Chuyên đề giúp học sinh học tốt phân môn Luyện từ và câu ở lớp 2

Phòng GD huyện Mỹ Xuyên Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Trường tiểu học Thạnh Phú 5 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
 CHUYÊN ĐỀ
GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT PHÂN MÔN LUYỆN TỪ VÀ CÂU 
 Ở LỚP 2
I/ Đặt vấn đề :
- Luyện từ và câu là một trong những phân môn có vị trí đặc biệt của môn Tiếng Việt, góp phần làm phong phú thêm Tiếng Việt và có một mền tảng vững chắc trong giao tiếp sau này.
- Để đạt được mục tiêu dạy học luyện từ và câu, đã có những qui định, những nguyên tắc, nội dung và phương pháp dạy học cụ thể.
- Với phân môn luyện từ và câu, các kiến thức từ ngữ - ngữ pháp được thể hiện qua các bài tập thực hành, không có bài học lí thuyết nên đòi hỏi học sinh phải hiểu chắc yêu cầu của bài tập, phải có óc tư duy, sáng tạo mới thực hành bài tập đạt hiệu quả.
- Giáo viên giảng dạy, cần phải nghiên cứu thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy như thế nào để giúp học sinh học tốt phân môn luyện từ và câu ? 
II/ Thực trạng:
1. Thuận lợi :
a, Đối với học sinh :
- Các em có đầy đủ sách giáo khoa.
- 100% học sinh học 5 buổi/tuần.
- Được sự quan tâm của ban giám hiệu, cha mẹ học sinh.
b, Đối với giáo viên :
- Được sự quan tâm chỉ đạo của BGH trường Thạnh Phú 5.
- Được tập huấn chương trình thay sách giáo khoa và tập huấn sử dụng đồ dùng dạy học.
- Có đầy đủ sách giáo khoa, sách giáo viên và tài liệu tham khảo, đồ dùng dạy học . 
- Có khả năng sử dụng và ứng dụng công nghệ mới khá thành thạo.
2. Khó khăn :
- Do thời lượng thực hành luyện tập trên lớp còn quá ít nên học sinh chưa hệ thống được nhiều các từ mới.
- Phần lớn học sinh giao tiếp bằng tiếng dân tộc; cha mẹ quan tâm chưa đúng mức nên việc học hành còn chểnh mảng, lơ là.
- Số lượng học sinh nghèo của lớp tương đối nhiều nên cũng ảnh hưởng một phần đến việc học tập của các em. 
III/ Biện pháp :
1. Đối với học sinh:
- Học sinh giao tiếp với bạn bè trong lớp bằng Tiếng Việt.
- Phải chuẩn bị bài trước khi đến lớp.
- Trong giờ học phải tập trung nghe giảng, không làm việc riêng.
- Tích cực tham gia phát biểu ý kiến.
- Khi làm bài tập phải đọc kĩ yêu cầu của bài tập và xác định được bài yêu cầu làm gì .
- Trình bày bài làm phải rõ ràng, biết dùng từ, đặt câu đầy đủ ý, viết đầy đủ dấu câu theo yêu cầu mẫu câu. Viết được đoạn văn đúng theo yêu cầu. 
2. Đối với giáo viên :
- Nghiên cứu kĩ phương pháp giảng dạy. Đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học. Nội dung dạy học phải tinh giản và được xây dựng theo tình huống đòi hỏi học sinh phải tự tìm tòi, tự khám phá,chiếm lĩnh và vận dụng.
- Tăng cường các thiết bị dạy học, thường xuyên sử dụng và tự làm đồ dùng dạy học để góp phần giúp học sinh thực hành tốt các bài tập. 
- Giáo viên sử dụng ĐDDH đúng yêu cầu, phù hợp với nội dung bài học, cụ thể, rõ ràng, khoa học. 
* Biện pháp dạy học:
1/ Hướng dẫn học sinh làm bài tập: 
- Giáo viên giúp học sinh nắm vững yêu cầu của bài tập. 
- Giúp học sinh chữa một phần của bài tập làm mẫu.
- Tổ chức cho học sinh trao đổi, nhận xét về kết quả, rút ra những điểm ghi nhớ vế kiến thức. 
