Chuyên Đề Bồi Dưỡng Học Sinh Giỏi Hóa - THCS

- Cần nắm bảng tan hay qui luật tan; điều kiện để phản ứng trao đổi ion xảy ra: Sau phản ứng phải có chất không tan (kết tủa), chất điện li yếu(H2O,CH3COOH ), chất khí.
- Khi pha trộn hỗn hợp X(nhiều dung dịch bazơ) với hỗn hợp Y(nhiều dung dịch acid) ta chỉ cần chú ý đền ion OH- trong hỗn hợp X và ion H+ trong hỗn hợp Y và phản ứng xảy ra có thể viết gọn lại thành: OH- + H+ → H2O(phản ứng trung hòa)
- Ta luôn có :[ H+][ OH-] = 10-14 và [ H+]=10-a pH= a hay pH=-log[H+]
- Tổng khối lượng dung dịch muối sau phản ứng bằng tổng khối lượng các ion tạo muối.
16 trang | Chia sẻ: honglan88 | Lượt xem: 1479 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Chuyên Đề Bồi Dưỡng Học Sinh Giỏi Hóa - THCS, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ng khoái löôïng hai dung dòch ñem duøng . Khoái löôïng chaát tan sau khi troän baèng toång khoái löôïng chaát tan trong hai dung dòch ñem duøng 
 - Khoái löôïng dung dòch sau khi pha troän laø : 
 Khoái löôïng chaát tan sau khi pha troän : 
 Noàng ñoä C% cuûa dung dòch sau khi pha troän laø : 
 Caùch 2: Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo :
 m1 C1% C2% - C3% 
 C3% 
 m2 C2% C3% - C1% 
 à ( giaû söû C1% < C2% )
 * Chuù yù : C1% < C3% < C2%
 Ví duï:Troän 50g dung dòch NaOH 8% vaøo 450g dung dòch NaOH 20% . Tính noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol cuûa dung dòch sau khi troän , bieát d=1,1g/ml
Giaûi 
 Caùch1: Aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng : toång khoái löôïng dung dòch thu ñöôïc sau khi troän baèng toång khoái löôïng dung dòch ñem duøng . Khoái löôïng chaát tan sau khi troän baèng toång khoái löôïng chaát tan trong hai dung dòch ñem duøng 
 - Khoái löôïng dung dòch sau khi pha troän laø : = 50+450=500 g
 Khoái löôïng chaát tan sau khi pha troän : 
 = 
 Noàng ñoä C% cuûa dung dòch sau khi pha troän laø : 18,8M
 Noàng ñoä mol cuûa dung dòch laø : = 
 Caùch 2: Goïi C3% laø noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch sau khi pha troän 
 Aùp duïng sô ñoà ñöôøng cheùo ta coù :
 m1 = 50g 8% 20% - C3% 
 C3% 
 m2 = 450g 20% C3% - 8% 
 à 
 Giaûi phöông trình treân ta ñöôïc C3% = 18,8M
 Baøi toaùn toång quaùt 2 : Cho hai dung dòch chöùa cuøng chaát tan coù noàng ñoä C1% ( dung dòch 1) vaø noàng ñoä C2% ( dung dòch 2) . Hoûi phaûi pha troän chuùng theo tæ leä khoái löôïng nhö theá naøo ñeå thu ñöôïc dung dòch coù noàng ñoä C3% ( dung dòch 3)
 Caùch tieán haønh :
 Caùch 1: Aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng : khoái löôïng dung dòch thu ñöôïc sau khi troän baèng toång khoái löôïng hai dung dòch ñem duøng . Khoái löôïng chaát tan sau khi troän baèng toång khoái löôïng chaát tan trong hai dung dòch ñem duøng 
Goïi m1 (g) laø khoái löôïng dung dòch 1 noàng ñoä C1% 
 Goïi m2 (g) laø khoái löôïng dung dòch 2 noàng ñoä C2% 
Khoái löôïng chaát tan trong dung dòch (1) vaø (2) laàn löôït laø : 
 g vaø g 
 Khoái löôïng dung dòch 3 noàng ñoä C3% laø : (m1 + m2)
Khoái löôïng chaát tan trong dung dòch 3(sau khi pha troän ) noàng ñoä C3% laø 
à g 
 Vì pha troän hai dung dòch cuøng loaïi chaát tan neân khoái löôïng chaát tan sau khi pha troän ( dung dòch 3) baèng toång khoái löôïng chaát tan trong hai dung dòch ban ñaàu . 
