 mol hçn hîp 2 ankin lµ ®ång ®¼ng kÕ tiÕp thu ®­îc 9,0 gam n­íc. C«ng thøc ph©n tö cña 2 ankin lµ
 A. C2H2 vµ C3H4.	B. C3H4 vµ C4H8.	C. C4H6 vµ C5H10.	D. C3H4 vµ C4H6.
C©u 25: §Ó t¸ch C2H2 ra khái hçn hîp gåm C2H2 vµ C2H6, ng­êi ta cã thÓ sö dông dung dÞch
	A. Br2. 	B. AgNO3 trong NH3.	 C. KMnO4.	D. HgSO4, ®un nãng.
C©u 26: Khi cho C2H2 t¸c dông víi HCl thu ®­îc vinylclorua víi hiÖu suÊt 60%. Thùc hiÖn ph¶n øng trïng hîp l­îng vinylclorua ë trªn thu ®­îc 60,0 kg PVC víi hiÖu suÊt 80%. Khèi l­îng C2H2 ban ®Çu lµ
	A. 52,0 kg.	B. 59,8 kg.	C. 65,0 kg.	D. 62,4 kg.
C©u 27: Khi cho 2,4,4-trimetylpent-2-en t¸c dông víi H2O (H+), thu ®­îc s¶n phÈm chÝnh lµ
	A. 2,4,4-trimetylpentan-3-ol.	B. 2,2,4-trimetylpetan-3-ol.
	C. 2,4,4-trimetylpentan-2-ol.	D. 2,2,4-trimetylpetan-4-ol.
C©u 28 (A-2007): Cho 4,48 lÝt hçn hîp X (®ktc) gåm 2 hi®rocacbon m¹ch hë léi tõ tõ qua b×nh chøa 1,4 lÝt dung dÞch Br2 0,5M. Sau khi ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, sè mol Br2 gi¶m ®i mét nöa vµ khèi l­îng b×nh t¨ng thªm 6,7 gam. C«ng thøc ph©n tö cña 2 hi®rocacbon lµ.
	A. C2H2 vµ C3H8.	B. C3H4 vµ C4H8.	C. C2H2 vµ C4H6.	D. C2H2 vµ C4H8.
C©u 29 (A-2007): Mét hi®rocacbon X céng hîp víi HCl theo tØ lÖ mol 1 : 1 t¹o s¶n phÈm cã thµnh phÇn khèi l­îng clo lµ 45,223%. C«ng thøc ph©n tö cña X lµ
	A. C3H4.	B. C3H6.	C. C2H4.	D. C4H8.
C©u 30 (A-2007): Hi®rat ho¸ 2 anken chØ t¹o thµnh 2 ancol (r­îu). Hai anken ®ã lµ
	A. propen vµ but-2-en (hoÆc buten-2).	 B. eten vµ but-1-en (hoÆc buten-1).
	C. 2-metylpropen vµ but-1-en (hoÆc buten-1). D. eten vµ but-2-en (hoÆc buten-2).	
C©u 31 (A-2007): Hçn hîp gåm hi®rocacbon X vµ oxi cã tØ lÖ mol t­¬ng øng lµ 1:10. §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp trªn thu ®­îc hçn hîp khÝ Y. Cho Y qua dung dÞch H2SO4 ®Æc, thu ®­îc hçn hîp khÝ Z cã tØ khèi so víi hi®ro b»ng 19. C«ng thøc ph©n tö cña X lµ:
 A. C3H4.	B. C3H8. 	C. C3H6.	D. C4H8.
II.Tù luËn hidrocacbon Kh«ngno
Bài 1: a. Cho 3,5 anken A phản ứng với 50 gam dung dịch Brom 40% thì vừa đủ. Tìm CTPT của A. Từ A viết phản ứng diều chế etylen glycol.
b. 2,8 gam anken B làm mất màu vừa đủ dung dịch chứa 8 gam Br2. Xác định CTPT của B. Viết CTCT, gọi tên B. Xác định CTCT đúng của B, biết rằng khi hiđrat B chỉ thu được một ancol duy nhất. 
	ĐS: a. C2H4, b. C4H8.
Bài 2: Khi đốt 1V hydrocacbon A cần 6V Oxi sinh ra 4V CO2; A có thể làm mất màu dung dịch Brom và có thể kết hợp với H2 tạo hydrocacbon mạch nhánh. Xác định CTCT của A và viết phương trình phản ứng (ĐS: C4H8)
Bài 3: Cho hỗn hợp khí A gồm 2 olefin . Để đốt cháy hoàn toàn 7V khí A cần 31 V CO2, các khí đo cùng điều kiện.
Xác định công thức 2 olefin biết olefin nhiều cacbon chiếm tỷ lệ 40% đến 50% V của A.
Tìm % khối lượng các olefin trong A.
ĐS: C2H4(35,5%) và C4