Chuyên đề Một số vấn đề về đảng cầm quyền và công tác xây dựng đảng trong tình hình mới

 
khác nhau. 
- Những hạn chế trong tổ chức bộ máy và yếu kém trong đội ngũ cán bộ 
đã tác động tiêu cực, cản trở việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. 
- Chậm ban hành đầy đủ, đồng bộ các quy chế, quy định về sự lãnh đạo và 
phối hợp công tác giữa tổ chức đảng với các tổ chức trong hệ thống chính trị. 
2. Một số vấn đề tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng 
a) Mục tiêu: 
Nghị quyết Trung ương 5 khoá X xác định mục tiêu đổi mới phương thức 
lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống chính trị nhằm: 
- Giữ vững và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, nâng cao tính khoa 
học, năng lực và hiệu quả lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và toàn xã hội, 
sự gắn bó mật thiết giữa Đảng với nhân dân; 
- Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước, chất lượng hoạt động 
của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội; 
- Phát huy dân chủ, quyền làm chủ của nhân dân; 
- Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và trong xã hội; 
- Đưa nước ta phát triển nhanh và bền vững theo định hướng XHCN. 
b) Quan điểm chỉ đạo: 
Nghị quyết Trung ương 5 (khoá X) nêu 4 quan điểm chỉ đạo về tiếp tục 
đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị như sau: 
Một là, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ 
thống chính trị phải được đặt trong tổng thể nhiệm vụ đổi mới và chỉnh đốn 
Đảng, tiến hành đồng bộ với đổi mới các mặt của công tác xây dựng Đảng, với 
đổi mới tổ chức và hoạt động của cả hệ thống chính trị, nâng cao chất lượng đội 
ngũ cán bộ, công chức, viên chức; đồng bộ với đổi mới kinh tế, xây dựng và 
hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phát triển nền kinh tế thị 
trường định hướng xã hội chủ nghĩa; thích ứng với những đòi hỏi của quá trình 
công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế. 
 14 
Hai là, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ 
thống chính trị phải trên cơ sở kiên định các nguyên tắc tổ chức và hoạt động 
của Đảng; thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ; thực hành dân chủ rộng 
rãi trong Đảng và trong xã hội; đẩy mạnh phân cấp, tăng cường chế độ trách 
nhiệm cá nhân, nhất là người đứng đầu. 
Ba là, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ 
thống chính trị là công việc hệ trọng. Phải chủ động, tích cực, có quyết tâm cao, 
đồng thời có bước đi vững chắc. Vừa làm, vừa tổng kết rút kinh nghiệm. 
Bốn là, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ 
thống chính trị ở mỗi cấp, mỗi ngành vừa phải quán triệt các nguyên tắc chung, 
vừa phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ lãnh đạo của từng cấp, từng 
ngành. 
c) Nhiệm vụ và giải pháp 
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 (khoá X) đã nêu 7 nhóm nhiệm vụ và 
giải pháp cụ thể là: 
- Đối với hoạt động của Quốc hội và Chủ tịch nước; 
- Đối với hoạt động của Chính phủ; 
- Đối với hoạt động của các cơ quan tư pháp và Kiểm toán Nhà nước; 
- Đối với hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội; 
- Đối với công tác cán bộ; 
- Tiếp tục đổi mới phong cách, lề lối làm việc của các cơ quan Đảng; 
- Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp uỷ đảng đối với hoạt 
động của hệ thống chính trị ở địa phương. 
Phần thứ hai 
TÌNH HÌNH CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG THỜI GIAN QUA VÀ 
NHỮNG CHỦ TRƯƠNG, GIẢI PHÁP CỦA CÔNG TÁC XÂY DỰNG 
ĐẢNG TRONG THỜI GIAN TỚI 
 I. TÌNH HÌNH CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG THỜI GIAN QUA 
Trên cơ sở tổng kết thực tiễn của công tác xây dựng Đảng qua 5 năm thực 
hiện Nghị quyết Đại hội X của Đảng, Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành 
Trung ương trình Đại hội XI của Đảng chỉ rõ những ưu, khuyết điểm chính sau: 
1. Về ưu điểm 
 15 
- Đã chủ động và coi trọng nghiên cứu nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn 
của công cuộc đổi mới, diễn biến mới của tình hình thế giới; giá trị khoa học, 
cách mạng của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; tập trung vào tổng 
kết và bổ sung, phát triển Cương lĩnh, chiến lược và các văn kiện khác trình Đại 
hội XI của Đảng. 
- Công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng có đổi mới. Coi trọng 
hơn nhiệm vụ xây dựng đạo đức trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; chỉ đạo có 
kết quả bước đầu cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ 
Chí Minh”, gắn với nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Chủ động hơn trong 
đấu tranh chống “Diễn biến hoà bình”, bác bỏ các quan điểm sai trái, luận điệu 
tuyên truyền của các thế lực thù địch. 
- Công tác tổ chức, cán bộ được triển khai thực hiện tương đối đồng bộ. 
Tổ chức bộ máy của cơ quan đảng, nhà nước các cấp được sắp xếp , kiện toàn 
theo hướng tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả. 
- Việc củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ 
sở đảng, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên đã đạt được một số kết quả; chú 
trọng hơn xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở đảng ở những vùng, lĩnh vực trọng 
yếu, chú ý vùng sâu, vùng xa, những loại hình mới; điều chỉnh quy chế hoạt 
động của các loại hình tổ chức cơ sở đảng. Quan tâm công tác phát triển Đảng, 
nhất là ở những nơi có ít hoặc chưa có đảng viên. 