 Ta coù : (m1 + m2 ).C3% = m1. C1% + m2.C2%
 à ( giaû söû C1% < C2% )
 Caùch 2: Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo :
 m1 C1% C2% - C3% 
 C3% 
 m2 C2% C3% - C1% 
 à ( giaû söû C1% < C2% )
 Ví duï: Caàn phaûi troän dung dòch NaOH 5% vôùi dung dòch NaOH 10% theo tæ leä khoái löôïng theá naøo ñeå thu ñöôïc dung dòch NaOH 8%
Giaûi 
 Caùch 1: Goïi x g laø khoái löôïng dung dòch NaOH 5% caàn duøng thì g
 Goïi y laø khoái löôïng dung dòch NaOH 10% caàn duøng thì g
 Khoái löôïng dung dòch sau khi pha troän laø : (x+y) g
 Khoái löôïng chaát tan sau khi pha troän laø : (+ ) = g
 Noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch sau khi pha troän laø : 
 à à 2.y = 3.x à 
 Vaäy caàn troän dung dòch NaOH 5% vaø dung dòch NaOH 10% theo tæ leä khoái löôïng laø 2 : 3
 Caùch 2: Goïi m1 vaø m2 laàn löôït laø khoái löôïng dung dòch NaOH 5% vaø dung dòch NaOH10% caàn duøng . Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo ta coù 
 m1 5% 10% - 8% = 2% 
 8% 
 m2 10% 8% - 5% = 3% 
 à 
Vaäy caàn troän dung dòch NaOH 5% vaø dung dòch NaOH 10% theo tæ leä khoái löôïng laø 2 : 3
 Ví duï : Tính khoái löôïng dung dòch HCl 38% vaø khoái löôïng dung dòch HCl 8% ñeå pha troän thaønh 4lit dung dòch HCl 20% (d= 1,1g/ ml) 
Giaûi 
Khoái löôïng dung dòch sau khi troän laø : = 4,4kg 
 Goïi m1 (g) laø khoái löôïng dung dòch HCl noàng ñoä 38% 
 Goïi m2 (g) laø khoái löôïng dung dòch HCl noàng ñoä 8%
à m1 + m2 = 4,4 (kg) (*)
 Theo sô ñoà ñöôøng cheùo ta coù :
 m1 38% 20% - 8% = 12% 
 20% 
 m2 8% 38% - 20% = 18%
à (**)
 Giaûi heä phöông trình (*) vaø (**) ta coù : m1 = 1,76 kg vaø m2 = 2,64kg
Troän hai dung dòch cuøng loaïi chaát cuøng loaïi noàng ñoä CM
 Baøi toaùn toång quaùt : Cho hai dung dòch chöùa cuøng chaát tan coù noàng ñoä CM(1) ( dung dòch 1) vaø noàng ñoä CM(2) Hoûi phaûi pha troän theo tæ leä theå tích nhö theá naøo ñeå ñöôïc dung dòch coù noàng ñoä CM(3) ( dung dòch 3)
 Cacùh tieán haønh :
Caùch 1: Aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng : Soá mol cuûa dung dòch thu ñöôïc sau khi pha troän ( dung dòch 3 ) baèng toång soá mol cuûa caùc chaát coù trong dung dòch 1 vaø dung dòch 2
Goïi V1 (l) laø theå tích dung dòch 1 noàng ñoä CM(1) 
 Goïi V2 (l) laø theå tích dung dòch 2 noàng ñoä CM(2) 
Giaû söû troän V1 lit dung dòch 1 noàng ñoä CM(1) vôùi V2 lít dung dòch 2 noàng ñoä CM(2) taïo ra ( V1 + V2) lít dung dòch 3 noàng ñoä CM(3)
à CM(1) .V1 + CM(2) .V2 = ( V1 + V2). CM(3)
 à 
 Caùch 2: Aùp duïng quy taùc ñöôøng cheùo :
 V1 CM(1) CM(2) - CM(3) 
 CM(3) 
 V2 CM(2) CM(3) – CM(1) 
à 
 Ví duï : Phaûi troän dung dòch HCl 0,2M vôùi dung dòch HCl 0,8M theo tæ leä theå tích nhö theá naøo ñeå thu ñöôïc dung dòch HCl 0,5M?