2 /Cung cấp cho học sinh một số tri thức sơ giản:
- Về vốn từ : Ngoài những từ được dạy qua các bài tập đọc, những thành ngữ được cung cấp qua các bài tập viết, học sinh được học một cách có hệ thống các từ ngữ theo chủ điểm :
+ Đơn vị thời gian ( ngày, tháng, năm, năm học...).
+ Đơn vị hành chính ( xã, huyện ).
+ Đồ dùng học tập(cây thước, cây viết, sách, tập, cặp, )
+ Đồ dùng trong nhà(chén, đũa, chỗi, ky, )
+ Việc nhà(quét nhà, rửa chén, nấu cơm, )
+ Họ hàng(bên nội, bên ngoại, )
+ Vật nuôi(con mèo, con chó, con heo, gà, vịt, )
- Về từ loại : nhận ra và biết dùng các từ chỉ người, con vật, đồ vật, hoạt động, trạng thái, đặc điểm để đặt câu, bước đầu biết viết hoa tên riêng.
-Về kiểu câu : nhận ra và biết đặt các kiểu câu đơn : Ai là gì ? Ai làm gì ? Ai thế nào ?
- Về dấu câu : bước đầu biết sử dụng các dấu câu : dấu chấm , dấu phẩy, dấu chấm than, dấu chấm hỏi, dấu hai chấm.
3/ Sử dụng đồ dùng dạy học:
 Thiết bị dạy học được coi là một trong những nguồn tri thức quan trọng để góp phần tích cực hóa các hoạt động của học sinh, lượng thông tin mà thiết bị dạy học đưa ra phải là một tình huống có tính chất nêu vấn đề, gợi vấn đề để qua đó học sinh có thể quan sát,thực hành thảo luận, khám phá vấn đề. 
IV/ Kết luận:
Để học sinh học tốt,đạt chất lượng cao phân môn luyện từ và câu, giáo viên cần phải: 
- Nghiên cứu và chuẩn bị kỹ bài trước khi dạy.
- Xác định đúng mục tiêu bài dạy.
- Sử dụng các phương pháp dạy học phù hơp với nội dung bài.
- Chuẩn bị ĐDDH đầy đủ và sử dụng đúng mục đích,đúng thời điểm , khoa học,chính xác, rõ ràng.
Cần khen ngợi, động viên kịp thời.
V. Giáo án minh họa phân môn luyện từ và câu:
Đề bài: (trang:82)
	Ä 	HOÏ HAØNG - DAÁU CHAÁM - DAÁU CHAÁM HOÛI
I/ YÊU CẦU CẦN ĐẠT:
- Tìm được một số từ ngữ chỉ người trong gia đình, họ hàng (BT: 1; 2); Xếp đúng từ chỉ người trong gia đình, họ hàng mà em biết vào 2 nhóm họ nội, họ ngoại(BT3).
- Điền đúng dấu chấm, dấu chấm hỏi vào đoạn văn có chỗ trống(BT4).
Ghi chú: 
II/ ÑOÀ DUØNG DAÏY - HOÏC:
- 4 tôø giaáy, buùt daï (hoaëc coù theå chia baûng laøm 4 phaàn baèng nhau).
- Baûng phuï ghi noäi dung baøi taäp 4.
III/CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY – HOÏC CHUÛ YEÁU:
 Hoaït ñoäng daïy
Hoaït ñoäng hoïc
1/ GIÔÙI THIEÄU BAØI:
- Trong giôø hoïc Luyeän töø vaø caâu tuaàn naøy caùc em seõ ñöôïc cuûng coá, môû roäng vaø heä thoáng hoùa caùc töø chæ ngöôøi trong gia ñình, hoï haøng. Sau ñoù, reøn luyeän kyõ naêng söû duïng daáu chaám vaø daáu hoûi.
2/ DAÏY – HOÏC BAØI MÔÙI:
Baøi 1
- Goïi 1 HS ñoïc ñeà baøi
- Yeâu caàu HS môû saùch, baøi taäp ñoïc Saùng kieán cuûa beù Haø, ñoïc thaàm vaø gaïch chaân caùc töø chæ ngöôøi trong gia ñình, hoï haøng sau ñoù ñoïc caùc töø naøy leân.