- Công tác tổ chức, cán bộ được triển khai thực hiện tương đối đồng bộ và 
có một số đổi mới về nội dung và cách làm. Giữ vững nguyên tắc Đảng thống 
nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ; thực hiện tốt hơn 
nguyên tắc tập trung dân chủ, quyết định tập thể; bước đầu phát huy vai trò của 
các tổ chức, người đứng đầu và nhân dân trong công tác cán bộ. Đề ra và từng 
bước cụ thể hoá "Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại 
hoá đất nước". Triển khai tương đối đồng bộ và đổi mới cách làm trong các khâu 
của công tác cán bộ: Đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố 
trí, sử dụng và thực hiện chính sách cán bộ. Nhiều chủ trương, quan điểm, giải 
pháp lớn về công tác cán bộ được thể chế hoá, cụ thể hoá thành các quy định, 
quy chế để thực hiện. Công tác luân chuyển và quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản 
lý đã có chuyển biến tích cực. Quan tâm hơn về công tác bảo vệ chính trị nội bộ, 
làm rõ và kết luận nhiều hơn hợp vi phạm về lịch sử chính trị và chính trị hiện 
nay. 
- Việc củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ 
sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ đảng viên đã đạt được một số kết quả 
nhất định; chú trọng hơn xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở đảng ở những vùng, 
 16 
lĩnh vực trọng yếu, có nhiều khó khăn. Chức năng, nhiệm vụ của các loại hình tổ 
chức cơ sở đảng được xác định cụ thể, phù hợp hơn. Công tác phát triển, quản 
lý, nâng cao chất lượng đảng viên được quan tâm chỉ đạo. Việc quy định và thực 
hiện chủ trương đảng viên làm kinh tế tư nhân đã góp phần tích cực vào việc 
phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. 
- Công tác kiểm tra, giám sát được quan tâm chỉ đạo và coi trọng, chất 
lượng, hiệu quả được nâng lên. Đã chú trọng kiểm tra việc chấp hành đường lối, 
chủ trương, Điều lệ Đảng và trong công tác cán bộ; kiểm tra theo chương trình, 
kế hoạch và có trọng tâm, trọng điểm. Qua kiểm tra đã xử lý kịp thời, nghiêm 
minh đối với các tổ chức đảng và đảng viên vi phạm, kể cả đối với cán bộ cao 
cấp; kiên quyết đưa ra xét xử một số vụ án lớn, gây bức xúc trong nhân dân. 
- Phương thức lãnh đạo của Đảng tiếp tục được đổi mới, vừa bảo đảm sự 
lãnh đạo của Đảng, vừa phát huy tốt hơn tính chủ động, sáng tạo của các tổ chức 
trong hệ thống chính trị. Việc mở rộng, phát huy dân chủ trong Đảng được chú 
trọng; đã thí điểm chủ trương đại hội trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí 
thư ở cơ sở và trực tiếp bầu bí thư ở cấp trên cơ sở. Phong cách lề lối làm việc 
của các cơ quan lãnh đạo của Đảng tiếp tục được cải tiến theo hướng sâu sát, 
gần gũi nhân dân, tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện đối với cấp dưới. 
2. Khuyết điểm, yếu kém 
Tuy đã đạt được một số kết quả tích cực, nhưng Cuộc vận động xây dựng, 
chỉnh đốn Đảng vẫn chưa đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra, chưa tạo được 
chuyển biến cơ bản, chưa góp phần tích cực ngăn chặn và đẩy lùi được tệ quan 
liêu, tham nhũng, lãng phí; một số cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp chưa gương 
mẫu; chưa kiên quyết xử lý người để xảy ra tham nhũng, lãng phí. Cụ thể là: 
- Công tác chính trị, tư tưởng còn nhiều hạn chế, thiếu sót: Công tác 
nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn vẫn chưa làm sang tỏ một số vấn đề vè 
Đảng cầm quyền, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên CNXH ở nước ta. 
Tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng còn hạn chế. 
Tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống trong một bộ phận 
không nhỏ cán bộ, đảng viên và tình tham nhũng, quan liêu, lãng phí chưa được 
ngăn chặn, đẩy lùi, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng. Cuộc vận 
động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” chưa thực sự đi 
vào chiều sâu, ở một số nơi còn có biểu hiện hình thức. 
- Tổ chức của một số cơ quan đảng, nhà nước và tổ chức chính trị - xã hội 
chưa thực sự tinh gọn, hiệu quả; chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ chưa rõ 
 17 
ràng; mới giảm được đầu mối trực thuộc Trung ương nhưng đầu mối bên trong 
và biên chế không giảm, thậm chí còn tăng lên. 
- Việc đổi mới công tác cán bộ còn chậm; thiếu những cơ chế, chính sách 
cụ thể để thực sự phát huy dân chủ trong công tác cán bộ; chậm đổi mới cơ chế, 
phương pháp và quy trình đánh giá , bổ nhiệm, miễn nhiệm và từ chức đối với 
cán bộ; đánh giá cán bộ vẫn là một khâu yếu. Tình trạng chạy chức, chạy quyền, 
chạy bằng cấp, huân chương chưa được ngăn chặn, đẩy lùi. Công tác cán bộ 
thiếu tầm nhìn xã; chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thấp. Chưa quy định cụ 
thể mối quan hệ về trách nhiệm giữa tập thể và cá nhân, nhất là với người đứng 
đầu. Chưa kiên quyết, thiếu quy chế thay thế kịp thời cán bộ lãnh đạo yếu kém, 
trì trệ. Công tác bảo vệ chính trị nội bộ còn nhiều hạn chế, nhất là đối với những 
vấn đề chính trị hiện nay còn nhiều lúng túng. Nhiều cấp uỷ, tổ chức đảng chưa 
quan tâm công tác bảo vệ chính trị nội bộ, một số nơi phiến diện, thiếu chặt chẽ. 
- Nhi