Giaûi 
 Caùch 1: Goïi V1 , V2 laàn löôït laø theå dung dòch HCl 0,2M vaø dung dòch HCl 0,8M caàn duøng ñeå pha cheá dung dòch HCl 0,5M 
 Soá mol HCl coù trong V1 lit dung dòch HCl 0,2M laø : 
 Soá mol HCl coù trong V2 lit dung dòch HCl 0,8M laø : 
 Giaû söù theå tích cuûa dung dòch sau khi troän laø : V3 = V1 + V2
 Noàng ñoä mol cuûa dung dòch sau khi troän laø :
 à 0,2.V1 + 0,8.V2 = 0,5.V1+ 0,5.V2 
 à 0,8V2 – 0,5V2 = 0,5V1 – 0,2V2
 à 0,3V2 = 0,3V1
 à V2 = V1
 Vaäy tæ leä theå tích caàn troän laø V1 : V2 = 1: 1
 Caùch 2: Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo ta coù :
 V1 lit dd HCl 0,2M 0,8M – 0,5M = 0,3M
 0,5M
 V2 lít dd HCl 0,8M 0,5M – 0,2M = 0,3M
 à 
Vaäy tæ leä theå tích caàn troän laø V1 : V2 = 1: 1
 Ví duï : Caàn duøng bao nhieâu ml dung dòch H2SO4 2,5M vaø bao nhieâu ml dung dòch H2SO4 1M ñeå khi pha troän chuùng vôùi nhau ñöôïc 600ml dung dòch H2SO4 
Giaûi 
 Caùch 1: Goïi V1 laø theå tích dung dòch H2SO4 2,5M 
 Goïi V2laø theå tích dung dòch H2SO4 1M 
	V3 = V1 + V2 = 0,6 lít 
 Soá mol H2SO4 trong dung dòch 2,5M laø : 2,5V1
 Soá mol H2SO4 trong dung dòch 1M laø : 1.(0,6 – V1)
 Soá mol H2SO4 trong dd sau khi pha troän laø : 2,5V1 + 1.(0,6 –V1) = 1,5V1 + 0,6 (mol)
 Noàng ñoä mol cuûa dung dòch sau khi pha troän : à 
 à 1,5V1 = 0,6.1,5 -0,6 à 1,5V1 = 0,3 à V1 = 0,2(l)
 Vaäy caàn duøng 0,2 lit hay 200ml dung dòch H2SO4 2,5M vaø 0,6 – 0,2 = 0,4 l hay 400ml dung dòch H2SO4 1M
 Caùch 2: Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo ta coù :
 V1 lit dd H2SO4 2,5M 1,5M – 1 M = 0,5M
 1,5M
 V2 lít dd H2SO4 1 M 2,5M – 1,5M = 1M
 à (*)
 Maët khaùc : V1 + V2 = 600 ml (**)
 Giaûi heä phöông trình (*) vaø (**) ta coù : V1 = 200ml vaø V2 = 400ml
 Vaäy caàn duøng 400ml H2SO4 1M troän vôùi 200ml dung dòch H2SO4 2,5M thu ñöôïc 600ml dung dòch H2SO4 1,5M
 * Chuù yù : trong moät soá tröôøng hôïp V1 + V2 V3 maø chæ coù : mdd(3) = mdd(1) + mdd(2)
 Ví duï : Caàn bao nhieâu ml dung dòch NaOH 3% (d= 1,05g/ml ) vaø bao nhieâu ml dung dòch NaOH 10% (d= 1,12g/ml ) Ñeå pha cheá ñöôïc 2 lit dung dòch NaOH 8% ( d= 1,1g/ml)
Giaûi
 Goïi m1 , m2 laàn löôït laø khoái löôïng dung dòch NaOH 3%(d= 1,05g/ml ) vaø khoái löôïng dung dòch NaOH 10% (d= 1,12g/ml ) caàn duøng ñeå pha cheá 2 lit dung dòch NaOH 8% ( d= 1,1g/ml)
 Aùp duïng sô ñoà ñöôøng cheùo ta coù :
 m1 3% 10% - 8% = 2% 
 8% 
 m2 10% 8% - 3% = 5%
 à (*)
 Maët khaùc : m1 + m2 = m3 = d3.V3 = 1,1.2000 =2200g (**)
 Giaûi heä phöông trình (*) vaø (**) ta coù m1 = 628,57 g vaø m2 = 1571,43 g