- Ghi baûng vaø cho HS ñoïc laïi caùc töø: boá, con, oâng, baø, meï, coâ, chuù, cuï giaø, con chaùu, chaùu.
Baøi 2
- Goïi HS neâu yeâu caàu cuûa baøi.
- Cho HS noái tieáp nhau keå, moãi HS chæ caàn noùi 1 töø.
- Nhaän xeùt sau ñoù cho HS töï ghi caùc töø tìm ñöôïc vaø Vôû baøi taäp.
Baøi 3
- Goïi 1 HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi.
Hoûi: Hoï noäi laø nhöõng ngöôøi có quan hệ với cha hay với mẹ ? (Coù quan heä ruoät thòt vôùi boá hay vôùi meï)
Hoûi: Hoï ngoại laø nhöõng ngöôøi có quan hệ với cha hay với mẹ ? (Coù quan heä ruoät thòt vôùi boá hay vôùi meï)
- Yeâu caàu HS töï laøm baøi sau ñoù moät soá em ñoïc baøi laøm cuûa mình. GV vaø HS caû lôùp nhaän xeùt.
Baøi 4
- Goïi HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi.
- Goïi HS khaù ñoïc truyeän vui trong baøi.(T:82)
- Hoûi : Daáu chaám hoûi thöôøng ñaët ôû ñaâu ?
- Yeâu caàu laøm baøi, 1 HS laøm treân baûng.
- Yeâu caàu caû lôùp nhaän xeùt baøi treân baûng ?
* Ý NGHĨA: DÙ LÀ HỌ NỘI HAY HỌ NGOẠI ĐỀU LÀ NGƯỜI THÂN NHẤT CỦA CHÚNG TA, CÁC EM KHÔNG NÊN COI TRỌNG NGƯỜI BÊN NỘI HAY BÊN NGOẠI.
3/ CUÛNG COÁ:
 HỎI: 
- HÔM NAY CÁC EM HỌC BÀI GÌ?
- HÃY NÊU NHỮNG NGƯỜI BÊN HỌ NỘI (HỌ NGOẠI)?
- Nhaän xeùt tieát hoïc, tuyeân döông caùc em hoïc toát, tích cöïc tham gia xaây döïng baøi, nhaéc nhôû caùc em coøn chöa coá gaéng.
4/ DAËN DOØ:
- Xem lại bài, và hỏi thêm người thân về họ nội và họ ngoại, chuẩn bị cho tiết học sau.
-lắng nghe.
- Tìm nhöõng töø chæ ngöôøi trong gia ñình, hoï haøng ôû caâu chuyeän Saùng kieán cuûa beù Haø.
- Neâu caùc töø : boá, con, oâng, baø, meï, coâ, chuù, cuï giaø, con chaùu, chaùu (nhieàu học sinh kể).
- Ñoïc yeâu caàu trong SGK.
- Hoaït ñoäng noái tieáp. HS coù theå neâu laïi caùc töø baøi taäp 1 vaø neâu theâm nhö : thím, caäu, baùc, dì, môï, con daâu, con reå, 
- Laøm baøi trong Vôû baøi taäp.
- Ñoïc yeâu caàu.
- Hoï noäi laø nhöõng ngöôøi coù quan heä ruoät thòt vôùi boá.
- Họ nội là những người có quan hệ ruột thịt với mẹ.
Hoï ngoaïi
Hoï noäi
oâng ngoaïi, baø ngoaïi, dì caäu, môï, baùc 
oâng noäi, baø noäi, coâ chuù, thím, baùc 
- Ñoïc yeâu caàu, 1 HS ñoïc thaønh tieáng.
- Ñoïc caâu chuyeän trong baøi.
- Cuoái caâu hoûi.
- Laøm baøi (oâ troáng thöù nhaát vaø thöù ba ñieàn daáu chaám, oâ troáng thöù hai ñieàn daáu chaám hoûi).
- Nhaän xeùt baïn laøm baøi ñuùng / sai. Theo doõi vaø chænh söûa baøi cuûa mình cho ñuùng.
- Nhắc lại tựa bài.(họ hàng, dấu chấm, dấu chấm hỏi)
- 2 em trả lời (họ nội, họ ngoại)