 Vaäy theå tích dung dòch V1 vaø V2 caàn tìm laø :
Pha loaõng hoaëc coâ caïn dung dòch 
 Khi pha loaõng hoaëc coâ caïn dung dòch thì khoái löôïng chaát tan laø khoâng ñoåi nhöng khoái löôïng dung dòch vaø theå tích dung dòch thay ñoåi do ñoù noàng ñoä dung dòch thay ñoåi theo 
 Sô ñoà 1: dd ñaàu g à dd sau 
 Khoái löôïng dung dòch : m1 m2 = m1
 Noàng ñoä % : C1% C2 % 
 Khoái luôïng chaát tan : = 
 Ta coù : m1. C1% = m2 . C2% à 
 	 Sô ñoà 2: dd ñaàu g à dd sau 
 Theå tích dung dòch V1 V2 = V1 
 Noàng ñoä CM : CM(1) CM(2)
 Soá mol chaát tan : CM(1). V1 CM(2).V2
 à 
 Chuù yù :- Caùc coâng thöùc treân duøng ñeå giaûi nhanh baøi taäp pha loaõng hoaëc coâ caïn dung dòch 
 - Coù theå giaûi baøi toaùn pha loaõng dung dòch baèng phöông phaùp ñöôøng cheùo neáu giaû söû nöôùc laø dd coù noàng ñoä 0% 
 Ví duï : Coù 30g dung dòch NaCl 20% . Tính noàng ñoä % cuûa dung dòch thu ñöôïc khi :
 a/ Pha theâm 20g nöôùc 
 b/ Coâ ñaëc dung dòch ñeå chæ coøn 25g 
Giaûi 
 a/ Noàng ñoä C% cuûa dung dòch thu ñöôïc khi theâm 20g nöôùc laø : 
 Caùch 1: 
 Caùch 2: Xem nöôùc laø dung dòch NaCl 0% . Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo ta coù :
 m1 = 30g 20% C2% 
 C2% 
 m2 = 20g 0% 20% - C2% 
 à C2 % = 12%
 b/Noàng ñoä C% cuûa dung dòch thu ñöôïc khi coâ ñaëc chæ coøn 25g laø 
 Ví duï 2: Phaûi theâm bao nhieâu ml nöôùc vaøo 400ml dung dòch NaOH 0,25M ñeå ñöôïc dung dòch NaOH 0,1M
Giaûi 
 Goïi V laø theå tích nöôùc caàn theâm vaøo thì theå tích dung dòch sau khi pha loaõng laø :V2 = 400+ V
Aùp duïng coâng thöùc ta coù : à
 Giaûi phöông trình treân ta thu ñöôïc V = 600ml
 Tính khoái löôïng tinh theå ngaäm nöôùc caàn theâm vaøo dung dòch cho saün
 Caùch tieán haønh :
 Caùch 1: - Aùp duïng ñònh luaät baøo toaøn khoái löôïng ñeå tính khoái löôïng dung dòch taïo thaønh : Khoái löôïng dung dòch taïo thaønh = khoái löôïng tinh theå + Khoái löôïng dung dòch cho saün ; khoái löôïng chaát tan trong dung dòch taïo thaønh = khoái löôïng chaát tan trong tinh theå + khoái löôïng chaát tan trong dung dòch cho saün 
 Caùch 2 : Aùp duïng sô ñoà ñöôøng cheùo ñeå giaûi ( chuù yù : xaùc ñònh noàng ñoä % cuûa chaát tan trong tinh theå ngaäm nöôùc , nöôùc laø dd coù noàng ñoä 0% )
 Ví duï : Caàn laáy bao nhieâu gam tinh theå CuSO4.5H2O vaøo bao nhieâu gam CuSO4 8% ñeå ñieàu cheá 56g dung dòch CuSO416%
Giaûi 
 Löôïng CuSO4.5H2O coù theå coi nhö dung dòch CuSO4 64% ( vì trong 250g CuSO4 .5H2O coù chöùa 160g CuSO4)
 m1g CuSO4.5H2O 64% 16% - 8% = 8%
File đính kèm:
Chuyen de boi duong HSG Hoa THCSdoc.doc